Praca z uczniem „zdolnym” „Każdy kto jest twórczy, jest zdolny; nie każdy kto jest zdolny, jest twórczy”
Uczeń zdolny? Inteligentny? Bystry? Utalentowany? Ma osiągnięcia? Twórczy? Kreatywny? Kulturalny? Wzorowe zachowanie? Bardzo dobre, celujące oceny w szkole? Indywidualista?
Cechy utalentowanego dziecka patrzy na problem pod nieoczekiwanym kątem, generuje pomysły nowatorskie, jest pomysłowy w myśleniu i działaniu, stosuje powyższe umiejętności w rozwiązywaniu zadań i problemów, przeprowadza cały proces rozumowania w głowie, łącznie z uwzględnieniem rozwiązania.
Cechy zachowania Postrzegani jako „indywidualiści”, charakteryzują się pewnego rodzaju „nadpobudliwościami” Intelektualną Psychomotoryczną Zmysłowo-sensoryczną Wyobrażeniową Emocjonalną
Cechy intelektu: łatwość rozumienia złożonych i skomplikowanych treści, zdolność do logicznego i abstrakcyjnego myślenia, duży zakres uwagi, wnikliwość obserwacji, trafność formułowanych sugestii, ocen i sądów, szybkie tempo pracy długotrwała pamięć.
Cechy charakteru: poczucie obowiązku i pracowitość, silna motywacja i zapał do nauki, wewnętrzne zdyscyplinowanie, wytrwałość intelektualna, rezygnacja z przyjemnych propozycji na rzecz obowiązku
Inne cechy: silna determinacja, ambicja i upór w dążeniu do osiągnięcia postawionego celu, zgoda na wykonywanie zadań, które nie przynoszą od razu oczekiwanych wyników czy też wymiernych rezultatów w postaci gratyfikacji. skłonność do przeceniania swojej wiedzy, duża wrażliwość emocjonalna, twórcza postawa w kierowaniu własnym rozwojem poznawczym i moralnym.
Kategorie uczniów zdolnych mający wysokie osiągnięcia mający osiągnięcia poniżej możliwości. 1. Uczniowie będący pod presją grupy 2. Uczniowie przyjmujący postawę konformistyczną 3. Uczniowie nudzący się w szkole 4. Uczniowie świadomie ukrywający swoje zdolności
Naczelne hasło działań skierowanych do ucznia zdolnego: więcej szybciej oryginalnie na wyższym poziomie
W jaki sposób wspierać uczniów zdolnych? Poprzez: 1) wielość i różnorodność zadań, 2) komunikatywność i jasność poleceń wydawanych przez osobę wspomagającą rozwój dziecka, 3) dostęp do źródeł informacji, 4) zachętę do szukania nowych rozwiązań, nagradzanie wszystkich etapów dojścia do celu, 5) danie dziecku czasu na rozwiązanie problemu, weryfikowanie rozwiązań.
Indywidualizacja pracy z uczniem zdolnym: Krótkie, kilkuminutowe rozmowy nauczyciela z uczniem, (rozszerzenie wiedzy itp.), Przygotowanie przez ucznia referatów po przeczytaniu odpowiedniej literatury, Korygowanie błędów kolegów (szukanie błędów w rozumowaniu), Prowadzenie przez uczniów fragmentów lekcji (czasami przygotowanie całej lekcji), Zachęcanie do czytania fachowych czasopism, Zwiększanie wymagań, co do ścisłości i precyzji ich wypowiedzi, Stworzenie uczniom najzdolniejszym okazji do swobodnego wyboru zadań trudniejszych, swobodnej decyzji w podejmowaniu dodatkowych zadań, Organizowanie konkursów w rozwiązywaniu zadań trudniejszych.
Indywidualizacja pracy z uczniem zdolnym cd.: Utworzenie w klasie systemu popularyzacji dorobku dzieci zdolnych poprzez propagandę wizualną oraz imprezy, spotkania, podziękowania, dyplomy. Samodzielna praca ucznia nad zagadnieniami wykraczającymi poza program nauczania, wskazanymi przez nauczyciela. Uczeń pracuje w oparciu o specjalnie dla niego przygotowane listy zadań, karty prac, źródła itd. sporadycznie konsultując się z nauczycielem. Indywidualizacja nauki na lekcjach bez istotnego wykraczania poza nauczane treści, poprzez: asystenturę, rozwiązywanie trudniejszych problemów w ramach omawianego zagadnienia, dodatkowe prace domowe lub prace długoterminowe. Samodzielne opracowywanie zagadnień i prezentowanie ich na szerszym forum (koło, klasa, szkoła) Indywidualizacja nauczania poprzez realizację zadań o charakterze interdyscyplinarnym, np. wykonywanie prezentacji multimedialnych, tłumaczeń lub słowniczków przedmiotowych, prac z historii danej dziedziny wiedzy, prac literackich.
Oczekiwania ucznia zdolnego w stosunku do nauczyciela. uczyń szkołę miejscem fascynującej przygody ceń moją pracę zauważ moje zainteresowania, wskaż dodatkowe źródła wiedzy, nie lekceważ mnie i moich potrzeb ignorancja nie sprzyja rozwojowi oczekuj ode mnie więcej wspieraj mnie i wykorzystuj moje uzdolnienia inicjatywy podejmowane przeze mnie doceniaj elokwentnie i mądrze pokieruj moim rozwojem zaangażuj mnie do dodatkowych, ciekawych prac dostrzegaj moje pomysły i wskazuj nowe otocz mnie profesjonalną opieką licz się z moimi uczuciami nie zadawalaj się tym, co wiesz, bądź poszukiwaczem i mądrym przewodnikiem C Z N I O W I E Z D O L N I