MATERIAŁY STOSOWANE PODCZAS WYKONYWANIA PRAC PROTETYCZNYCH

MASY WYCISKOWE KLASYFIKACJA Podział wg Wajsa: Sztywne Elastyczne Gips Masy żywiczo –woskowe Gutaperka Woski wyciskowe Masy tlenkowo-cynkowo-eugenolowe Agarowe Alginatowe Polisulfidowe Elastomery Do odnowy biologicznej tkanek Polisulfidowe Silikonowe Polieterowe Kondensacyjny proces tężenia Addycyjny proces tężenia Chemoutwardzalne Światłoutwardzalne (1988)

MASY WYCISKOWE KLASYFIKACJA Podział wg czynników powodujących tężenie mas Masy wyciskowe tężejące pod wpływem reakcji chemicznych Gips wyciskowy Masy alginatowe Pasty wyciskowe Elastyczne masy wyciskowe

MASY WYCISKOWE KLASYFIKACJA Masy termoplastyczne Gutaperka Masy Stentsa Masy hydrokoloidalne odwracalne(na bazie agaru) Woski wyciskowe

MASY WYCISKOWE KLASYFIKACJA Podział mas wyciskowych ze względu na konsystencje w czasie kształtowania wycisku: Masy wyciskowe wstępnie ciekłe: Elastomery typu Light Body Masy cynkowo-eugenolowe Hydrokoloidalne masy agarowe Masy wyciskowe wstępnie plastyczne: Hydrokoloidalne masy alginatowe Elastomery typu Heavy Body i Regular Body

GIPS WYCISKOWY Podział: Murarski(50%) Sztukatorski(30%) Modelowy(10%) Alabastrowy(5%) Skład: Półwodny siarczan wapnia Środki zapachowe, barwiące, przedłużające lub skracające czas wiązania Postępowanie: Stosunek wody do proszku powinien wynosić 1:2 Papka gipsowa powinna być zarobiona do konsystencji gęstej śmietany Czas wiązania jest odwrotnie proporcjonalny do czasu zarabiania

GIPS WYCISKOWY Katalizatory ujemne: Ałun glinowo-potasowy Boraks Gliceryna Cukier Niska temp. Wody Cytrynian sodu Kwasy: borowy,cytrynowy, mrówkowy Wodorotlenek baru Ocet Amoniak Szkło wodne Katalizatory dodatnie: Siarczan potasu Siarczan sodu Chlorek sodu Chlorek potasu Chlorek glinu Temp.~30’ C Kwasy: siarkowy, azotowy, solny Zasady: potasowa, sodowa, amonowa Dodatek kredy lub talku zwiększa łamliwość gips u, natomiast dodatek krochmalu ułatwia oddzielanie modelu od wycisku

GIPS WYCISKOWY Wady: Zalety: Dokładność odbitki Niezmienność kształtu i objętości Taniość Dostępność Wady: Konieaczność dodatkowych przy przygotowywaniu łyżki indywidualnej dla wycisków czynnościowych Koniecznośc posiadania dużego doświadzenia Nieprzyjemny smak Trudności w oddzielaniu wycisku od modelu Bardzo sztywne Konieczność klejenia odłamów

GIPS WYCISKOWY Zastosowanie: Odlewanie modeli Wykonywanie przedlewów Montowanie modeli do zwieraków i artykulatorów Wykonywanie zwieraków gipsowych Pobieranie wycisku

MASY ALGINATOWE Skład: Alginian sodu lub potasu Siarczan wapnia Fosforan trójzasadowy Ziemia okrzemkowa Mentol Ziemia okrzemkowa: pełni rolę wypełniacza, zwiększając wytrzymałość mechaniczną i dładkość wycisku Siarcza wapnia: umożliwia przechodzenie zolu w nierozpuszczalny żel Fosforan trójzasadowy: działa jako opóżniacz, co pozwala na szereg manipulacji związanych z pobraniem wycisku

MASY ALGINATOWE Postępowanie: Łyżki metalowe należy oblepić przylepcem lub zastosować łyżki perforowane Do gumowej miski należy wsypać odpowiednią ilość proszku i wlać odpowiednią ilość wody wg wskazań producenta Temp. wody nie powinna wynosić ok. 20’C Czas mieszania masy: 0,5-1,5 minuty Czas przebywania masy w jamie ustnej: 1,5-2,0 minut Po wyjęciu z jamy ustnej wycisk należy spłukać bieżącą wodą i jak najszybciej odlać model(jeżeli jest to niemożliwe to wycisk można przez kilka godzin przechowywać w środowisku nasyconej pary wodnej)

MASY ALGINATOWE Wady: Mała wytrzymałość mechaniczna Zbyt duża elastyczność Podatność na zmiany objętościowe(zarówno na powietrzu i w wodzie) Mała przyczepność do łyżki Konieczność szybkiego odlania modelu Zalety: Dokładna odbitka pola protetcznego Łatwe wprowadzanie i wyjmowanie z jamy ustnej Przyjemne w użyciu dla lekarza i pacjenta Stosunkowo łatwe oddzielanie modelu od wycisku

MASY ALGINATOWE Zastosowanie: Wyciski anatomiczne Wyciski zębów przeciwstawnych Wyciski robocze do protez częściowych W użyciu są takie masy jak np.: Kromopan Orthoprint Zelgan Hydrogum Alginor Tropicalgin

PASTY WYCISKOWE (MASY TLENKOWO-CYNKOWO-EUGENOLOWE) Skład: Pasta podstawowa: Tlenek cynku Kalafonia Tlenek magnezu Olej mineralny Katalizator: Eugenol Żywice gumowe Oliwa Olej lniany Ziemia okrzemkowa lub talk

PASTY WYCISKOWE (MASY TLENKOWO-CYNKOWO-EUGENOLOWE) Postępowanie: Pastę z dwóch tub wyciska się na papier i miesza do uzyskania jednolitego zabarwienia Ze względu na dużą przylepność masy wrgi pacjenta i ręce lekarza pokrywa się cienką warstwą wazeliny Pastę równomiernie rozprowadza się na łyżce i wkłada się do ust pacjenta, lekko dociskając Czas wiązania masy w jamie ustnej: 4,5 minuty

PASTY WYCISKOWE (MASY TLENKOWO-CYNKOWO-EUGENOLOWE) Zalety: Bardzo dokładne odwzorowanie pola protetycznego Stabilność wymiarów Wykonywanie modelu znacznie przesunięte w czasie Wytrzymałość mechaniczna Wady: Sztywność Wrażliwe na temperaturę Lepkość

PASTY WYCISKOWE (MASY TLENKOWO-CYNKOWO-EUGENOLOWE) Zastosowanie: Wyciski czynnościowe przy bezzębiu Wyciski podścielające Wyciski złożone do protez natychmiastowych Wyciski mukodynamiczne W użyciu są takie masy jak np.: Neogenate Pasta Asha Repin

ELASTOMERY Podział: Heavy body(konsystencja kitu) Putty body(konsystencja kitu) Regular body (kosytencja pasty) Light body (konsystencja płynna)

ELASTOMERY- MASY SILIKONOWE(KONDENSACYJNE) Proces polimeryzacji tych mas nie jest zakończony w momencie uzyskania przez nie odpowiedniej twardości, proces ten przebiega jeszcze po wyjęciu z ust pacjenta. Skład: Pasta podstawowa: Polidwumetylosilikon Tlenek cynku Siarczan wapniowy Dwutlenek tytanu Katalizator: Sole organometaliczne (kaprylan cynawy) Krzemian etylu Postępowanie: :pastę wyciskamy z tuby, umieszczając ją na kartce woskowanego papieru i dodajemy płynny katalizator, mieszamy do uzyskania jednorodnej konsystencji; podstawową masę nakładamy na łyżkę, którą uprzednio pokrywamy warstwą kleju. pobieramy wycisk. po wyjęciu z jamy ustnej wycisk przepłukujemy wodą, osuszamy i nakładamy drugą warstwę. elastyczne masy wyciskowe o konsystencji płynnej mogą być wprowadzone do strzykawek lub samomieszających urządzeń.

ELASTOMERY- MASY SILIKONOWE(KONDENSACYJNE) Zalety: Dokładne odwzorowanie pola protetycznego Łatwe wprowadzanie i wyjmowanie z jamy ustnej Duża elastyczność Neutralny smak i zapach Wady: Właściwości hydrofobowe Wrażliwośc na wilgoć Konieczność szybkiego odlania modelu

ELASTOMERY- MASY SILIKONOWE(KONDENSACYJNE) W użyciu są takie masy jak np.: Zetaplus Oranwash Thixoflex Optosil Xantopren Dentaflex

ELASTOMERY- MASY SILIKONOWE(KONDENSACYJNE)

ELASTOMERY- MASY SILIKONOWE(ADDYCYJNE): POLIWINYLOSILOKSANY Proces polimeryzacji tych mas zachodzi w pełni w ustach pacjenta. Wykonanie modelu można przesunąć w czasie. Skład: Pasta podstawowa: Polimer silikonowy z grupami HSi Wypełniacz Katalizator: Silikony z wolnymi grupami winylowymi Kwas chloroplatynowy Postępowanie: Tak jak w masach kondensacyjnych Zastosowanie: Wyciski dwuwarstwowe do wykonania protez stałych

ELASTOMERY- MASY SILIKONOWE(ADDYCYJNE): POLIWINYLOSILOKSANY Wady: Wysoka cena Zalety: Dokładne odwzorowanie pola protetycznego Łatwe wprowadzanie i wyjmowanie z jamy ustnej Właściwości hydrofilne Duża stabilność wymiarów Możliwość odlania kilku modeli z jednego wycisku Wykonanie modelu znacznie przesunięte w czasie (do 7 dni)

ELASTOMERY- MASY SILIKONOWE(ADDYCYJNE): POLIWINYLOSILOKSANY W użyciu są takie masy jak np.: Elite Express President Aquasil Exaflex Examix Blend-a-gum Bisico

ELASTOMERY- MASY SILIKONOWE(ADDYCYJNE): POLIWINYLOSILOKSANY

ELASTOMERY- MASY POLISULFIDOWE Skład: Pasta podstawowa: Płynny polimer polisulfidowy Dwutlenek tytanu Siarczan wapnia Katalizator: Dwutlenek ołowiu Siarka Olej rycynowy Postępowanie: Tak jak w masach silikonowych

ELASTOMERY- MASY POLISULFIDOWE Zalety: Dokładne odwzorowanie pola protetycznego Łatwe wkładanie i wyjmowanie do jamy ustnej Możliwość odlania kilku modeli z jednego wycisku Łatwe oddzielanie od modelu Wady: Właściwości hydrofobowe Wrażliwość na temp. Nieprzyjemny smak i zapach Brudzące

ELASTOMERY- MASY POLISULFIDOWE W użyciu są takie masy jak np.: Neo-Plex Omniflex Permelastic

ELASTOMERY- MASY POLIETEROWE Postępowanie: Tak jak w masach silikonowych Zalety: Właściwości hydrofilne Dokładne odwzorowanie pola protetycznego Zapływanie bez ucisku Możliwość odlania kilku modeli z jednego wycisku Stabilność wymiarów Wykonanie modelu znacznie przesunięte w czasie (do 14 dni) Wady: Bardzo sztywne Wysoka cena Trudne w przygotowaniu

ELASTOMERY- MASY POLIETEROWE W użyciu są takie masy jak np.: Pentamix Impregnum Impregnum Penta Permadyne Penta

ELASTOMERY- MASY POLIETEROWE

CZARNA GUTAPERKA Skład: Gutaperka jest sokiem z drzew podzwrotnikowych, koagulowanym za pomocą pary wodnej. Pod względem chemicznym jest izomerem kauczuku naturalnego. Rozpuszcza się w alkoholu, benzynie i eterze. Stosowana jako materiał wyciskowy zawiera w swoim składzie od 20 do 30% żywic naturalnych, które zapewniają jej plastyczność. Postępowanie: Czarną gutaperkę najlepiej uplastyczniać w wodzie o temp. 60°C, po czym palcami izolowanymi wazeliną nakładać na protezę lub łyżkę wyciskową. Po wprowadzeniu do jamy ustnej, pozostaje w niej kilka lub kilkanaście minut, w czasie których pacjent wykonuje ruchy czynnościowe. Po kontroli dokładności i równomierności podścielania, protezę oddaje się pacjentowi do użytkowania na okres 24 godzin. Ukształtowana w ten sposób warstwa czarnej gutaperki może być wymieniona na akryl, co pozwala na podścielenie protezy lub potraktowana jako wycisk czynnościowy, z którego uzyskuje się model roboczy służący do wykonania nowej protezy. W temp. zbliżonej do 100’C staje się lepka i ciągliwa, a powyżej 120’C rozkłada się

CZARNA GUTAPERKA Zastosowanie: (obecnie nie stosowana) Wyciski czynnościowe do protez całkowitych Wyciski podścielające przy wykonaniu protez pooperacyjnych i obturatorów

MASY HYDROKOLOIDALNE ODWRACALNE Skład: Woda Wyciąg z morskich wodorostów agar-agar W temperaturze 60°C materiał ten staje się idealnie płynny, a po ostudzeniu do 40°C zaczyna się żelatynizować i w temp. 37°C przybiera formę stałego żelu. Uzyskuje wówczas postać dosyć twardej, elastycznej masy, w której znajduje się 80-85% wody, 8-15% agaru oraz składniki dodatkowe, jak niewielkie ilości boraksu zwiększającego wytrzymałość żelu, i do 2% siarczanu potasowego, który ułatwia wiązanie gipsu w miejscach kontaktu z wyciskiem podczas wykonywania modelu.

MASY HYDROKOLOIDALNE ODWRACALNE Postępowanie: Strzykawkę z zestaloną masą hydrokoloidalną wprowadza się do kąpieli wodnej w elektrycznym podgrzewaczu i przez 10 minut przetrzymuje w temp. gotującej wody. W drugim pojemniku podgrzewacza umieszczona jest specjalna łyżka wyciskowa, również w kąpieli wodnej, ale o temp. około 65°C. Łyżka zaopatrzona jest w kanały chłodzące, przez które w czasie pobierania wycisku przepływa zimna woda, przyspieszająca zestalanie się masy wyciskowej. Po wyjęciu z kąpieli wodnej, warstwa masy ze strzykawki zostaje nałożona na łyżkę, a jej pozostałą częścią nastrzykuje się okolice szyjek zębów. Po wprowadzeniu do jamy ustnej, łyżka wyciskowa zostaje podłączona do węża gumowego z bieżącą wodą. Po około 5 minutach masa wyciskowa zostaje ochłodzona do temp. 16--21°C, co pozwala na utwardzenie masy i wyjęcie jej z jamy ustnej bez uszkodzeń.

MASY HYDROKOLOIDALNE ODWRACALNE Zalety: Dokładne odwzorowanie pola protetycznego Duża wytrzymałość mechaniczna Wady: Konieczność stosowania specjalnej aparatury pomocniczej

MASY HYDROKOLOIDALNE ODWRACALNE Zastosowanie: Wycisków do protez częściowych, przy nierównoległych filarach i dużych podcieniach, w przypad­kach, w których wyciski alginatowe mogłyby być uszkadzane podczas wyjmowania z jamy ustnej. Służą tylko do jednorazowego użycia. Wielokrotnie używane są natomiast w pracy laboratoryjnej przy powielaniu modeli do protez szkieletowych W użyciu są takie masy jak np.: Agar Microform Agar Progel Gelon Castogel

WOSKI Skład i charakterystyka: Skład i zawartość wosków wyciskowych są tajemnicą producenta. Przyjmuje się, że zawierają mieszaninę różnych wosków z dodatkiem żywic syntetycznych o miękkiej konsystencji. Jest to masa wyciskowa mająca w temp. pokojowej konsystencję twardą, zbliżoną do lepkiego wosku. W temp. 36-37°C staje się plastyczna, a podgrzana do temp. 50°C przybiera postać płynną, w wyższych temperaturach zaczyna się spalać.

WOSKI Podział: Woski do modelowania: Woski modelowe Typ I (zimowy) Typ II (letni) Woski odlewowe Woski inlejowe Gotowe formy Woski do zanurzania Woski wyciskowe Woski do rejestracji zwarcia Woski do celów specjalnych Wosk lepki Kruchy, mocno adhezyjny Zwykle złożony z wosku pszczelego i żywic naturalnych Stosowany do np. łączenia odłamów uszkodzonej protezy Wosk do hartowania modeli Wosk blokujący Wosk biały

WOSKI Postępowanie: Masa podgrzana do temperatury nie przekraczającej 60°C zostaje pędzelkiem nałożona na indywidualną łyżkę wyciskową. Z uwagi na temperaturę nakładanej masy, materiałem łyżki może być akryl lub szelak syntetyczny, nigdy naturalny. Po nałożeniu masy, łyżkę umieszcza się w pojemniku z zimną wodą. Utwardzoną masę wraz z łyżką umieszcza się w jamie ustnej, gdzie po 2-3 minutach pacjent zaczyna wykonywać ruchy czynnościowe. Przed wyjęciem z jamy ustnej wycisk kilkakrotnie przestrzykuje się zimną wodą w celu utwardzenia wosku wyciskowego. Po ponownym ostudzeniu w pojemniku z zimną wodą, z wycisku powinien zostać natychmiast wykonany gipsowy model roboczy.

WOSKI Zastosowanie: Wybiórczo do wycisków czynnościowych przy bezzębiu, zwłaszcza tam, gdzie celowe jest wywieranie pewnego ucisku na podłoże. Dobre wyniki uzyskuje się w wyciskach dolnych u pacjentów z zachowaną przednią częścią wyrostka zębodołowego żuchwy. Sporadycznie stosowane woskowe masy wyciskowe o nazwie Ex-3-N-Gold (do wycisków mukodynamicznych) i Ex-3-N (do wycisków podścielających). Do modelowania koron i wkładów koronowo-korzeniowych Do modelowania części metalowej protez szkieletowych Wzorniki zwarciowe

MATERIAŁY DO CZASOWEGO PODŚCIELANIA PROTEZ Zasadniczą funkcją tych materiałów jest uzupełnienie protezy miękkim tworzywem, omożliwiającym wygodne jej użytkowanie i ochronę tkanek podłoża W pewnych przypadkach mogą one spełniać rolę mas wyciskowych Materiały te w zależności od przeznaczenia dzielą się na dwie zasadnicze grupy Materiały umożliwiające biologiczną odnowę tkanek podłoża tzw. tissue conditioners Materiały do okresowego uszczelniania i wyściełania płyt protez miękkim tworzywem

TISSUE CONDITIONERS Skład: Polimetakrylan Mieszanina aromatycznych estrów alkoholu etylowego Najlepsze właściwości mają materiały, które zawierają niewielkie ilości alkoholu, o galaretowatej konsystencji, chroniącej podłoże od urazów, jakie powstają pod protezą w czasie aktu żucia Materiały te umożliwiają wykonanie wycisku czynnościowego, a równocześnie likwidują stany patologiczne błony śluzowej, co pozwala wykonać nową protezę na wygojonym podłożu

TISSUE CONDITIONERS Postępowanie: Zależy od tego, czemu ma służyć podścielenie protezy Do wycisków czynnościowych protezę wstępnie przygotowuje się przez likwidację wszystkich podcieni i spłycenia pobrzeży na ok. 1-2 mm oraz mechaniczne opracowanie strony dośluzówkowej Miesza się proszek z płynem w proporcjach podanych przez producenta (zwykle proporcja wynosi 1,5:1) Gęstość mieszaniny powinno się regulować ilością dodawanego proszku Po nałożeniu rozrobionej masy na stronę dośluzową protezy wycisk kształtuję się przy ustach zamkniętych, po czym usuwa się nadmiary i następnie bardzo dokładnie koryguje się zwarcie Dla ukształtowania wycisku czynnościowego okres użytkowania tak podścielonej protezy wynosi zwykle od jednego do kilku dni, po czym wykonuje się model roboczy(okres ten może wydłużyć się do 3 tygodni w celu wygojenia podłoża)

TISSUE CONDITIONERS Wady: Zalety: Likwidują stany patologiczne błony śluzowej Brak wysychania, kurczliwości i utwardzania (Visco-Gel) Dokładne odwzorowanie podłoża Wady: Wrażliwość na urazy mechaniczne Utwardzanie (Ivoseal)

MATERIAŁY DO OKRESOWEGO USZCZELNIANIA I WYŚCIEŁANIA PŁYT PROTEZ Materiały tego typu zwykle łączą się z twardą płytą protezy Materiały podścielające na bazie kauczuku, winylu czy winyloakrylu stają się elastyczne po dodaniu olejowych lub alkoholowych plastyfikatorów

MATERIAŁY DO OKRESOWEGO USZCZELNIANIA I WYŚCIEŁANIA PŁYT PROTEZ Podział wg Boguckiego i Więckiewicza: Akrylowe masy wyściełające: Polimeryzowane na gorąco(Palasiv 62, Vertex Soft, Softic 49, Verno Soft, Virina) Żelowane na zimno (Coe Soft, Soft Oryl, Adree, Kerr Fitt, Visco-gel, Ivoseal) Silikonowe masy wyściełające: Wulkanizowane w temp. pokojowej ‘RTV’ (Flexibase, Simpa, Mollosil, Per-Fit, UFI-GEL) Wulkanizowane w wysokiej temp. ‘HTV’ (Molloplast B, Mollomed, Flexor) Materiały eksperymentalne (A.D.I. Plastic, Cole Polimers, Petal-Soft)

MATERIAŁY DO OKRESOWEGO USZCZELNIANIA I WYŚCIEŁANIA PŁYT PROTEZ Postępowanie: W zależości od użytego materiału protezy można podścielać metodą pośrednią lub bezpośrednią Zastosowanie: uszczelnianie protez miękkim tworzywem stosuje się w przepadkach: Zanikłego podłoża protetycznego Ostrych brzegów wyrostka zębodołowego U pacjentów z bruksizmem W celu odciążenia miejsc wrażliwych na ucisk W kserostomii W protezach pooperacyjnych

MATERIAŁY DO OKRESOWEGO USZCZELNIANIA I WYŚCIEŁANIA PŁYT PROTEZ

AKRYL Skład: Proszek: Płyn: Polimer – poli(metakrylan metylu) Inicjator nadtlenkowy: 0.2-0.5% nadtlenek benzoilu Barwnik Płyn: Monomer – metakrylan metylu Stabilizator(0.006% hydrochinon) Dodatkowo może być dodany czynnik sieciujący

AKRYL Postępowanie: Stosunek polimeru do monomeru zwykle wynosi wagowo 2,5:1, objętościowo 3:3,5 Mieszamy, pozostawiamy masę akrylową w przymkniętym pojemniku aż do osiągnięcia fazy ciasta Fazy polimeryzacji akrylu: Faza mokrego piasku Faza pęcznienia Faza rozklejania(polimer się rozpada) Faza nitek Faza ciasta Faza wstępnej polimeryzacji

AKRYL Zastosowanie: Płyty i siodła protez ruchomych Zęby do protez Indywidualne łyżki wyciskowe Szyny zgryzowe i szyny ochronne Płyty aparatów ortodontycznych Licowanie powierzchni koron i mostów Podścielenia protez Naprawy protez Korony i mosty czasowe

AKRYL Wady: Zalety: zmiany objętości i kształtu Mała odporność na urazy i zmęczenie materiału Absorpcja wody Porowatość Zalety: Nierozpuszczalny i bierny w środowisku jamy ustnej Niedrażniący Dobra estetyka Mała przewodność cieplna Proste w użyciu Jeżeli dojdzie do uszkodzenia protezy łatwo ją naprawić Dokładność odwzorowania

AKRYL – ZAMIANA WOSKU NA AKRYL Przygotowanie puszki polimeryzacyjnej(dno i wieczko czyli kontra) Zalanie dna masą gipsowa i umieszczenie niej w poziomie modeli woskowych Zaizolowanie całej powierzchni (szkłem wodnym lub roztworem mydła) Nakładamy kontrę i przez otwór w szczycie wlewamy odpowiednią porcję gipsu Poddajemy całość działaniu temperatury dla wyparowania wosku (po otwarciu puszki możemy powlec powierzchnię gipsu materiałem błonotwórczym dla uzyskania dokładniejszej powierzchni akrylu i ograniczenia przenikania wilgoci oraz zanieczyszczeń) Wprowadzamy ciasto akrylowe i składamy puszkę pod prasą aby pozbyć się nadmiarów akrylu (akryl można wprowadzić na kilka sposobów: Upychanie pod ciśnieniem Metodą wtryskowo-ciśnieniową Metodą wtryskową Metodą odlewniczą, czyli ciśn.-próżniową

ŁYŻKI WYCISKOWE Metalowe Akrylowe Wykonane z tworzywa

ŁYŻKI INDYWIDUALNE Szelak Akryl Kompozyt Naturalny Syntetyczny Polimeryzowany chemicznie Polimeryzowany termicznie Kompozyt Światłoutwardzalny Chemoutwardzalny

STOPY STOSOWANE DO WYKONYWANIA WKŁADÓW, KORON I MOSTÓW Stopy złota (o zawartości co najmniej 75% metali szlachetnych): TYP KONSYSTENCJA MIN. ZAWARTOŚĆ MET. SZLACH. [%] Au [%] I (lub A) Miękka 83 80-90 II (lub B) Średnio miękka 78 75-78 III (lub C) Twarda 62-78 IV (lub D) Bardzo twarda 75 60-70

STOPY STOSOWANE DO WYKONYWANIA WKŁADÓW, KORON I MOSTÓW Zastosowanie: Typ I – są używane kiedy konstrukcje nie są narażone na zbytnie obciążenia np. ubytki III lub IV wg Blacka Typ II – są szeroko używane do wykonywania większości typów wkładów Typ III – używane są do wykonywania koron, mostów oraz w sytuacjach, gdy konstrukcje są narażone na duże naprężenia Typ IV – używa się ich do wykonywania odlewów częściowych protez szkieletowych i klamer

STOPY STOSOWANE DO WYKONYWANIA WKŁADÓW, KORON I MOSTÓW Zalety: Niższa temp. topnienia niż inne stopy Dobra przyczepność ceramiki po oksydacji powierzchni stopu Wysoka biozgodność Bardzo dobra odporność na korozje w środ. j. ustnej Wady: niższa twardość i wytrzymałość wyższa gęstość wysoka cena w trakcie wypalania porcelany może dojść zjawisko pełzania stopu mały moduł sprężystości (min. grubość elementu musi wynosić 0,5 mm)

STOPY STOSOWANE DO WYKONYWANIA WKŁADÓW, KORON I MOSTÓW Stopy chromowo-niklowe: Skład: 70-80% nikiel (częściowo można go zastąpić kobaltem) 10-25% chrom Poza tym może zawierać molibden, wolfram, magnez, beryl

STOPY STOSOWANE DO WYKONYWANIA WKŁADÓW, KORON I MOSTÓW Stopy chromowo-niklowe c.d.: Zalety: dobra odporność na korozję mały współczynnik pełzania podczas wypalania porcelany duży moduł sprężystości(min. warstwa metalu może wynosić 0,3mm) duża wytrzymałość plastyczna Wady: alergizujące właściwości niklu trudne do próbki ze względu na twardość może wystąpić nieprawidłowe połączenia z porcelana ze względu na małą gęstość i dużą kurczliwość mogą stwarzać problemy przy odlewaniu

STOPY STOSOWANE DO WYKONYWANIA WKŁADÓW, KORON I MOSTÓW Stopy chromokobaltowe: Skład: 50% kobalt 20-30% chromu 20-25% wolframu molibden, mangan, węgiel, krzem Charakterystyka: Duża twardość Odporność na działanie wysokich temperatur Kobalt zwiększa twardość i wytrzymałość Chrom podnosi wytrzymałość na zmiane kształtu Ich barwa jest srebrzystobiała Temp. topnienia 1300-1475°C

STOPY STOSOWANE DO WYKONYWANIA WKŁADÓW, KORON I MOSTÓW Stopy srebro-palladowe : Skład: srebro (co najmniej 25-30%), pallad (60%), ind (10%) Mechanicznie zbliżone do stopów o dużej zawartości złota Wady: Trudne do odlania: mogą okludować gazy, mają małą gęstość i duży skurcz Ich stosowanie może wywołać zielone przebarwienia niektórych typów porcelany

STOPY STOSOWANE DO WYKONYWANIA WKŁADÓW, KORON I MOSTÓW Stopy o dużej zawartości palladu: Skład: Co najmniej 80% palladu 10-12% cyny Nie zawierają srebra i złota Zalety: Znacznie tańsze od stopów wysokoszlachetnych Nie przebarwiają porcelany Mała gęstość Wady: Są czułe na niewłaściwą technikę obróbki, objawia się to głównie poprzez gorsze połączenie z porcelaną

STOPY STOSOWANE DO WYKONYWANIA WKŁADÓW, KORON I MOSTÓW LEGENDA: a – stożek odlewniczy b – kanał odlewniczy c – elementy do odlania (korony, mosty, wkłady k-k) d – pierścień odlewowy e – masa ogniotrwała f – gumowa podstawa

MASY OGNIOTRWAŁE Skład: Środek wiążący (półwodny siarczan wapnia) Środek ogniotrwały, którym jest kwarc albo krystobalit Koncentrat płynu(rozpuszczany pózniej z wodą destylowaną)

MASY OGNIOTRWAŁE Masy powinny się charakteryzować: Odpowiednią rozszerzalnością termiczną mogącą rekompensować skurcz stopu metali w trakcie chłodzenia Proszek powinien być drobnoziarnisty dający gładką powierzchnię odlewu Jednorodną konsystencje po zmieszaniu Przepuszczalnością dla powietrza eliminującą wystąpienie tzw. ciśn. zwrotnego Wytrzymałością mechaniczną na „uderzanie” roztopionego metalu w trakcie odlewania Odpowiedni czas twardnienia

MASY OGNIOTRWAŁE Rodzaje: NISKOTOPLIWE Topią się do 150-200°C Gips modelowy jako masa osłaniająca ŚREDNIOTOPLIWE Temp. 700-1200°C Wykorzystywane przy odlewaniu stopów złota, złotoplatynowych, srebroplatynowych WYSOKOTOPLIWE Temp. Ponad 1200°C Wykorzystywane przy odlewaniu stopów chromokobaltowych i chromoniklowych

MATERIAŁY IZOLACYJNE Do gipsu: Roztwór szkła wodnego Wodny roztwór mydła Woda Materiały izolacyjne błonotwórcze Oliwa Wazelina Do metali o jednakowej strukturze krystalicznej: Talk Sadze Tlenki tych samych metali Sproszkowana kreda

CERAMIKA DENTYSTYCZNA Skład: Kaolin zwany również glinką porcelanową Ma właściwości kleiste Temp. topnienia 2000°C Kwarc Nadaje twardość Zwiększa odporność Zmniejsza kurczliwość Temp. topnienia 1800°C Skalenie Krzemian glinowo-potasowy(ortoklaz) lub krzemian glinowo-sodowy Obniżają temp. topnienia nadając porcelanie jej przezierność i szklistość Barwniki

CERAMIKA DENTYSTYCZNA Podział: Niskotopliwa do 900°C Średniotopliwa 1090-1260°C Wysokotopliwa 1290-1370°C Porcelany wysokotopliwe są wykorzystywane głównie do wykonania zębów do protez ruchomych, natomiast średnio- i niskotopliwe służą do indywidualnego modelowania uzupełnień protetycznych

CERAMIKA DENTYSTYCZNA Ceramika uzyskiwana jest procesie zwanym frytowaniem. Proces ten polega na stopieniu składników porcelany, ich oziębieniu i rozdrobnieniu do postaci proszku o bardzo drobnym ziarnie. Proszek ten po zmieszaniu z wodą tworzy masę ceramiczną gotową do formowania uzupełnień. Pod wpływem temperatury ulega ona spiekaniu dając produkt ostateczny. Porcelanę cechuje duża wytrzymałość na ściskanie oraz niewielką na zginanie. Ze względu na dużą kruchość porcelana wymaga stosowania wytrzymałej podbudowy.

CERAMIKA DENTYSTYCZNA Materiały ceramiczne pozwalają na doskonałe odtworzenia kształtu, koloru i przezierności zębów naturalnych. W tym celu stosuje się różne masy o różnym stopniu przepuszczalności i nasycenia barwą, takie masy jak: Opaker Masy zębiowe (warstwa o największej objętości) Masy imitujące brzeg sieczny Masy transparentne Masy kryjące(opak dentyny) Masy schodkowe Modyfikatory koloru Farby ceramiczne

CERAMIKA DENTYSTYCZNA Napalanie porcelany na metal: Oczyszczenie powierzchni Po szlifowaniu metalu piaskuję się licową powierzchnię odlewu korundem, co daje zmatowienie Następnie oczyszczamy powierzchnie metalu w roztworze czyszczącym w urządzeniu ultradzwiękowym na ok. 5min

CERAMIKA DENTYSTYCZNA Oksydowanie Ten etap polega na stworzeniu kontrolowanej warstwy tlenkowej na pow. metalowej Warstwę tą uzyskuje się po przez umieszczenie metalu w piecu w temp wyższej niż temp wypalania porcelany W piecu wytwarza się próżnia, która zmniejsza grubość warstwy tlenkowej Po wyjęciu metalu, gdy wystygnie, można wykonać pierwsze nałożenie porcelany Wykonujemy przedtem piaskowanie tlenkiem glinu aby utworzyć nierówności na powierzchni i stworzyć mechaniczne zakotwiczenia dla warstwy opakerowej

CERAMIKA DENTYSTYCZNA Nakładanie porcelany na metal pierwsza warstwa to porcelana opakerowa, która ma za zadanie zamaskować kolor metalu Następnie nakłada się: Porcelanę przydziąsłową Dentynę opakerową Porcelanę na brzeg sieczny Warstwy transparentne Glazura Po nałożeniu każdej warstwy wypala się ją w piecu gdzie kolejne łaczą się ze sobą w procesie spiekania

CERAMIKA DENTYSTYCZNA Ceramika bezmetalowa: W uzupełnieniach jednolicie ceramicznych najistotniejsze jest stworzenie wytrzymałej podbudowy ceramicznej, która następnie jest licowana ceramiką o korzystnych właściwościach estetycznych i parametrach ścieralności zbliżonych do zębów naturalnych. Obecnie stosuje się kilka metod otrzymywania podbudowy ceramicznej Metody szlikierowe Ceramika tłoczona Zastosowanie technik komputerowych CAD-CAM i CAM

CERAMIKA DENTYSTYCZNA

CERAMIKA DENTYSTYCZNA CAD-CAM

CERAMIKA DENTYSTYCZNA CAD-CAM

DZIĘKUJE ZA UWAGĘ