Metodyka szacowania ograniczenia strat energii elektrycznej UNIA EUROPEJSKA FUNDUSZ SPÓJNOŚCI Działanie 9.2 Efektywna dystrybucja energii P.O.I. i Ś.na lata 2007 – 2013 Małgorzata Kijowska Departament Ochrony Klimatu . Metodyka szacowania ograniczenia strat energii elektrycznej WARSZAWA, 9 czerwca 2010 R. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Rodzaj projektów Kompleksowe projekty z zakresu budowy ( w miejsce istniejącego systemu) lub przebudowy sieci dystrybucyjnych wysokiego, średniego i niskiego napięcia, mających na celu ograniczenie strat sieciowych ( wymiana transformatorów o niskiej sprawności energetycznej, skracanie bardzo długich ciągów liniowych, zmiana przekrojów przewodu w celu dostosowania ich do obecnych temperatur sieci oraz inne, równoważne, co do efektu środowiskowego typy projektów), jeśli umożliwiają ograniczenie strat sieciowych o minimum 30%.

Rodzaj projektów Według dokonanych ogólnych ocen wymagania stawiane w programie mogą zapewnić głównie projekty polegające na wymianie transformatorów. Przyjęta w Regulaminie Konkursu „Metodyka” standaryzuje szacunek ograniczenia strat energii elektrycznej dla projektów polegających na wymianie transformatorów i ma służyć zwiększeniu porównywalności projektów.

Wymiana transformatorów Z analizy dotyczącej wymiany transformatorów wynika, że najbardziej efektywna będzie wymiana transformatorów SN/nn, ponieważ w systemie sieci elektroenergetycznych jest około 15% transformatorów (35 tys. szt.), które mają 30 lat i więcej. Przyjęta w Regulaminie Konkursu „Metodyka” uwzględnia również wymianę transformatorów 110/SN.

Wymiana transformatorów Podstawą obliczenia ograniczenia rocznych strat energii elektrycznej jest porównanie strat dla „starego” i „nowego” transformatora. Roczne straty energii dla pojedynczego transformatora uzależnione są od znamionowych strat dla biegu jałowego i strat obciążeniowych. Znamionowe straty obciążeniowe są korygowane wskaźnikiem średniego stopnia obciążenia transformatora.

Wymiana transformatorów Straty biegu jałowego i obciążeniowe STARE TRANSF. NOWE TRANSF. Zmiana Moc Pjs Pos Pjn Pon Pjs/ Pos/ kVA kW  - 100 0,57 2,30 0,14 1,35 4,1 1,7 160 0,75 3,11 0,19 1,85 3,9 250 0,93 4,66 0,28 2,50 3,3 1,9 400 1,36 6,20 0,40 3,50 3,4 1,8 630 1,45 7,30 0,65 6,00 2,2 1,2

Założenia : 1. W obliczeniach średniego stopnia obciążenia transformatora SN/nn wykorzystuje się dane o energii elektrycznej sprzedanej w ciągu roku na niskim napięciu w taryfach C, G i R na podstawie sprawozdania G.10.4 z ostatniego pełnego roku oraz o sumie mocy transformatorów sieciowych (SN/nn) pracujących w danym roku w spółce energetycznej (bez transformatorów rezerwowych w magazynach) na podstawie ze sprawozdania G.10.5.

Założenia : 2. Do obliczenia średniego stopnia obciążenia transformatora 110/SN powinny być wykorzystane pomiary za 2007 r. 3. W obliczeniach ograniczenia rocznych strat wynikających z wymiany transformatorów na nowe uwzględnia również wskaźniki procentowe strat energii elektrycznej w sieci średniego i wysokiego napięcia.

Ograniczenie rocznych strat energii w wyniku wymiany transformatorów DEtr = (Etrs- Etrn) × (1+(DPSN+ DEWN)/100)[MWh] Gdzie: DEtr [MWh] – ograniczenie strat wynikających z wymiany starego transformatora na nowy. Etrs [MWh]  –  straty energii elektrycznej w starym transformatorze, Etrn [MWh] –  straty energii elektrycznej w nowym transormatorze, DPSN, DEWN[%] –  % wskaźnik strat energii elektrycznej w sieci odpowiednio:średniego-wysokiego napięcia.

Wskaźniki dla projektu Wskaźnik redukcji jednostkowych strat energii O=(SΔEtr/SEtrs) * 100 [%] Koszt uzyskania oszczędności 1 MWh energii Wtr=N/S(ΔEtr * Ttr ) [zł/MWh] Gdzie: SDEtr [MWh] – ograniczenie strat wynikających z wymiany starego transformatorów na nowe. SEtrs [MWh]  –  straty energii elektrycznej w starych transformatorach. Ttr [MWh] –  rzeczywisty czas pracy transformatora

Dziękuję za uwagę Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ul. Konstruktorska 3a 02-673 Warszawa POIiS.priorytetIX@nfosigw.gov.pl www.nfosigw.gov.pl