Start Podaj n, a max := a Pisz max Stop l = n Nie l := l + 1 Tak l := 1 a > max Podaj a Dany jest ciąg n-elementowy. Elementy tego ciągu są różne. Wskaż największy element ciągu.

Tablice Tablicą nazywamy złożoną strukturę danych, która zawiera zbiór elementów tego samego typu. Rodzaje tablic: jednowymiarowe, wielowymiarowe. 5 11 8 3 2 1 4 t[1] t[2] t[i]

Tablice (wpisywanie i wypisywanie) Start i > k Nie i := 1 Podaj a t[i] := a i := i + 1 Tak Stop Start i > k Nie i := 1 Pisz t[i] i := i + 1 Tak Stop

Tablice Start Obliczenie średniej z elementów tablicy Suma := 0 k = 3 i > k Nie Suma := 0 k = 3 Suma := Suma + t[i] i := i + 1 Tak Stop i := 1 Średnia := Suma / k Pisz Średnia Obliczenie średniej z elementów tablicy

Tablice wielowymiarowe 3 2 1 4 9 -6 5 7 11 6 wiersze kolumny Tablica o 3 wierszach i 4 kolumnach

Tablice dostęp do elementów tablicy uzyskujemy poprzez podanie nazwy tablicy, a w nawiasach kwadratowych wartości indeksu (numeru żądanego elementu), jeżeli tablicę nazwiemy t, to zapis t[3,4] będzie oznaczał element w trzecim wierszu i czwartej kolumnie, czyli element o wartości równej 3, t[1,1]=2 t[1,2]=6 tablica

Wpisywanie do tablicy wielowymiarowej Start i > k i := 1 Tak Stop Nie j > k j := 1 i := i + 1 Podaj a t[i,j] := a j := j + 1

Tablice Start Max = t[1,1] W = 1 K = 1 i > m i := 1 Tak Stop Nie j > n j := 1 i := i + 1 Max = t[1,1] W = 1 K = 1 Pisz Max, W, K t[i,j] > Max Max = t[i,j] W = i K = j j := j + 1 Tablice Znalezienie elementu maksymalnego w tablicy o wymiarach m x n

Języki programowania

Od problemu do programu Algorytm Program

Język programowania zbiór instrukcji oraz zasad składni, dzięki którym powstaje kod źródłowy programu, każdy język programowania określa pewną notację, służącą do zapisywania tekstu programu, służy do przedstawiania algorytmów w postaci programów komputerowych, jest językiem formalnym (podlega jednoznacznym regułom –sens zdania nie może zależeć od interpretacji lub kontekstu), postać instrukcji musi być bardzo precyzyjna – zgodna z zasadami składni (nie może zabraknąć żadnego znaku, instrukcje musza być napisane poprawnie), kolejność zapisywania instrukcji musi odpowiadać kolejności operacji realizujących dany algorytm,

Klasyfikacja języków programowania Rodzaj podziału Opis Przykład poziom wykonania programu wysokiego poziomu Pascal, C, Java, Visual Basic, SQL i inne niskiego poziomu (poziom maszynowy) Assemblery i Cg sposób wykonania interpretowane Basic, JavaScript, PHP, LOGO kompilowane Pascal, C, C++, Java

Klasyfikacja języków programowania Rodzaj Opis Przykład zastosowanie tworzenie aplikacji internetowych Java, JavaScript, PHP dostęp do baz danych SQL obliczenia matematyczne Fortran programowanie sztucznej inteligencji LISP, Prolog model programowania liniowe BASIC, Fortran strukturalne Pascal, C zdarzeniowe Visual Basic obiektowe C++, Object Pascal, Java

Klasyfikacja języków ze względu na modele programowania programowanie liniowe – program jest ciągiem instrukcji, nie wyróżnia się bloków strukturalnych, np. zawierających instrukcje warunkowe, nie wyodrębnia się procedur czy funkcji, programowanie strukturalne – program ma określoną strukturę, w której można wyodrębnić deklaracje, definicje oraz bloki instrukcji, programowanie obiektowe – program to zbiór obiektów, z których każdy posiada określone właściwości i metody, służy do realizacji złożonych projektów; programowanie zdarzeniowe – program to zbiór obiektów, ale kolejność wykonywania instrukcji zależy od faktu zaistnienia określonych zdarzeń (np. naciśnięcie przycisku myszy, wprowadzenie danej, upływ określonego czasu),

Kilka zasad programowania Stosuj zrozumiałe nazwy zmiennych (np. dla obliczenia sumy – suma lub S, dla podatku – podatek). Pewne nazwy zarezerwuj dla zmiennych używanych wielokrotnie, np. sterujących pętlami – i, j; ilość elementów w zbiorze n, m. Sporządź listę używanych zmiennych. Dziel program na moduły realizujące mniejsze fragmenty zadania. Dbaj o przejrzystość tekstu programu i zachowuj czytelność jego struktury (np. każda instrukcja w nowym wierszu, stosowanie wcięć instrukcji, komentarze). Unikaj stosowania instrukcji skoku. Pisz programy odporne na błędy użytkowników! Zabezpiecz przed wprowadzaniem błędnych danych i błędem typu zmiennych (wyświetl odpowiedni komunikat, unikaj zawieszania się lub przerwania pracy programu).

Struktura programu nagłówek – tutaj podajemy nazwę programu, blok główny: cześć deklaracyjna (tutaj „zapowiadamy” jakie zmienne czy stałe będą używane w programie), część wykonawcza.

Etapy programowania Implementacja algorytmu – zapisanie algorytmu w postaci ciągu instrukcji języka programowania wysokiego poziomu – powstaje kod źródłowy. Kompilacja programu – tłumaczenie programu źródłowego na kod maszynowy (translacja – przetłumaczenie na język niskiego poziomu rozumiany przez procesor). Uruchomienie i wykonanie programu. Testowanie programu – prześledzenie działania dla kilku różnych wartości zmiennych.

Problemy z błędami kompilacji i wykonania błędy kompilacji – wykrywane w czasie kompilacji, np. błędnie zapisane słowo kluczowe, zła postać instrukcji, błędy wykonania – np. dzielenie przez zero, brak wolnej pamięci, brak dostępu do pliku, błędy logiczne – np. zapętlenie programu, nieokreślone wartości zmiennych (program nie robi tego, czego się od niego oczekuje). Błędy te nie są wykrywane podczas kompilacji.

Visual Basic for Applications

Dlaczego VBA? język wbudowany jest w pakiet MS Office (każda aplikacja wchodząca w skład pakietu ma zintegrowane środowisko tworzenia aplikacji, czyli edytor VB), język programowania (Visual Basic) jest stosunkowo łatwy i ma długie tradycje, można wykorzystywać go również do innych zadań, np. skrypty Windows, strony internetowe (VBS),

Makropolecenie (makro) proste programy przechowujące serię poleceń zarejestrowanych przez użytkownika za pomocą rejestratora makr lub wpisanych ręcznie. Planowanie makra: co chcemy zautomatyzować (cel procedury, kolejne kroki), zaplanowanie wykonywanych czynności (nie można pominąć żadnego kroku).

Edytor VBA – środowisko programistyczne W celu przejścia do okna Edytora VBA można wybrać jedną z czynności: wybrać polecenie: Narzędzia  Makro  Edytor Visual Basic, wybrać kombinację klawiszy Alt + F11, wybrać polecenie: Narzędzia  Makro  Makra, zaznaczyć dane makro i kliknąć przycisk Edycja, na bieżącym arkuszu wybrać menu podręczne i polecenie Wyświetl kod programu.

Okno Edytora VBA Korzystając z narzędzi okna można: przeglądać i edytować kod procedur, pisać własne procedury VBA, projektować formularze, przeglądać i modyfikować właściwości obiektów, testować procedury i wyszukiwać błędy.

okno Eksploratora projektów okno Kodu okno Właściwości

Okno Eksploratora projektów służy do zarządzania projektami i poruszania się między nimi, okno można uruchomić na trzy sposoby: z menu View wybierając polecenie Project Explorer, kombinacją klawiszy Ctrl + R, klikając na pasku narzędzi odpowiedni przycisk (Project Explorer). wyświetla hierarchiczną listę aktualnie otwartych projektów oraz zawartych w nich elementów, elementami projektu są: arkusze, wykresy, ThisWorkbook – odwołanie do skoroszytu, w którym jest przechowywany dany projekt, moduły klasy – specjalne rodzaje modułów, które pozwalają na definiowanie własnych obiektów, formularze, odwołania do innych projektów.

Okno Właściwości zawiera listę wszystkich właściwości dostępnych dla zaznaczonego obiektu oraz ich aktualne ustawienia, właściwość obiektu można ustawić lub czytać (niektóre właściwości są tylko do odczytu).

Okno Kodu (programu) służy do wpisywania, przeglądania lub edycji kodu programu, okno można uruchomić: z okna Eksploratora projektów (przycisk Pokaż kod), z menu View wybierając Code, z klawiatury naciskając klawisz F7.

Pasek narzędzi Edycja (Edit) zawiera kilka narzędzi ułatwiających wpisywanie i formatowanie kodu programu lista właściwości szybkie informacje informacje o parametrze wcięcia oznacz blok jako komentarz usuń oznaczenie komentarza

Okno Przeglądarka obiektów (Object Browser) Okno zawiera klasy, metody, właściwości, zdarzenia i stałe dostępne z bibliotek obiektów i procedur w projekcie. Można go używać do znajdowania i używania obiektów stworzonych w projekcie, a także obiektów z innych aplikacji. Wywołanie okna: z klawiatury – klawisz F2, z menu View poleceniem Object Browser, z paska narzędzi.

Okno Instrukcji bezpośrednich (Immediate) do okna można wpisać lub wkleić linię kodu i uruchomić ją przez przyciśnięcie klawisza Enter, jeśli instrukcję poprzedzimy znakiem zapytania (?) lub słowem print, to po wybraniu klawisza Enter w nowej linii pojawi się odpowiedź, można skopiować i wkleić kod z okna Immediate do okna kodu, ale nie można zapisać kodu w oknie Immediate,

Okno Instrukcji bezpośrednich (Immediate) do okna można wpisać lub wkleić linię kodu i uruchomić ją przez przyciśnięcie klawisza Enter, jeśli instrukcję poprzedzimy znakiem zapytania (?) lub słowem print, to po wybraniu klawisza Enter w nowej linii pojawi się odpowiedź, można skopiować i wkleić kod z okna Immediate do okna kodu, ale nie można zapisać kodu w oknie Immediate,

Okno Instrukcji bezpośrednich Okna Instrukcji bezpośrednich (Immediate) używa się do: testowania problematycznego lub nowo wprowadzonego kodu, kwestionowania lub zmiany wartości zmiennych podczas działania aplikacji; gdy wykonanie programu jest zatrzymane, można przypisywać nowe wartości zmiennym, kwestionowania lub zmiany wartości właściwości podczas działania programu, wywoływania procedur z kodu programu, przeglądania debuggingu kodu podczas wykonywania programu, okno Immediate może być przeciągane i ustawiane na całym ekranie, chyba że jest ustawione jako okno zakotwiczone (w opcjach zakładki Docking okienka dialogowego Options) Wywołanie okna Instrukcji bezpośrednich: z menu View wybierając polecenie Immediate Window, z klawiatury – kombinacją klawiszy Ctrl + G.

Rejestracja makropolecenia Zadanie – zarejestruj makro zmieniające kolor siatki arkusza na zielony. Postępowanie: Sprawdzamy, przed zarejestrowaniem makra, czy potrafimy wykonać zadanie. Rejestrujemy makro. Odtwarzamy makro.

Rejestracja makra - kroki 1. wywołanie okna Opcje 3. zatwierdzenie zmiany koloru siatki przez naciśnięcie OK 2. zmiana koloru siatki Pasek narzędzi z przyciskiem pozwalającym na zatrzymanie makra Wywołanie rejestratora Narzędzia  Makro  Zarejestruj nowe makro… Ustalenie właściwości makra Rejestracja makra Zakończenie makra zatrzymaj rejestrowanie Gdzie przechowywać makro? Skoroszyt makr osobistych – makro przechowywane w tym miejscu dostępne będzie w każdej chwili (dla każdego skoroszytu) Nowy skoroszyt – Excel utworzy nowy skoroszyt i umieści w nim tworzone makro Ten skoroszyt – makro zostanie zarejestrowane w skoroszycie, który jest w danej chwili aktywny

Odtwarzanie makra Sposoby odtwarzania makra: w programie (tutaj Excel) w oknie Makr, przypisanie do przycisku na pasku narzędzi, przypisanie makra jako nowego polecenia menu, uruchamianie poprzez naciśnięcie ustalonej wcześniej kombinacji klawiszy, uruchomienie procedury z okna Visual Basic.

Uruchamianie makra z okna Makro Aby wywołać okno Makro można: wybrać polecenie: Narzędzia  Makro  Makra…, nacisnąć kombinację klawiszy: Alt + F8. Następnie w oknie Makro: 2. kliknij ten przycisk 1. zaznacz makro do uruchomienia