Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Metodologia benchmarkingu parków jako narzędzie planowania rozwoju parków technologicznych autor: Robert Gadowski Warszawa, 14 października 2010

Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Założenie ogólne Metodologia przeprowadzonego badania benchmarkingowego została opracowana w czerwcu 2009 na zlecenie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Dokument zawiera kompleksowe narzędzia badawcze, które zgodnie z założeniem PARP powinno zapewnić założoną skuteczność prowadzonych badań. Metodologia została przetestowana w "Pilotażowym benchmarkingu parków technologicznych w Polsce, który został przeprowadzony w pięciu parkach w 2009 r. W odpowiedzi na uwagi i zalecenia realizatorów pilotażu wspólnie z autorami metodologii benchmarkingu parków technologicznych dokonano modyfikacji, tak aby zapewnić pożądaną skuteczność i użyteczność badania.

Benchmarking jest procesem ciągłym Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Założenie ogólne Powinien być przeprowadzany cyklicznie, aby proces samodoskonalenia i określania najlepszych praktyk dawał rynkową przewagę. Benchmarking jest procesem ciągłym

Benchmarking nie jest rankingiem jest narzędziem zarządczym. Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Założenie ogólne Benchmarking nie jest rankingiem jest narzędziem zarządczym. Metodologia zapewnia zachowanie pełnej anonimowości, parkom technologicznym biorącym udział w zasadniczym badaniu benchmarkingowym.

Benchmarking – standardy ewaluacji Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Benchmarking – standardy ewaluacji Jak każda ewaluacja procesów, badanie benchmarkingowe parków technologicznych w Polsce, spełnia wymagane standardy, to jest: trafność (ang. relevance) - pozwala ocenić, w jakim stopniu cele badania odpowiadają potrzebom i priorytetom parków technologicznych, efektywność (ang. efficency) - pozwala ocenić poziom ekonomiczności badania, czyli stosunek poniesionych nakładów do uzyskanych produktów, Zapewnią one skuteczność prowadzonych badań i niezmienność metodologii w dłuższym okresie czasu.

Benchmarking – standardy ewaluacji Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Benchmarking – standardy ewaluacji skuteczność (ang. effectivenness) - pozwala ocenić, do jakiego stopnia cele przedsięwzięcia zdefiniowane na etapie programowania wpływu zostały osiągnięte, użyteczność (ang. utility) - pozwala ocenić, do jakiego stopnia produkty, rezultaty i oddziaływania badania odpowiadają potrzebom grupy docelowej, trwałość (ang. sustainability) - pozwala ocenić, na ile można się spodziewać, że pozytywne zmiany wywołane oddziaływaniem badania będą trwały po jego zakończeniu.

Benchmarking – standardy ewaluacji Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Benchmarking – standardy ewaluacji trafność (ang. relevance) efektywność (ang. efficency) skuteczność (ang. effectivenness) użyteczność (ang. utility) trwałość (ang. sustainability)

Cele badania benchmarkingowego Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Cele badania benchmarkingowego Głównym celem i założeniem badania benchmarkingowego jest określenie najlepszych praktyk biznesowych stosowanych przez liderów rynkowych. Analiza oparta o dane zebrane w toku badania, ma pokazać każdemu biorącemu w nim udział parkowi jego słabe i mocne strony oraz przedstawić w przejrzystej formie przykłady najefektywniejszego działania, tak aby dany park mógł poprawić skuteczności działania. Wskazane dobre praktyki mają stanowić inspirację i zachętę do podejmowania działań usprawniających procesy komercjalizacji technologii.

Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Metodologia została tak skonstruowana, aby w sposób czytelny i miarodajny można było dokonać identyfikacji potencjału parków technologicznych oraz przeprowadzić benchmarking. W tym celu wykorzystuje zmodyfikowaną kartę wyników -Balanced Scorecard, narzędzie strategicznego zarządzania, opracowane na początku lat dziewięćdziesiątych przez dr Roberta Kaplana (Harvard Business School) i dr Davida Nortona (Balanced Scorecard Collaborative).

Istota Balanced Scorecard Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Istota Balanced Scorecard Wskaźniki finansowe nie mogą być jedyną podstawą zarządzania nowoczesnym przedsiębiorstwem. Na działalność przedsiębiorstwa patrzymy w czterech perspektywach : finansowej, klientów, procesów wewnętrznych, wiedzy i rozwoju. Takie zrównoważone (balanced) patrzenie na efektywność przedsiębiorstwa powinno zabezpieczać jego zrównoważony rozwój.

Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce W ramach każdej z perspektyw ustala się cele strategiczne, mierniki celów oraz wyznacza ich wartości docelowe. Pomiędzy poszczególnymi celami i zadaniami zachodzą związki przyczynowo-skutkowe (interakcje). Zrealizowanie podstawowego celu jest uzależnione od osiągnięcia założonych wyników w czterech podstawowych wymiarach Zadaniem karty wyników jest koordynowanie najważniejszych obszarów strategicznych firmy..

Modyfikacja karty wyników na potrzeby badania Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Modyfikacja karty wyników na potrzeby badania Ze względu na specyficzny charakter parków technologicznych – parki wykazują cechy organizacji sieciowych, tradycyjny model karty wyników został odpowiednio zmodyfikowany na potrzeby badania benchmarkingowego parków. Perspektywa klienta została zastąpiona perspektywą interesariuszy – szerokie spektrum podmiotów zainteresowanych działaniem parków technologicznych. Dodatkowa każda z perspektyw została podzielona dodatkowo na dwa obszary badawcze. W wyniku tego powstało osiem obszarów, które będą oceniane w toku badania benchmarkingowego. Obszary odnoszą się do perspektyw, do których zostały przyporządkowane.

Obszary badania benchmarkingowego Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Obszary badania benchmarkingowego Wizja i strategia Perspektywa finansów: - działalność operacyjna - źródła finansowania, - projektowanie i tworzenie parku, - efektywność działania P. procesów wew.: - Kompetencje i doświadczenie - kreacja i transfer wiedzy, P. uczenia się i rozwoju: Perspektywa interesariuszy: - powiązania i wpływ na region - wartość dla lokatorów,

Proces realizacji badania Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Proces realizacji badania 1 Identyfikacja wszystkich inicjatywy parkowych w Polsce. 2 Weryfikacja zidentyfikowanych inicjatyw parkowych pod kątem spełnienia wymagań stawianych przed parkami technologicznymi 3 Ocena cykl życia i przyporządkowanie faz cyklu życia do stanu działalności parku technologicznego 4 Kompleksowe badanie benchmarkingowe, oparte o wskaźniki.

Inwentaryzacja istniejących inicjatyw parkowych w Polsce Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Inwentaryzacja istniejących inicjatyw parkowych w Polsce W pierwszym etapie Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości zidentyfikowała 24 inicjatywy parkowe w Polsce, które następnie zostały poddane weryfikacji zgodności inicjatywy parkowej z definicją parku technologicznego. Park technologiczny to zespół wyodrębnionych nieruchomości wraz z infrastrukturą techniczną, utworzony w celu dokonywania przepływu wiedzy i technologii pomiędzy jednostkami naukowymi a przedsiębiorcami, na którym oferowane są przedsiębiorcom, wykorzystującym nowoczesne technologie, usługi w zakresie doradztwa w tworzeniu i rozwoju przedsiębiorstw, transferu technologii oraz przekształcania wyników badań naukowych i prac rozwojowych w innowacje technologiczne, a także stwarzający tym przedsiębiorcom możliwość prowadzenia działalności gospodarczej przez korzystanie z nieruchomości i infrastruktury technicznej na zasadach umownych

Weryfikacja inicjatyw parkowych Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Weryfikacja inicjatyw parkowych Na potrzeby metodologii przyjęto definicję parku technologicznego zawartą w ustawie z dnia 20 marca 2002r. o finansowym wspieraniu inwestycji. Kwestionariusz weryfikacji zawiera pięć kryteriów, jakie powinna spełniać inicjatywa parkowa. Wszystkie muszą być spełnione , aby dana inicjatywa mogła być określona jako park technologiczny i poddana badaniu benchmarkingowemu.

Weryfikacja inicjatyw parkowych – lista kontrolna Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Weryfikacja inicjatyw parkowych – lista kontrolna Bazuje na prawnie uregulowanej i wyodrębnionej, samodzielnie zarządzanej nieruchomości obejmującej konkretny teren i/lub budynki wraz z infrastrukturą techniczną. Posiada koncepcję zagospodarowania terenu należącego do parku oraz plan rozwoju w obszarze aktywności naukowo – badawczej i produkcyjnej zawiązanej z kreacją nowej wiedzy i technologii; Posiadają formalne powiązania z instytucjami naukowo - badawczymi i edukacyjnymi, lokalną i regionalną administracją publiczną, działającymi w regionie instytucjami wspierania przedsiębiorczości i transferu technologii oraz finansowania ryzyka (venture capital). Stwarza możliwość do korzystania przez przedsiębiorców z nieruchomości oraz infrastruktury technicznej na zasadach umownych. Oferuje usługi w zakresie doradztwa transferu technologii oraz tworzenia rozwoju przedsiębiorstw zlokalizowanych w obrębie nieruchomości.

Ocena cyklu życia parków technologicznych Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Ocena cyklu życia parków technologicznych Określenie fazy rozwoju parków technologicznych wybranych do badania jest szczególnie ważne, ponieważ pozwala osiągnąć logikę porównawczą. Użyta w badaniu metodologia jest rozbudowanym modelem oceny cyklu życia parku technologicznego, opartym na ośmiu wskaźnikach.

Ocena cyklu życia parków technologicznych Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Ocena cyklu życia parków technologicznych 1 Struktura organizacyjna parku. 2 Okres funkcjonowania parku 3 Procent wykorzystania powierzchni parku przeznaczonej na jego działalność 4 Kontakty / Sieć powiązań 5 Liczba typów usług oferowanych przez park 6 Liczba zrealizowanych projektów międzynarodowych 7 Dynamika przychodów 8 Rotacja lokatorów parku

Zasadnicze badanie benchmarkingowe Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Zasadnicze badanie benchmarkingowe Ostatnim etapem procesu jest oparte o wskaźniki (tak zwane mandatory) kompleksowe badanie benchmarkingowe, w ośmiu zdefiniowanych obszarach. Perspektywa finansowa: Źródła finansowania parku technologicznego – Obszar opisuje źródła inwestycji i finansowania działalności parku technologicznego. Skupiono się zwłaszcza na pomocy ze środków publicznych oraz jako granty z organizacji międzynarodowych. Działalność operacyjna – Analiza tego obszaru skupia się na kluczowych wskaźnikach finansowych. Pozwala na określenie skuteczności prowadzonych działań operacyjnych.

Zasadnicze badanie benchmarkingowe Perspektywa finansowa: Projektowanie i tworzenie parku technologicznego – Wiele czynników determinuje osiągnięcie sukcesu już na etapie planowania i budowy parku technologicznego. Analiza tego obszaru pozwoli na zbadanie i określenie roli takich czynników jak udziałowcy parku, lokalizacja i atrakcyjność regionu, forma prawna, struktura organizacyjna, planowany obszar działalności (sektor gospodarki) oraz uwarunkowania prawne. Efektywność działania – ten obszar ma za zadanie ocenić skuteczność działań prowadzonych przez kierownictwo parku technologicznego. Analizie poddane zostaną wskaźniki efektywności takie jak procent wykorzystania powierzchni parkowej czy też liczba sprzedanych usług. Kluczowym aspektem będzie ocena zewnętrzna (opinie lokatorów parku) oraz ocena skuteczności strategii internetowej.

Zasadnicze badanie benchmarkingowe Perspektywa interesariuszy: Wartość dla lokatorów parku – obszar ten pozwoli określić w jakim stopniu park technologiczny realizuje oczekiwania lokatorów oraz odpowiedzieć na pytanie czy strategia parku jest prawidłowa. Ocenione zostaną działania marketingowe i efekty tych działań w postaci nowo pozyskanych klientów parku ale również nowych lokatorów. Istotnym aspektem oceny zarządzania będziecie również informacja dotycząca liczby lokatorów, którzy zrezygnowali ze współpracy z parkiem w ostatnim czasie. Powiązania zewnętrzne oraz wpływ na region – Obszar ocenia relację pomiędzy podmiotami gospodarczymi, takimi jak jednostki naukowe, niezależni eksperci i firmy doradcze, instytucje finansowe typu Venture Capita współpracującymi z parkiem. Ocenia również wpływ parku technologicznego na region, w którym funkcjonuje.

Zasadnicze badanie benchmarkingowe Perspektywa uczenia się i rozwoju: Kreacja i transfer wiedzy – obszar ma za zadanie ocenić innowacyjność parku oraz określić czy i w jakim stopniu realizowany jest proces transferu i komercjalizacji technologii. Obszar ma ogromne znaczenie, ponieważ jest to podstawowa funkcja i zadanie parku technologicznego. Kompetencje i doświadczenie – obszar oceniać ma posiadany przez park technologiczny kapitał intelektualny. Uwzględnia również rotację pracowników w parku oraz posiadane zaplecze zarządcze (kadrę menedżerską

Benchmarking Parków Technologicznych w Polsce Nowa metodologia badania benchmarkingowego kładzie nacisk na czytelność i łatwość wykorzystania prezentowanych wyników i informacji płynących z badania – stąd wykorzystania zróżnicowanych wykresów i map grup strategicznych. Nie ulega wątpliwości, że najważniejszym wynikiem badania benchmarkingowego jest określenie najlepszych praktyk. Jest to jednocześnie zadanie najtrudniejsze i sprawiające wiele kłopotów. Zaproponowana metodologia rozwiązuje problem definiowania najlepszych praktyk, ponieważ w bardzo prosty i jednoznaczny sposób przekształca wyniki w cele do osiągnięcia.

Benchmarking parków technologicznych w Polsce Warszawa 14.10.2010 r. Benchmarking parków technologicznych w Polsce Dziękuję za uwagę