dr hab., prof. UW Barbara Tryjarska Zasady etyki w pracy psychologa klinicznego Inicjatywa Korczakowska 2013 dr hab., prof. UW Barbara Tryjarska

Naczelne wartości w pracy klinicznej (diagnostycznej i przy udzielaniu pomocy) Dobro klienta jako nadrzędna wartość (odniesienie do celów osoby pomagającej, celów grup, instytucji); Uwzględnianie wartości autotelicznych – życia i zdrowia innych osób w sytuacjach kolizji wartości; Bezpieczeństwo klienta w relacji pomagania jako wartość instrumentalna w stosunku do procesu pomagania.

Warunki bezpieczeństwa relacji Wyłączność relacji pomagania - Nie wchodzimy w inne relacje niż relacja pomocy psychologicznej – tzn. towarzyskie, przyjacielskie, erotyczne, biznesowe. - Nie diagnozujemy i nie pomagamy osobom, z którymi jesteśmy związani. Omówienie znaczenia tych reguł i konsekwencji ich załamania.

Warunki bezpieczeństwa relacji Poufność informacji zdobytych w toku diagnozy i pomocy psychologicznej Zasada utrzymywania tajemnicy zawodowej a: Pisemne i ustne sprawozdania powinny zawierać tylko dane potrzebne do ustalenia diagnozy i planu oddziaływania. Sposoby przekazywania danych innym profesjonalistom. Omówienia, zebrania kliniczne, superwizje, szkolenia – omówienia tylko w celach zawodowych i wyłącznie z osobami upoważnionymi do zajmowania się daną sprawą. Zabezpieczanie dokumentacji, notatek, danych identyfikujących w formie pisanej i elektronicznej oraz ich przechowywanie.

Bezpieczeństwo relacji Stosunek do osoby diagnozowanej i wspomaganej: Szacunek Otwarty, nieoceniający sposób odnoszenia Uznanie znaczenia kontekstu i różnic wynikających z wieku, płci, pozycji socjoekonomicznej, pochodzenia etnicznego, orientacji seksualnej, ograniczeń fizycznych i umysłowych.

Bezpieczeństwo relacji i odpowiedzialność za użycie danych Zapobiegamy zafałszowaniu, wypaczeniu i niewłaściwemu wykorzystaniu informacji zdobytych w toku procesu diagnozy i pomagania. Nie podajemy informacji (instytucjom), które mogą być użyte przeciwko osobie diagnozowanej i wspomaganej.

Jasny kontrakt Jasne określenie celu diagnozy/pomocy i warunków. Elementy kontraktu: Czas, Miejsce, Częstotliwość spotkań; łączny przewidywany czas, Cel i oczekiwania osoby wspomaganej, Warunki zakończenia, Jednoznaczne określenie własnych kompetencji, orientacji teoretycznej, Określenie własnych zależności służbowych, podlegania kontroli i superwizji, Udzielanie informacji zwrotnych (dostępność dokumentacji) Stałość umowy

Dbałość o dobro osoby diagnozowanej lub wspomaganej Dokładne informowanie o celu i charakterze procedur diagnostycznych i terapeutycznych; Pozostawienie swobody decyzji co do udziału w tych procedurach; Szczególna troska o ochronę interesów takich osób, które nie są w stanie w pełni świadomie wyrazić dobrowolnej zgody na udział w procedurach diagnostycznych i terapeutycznych. Pracując z osobami niepełnoletnimi psycholog jest zobowiązany do uzyskania zgody rodziców na stosowanie procedur diagnostycznych i terapeutycznych.

Kompetencje zawodowe psychologa klinicznego Świadomość dotycząca znaczenia wysokich kompetencji w relacji z człowiekiem cierpiącym – zobowiązanie do stałego podwyższania kompetencji. Konieczność stałych szkoleń, osobistego rozwoju i korzystania z superwizji. Podejmowanie się takich oddziaływań wobec pojedynczych osób i grup, w których był szkolony. Refleksja nad zakresem własnych umiejętności, sposobem ich użycia w kontakcie z konkretnymi osobami. Niestosowanie procedur diagnostycznych, terapeutycznych poza relacją pomagania.

Kompetencje osobiste i standardy moralne Standardy moralne, których przestrzega psycholog w prywatnym życiu, nie są tylko jego sprawą osobistą, ponieważ mogą wpływać na wykonywanie zadań zawodowych. Powinny one być przedmiotem stałej refleksji. Osobiste problemy osoby pomagającej mogą prowadzić do nieadekwatnych działań lub nawet szkody. Postulat powstrzymania się od interwencji w sytuacjach – choroby, kryzysu emocjonalnego, szczególnie silnych emocji wobec osoby wspomaganej (problematyka przeciwprzeniesienia).