SUROWCE MINERALNE POLSKA

Surowiec mineralny - wydobyta ze złoża kopalina użyteczna, mająca zastosowanie w gospodarce, produkt przemysłu wydobywczego. Jest składnikiem środowisk przyrodniczych: skorupy ziemskiej, hydrosfery, biosfery i atmosfery. Należą do nich: mineralne surowce energetyczne (węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa naftowa, gaz ziemny), metale (żelazo, miedź, cynk, ołów, kobalt, chrom, nikiel, boksyty), niemetale - chemiczne (siarka, fosforyty, sól kamienna, sól potasowa), surowce ceramiczne (np. kaolin, dolomit, iły) budowlane (piaski, żwiry, gliny, kruszywo skalne). Zastosowanie surowców mineralnych : energetyczne : węgiel, gaz, benzyna; metalugiczne : rudy metali; chemiczne : spożywczy, nawozy sztuczne; zdobniczy : metale szlachetne; budowlane : wapna, piasek, skały wapienne i gipsowe

WYSTĘPOWANIE Liczne surowce mineralne: węgiel kamienny, antracyt i węgiel brunatny, surowce skalne, baryt, fluoryt, rudy metali, uran, kamienie półszlachetne itp.

Surowce mineralne to pierwiastki lub związki chemiczne występujące w przyrodzie w sposób naturalny. Wnętrze skorupy ziemskiej skrywa nieprzebrane bogactwo surowców mineralnych : węgiel, ropa naftowa ,gaz ziemny , rudy metali . Poznanie i wykorzystywanie surowców mineralnych miało istotny wpływ na rozwój cywilizacji . Już ludzie pierwotni starali się wykorzystać pierwsze poznane minerały. W epoce kamiennej z surowca mineralnego – kamienia wytwarzano pierwsze prymitywne narzędzia , które wykorzystywano w życiu codziennym . Kiedy opanowano technikę wytopu metali z rud , również surowców mineralnych , powstały pierwsze narzędzia metalowe. Zastosowanie narzędzi doprowadziło do rozwoju prymitywnego rolnictwa ,które zapoczątkowało przemiany środowiska naturalnego . Na przestrzeni wieków odkrywano coraz to nowe surowce mineralne i doskonalono sposoby ich przetwarzania. Dziś nadal surowce mineralne mają bardzo duże znaczenie dla człowieka .Jednym z najważniejszych jest węgiel. Złoża węgla niekrystalicznego powstały poprzez powolne zwęglanie szczątków organizmów żywych , roślinnych lub zwierzęcych, zamieszkujących świat przed milionami lat. Główne wykorzystanie węgla to pozyskiwanie energii w procesie jego spalania. Znamy też odmiany węgla krystalicznego : grafit i diament. Grafit stosowany jest na wkłady do ołówków , elektrody w suchych bateriach , jako poślizgowy środek smarujący, do produkcji elementów grzejnych pieców oraz do budowy termoodpornych elementów pojazdów kosmicznych.Diament ze względu na swoją twardość znalazł zastosowanie w narzędziach skrawających ( wiertła diamentowe ).Oszlifowany diament to brylant , ceniony jako kamień jubilerski. Innym surowcem mineralnym o szerokim zastosowaniu jest ropa naftowa. Powstała ona ze szczątków drobnych roślin i zwierząt , zamieszkujących niegdyś ciepłe morza. Wydobywana ze złóż , jest następnie poddawana procesowi rafinacji , której produktami są benzyna i olej napędowy, główne paliwa samochodowe. Najstarszym znanym człowiekowi minerałem jest krzemionka . Z tego surowca powstawały groty do strzał i włóczni w epoce kamiennej. Dziś skały krzemionkowe to główny surowiec do produkcji wielu rodzajów szkła . Natomiast wykorzystanie niezwykłych własności kwarcu przy konstruowaniu pierwszego radia, stworzyło podstawy rozwoju radiotelekomunikacji , a później opracowanie układów scalonych spowodowało szybki rozwój przemysłu elektronicznego. Wiele surowców mineralnych znajduje zastosowanie w budownictwie. Do budowy dróg wykorzystuje się m.in. żwiry- luźne skały osadowe , wydobywane w kopalniach odkrywkowych. Cement powstały przez wypalanie zmielonego wapienia i iłu służy jako spoiwo do zapraw budowlanych. Illit -minerał ilasty służy do produkcji cegieł. Innym surowcem mineralnym jest kaolinit ,wykorzystywany w przemyśle ceramicznym. Kolejnym minerałem, który ma zastosowanie w tej dziedzinie jest gips. Szczególnie cenioną odmianą jest alabaster stosowany jako materiał do wyrobu przedmiotów ozdobnych. Wśród surowców mineralnych bardzo ważnych dla człowieka należy wymienić chlorek sodu – sól kuchenną. Oprócz jej wykorzystania bezpośrednio do spożycia, sól jest doskonałym środkiem konserwującym , jest też stosowana w rolnictwie i hodowli zwierząt oraz w licznych procesach w przemyśle chemicznym. Inne surowce mineralne pozyskiwane przez człowieka to rudy metali, z których w procesie hutniczym otrzymuje się metale, charakteryzujące się specyficznymi właściwościami fizycznymi. W dzisiejszych czasach trudno wyobrazić sobie świat bez metali. Miedź stosowana jest do wyrobu przewodów elektrycznych oraz blach miedzianych. Cynk służy do produkcji farb cynkowych oraz do impregnacji drewna. Żelazo z węglem tworzy stal, która ma zastosowanie niemal we wszystkich dziedzinach gospodarki. Większość metali występuje w postaci związków wchodzących w skład rud, tylko nie liczne, jak np. złoto srebro i platyna (tzw. metale szlachetne) występują w stanie wolnym. Metale te stosuje się do wyrobu monet, biżuterii, galanterii ozdobnej oraz sztućców. Oprócz wymienionych powyżej pozytywnych aspektów wydobywanych surowców mineralnych, są również negatywne skutki. Przez lata człowiek prowadził gospodarkę rabunkową , wydobywając surowce mineralne w sposób niekontrolowany, aż okazało się ,że zasoby ulegają wyczerpaniu . Jednak największym zagrożeniem dla środowiska naturalnego jest globalne skażenie produktami spalania : pyłami, tlenkami siarki, azotu i węgla . Powstawanie smogu nad rejonami uprzemysłowionymi powoduje wzrost zachorowań na choroby układu oddechowego , np. astmę. Kwaśne deszcze powodują zamieranie lasów, rzek i jezior. Eksploatacja kopalni odkrywkowych powoduje obniżenie poziomu wód gruntowych. Tak więc postęp cywilizacji przyniósł degradację środowiska naturalnego człowieka.

    Główne skupiska udokumentowanych złóż kruszywa naturalnego występują w dolinach Drwęcy i Wisły. Duże złoża piasków kwarcowych (poszukiwany surowiec do produkcji silikatów - cegieł wapienno-piaskowych i betonów komórkowych) występują na terenie gmin: Barcin, Baruchowo, Chełmno i Kowalewo Pomorskie.     Surowce ilaste mają zastosowanie do produkcji cegły, pustaków, dachówek, klinkierów i innych materiałów ceramiki budowlanej. Na terenie województwa występują w postaci glin morenowych, czwartorzędowych iłów warwowych i trzeciorzędowych iłów pstrych. Z uwagi na swe właściwości, najbardziej poszukiwane są iły zastoiskowe (warwowe). Zauważa się wyraźną koncentrację występowania surowców ilastych w dolinach rzek Wisły i Drwęcy. W ostatnich latach w wielu kopalniach zaniechano eksploatacji surowców ilastych.     Kreda jeziorna, zwana też marglem jeziornym lub gytią wapienną, znajduje zastosowanie w rolnictwie jako wapno nawozowe. W województwie kujawsko-pomorskim kreda jeziorna występuje głównie na pojezierzach. Na większą skalę eksploatowana jest w gminach: Boniewo, Ciechocin i Wąbrzeźno.     Złożom kredy jeziornej towarzyszą często pokłady torfów. W Wieńcu koło Włocławka torf jest wydobywany dla celów leczniczych (borowina). Zasoby borowiny występują w obrębie rozległych torfowisk niskich. Zasoby złoża szacuje się na ponad 150 tys. m3, podczas gdy zapotrzebowanie roczne nie przekracza 300 m3. Duże zasoby torfów i gytii na obszarze województwa wskazują na możliwość udokumentowania nowych złóż borowiny.     Torfowiska odgrywają bardzo ważną rolę w gospodarce wodnej regionu. Mają doskonałe właściwości retencyjne, przez co wpływają na stany wód powierzchniowych i podziemnych. Wiele torfowisk objętych jest ochroną prawną w postaci rezerwatów przyrody, użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych.     Wszystkie kopaliny pospolite na terenie województwa kujawsko-pomorskiego wydobywane są ze złóż metodami eksploatacji odkrywkowej. Eksploatacja na szerszą skalę prowadzi z reguły do degradacji środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych terenu. Jest to tym bardziej istotne, że największa koncentracja zasobów znajduje się na obszarach najcenniejszych przyrodniczo (doliny Wisły, Drwęcy i Brdy), a ich ewentualna eksploatacja koliduje z obowiązującymi na tych terenach zasadami ochrony środowiska.     Bardzo cennym zasobem naturalnym województwa są wody mineralne. Wodami mineralnymi nazywane są wody o mineralizacji ogólnej przekraczającej 1 g/dm3. Występują one głównie w utworach mezozoicznych, na obszarze wału kujawsko-pomorskiego i w jego sąsiedztwie. Są to solanki i wody siarczanowe, związane z formacją solonośną. Niektóre z nich, odwiercane na dużych głębokościach, mają podwyższoną temperaturę (cieplice). Właściwości lecznicze wód wykorzystywane są w uzdrowiskach w Wieńcu Zdroju, Ciechocinku i Inowrocławiu

Surowce mineralne to pierwiastki lub związki chemiczne występujące w przyrodzie w sposób naturalny. Wnętrze skorupy ziemskiej skrywa nieprzebrane bogactwo surowców mineralnych : węgiel, ropa naftowa ,gaz ziemny , rudy metali . Poznanie i wykorzystywanie surowców mineralnych miało istotny wpływ na rozwój cywilizacji . Już ludzie pierwotni starali się wykorzystać pierwsze poznane minerały. W epoce kamiennej z surowca mineralnego – kamienia wytwarzano pierwsze prymitywne narzędzia , które wykorzystywano w życiu codziennym . Kiedy opanowano technikę wytopu metali z rud , również surowców mineralnych , powstały pierwsze narzędzia metalowe. Zastosowanie narzędzi doprowadziło do rozwoju prymitywnego rolnictwa ,które zapoczątkowało przemiany środowiska naturalnego . Na przestrzeni wieków odkrywano coraz to nowe surowce mineralne i doskonalono sposoby ich przetwarzania. Dziś nadal surowce mineralne mają bardzo duże znaczenie dla człowieka .Jednym z najważniejszych jest węgiel. Złoża węgla niekrystalicznego powstały poprzez powolne zwęglanie szczątków organizmów żywych , roślinnych lub zwierzęcych, zamieszkujących świat przed milionami lat. Główne wykorzystanie węgla to pozyskiwanie energii w procesie jego spalania. Znamy też odmiany węgla krystalicznego : grafit i diament. Grafit stosowany jest na wkłady do ołówków , elektrody w suchych bateriach , jako poślizgowy środek smarujący, do produkcji elementów grzejnych pieców oraz do budowy termoodpornych elementów pojazdów kosmicznych.Diament ze względu na swoją twardość znalazł zastosowanie w narzędziach skrawających ( wiertła diamentowe ).Oszlifowany diament to brylant , ceniony jako kamień jubilerski. Innym surowcem mineralnym o szerokim zastosowaniu jest ropa naftowa. Powstała ona ze szczątków drobnych roślin i zwierząt , zamieszkujących niegdyś ciepłe morza. Wydobywana ze złóż , jest następnie poddawana procesowi rafinacji , której produktami są benzyna i olej napędowy, główne paliwa samochodowe. Najstarszym znanym człowiekowi minerałem jest krzemionka . Z tego surowca powstawały groty do strzał i włóczni w epoce kamiennej. Dziś skały krzemionkowe to główny surowiec do produkcji wielu rodzajów szkła . Natomiast wykorzystanie niezwykłych własności kwarcu przy konstruowaniu pierwszego radia, stworzyło podstawy rozwoju radiotelekomunikacji , a później opracowanie układów scalonych spowodowało szybki rozwój przemysłu elektronicznego. Wiele surowców mineralnych znajduje zastosowanie w budownictwie. Do budowy dróg wykorzystuje się m.in. żwiry- luźne skały osadowe , wydobywane w kopalniach odkrywkowych. Cement powstały przez wypalanie zmielonego wapienia i iłu służy jako spoiwo do zapraw budowlanych. Illit -minerał ilasty służy do produkcji cegieł. Innym surowcem mineralnym jest kaolinit ,wykorzystywany w przemyśle ceramicznym. Kolejnym minerałem, który ma zastosowanie w tej dziedzinie jest gips. Szczególnie cenioną odmianą jest alabaster stosowany jako materiał do wyrobu przedmiotów ozdobnych. Wśród surowców mineralnych bardzo ważnych dla człowieka należy wymienić chlorek sodu – sól kuchenną. Oprócz jej wykorzystania bezpośrednio do spożycia, sól jest doskonałym środkiem konserwującym , jest też stosowana w rolnictwie i hodowli zwierząt oraz w licznych procesach w przemyśle chemicznym. Inne surowce mineralne pozyskiwane przez człowieka to rudy metali, z których w procesie hutniczym otrzymuje się metale, charakteryzujące się specyficznymi właściwościami fizycznymi. W dzisiejszych czasach trudno wyobrazić sobie świat bez metali. Miedź stosowana jest do wyrobu przewodów elektrycznych oraz blach miedzianych. Cynk służy do produkcji farb cynkowych oraz do impregnacji drewna. Żelazo z węglem tworzy stal, która ma zastosowanie niemal we wszystkich dziedzinach gospodarki. Większość metali występuje w postaci związków wchodzących w skład rud, tylko nie liczne, jak np. złoto srebro i platyna (tzw. metale szlachetne) występują w stanie wolnym. Metale te stosuje się do wyrobu monet, biżuterii, galanterii ozdobnej oraz sztućców. Oprócz wymienionych powyżej pozytywnych aspektów wydobywanych surowców mineralnych, są również negatywne skutki. Przez lata człowiek prowadził gospodarkę rabunkową , wydobywając surowce mineralne w sposób niekontrolowany, aż okazało się ,że zasoby ulegają wyczerpaniu . Jednak największym zagrożeniem dla środowiska naturalnego jest globalne skażenie produktami spalania : pyłami, tlenkami siarki, azotu i węgla . Powstawanie smogu nad rejonami uprzemysłowionymi powoduje wzrost zachorowań na choroby układu oddechowego , np. astmę. Kwaśne deszcze powodują zamieranie lasów, rzek i jezior. Eksploatacja kopalni odkrywkowych powoduje obniżenie poziomu wód gruntowych. Tak więc postęp cywilizacji przyniósł degradację środowiska naturalnego człowieka.

Kopalnia w

FONTANNA W CIECHOCINKU