Koordynator prac Konsorcjum: Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla Aleksander Sobolewski, Zbigniew Robak, Teresa Kordas, Grzegorz Łabojko, Zdzisław Klimek, Katarzyna Flak-Helt, Krzysztof Szafraniec, Dariusz Puchała, Anna Seniuk, Karolina Popielewska, Irena Lis, Piotr Bargieł, Andrzej Kaleta, Janusz Korczak Konsorcjum Producentów Koksu – prace związane z wypełnieniem obowiązków Rozporządzenia REACH Aby zmienić liczbę całkowitą slajdów wyświetlaną w stopce slajdu należy po zakończeniu prezentacji wejść do menu WIDOK -> WZORZEC -> WZORZEC SLAJDÓW i wstawić odpowiednią liczbę a następnie kliknąć ZAMKNIJ WIDOK WZORCA Członkowie Konsorcjum: Koksownia Przyjaźń S.A., Kombinat Koksochemiczny „Zabrze” S.A., Wałbrzyskie Zakłady Koksownicze „Victoria” S.A., Koksownia Częstochowa Nowa Sp. z o.o., CARBO-KOKS Sp. z o.o.

Rozporządzenie REACH Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE. Rozporządzenie weszło w życie 1 czerwca 2007 r., zmienia obowiązujące w UE zasady dot. produkcji, importu, wprowadzania do obrotu i stosowania substancji chemicznych. ang. REACH - Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals Aby zmienić liczbę całkowitą slajdów wyświetlaną w stopce slajdu należy po zakończeniu prezentacji wejść do menu WIDOK -> WZORZEC -> WZORZEC SLAJDÓW i wstawić odpowiednią liczbę a następnie kliknąć ZAMKNIJ WIDOK WZORCA

12.07.2007 r. Spotkanie w Kombinacie Koksochemicznym „Zabrze” S.A.

Efektem spotkania było podpisanie w dniu 03. 01. 2008 r Efektem spotkania było podpisanie w dniu 03.01.2008 r. Deklaracji Współdziałania Polskich Producentów Koksu w celu sprawnego wdrożenia systemu REACH w zakładach koksowniczych, a w konsekwencji Umowy Konsorcjum w dniu 23.02.2009 r.

Konsorcjum Producentów Koksu Członkowie Konsorcjum Koksownia Przyjaźń S.A., Dąbrowa Górnicza Kombinat Koksochemiczny „Zabrze” S.A., Zabrze Wałbrzyskie Zakłady Koksownicze „Victoria” S.A., Wałbrzych Koksownia Częstochowa Nowa Sp. z o.o., Częstochowa CARBO-KOKS Sp. z o.o. Zakład Produkcyjny, Bytom

Terminy rejestracji substancji do dnia 30.11.2010 r. Substancje rakotwórcze, mutagenne lub działające szkodliwie na rozrodczość (CMR) kategorii 1 i 2 w ilości co najmniej 1 tony rocznie oraz działające bardzo toksycznie na organizmy wodne, które mogą powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym (R50/53) w ilości co najmniej 100 ton rocznie oraz pozostałe w ilości co najmniej 1000 ton rocznie; do dnia 31.05.2013 r. Pozostałe substancje w ilości co najmniej 100 ton rocznie; do dnia 31.05.2018 r. Pozostałe substancje w ilości co najmniej 1 tony rocznie.

Obowiązek rejestracji produktów koksowni zgodnie z Rozporządzeniem REACH W terminie do 30.11.2010: Smoła koksownicza – wszystkie koksownie (półprodukt transportowany) Benzol koksowniczy – wszystkie koksownie (półprodukt transportowany) Siarka – Koksownia Przyjaźń S.A. Siarczan amonu – KK Zabrze S.A., Koksownia Częstochowa Nowa Sp. z o.o., WZK Victoria S.A. W terminie do 31.05.2013: Siarka – KK Zabrze S.A., WZK Victoria S.A., Koksownia Częstochowa Nowa Sp. z o.o.

Prace realizowane w latach 2008-2012 w Konsorcjum wynikające z REACH Wykonanie badań fizykochemicznych produktów koksowni w zakresie wymaganym przez REACH Współpraca w obrębie platformy SIEF (forum wymiany informacji o substancji) w ramach Konsorcjów skupiających producentów z UE Koksownie zrzeszone w Konsorcjum Producentów Koksu są członkami następujących konsorcjów europejskich: R4CC – dla smoły koksowniczej i benzolu koksowniczego, FARM – dla siarczanu amonu, CONCAWE – dla siarki.

Prace realizowane w latach 2008-2012 w Konsorcjum wynikające z REACH 3. Opracowanie ujednoliconych kart charakterystyki produktów koksowni zgodnie z wytycznymi zawartymi w Rozporządzeniu REACH

Prace realizowane w latach 2008-2012 w Konsorcjum wynikające z REACH 4. Weryfikacja klasyfikacji substancji zgodnie z nowymi kryteriami zawartymi w Rozporządzeniu CLP Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (CLP) wprowadzono do kart charakterystyki nową klasyfikację substancji, tj. kategorie i klasy zagrożenia, zwroty H – zwroty określające rodzaj zagrożenia, oraz nowe elementy oznakowania tj. hasło ostrzegawcze, piktogramy określające rodzaj zagrożenia oraz zwroty P – zwroty określające środki ostrożności.

Prace realizowane w latach 2008-2012 w Konsorcjum wynikające z REACH 5. Założenie i redagowanie strony internetowej Konsorcjum Producentów Koksu www.rkpk.pl

Prace realizowane w latach 2008-2012 w Konsorcjum wynikające z REACH 6. Przygotowania i przedłożenie dokumentacji rejestracyjnych dla smoły koksowniczej, benzolu koksowniczego, siarczanu amonu, siarki (Koksownia Przyjaźń). Rejestracja smoły – tzw. opcja „opt-out”, czyli indywidualne przedłożenie informacji na temat klasyfikacji substancji. 7. Zgłoszenie do ECHA klasyfikacji gazu koksowniczego Gaz koksowniczy jest zwolniony z rejestracji jako gaz technologiczny zgodnie z załącznikiem V rozporządzenia REACH.

Prace realizowane w latach 2008-2012 w Konsorcjum wynikające z REACH 8. Aktualizacja dokumentacji rejestracyjnej dla półproduktów transportowanych: smoły koksowniczej i benzolu koksowniczego Powód: nieprawidłowy zapis w sekcji 3.5 dokumentacji rejestracyjnej, umieszczenie kategorii procesowej 8a, dla półproduktów transportowanych, która dopuszcza załadunek i wyładunek w niededykowanych instalacjach co jest niezgodne z zachowaniem ściśle kontrolowanych warunków Dodatkowo dokonano weryfikacji klasyfikacji, dołączono RMM do dokumentacji oraz wprowadzono korekty wynikające z wprowadzenia nowej wersji programu narzędziowego IUCLID 5.4

Prace realizowane w latach 2008-2012 w Konsorcjum wynikające z REACH 9. Opracowanie dokumentu „Środki kontroli ryzyka” dla półproduktów (RMM – Risk Management Measure) Krótki opis procesu technologicznego stosowanego do wytwarzania półproduktu Krótki opis procesów technologicznych przy stosowaniu półproduktu Środki ścisłego oddzielenia i technologie minimalizacji emisji stosowane przez rejestrującego podczas procesów wytwarzania i stosowania Środki ścisłego oddzielenia i techniki minimalizacji emisji zalecane użytkownikom półproduktu Procedury specjalne stosowane przed czyszczeniem i konserwacją Opis podejmowanych działań i środków ochrony osobistej w razie wypadku, incydentu lub prac konserwacyjnych bądź czyszczenia Informacje na temat odpadów

Definicja półproduktu wg Poradnika dotyczącego półproduktów Zgodnie z art. 3 ust. 15 rozporządzenia REACH półprodukt oznacza „substancję, która jest produkowana, zużywana lub stosowana wyłącznie do przetwarzania chemicznego (zwanego dalej „syntezą”) w celu przekształcenia jej w inną substancję”. Status substancji w odniesieniu do tego, czy jest ona półproduktem, nie wynika w rzeczywistości z jej chemicznego charakteru, ale ze sposobu, w jaki jest wykorzystywana po wyprodukowaniu. Definicja półproduktu jest zatem definicją pośredniego zastosowania substancji. W przypadku danej substancji za półprodukt uznawana jest jedynie taka jej ilość, która jest zużywana lub stosowana do przetwarzania chemicznego w celu przekształcenia jej w inną substancję. Każda ilość tej samej substancji, która nie jest prekursorem innej, nie jest uznawana za półprodukt. Substancja wykorzystywana w sposób nie wypełniający definicji półproduktu powinna być zarejestrowana w pełnym zakresie.

Etapy istnienia substancji w RMM Smoła koksownicza: produkcja smoły koksowniczej destylacja smoły koksowniczej (reakcyjna) czynnik redukcyjny stosowany do produkcji żelaza czynnik redukcyjny w produkcji innych metali otrzymywanie sadzy produkcja koksu (czynnik zwilżający wsad węglowy) Benzol koksowniczy: produkcja benzolu surowego destylacja benzolu (reakcyjna) produkcja sadzy

Spalanie smoły koksowniczej w świetle przepisów REACH Spalanie smoły nie jest uwzględnione jako etap istnienia (zastosowanie zidentyfikowane) smoły bo nie jest spełniona definicja półproduktu Nie jest to metoda produkcji innej substancji Wykorzystanie smoły jako paliwa ciekłego skutkować będzie koniecznością pełnej rejestracji smoły jako substancji ze wszystkimi konsekwencjami: wyższa opłata rejestracyjna, bardziej obszerna dokumentacja (badania, koszty), opracowanie raportu bezpieczeństwa chemicznego, uzyskanie zezwolenia (autoryzacja)

Prace realizowane w latach 2008-2012 w Konsorcjum wynikające z REACH 10. Zapewnienie ściśle kontrolowanych warunków przy produkcji i stosowaniu półproduktów transportowanych. Opracowanie ankiety dokumentującej wytwarzanie i stosowanie półproduktów wyodrębnionych w ściśle kontrolowanych warunkach

w Konsorcjum, wynikające z REACH Prace realizowane w 2013 r. w Konsorcjum, wynikające z REACH Rejestracja siarki (Kombinat Koksochemiczny „Zabrze” S.A., Wałbrzyskie Zakłady Koksownicze „Victoria” S.A., Koksownia Częstochowa Nowa Sp. z o.o.) Aktualizacja Kart charakterystyki produktów koksowni Zapewnienie ściśle kontrolowanych warunków przy produkcji i stosowaniu półproduktów transportowanych Dostosowanie ankiety dokumentującej zachowanie ściśle kontrolowanych warunków podczas wytwarzania i stosowania półproduktów wyodrębnionych do warunków w poszczególnych koksowniach zrzeszonych w Konsorcjum

Ankieta potwierdzająca ściśle kontrolowane warunki Czy produkowane są substancje zarejestrowane jako wyodrębnione półprodukty transportowane Czy proces produkcji substancji jest zhermetyzowany, zapewniający ścisłe oddzielenie za pomocą środków technicznych na wszystkich etapach istnienia substancji w zakładzie produkcyjnym Czy proces produkcji półproduktu transportowanego jest procesem ciągłym Czy skala produkcji przekracza 1000 t rok Czy w zakładzie stosuje się dodatkowy proces oczyszczania substancji z niepożądanych składników Czy utylizacja powstających odpadów podczas operacji dodatkowego oczyszczania spełnia kryteria zachowania ściśle kontrolowanych warunków Czy stosowana procedura pobierania próbek do badań jakości zapewnia minimalizację potencjalnej emisji do środowiska oraz oddziaływanie na organizm pracowników Czy rurociągi technologiczne są odpowiednio oznakowane, wraz z uwzględnieniem kierunków przepływu, dla poszczególnych substancji Czy procedury stosowane podczas okresowego czyszczenia i konserwacji instalacji, zbiorników są ściśle określone odpowiednimi instrukcjami W czasie czyszczenia i konserwacji instalacji (zbiorników) stosowane są środki kontroli ryzyka Czy wszystkie prace są wykonywane przez odpowiednio przeszkolony i upoważniony personel Czy istnieje odpowiedni schemat szkoleń i udzielania upoważnień dla personelu pracującego przy produkcji substancji Czy wykonywane są pomiary stężenia szkodliwych substancji na stanowiskach pracy w ramach monitorowania ewentualnych emisji resztkowych, wg obowiązującego systemu (harmonogramu) Czy załadunek (rozładunek) substancji jest prowadzony tylko w dedykowanych instalacjach i czy spełnia kryteria określone jako ściśle kontrolowane warunki

Ankieta potwierdzająca ściśle kontrolowane warunki Czy istnieją specjalne procedury na wypadek powstania sytuacji awaryjnej w celu minimalizacji emisji Czy personel dysponuje kartami charakterystyki substancji i czy został z nimi szczegółowo zapoznany Czy zbiorniki magazynowe wyposażone są w odpowiednie urządzenia zapobiegające powstaniu niebezpieczeństwa w sytuacjach awaryjnych (uziomy, otacowania, zawory bezpieczeństwa) Czy przestrzegane są wszystkie obowiązujące przepisy dotyczące minimalizacji emisji, w tym przepisy krajowe oraz UE Czy wszystkie warunki określone w art. 18 pkt 4 Rozporządzenia REACH są spełnione jednocześnie, czy są wdrożone odpowiednie procedury kontrolne Czy otrzymaliśmy od wszystkich odbiorców półproduktów transportowanych potwierdzenie, że u nich obrót tymi substancjami spełnia kryteria ściśle kontrolowanych warunków Czy pracownicy firm zewnętrznych wykonujący prace są odpowiednio przeszkoleni wykonywanych do prac, czy zapoznaje się ich z kartami charakterystyki Czy są służby do reagowania w sytuacjach awaryjnych Jak egzekwuje się przestrzeganie przepisów BHP (jedzenie, palenie, mycie) czy zapewnia się odpowiednie środki do mycia, skuteczne w przypadku smoły i benzolu Czy prace z substancja są ujęte w wykazie prac szczególnie niebezpiecznych i których nie wolno wykonywać pojedynczo Czy prace szczególnie niebezpieczne organizuje się stosując zasadę oddalenia pracowników niezaangażowanych poza strefę tych prac Stosowanie specjalnych urządzeń zgodnie z wymaganiami przepisów (UDT, ppoż, BHP) Czy personel jest wyposażony w odpowiednie środki zabezpieczające (maski, okulary, odzież) oraz został przeszkolony o ich stosowaniu

Szczególne punkty w ankiecie Czy proces produkcji substancji jest zhermetyzowany, zapewniający ścisłe oddzielenie za pomocą środków technicznych na wszystkich etapach istnienia substancji w zakładzie produkcyjnym Czy utylizacja powstających odpadów podczas operacji dodatkowego oczyszczania spełnia kryteria zachowania ściśle kontrolowanych warunków Czy stosowana procedura pobierania próbek do badań jakości zapewnia minimalizację potencjalnej emisji do środowiska oraz oddziaływanie na organizm pracowników Czy załadunek (rozładunek) substancji jest prowadzony tylko w dedykowanych instalacjach i czy spełnia kryteria określone jako ściśle kontrolowane warunki Czy zbiorniki magazynowe wyposażone są w odpowiednie urządzenia zapobiegające powstaniu niebezpieczeństwa w sytuacjach awaryjnych (uziomy, otacowania, zawory bezpieczeństwa) Czy przestrzegane są wszystkie obowiązujące przepisy dotyczące minimalizacji emisji, w tym przepisy krajowe oraz UE Czy otrzymaliśmy od wszystkich odbiorców półproduktów transportowanych potwierdzenie, że u nich obrót tymi substancjami spełnia kryteria ściśle kontrolowanych warunków Stosowanie specjalnych urządzeń zgodnie z wymaganiami przepisów (UDT, ppoż, BHP)

w Konsorcjum, wynikające z REACH Prace realizowane w 2013 r. w Konsorcjum, wynikające z REACH 5. Przegląd norm dotyczących pobierania próbek oraz wykonywania analiz smoły koksowniczej i benzolu koksowniczego w aspekcie zachowania ściśle kontrolowanych warunków We współpracy Komitetu Technicznego PKN nr 111 ds. produktów węglopochodnych i materiałów z węgla uszlachetnionego oraz członków Konsorcjum Producentów Koksu rozpoczęto przegląd norm związanych z badaniami smoły i benzolu oraz przygotowania nowelizacji tych norm zwłaszcza pod kątem zachowania ściśle kontrolowanych warunków podczas pobierania i przygotowania próbek do analiz oraz ich wykonywania. W pracach uczestniczą wytypowani pracownicy koksowni – członków KPK i firma Petrochemia Blachownia. Do współpracy zaproszono także BP Koksoprojekt O/Kraków.

w Konsorcjum, wynikające z REACH Prace realizowane w 2013 r. w Konsorcjum, wynikające z REACH 6. Opracowanie hermetycznych metod pobierania próbek smoły i benzolu

Plany na przyszłość Następne przeglądy dokumentacji rejestracyjnej i związana z tym konieczność kolejnych uaktualnień dokumentacji Weryfikacja klasyfikacji transportowej smoły koksowniczej, opcja „opt-out” wykorzystana przez polskie koksownie Dokładne sprawdzenie przestrzegania ściśle kontrolowanych warunków w odniesieniu do smoły i benzolu, zgodnie z najnowszą wersją Poradnika Dotyczącego Półproduktów, kontrole Utrzymanie statusu wyodrębnionego półproduktu transportowanego dla smoły oraz benzolu i tym samym zwolnienie z przygotowania raportu bezpieczeństwa chemicznego i autoryzacji czyli uzyskiwania zezwolenia Wytypowanie norm do nowelizacji lub wycofania z zakresu badań smoły koksowniczej i benzolu koksowniczego Weryfikacja certyfikatów klasyfikacji transportowej dla smoły i benzolu

Dziękuję za uwagę Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla Koksownia Przyjaźń S.A. Kombinat Koksochemiczny „Zabrze” S.A. Wałbrzyskie Zakłady Koksownicze „Victoria” S.A. Koksownia Częstochowa Nowa Sp. z o.o. CARBO-KOKS Sp. z o.o. Dziękuję za uwagę Aby zmienić liczbę całkowitą slajdów wyświetlaną w stopce slajdu należy po zakończeniu prezentacji wejść do menu WIDOK -> WZORZEC -> WZORZEC SLAJDÓW i wstawić odpowiednią liczbę a następnie kliknąć ZAMKNIJ WIDOK WZORCA