PROJEKTY WIODĄCE A ROZWÓJ REGIONALNY Oferta ENERGI dla Pomorza dr inż. Bogdan Sedler Puck, listopad 2005 KONCERN ENERGETYCZNY ENERGA S.A.

SPIS TREŚCI WSTĘP 1. ROZWÓJ REGIONÓW – PODEJŚCIE SIECIOWE CLUSTER TELEKOMUNIKACYJNY HELSINKI 2. AKTYWIZACJA GOSPODARCZA POMORSKIEGO WĘZŁA TRANSPORTOWO-KOMUNIKACYJNEGO - ALTERNATYWNA STRATEGIA ROZWOJU - STRUKTURA PROBLEMOWA 3. OFERTA ENERGI DLA POMORZA

SIŁY NAPĘDOWE SEKTORA ROZWOJU ZAPOTRZEBOWANIE TECHNOLOGIA SEKTOR DEMOGRAFIA POLITYKA

SCHEMAT RAMOWY WSPÓŁDZIAŁANIA CZYNNIKÓW WZROSTU CLUSTERA Ogólne warunki:kontekst przestrzenny i ekonomiczny Warunki ekonomiczne: struktura, warunki zapotrzebowania Warunki przestrzenne: jakość życia, dostępność Warunki kulturowe:podejście do innowacji i kooperacji Pojemność organizacyjna: Wizja i Strategia Jakość sieci publiczno-prywatnych Poziom wsparcia społeczno-politycznego Obecność liderów Specyficzne warunki Clustera Poziom rozwoju: masa krytyczna Poziom / jakość głównych aktorów clustera Obecność sił napędowych Stopień interakcji strategicznej pomiędzy aktorami Stopień kreatywności nowych firm

SEKTOR TELEKOMUNIKACYJNY W METROPOLII HELSINKI Nowe Firmy Zatrudni enie Obrót miliony DM Udział Metropolii Helsinki w całości kraju(%) PRODUKCJA DÓBR Sprzęt biurowy Kable i przewody izolacyjne Radio TV i sprzęt komunikacyjny USŁUGI Telekomunikacja Komputery i usługi stowarzyszone Projektowanie: Mechanika i procesy technologiczne

RELACJE I POŁĄCZENIA WEWNĄTRZ CLUSTERA FIRMY Producenci wyposażeni (Nokia) Firmy usługowe (HTC) Inni (nowe media, projektowanie, Software) EDUKACJA I BADANIA Partnerzy z zewnątrz i spoza obszaru Metropolii Helsinki

KONTEKST PRZESTRZENNO - EKONOMICZNY KONTEKST PRZESTRZENNO EKONOMICZNY Gospodarka: nowoczesna struktura ekonomiczna Jakość życia: wysoka Baza kulturowa: nie zhierarhizowana. Otwarcie na innowacje Dostępność: dobra, tak zewnętrzna, jak i wewnętrzna POJEMNOŚĆ ORGANIZACYJNA: Wizja i Strategia: brak wyodrębnionej strategii rozwoju Clustera Sieci publiczno-prywatne: dobrze rozwinięte Wsparcie polityczne i społeczne: wystarczające Przywódctwo:rozproszone pomiędzy zarządy komunalne SPECYFICZNE WARUNKI CLUSTERA Masa krytyczna: obecna Siły napędowe: Nokia (ryzyko monokultury) Stopień współdziałania strategicznego:umiarkowany, konieczne usprawnienie w niektórych punktach Stopień kreatywności/powstawania nowych firm: wysoki

ALTERNATYWNA STRATEGIA ROZWOJU DIAGNOZA STANU Po pierwsze: Bez trafnej diagnozy nie ma poprawnej strategii, a tę przeprowadzono powierzchownie nie dając odpowiedzi na pytanie jak, zwłaszcza w minionej dekadzie, doszło do tak daleko posuniętych procesów degresywnych w województwie pomorskim

ALTERNATYWNA STRATEGIA ROZWOJU DIAGNOZA STANU Po drugie: Dokonano powierzchownej interpretacji warunków zewnętrznych, wynikających z megatrendów światowych i europejskich, związanych z globalizacją. Chodzi tu właśnie o ogromnie dynamiczne czynniki stymulujące z jednej strony proces metropolizacji, a z drugiej strony peryferyzację regionów. Obydwa te zjawiska występują w naszym województwie dzieląc je biegunowo na Aglomerację Trójmiejską i Przestrzeń Peryferyjną W oficjalnej strategii pozycja Trójmiasta i jego walory w tym układzie nie zostały należycie przedstawione i wyeksponowane. Nie ma też pomysłu na aktywizację peryferii opanowanych już przez pogłębiające się procesy bezrobocia i ubóstwa wielu społeczności lokalnych. Zagadnienie, które należało zaakcentować i skonkretyzować programowo utopiono w ogólnikach.

ALTERNATYWNA STRATEGIA ROZWOJU DIAGNOZA STANU Po trzecie: W ślad za powierzchowną diagnozą poszła ogólnikowość w wytyczaniu celów, priorytetów i kierunków rozwoju

ALTERNATYWNA STRATEGIA ROZWOJU DIAGNOZA STANU Po czwarte: Nie zaakceptowano konieczności dynamizacji rozwoju. Potrzebny jest skoncentrowany wielki impuls rozwojowy z Trójmiejskiego Obszaru Metropolitalnego od Pucka i Wejherowa do Tczewa, Malborka, Sztumu, a na zachód od Strarogardu i Kartuz. Orientować się trzeba na efekt synergii. Należy zacząć od dziedziny historycznie ukształtowanej czyli tradycyjnie dominującej gospodarki morskiej. Drugi czynnik synergii to funkcje metropolitalne, zwłaszcza w dziedzinie nauki, finansów i bankowości, edukacji, kultury, turystyki, handlu międzynarodowego itp.

ALTERNATYWNA STRATEGIA ROZWOJU DIAGNOZA STANU cd. Tylko poprzez pakiet tzw. miękkich i twardych czynników lokalizacji można przyciągać firmy międzynarodowe Nieodłącznym czynnikiem metropolizacji jest Przemysł Wysokiej Technologii. Można go przyciągnąć tylko poprzez atrakcyjną ofertę mającą szanse na rynku europejskim. Skuteczność realizacyjna stopniowego kształtowania centrum metropolitalnego będzie w decydującym stopniu zależała od skoordynowanego zarządzania jego rozwojem

ALTERNATYWNA STRATEGIA ROZWOJU DIAGNOZA STANU Po piąte: Lansowana przez autorów oficjalnej strategii teza o stracie na znaczeniu geostrategicznego położenia Trójmiasta w Polsce i w Europie jest ewidentnym błędem. Po wejściu Polski do UE to położenie jeszcze bardziej zyska na znaczeniu. Unia oprócz osi wschód-zachód kreuje także oś północ- południe. Trójmiasto jest ich punktem węzłowym ze względu na to, że otwiera się północna linia osi W-Z tzw. Via Hanseatica, biegnąca od Kaliningradu, państw bałtyckich aż do Helsinek i Petersburga. Tak więc Trójmiasto nie tylko ze względu na morze staje się jednym z najważniejszych węzłów komunikacyjnych tej części Europy.

Polska musi sprostać nowym nowym jakościowo wyzwaniom XXI wieku, które tworzy kształtująca się cywilizacja informacyjna. Wyznaczają je trzy współzależne megatrendy organizujące rozwój społeczeństwa, gospodarki i państwa: globalizacja, integracja polski z UE, metropolizacja, peryferyzacja, trwały i zrównoważony rozwój. Tym megatrendom rozwoju towarzyszyć będzie głęboka rewolucja techniczna: informatyzacja wszystkich sfer życia, oznaczająca także wejście Polski w globalny i europejski system informacyjno-decyzyjny oraz społeczny system wyboru wartości, celów, postaw, tożsamości i jakości życia.

W procesie transformacji polskiej przestrzeni wzrastającą rolę odgrywać będzie funkcjonowanie światowego systemu gospodarowania, którego istotę określa w coraz wyższym stopniu współzależność cywilizacji informacyjnej i globalizacji. W najbardziej syntetycznym ujęciu oznacza ona rozwój (rozszerzanie i intensyfikację) więzi produkcyjnych, handlowych, finansowych i informacyjnych między podmiotami gospodarującymi, krajami, regionami i miastami w skali światowej. Wraz z nią wzrasta otwartość ich funkcjonowania, następuje przenikanie kultur, kształtują się nowe cechy tożsamości lokalnych, regionalnych, narodowych.

Scenariusz dynamicznego równoważenia rozwoju w dostosowaniu do realnych uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych przekształceń strukturalnych ukształtowanej historycznie aglomeracji trójmiejskiej i jej regionu wyznaczać będzie proces kształtowania coraz wyższej równowagi strukturalnej umożliwiającej stały wzrost pozycji tego układu metropolitalnego w europejskiej i ogólnokrajowej grze konkurencyjnej. Będzie to proces metropolizacji, w którym największa w strefie południowego Bałtyku aglomeracja portowo- przemysłowo-miejska oraz jej region funkcjonalny przekształcić się może w bałtycką metropolię polską o znaczeniu europejskim.

Ukształtowana w procesie historycznego rozwoju aglomeracja Trójmiasta,w uwarunkowaniach jakie tworzyć będą globalizacja i współzależna z nią metropolizacja polskiej przestrzeni może osiągnąć w perspektywie pierwszych dziesięcioleci XXI w. europejskie standardy metropolii o znaczeniu bałtyckim, otwartej na światowy system funkcjonowania cywilizacji informacyjnej. Na realność urzeczywistnienia tej szansy wskazują przede wszystkim nowe jakościowo wartości społeczno-ekonomiczne wynikające ze zwornikowego położenia Polski w integrującej się przestrzeni europejskiej. Proces kształtowania się struktury funkcjonalno-przestrzennej pomorskiego regionu metropolitalnego w świetle poznanych uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych przebiegać będzie prawdopodobnie zgodnie z ogólnymi prawidłowościami rozwoju europejskich regionów metropolitalnych

I.Scenariusz szans - dynamicznego równoważenia rozwoju regionu zgodnie z naturalnym mechanizmem jego metropolizacji opartym o założenia: przyspieszonego procesu kształtowania bałtyckiej metropolii w oparciu o zdynamizowanie funkcji metropolitalnych Trójmiasta poprzez restrukturyzację ukształtowanego historycznie potencjału społeczno- gospodarczego, jego stałe powiększanie i poprawę pozycji konkurencyjnej metropolii trójmiejskiej w globalnym i europejskim systemie gospodarowania, dyfuzji aktywności społeczno-gospodarczej metropolii trójmiejskiej na cały pomorski region funkcjonalny poprzez kształtowanie policentrycznej struktury funkcjonalno-przestrzennej umożliwiającej generowanie sił rozwojowych w całej jego przestrzeni.

II. Scenariusz zagrożeń - stopniowej peryferyzacji, a nawet marginalizacji znaczenia regionu pomorskiego w kraju i Europie zgodnie z którym realizowane strategie jego rozwoju społeczno- gospodarczego nie wykorzystują aktywnie renty położenia w globalnym, europejskim i krajowym systemie gospodarowania oraz wartości ukształtowanego historycznie potencjału społeczno-gospodarczego skoncentrowanego przede wszystkim w Trójmieście i miastach średnich (Słupsk, Starogard Gdański, Tczew, Malbork, Kwidzyn); w wyniku tego region wytracać będzie potencjalną szansę na ukształtowanie jednej z ważnych w Europie bałtyckiej metropolii i dynamizację rozwoju współzależnego z nią regionu funkcjonalnego; jego rozwój odbywać się będzie w polu położonym między zagrożeniem wynikającym ze stagnacji, a szansą na stabilizację na niezadowalającym społecznie poziomie; niektóre z tych szans będą się urzeczywistniać z samej istoty mechanizmów samoregulujących gospodarki rynkowej a wiele zagrożeń pod naciskiem niezadowolenia pauperyzującego się społeczeństwa podlegać będzie procedurom doraźnej neutralizacji; sytuacje społeczne konfliktowe będą jednak nieuchronnie narastać tworząc bomby zegarowe" z opóźnionym zapłonem.

OFERTA ENERGI DLA POMORZA -Rola Projektów Wiodących -Rozwój Infrastruktury – Obszar oddziaływania Pomorskiego Węzła Transportowo-Telekomunikacyjnego -Bezpieczeństwo energetyczne -Współfinansowanie projektów UE w ramach Partnerstwa Publiczno – Prywatnego -Projekt Puck – Podniesienie atrakcyjności Inwestycyjnej Powiatu Puck poprzez rozbudowę lokalnej infrastruktury Elektroenergetycznej i Teleinformatycznej -Projekt Radunia-Wierzyca – Modernizacja zespołu elektrowni wodnych -Projekt e-administracja – Wykorzystanie sieci światłowodowej ENERGI dla Internetu szerokopasmowego

Strategia poprawy bezpieczeństwa energetycznego ENERGI poprzez rozwój infrastruktury Cel: Poprawa bezpieczeństwa energetycznego oraz dostosowanie działania ENERGI w warunkach przynależności Polski do Unii Europejskiej poprzez rozwój sieci energetycznej i teleinformatycznej oraz systemu zarządzania awaryjnego

Strategia poprawy bezpieczeństwa energetycznego ENERGI poprzez rozwój infrastruktury Teza: Zjawiskiem niepokojącym i często dezorganizującym prace eksploatacyjne jest zauważalny brak instytucjonalnych ośrodków badawczych i rozwojowych w sektorze. Może to skutkować błędnymi wnioskami, zwłaszcza we wdrażaniu nowych rozwiązań i technologii a także utrudniać szybką diagnostykę sieci, zwłaszcza zjawisk w niej zachodzących. Ma to również istotne znaczenie w kreowaniu właściwego kierunku rozwoju sieci. Brak spójnych i jednakowych kryteriów oceny stanu sieci w odniesieniu zwłaszcza do zjawisk zakłóceniowych nie daje wyraźnych sygnałów dla specjalistów zajmujących się utrzymaniem i rozwojem sieci w poszczególnych spółkach dystrybucyjnych.

Strategia poprawy bezpieczeństwa energetycznego ENERGI poprzez rozwój infrastruktury Głównym celem polityki energetycznej we wszystkich krajach jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego państwa rozumianego, prawie bez wyjątków jako: - bezpieczeństwo dostaw energii wymaganego rodzaju i jakości - akceptowalne dla gospodarki i odbiorców bytowo- komunalnych ceny poszczególnych nośników energii - ograniczenie negatywnego wpływu energetyki na środowisko (lub zapewnienie warunków zrównoważonego rozwoju)

Strategia poprawy bezpieczeństwa energetycznego ENERGI poprzez rozwój infrastruktury Powyższe składniki bezpieczeństwa energetycznego są w istocie wzajamnie sprzeczne, gdyż odpowiedni poziom bezpieczeństwa dostaw a zwłaszcza spełnianie wciąż wzrastających wymogów ochrony środowiska wiąże się z koniecznością ponoszenia coraz wyższych kosztów. Akceptowalne ceny to konieczność dyscyplinowania kosztów i podwyższania efektywności przedsiębiorstw. Opracowanie programu rozwoju infrastruktury przedsiębiorstwa zapewniającego uzyskanie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa energetycznego wymaga prowadzenia prac w zakresie: -infrastruktury techniczne (elektroenergetycznej i teleinformatycznej) sieci rozdzielczej. -Infrastruktury techniczno – organizacyjnej dla zarządzania kryzysowego.

Projekt PODNIESIENIE ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ POWIATU PUCK POPRZEZ ROZBUDOWĘ LOKALNEJ INFRASTRUKTURY ENERGETYCZNEJ Partnerzy ENERGI w projekcie: - Starostwo Powiatowe Puck - Urząd Gminy Puck - Urząd Gminy Kosakowo - Urząd Gminy Krokowa - Urząd Miasta Jastarnia - Urząd Miasta Hel - Urząd Miasta Puck - Urząd Miasta Władysławowo

Projekt PODNIESIENIE ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ POWIATU PUCK POPRZEZ ROZBUDOWĘ LOKALNEJ INFRASTRUKTURY ENERGETYCZNEJ Podmiot wykonawczy Projektu: Spółka jednostek samorządu terytorialnego Powiatu Puck oraz Koncernu Energetycznego ENERGA S.A. działająca na podstawie partnerstwa publiczno – prywatnego

Projekt PODNIESIENIE ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ POWIATU PUCK POPRZEZ ROZBUDOWĘ LOKALNEJ INFRASTRUKTURY ENERGETYCZNEJ Opis projektu: a) Ułożenie kabla 30 kV relacji Władysławowo – Jurata; b) Rozbudowa punktów zasilających w Kuźnicy, Juracie i Helu c) Ułożenie linii kablowej 15 kV między GPZ Władysławowo a Jastrzębią Górą i Karwią d) Ułożenie kabla 15 kV między miejscowością Łebcz a GPZ Własysławowo e) Budowa linii napowietrznej izolowanej 15 kV relacji Karwieńskie Błota - Dębki

Projekt PODNIESIENIE ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ POWIATU PUCK POPRZEZ ROZBUDOWĘ LOKALNEJ INFRASTRUKTURY ENERGETYCZNEJ Uzasadnienie projektu: a) Wzmocnienie sieci elektroenergetycznej we wspomnianych regionach, ograniczenie ilości awaryjnych wyłączeń i czasu ich trwania; b) Stworzenie możliwości przyłączania nowych odbiorców c) Uzyskanie dodatkowych środków finansowych na wybudowanie kabli 30 kV i 15 kV w Powiecie Puck (środki mogą pochodzić z funduszy strukturalnych UE: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego) d) Ułatwienie prowadzenia inwestycji na terenie trudnym inwestycyjnie poprzez zaangażowanie samorządów lokalnych

Projekt PODNIESIENIE ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ POWIATU PUCK POPRZEZ ROZBUDOWĘ LOKALNEJ INFRASTRUKTURY ENERGETYCZNEJ Efekty projektu: dla Powiatu Puck, poszczególnych gmin i miast: a) Rozwój usług i turystyki; b) Zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej c) Zachowanie poziomu ekologicznego Półwyspu i Pasa Nadmorskiego dla ENERGI S.A.: a) Wzmocnienie sieci w trudnych obszarach b) Zwiększenie pewności zasilania w energię elektryczną społeczności lokalnych zaangażowanych w realizację projektu c) Umożliwienie przyłączania nowych odbiorców d) Zmniejszenie strat przesyłowych.

Projekt PODNIESIENIE ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ POWIATU PUCK POPRZEZ ROZBUDOWĘ LOKALNEJ INFRASTRUKTURY ENERGETYCZNEJ Beneficjenci przedsięwzięcia: Gminy Powiatu Puck zapewniają poprawę infrastruktury technicznej na swoim terenie, stając się bardziej atrakcyjne dla inwestorów Koncern Energetyczny ENERGA S.A.

Projekt PODNIESIENIE ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ POWIATU PUCK POPRZEZ ROZBUDOWĘ LOKALNEJ INFRASTRUKTURY ENERGETYCZNEJ

Projekt PODNIESIENIE ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ POWIATU PUCK POPRZEZ ROZBUDOWĘ LOKALNEJ INFRASTRUKTURY TELEINFORMATYCZNEJ Partnerzy ENERGI w projekcie: - Starostwo Powiatowe Puck - Urząd Gminy Puck - Urząd Gminy Kosakowo - Urząd Gminy Krokowa - Urząd Miasta Jastarnia - Urząd Miasta Hel - Urząd Miasta Puck - Urząd Miasta Władysławowo

Projekt PODNIESIENIE ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ POWIATU PUCK POPRZEZ ROZBUDOWĘ LOKALNEJ INFRASTRUKTURY TELEINFORMATYCZNEJ Podmiot wykonawczy Projektu: Spółka jednostek samorządu terytorialnego Powiatu Puck oraz Koncernu Energetycznego ENERGA S.A. działająca na podstawie partnerstwa publiczno – prywatnego

Projekt PODNIESIENIE ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ POWIATU PUCK POPRZEZ ROZBUDOWĘ LOKALNEJ INFRASTRUKTURY TELEINFORMATYCZNEJ Opis projektu: a) Ułożenie wzdłuż kabla 30 kV relacji Władysławowo – Jurata rury wtórnej pod światłowód wraz z światłowodem; b) Ułożenie wzdłuż linii kablowej 15 kV między GPZ Władysławowo a Jastrzębią Górą i Karwią rury wtórnej pod światłowód wraz z światłowodem; c) Budowa nowych węzłów SDH w miejscach zakończenia światłowodów (GPZ) d) Rozbudowa istniejących węzłów dopływowych SDH, w celu zwiększenia ich przepływności do STM-4 (niezbędne do komercyjnego wykorzystania światłowodów) na trasie Gdynia - Władysławowo

Projekt PODNIESIENIE ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ POWIATU PUCK POPRZEZ ROZBUDOWĘ LOKALNEJ INFRASTRUKTURY TELEINFORMATYCZNEJ Uzasadnienie projektu: a) Uzyskanie dodatkowych środków finansowych na rozbudowę infrastruktury telekomunikacyjnej ENERGI, by można było w przyszłości świadczyć usługi dla samorządów lokalnych oraz komercyjne dla firm trzecich w szerszym zakresie (środki mogą pochodzić z funduszy strukturalnych UE) b) Zaangażowanie samorządów lokalnych w ideę Społeczeństwa Informacyjnego; c) Zwiększenie roli ENERGI jako dostawcy różnego typu mediów; d) Stworzenie możliwości przyłączania nowych odbiorców w ramach programu Społeczeństwa Informacyjnego

Projekt PODNIESIENIE ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ POWIATU PUCK POPRZEZ ROZBUDOWĘ LOKALNEJ INFRASTRUKTURY TELEINFORMATYCZNEJ Beneficjenci przedsięwzięcia: Samorządy lokalne, instytucje, firmy i mieszkańcy Powiatu Puck zapewniają poprawę infrastruktury technicznej na swoim terenie, stając się bardziej atrakcyjne dla inwestorów Koncern Energetyczny ENERGA S.A.

Projekt PODNIESIENIE ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ POWIATU PUCK POPRZEZ ROZBUDOWĘ LOKALNEJ INFRASTRUKTURY TELEINFORMATYCZNEJ