ROZRACHUNKI powstają wówczas, gdy moment realizacji umowy nie pokrywa się z momentem zapłaty. ROZRACHUNKI to zaakceptowane przez kontrahentów należności i zobowiązania, których termin regulacji został wzajemnie uzgodniony lub wynika z obowiązujących przepisów np. z tytułu podatków. O rozrachunkach można również mówić w przypadku rozrachunków z pracownikami i instytucjami.

Rozrachunki charakteryzują się następującymi cechami: osoby dłużnika i wierzyciela są ściśle określone, suma będąca przedmiotem rozrachunków jest akceptowana przez obie strony; w przypadku braku akceptacji należności zostają zakwalifikowane jako ROSZCZENIA, skierowane na drogę postępowania sądowego to ROSZCZENIA SPORNE (należności dochodzone na drodze sądowej), czas zapłaty jest ściśle określony - wynika z przepisów prawnych lub został uzgodniony.

DŁUŻNIKIEM jest osoba fizyczna lub prawna zobowiązana do uiszczenia wierzycielowi świadczenia pieniężnego lub rzeczowego na mocy istniejącego między nimi stosunku prawnego, z którego wynika to zobowiązanie. Zobowiązanie może wynikać: ustawy np. zobowiązania podatkowe, decyzji administracyjnej np. zobowiązanie do świadczeń emerytalnych, umowy np. zobowiązanie odbiorcy względem dostawcy, czynu niedozwolonego np. obowiązek zapłacenia odszkodowania z tytułu wyrządzonej szkody.

WIERZYCIELEM jest osoba fizyczna lub prawna uprawniona z mocy zobowiązania (cywilnoprawnego, podatkowego, kredytowego, ubezpieczeniowego) do otrzymania świadczenia pieniężnego lub rzeczowego dłużnika. Uprawnienie wierzyciela nosi nazwę WIERZYTELNOŚCI (NALEŻNOŚCI), a ZOBOWIĄZANIE dłużnika – DŁUGU.

NALEŻNOŚCI inaczej WIERZYTELNOŚCI są wartościowo-pieniężnym odpowiednikiem tej części zasobów przedsiębiorstwa, która przejściowo znajduje się w dyspozycji innych osób fizycznych lub prawnych. NALEŻNOŚCI oznaczają uprawnienie do otrzymania zapłaty pieniężnej za dostawę, robotę lub usługę w określonej kwocie i terminie. Należności występują zazwyczaj w rozliczeniach bezgotówkowych, a jej powstanie wiąże się z oderwaniem ruchu wartości materialnych od przepływu środków pieniężnych.

ZOBOWIĄZANIA inaczej DŁUGI są wartościowo-pieniężnym odpowiednikiem tej części zasobów innych jednostek gospodarczych, która przejściowo znajduje się w dyspozycji dłużnika. ZOBOWIĄZANIA występują gdy zachodzi różnica w czasie między sprzedażą (dostawą towaru, wykonaniem usługi itp.) a zapłatą.

Kryteria podziału rozrachunków 3. Kryterium TERMINU PŁATNOŚCI (CZASU): rozrachunki krótkoterminowe, rozrachunki długoterminowe, 1. Kryterium PODMIOTOWE: rozrachunki z odbiorcami, rozrachunki z dostawcami, rozrachunki z pracownikami, rozrachunki publiczno-prawne rozrachunki pozostałe. 2. Kryterium SPOSOBU ROZLICZEŃ: rozrachunki gotówkowe, rozrachunki bezgotówkowe, 4. Kryterium TERMINOWOŚCI ZAPŁATY lub REGULOWANIA: rozrachunki nieprzeterminowane (prawidłowe), rozrachunki przeterminowane (nieprawidłowe),

Konta rozrachunków: Rozrachunki z odbiorcami Rozrachunki z dostawcami Rozrachunki z tytułu VAT Inne rozrachunki publiczno-prawne Rozrachunki z ZUS Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń Inne rozrachunki z pracownikami Zobowiązania wekslowe Rozliczenia niedoborów, szkód i nadwyżek Roszczenia sporne (należności dochodzone na drodze sądowej) Inne rozrachunki

Rozrachunki na koncie księgowym

Rozrachunki z kontrahentami odbiorcami (należności od odbiorców) powstają w wyniku realizacji sprzedaży produktów gotowych, towarów i materiałów oraz innych składników; dostawcami (zobowiązania wobec dostawców) powstają w wyniku zakupu produktów gotowych, towarów i materiałów oraz innych składników. Całość należności, roszczeń i zobowiązań ujmuje się na kontach „Rozrachunki z odbiorcami” oraz „Rozrachunki z dostawcami”.

Kontrahentami jednostek gospodarczych, ich odbiorcami i dostawcami, mogą być zarówno osoby krajowe, jak i zagraniczne. Całość rozrachunków z tytułu należności i zobowiązań dotyczy: przyjętych i zrealizowanych dostaw, robót i usług, materiałów i towarów pobranych ze składów celnych kontrahentów zagranicznych (nie dotyczy to dostaw w ramach Wspólnoty Europejskiej), udzielonych i otrzymanych bonifikat oraz uznanych reklamacji wynikających z błędów w fakturach, różnic w dostawach itp., prawomocnych tytułów egzekucyjnych dotyczących dostaw, robót i usług, odpisanych, przedawnionych i nieściągalnych należności oraz przedawnionych i umorzonych zobowiązań, odszkodowań, odsetek za zwłokę w zapłacie i kar związanych z dostawami, robotami i usługami, otrzymanych lub udzielonych zaliczek na poczet dostaw, robót i usług oraz kaucji gwarancyjnych, wystawionych i wykupionych weksli własnych.

Podstawą ewidencji rozrachunków z odbiorcami i dostawcami są w szczególności: Faktury VAT – dla czynnych podatników podatku od towarów i usług, Faktury VAT – MP – dla małych podatników – to podatnik u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w 2007 r. wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 800 000 euro (3 014 000 zł) a także prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzający funduszami powierniczymi, będący agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu – 30 000 euro (113 000 zł), Faktury korygujące zawierające wyraz „KOREKTA” albo „FAKTURA KORYGUJĄCA”, Noty korygujące wystawiane przez nabywcę towaru lub usługi, Rachunki – dla jednostek nie będących podatnikami VAT.

Do kont „Rozrachunki z odbiorcami” i „Rozrachunki z dostawcami” prowadzi się ewidencję szczegółową, która umożliwia: wyodrębnienie przebiegu rozrachunków, ustalenie stanu należności i roszczeń oraz zobowiązań, wyodrębnienie zobowiązań wekslowych, wypłaconych zaliczek na środki trwałe w budowie, zaliczek na poczet dostaw, robót i usług, wyodrębnienie rozrachunków według poszczególnych kontrahentów z uwzględnieniem waluty (w odniesieniu do kontrahentów wewnątrzwspólnotowych i pozostałych zagranicznych) i ich równowartości w złotych polskich, ustalenie stanu rozrachunków długoterminowych i krótkoterminowych.

Rozrachunki publiczno - prawne to rozrachunki z: organami Skarbu Państwa, jednostkami samorządu terytorialnego, urzędami celnymi, zakładem ubezpieczeń społecznych, PFRON. Ewidencja rozrachunków publiczno - prawnych ma miejsce na kontach: 1. Rozrachunki z tytułu VAT 2. Rozrachunki z ZUS 3. Inne rozrachunki publiczno - prawne

Rozrachunki z tytułu VAT Podatek od towarów i usług jest podatkiem wielofazowym, pobieranym w każdej fazie obrotu, co oznacza, że są nim obciążone poszczególne fazy produkcji i dystrybucji. Podatek ten został wprowadzony ustawą z dnia 8 stycznia 1993 roku o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Podatnikami VAT są Osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą. Działalność ta obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców (w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne i rolników), a także działalność osób wykonujących wolne zawody, jak również obejmuje czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych.

Opodatkowaniu podatkiem VAT Przez pojęcie TOWARY należy rozumieć rzeczy ruchome (materiały, półfabrykaty, wyroby gotowe, środki trwałe), jak również wszelkie postacie energii, budynki, budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu, a także grunty. Opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają dostawy towarów i świadczenie usług. Przez dostawę towarów na potrzeby podatku VAT rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jako właściciel. Natomiast przez świadczenie usług rozumie się odpłatne ich świadczenie na rzecz osób prawnych i fizycznych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej. W 2008 roku zwolnienie od podatku od towarów i usług przysługuje podatnikom, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 50 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Podstawą opodatkowania VAT jest obrót Podstawą opodatkowania VAT jest obrót. Jest to kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Podatek obliczany jest od wartości sprzedaży netto bez podatku, a następnie do niej dodawany, co stanowi wartość sprzedaży brutto. podatek VAT = sprzedaż netto x stawka podatku sprzedaż brutto = sprzedaży netto + podatek VAT

Stawki podatku VAT Podstawowa stawka podatku VAT – 22 % Stawki obniżone (preferencyjne): 7 %, 3 %, 0 %. W przypadku świadczenia usług, w tym w zakresie handlu i gastronomii, kwota podatku należnego może być obliczana jako iloczyn wartości dostawy i stawki: 18,03 % dla towarów i usług objętych stawką 22 %, 6,54 % dla towarów i usług objętych stawką 7 % 2,91 % dla towarów i usług objętych stawką 3 %.

Kwota zobowiązania podatkowego podatek NALEŻNY – podatek NALICZONY W jednostkach objętych podatkiem ujęcie VAT w ewidencji syntetycznej prowadzone jest na koncie „Rozrachunki z tytułu VAT”. Na koncie tym: po stronie Dt (Wn) ujmuje się kwoty podatku naliczonego przy zakupach – VAT naliczony, po stronie Ct (Ma) ujmuje się kwoty podatku należnego od dokonanej sprzedaży – VAT należny. Saldo konta: debetowe – należność credytowe – zobowiązanie Kwota zobowiązania podatkowego podatek NALEŻNY – podatek NALICZONY

Przykład: W przedsiębiorstwie usługowym „Miś” (podatnik VAT) wystąpiły następujące operacje gospodarcze zakupu i sprzedaży: Otrzymano wraz z fakturą VAT dostawę materiałów: a) wartość netto zakupionych materiałów 20 000 zł b) naliczony podatek VAT (22 %) 4 400 zł c) wartość zakupu brutto 24 400 zł. 2. Wysłano do odbiorcy fakturę VAT za sprzedane usługi: a) wartość netto sprzedanych usług 30 000 zł b) należny podatek VAT (22 %) 6 600 zł c) wartość sprzedaży brutto 36 600 zł Rozwiązanie: Kwota podatku należnego 6 600 zł Kwota podatku naliczonego 4 400 zł Różnica 2 200 zł – zobowiązanie podatkowe

IMPORT I EKSPORT TOWARÓW I USŁUG przywóz (kupno) towarów: z państw UE – NABYCIE WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWE spoza terytorium UE – IMPORT wywóz (sprzedaż) towarów: do państw UE – DOSTAWA WEWNATRZWSPÓLNOTOWA poza terytorium UE - EKSPORT

Wewnątrzwspólnotowym nabyciem towaru (WNT) przez polską jednostkę według ustawy o VAT jest nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które zostały wysyłane lub transportowane na terytorium Polski z innego państwa Unii Europejskiej. Z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów (WDT) mamy do czynienia, gdy następuje wywóz towarów z terytorium Polski na terytorium innego państwa członkowskiego UE, jeżeli temu wywozowi towarzyszy przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W związku z zawieraniem takich transakcji stawka VAT wynosi 0 %. Przy WNT, istotne jest to, że VAT naliczany jest w państwie członkowskim, do którego towary są dostarczane, co oznacza, że obowiązek rozliczenia podatku VAT ciąży na nabywcy towaru. VAT od WNT wykazywany przez jednostkę równocześnie jest podatkiem należnym i naliczonym, pod warunkiem, że podatnik wykonuje czynności opodatkowane.

Zadanie 1 Dokonać rozliczenia VAT za marzec firmy produkcyjno-handlowej wykonującej sprzedaż opodatkowaną. Lp. Operacja wartość netto wartość brutto stawka VAT 1. Eksport usług 20 000   2. Świadczenie usług na terytorium kraju 120 000 22 3. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów 56 000 4. Import towarów 43 000 7 5. Zakup licencji produkcyjnej 130 000 6. Otrzymana faktura za usługi remontowe 19 260 7. Zakup samochodu ciężarowego 112 000 8. Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów 105 000 9. Zakup komputera 6 710 10. Sprzedaż towarów na terytorium kraju 85 000 11. Zakup surowca 36 050 3

Rozwiązanie: Lp. Operacja wartość netto VAT naliczony VAT należny 1. Eksport usług 20 000   2. Świadczenie usług na terytorium kraju 120 000 26 400 3. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów 56 000 12 320 4. Import towarów 43 000 3 010 5. Zakup licencji produkcyjnej 130 000 9 100 6. Otrzymana faktura za usługi remontowe 18 000 1 260 7. Zakup samochodu ciężarowego 112 000 24 640 8. Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów 105 000 9. Zakup komputera 5 500 1 210 10. Sprzedaż towarów na terytorium kraju 85 000 18 700 11. Zakup surowca 35 000 1 050 RAZEM 729 500 52 590 57420 Rozliczenie VAT: Kwota podatku należnego 57 420 zł Kwota podatku naliczonego 52 590 zł Różnica 4 830 zł – zobowiązanie podatkowe

Rozrachunki z ZUS to rozliczenia z tytułu: - składek na ubezpieczenie społeczne finansowane ze środków pracownika i pracodawcy, - składek na ubezpieczenie zdrowotne, - składek na FP i FGŚP. Inne rozrachunki publiczno-prawne to rozliczenia z tytułu: - podatków i opłat obciążających koszty przedsiębiorstwa, - podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych, - otrzymanych dotacji lub subwencji z budżetu państwa.

to rozrachunki z tytułu: wynagrodzeń, z innych tytułów o charakterze: Rozrachunki z pracownikami to rozrachunki z tytułu: wynagrodzeń, z innych tytułów o charakterze: ROSZCZENIOWYM np. udzielenie pracownikom zaliczki do rozliczenia, pożyczki z ZFŚS, powierzenie pracownikom składników majątku, uprawomocnione wyroki sądowe itp., - ZOBOWIĄZANIOWYM np. w przypadku poniesienia wydatków przez pracownika z własnych środków na rzecz przedsiębiorstwa, z tytułu odszkodowań, odpraw pośmiertnych, ekwiwalentów za zużytą odzież itp.,

Pozostałe rozrachunki obejmują następujące dziedziny rozliczeń: - rozrachunki z udziałowcami i akcjonariuszami, - rozliczenia niedoborów i szkód oraz nadwyżek, - pożyczki krótkoterminowe, - roszczenia sporne, - ubezpieczenia majątkowe i osobowe.

PRACOWNIKIEM jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania, spółdzielczej umowy o pracę. PRACODAWCĄ jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna jeżeli zatrudnia pracowników. Prawa i obowiązki pracowników i pracodawców są określone w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 roku - KODEKS PRACY późniejszymi zmianami.

STOSUNEK PRACY to taki stosunek prawny, w którym pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem i w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym, natomiast pracodawca zobowiązuje się zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a jeżeli tego terminu nie określono, w dniu zawarcia umowy. Najczęściej stosowaną podstawą nawiązania stosunku pracy jest umowa o pracę. W prawie pracy istnieje zakaz zastępowania umów o pracę umowami cywilnoprawnymi.

UMOWA O PRACĘ może być zawarta: na czas określony, na zastępstwo, na czas wykonania określonej pracy, na okres próbny, na czas nieokreślony.

Umowa o pracę musi zawierać: strony umowy, rodzaj umowy, datę zawarcia umowy, warunki pracy i płacy tj: rodzaj wykonywanej pracy, faktyczne miejsce wykonywania pracy, wynagrodzenie za pracę, wymiar czasu pracy, termin rozpoczęcia pracy, (ewentualnie) termin zakończenia pracy.

Dokumenty zgłoszeniowe do ubezpieczenia społecznego: ZUS ZUA - zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, ZUS ZCZA - zgłoszenie danych o członkach rodziny, których adres zamieszkania jest zgodny z adresem zamieszkania ubezpieczonego, dla celów ubezpieczenia zdrowotnego, ZUS ZCNA - zgłoszenie danych o członkach rodziny, których adres zamieszkania nie jest zgodny z adresem zamieszkania ubezpieczonego, dla celów ubezpieczenia zdrowotnego,

Ubezpieczenia społeczne obejmują ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe. Z tych składek Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca świadczenia: emerytalne - emerytury z filaru I tzw. zusowskiego i z filaru II tj. z OTE, rentowe - renty z tytułu niezdolności do pracy, dodatki do rent, renty rodzinne, zasiłki pogrzebowe, chorobowe - zasiłki chorobowe, opiekuńcze, macierzyńskie, rodzinne, wyrównawcze, świadczenia rehabilitacyjne, wypadkowe - renty, odszkodowania i zasiłki z tytułu niezdolności do pracy wywołanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową oraz renty rodzinne z tych tytułów.

Wysokość i źródła finansowania składek na ubezpieczenie społeczne * - 7,3 % podstawy wymiaru odprowadzane jest do otwartego funduszu emerytalnego ** - płatnicy składek samodzielnie ustalają stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe stosownie do przepisów ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. nr 199, poz. 1673) Dla płatników niepodlegających wpisowi do rejestru REGON oraz podlegających wpisowi i zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych, składka na ubezpieczenie wypadkowe liczona jest w wysokości odpowiadającej 1,80 % podstawy wymiaru składki, tj. 50 % najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności.

Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia: emerytalne i rentowe jest przychód pomniejszony o ewentualne nagrody jubileuszowe, odprawy pieniężne, wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy z powodu choroby; składek tych nie potrąca się, jeżeli roczna podstawa wymiaru składek w danym roku kalendarzowym jest wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia - w 2008 roku wynosi ona 85 290 zł; chorobowe i wypadkowe jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, z tym że przy ustalaniu podstawy wymiaru tych składek nie stosuje się ograniczenia podstawy wymiaru.

Ubezpieczenie zdrowotne - od dnia 1 stycznia 2004 r., do dnia 31 grudnia 2004 r. – 8,25 % podstawy wymiaru, - od dnia 1 stycznia 2005 r., do dnia 31 grudnia 2005 r. – 8,50 % podstawy wymiaru, - od dnia 1 stycznia 2006 r., do dnia 31 grudnia 2006 r. – 8,75 % podstawy wymiaru - od dnia 1 stycznia 2007 r. – 9,00 % podstawy wymiaru, 7,75 % kwoty ubezpieczenia zdrowotnego jest odliczane od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne jest wynagrodzenie brutto pomniejszone o składki na ubezpieczenie społeczne finansowane ze środków pracownika.

do 15 dnia następnego miesiąca – w przypadku pozostałych płatników. Pracodawca, jako płatnik, jest ponadto zobowiązany rozliczać za każdy miesiąc kalendarzowy składki na Fundusz Pracy w wysokości 2,45 % oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w wysokości 0,10 % od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Pracodawca dokonuje miesięcznego rozliczenia składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne – ZUS DRA - za siebie oraz wszystkich zatrudnionych pracowników w terminach: do 5 dnia następnego miesiąca – w przypadku jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych, do 10 dnia następnego miesiąca – w przypadku osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie, do 15 dnia następnego miesiąca – w przypadku pozostałych płatników.

Wynagrodzenie spełnia cztery podstawowe funkcje: Wynagrodzenie za pracę jest obowiązkowym, okresowym świadczeniem pracodawcy na rzecz pracownika w zamian za wykonaną pracę, wynikającym ze stosunku pracy. Wynagrodzenie spełnia cztery podstawowe funkcje: kosztowa, motywacyjno - informacyjna, dochodowa, społeczna.

Wynagrodzeniem za pracę (PRZYCHODAMI Z PRACY) są w szczególności: wynagrodzenie podstawowe zwane płacą zasadniczą, które wynika z umowy o pracę, stanowiące stały składnik wynagrodzenia i będące podstawą do obliczania innych elementów; jest ono ustalane w kwotach miesięcznych lub jako iloczyn ilości przepracowanego czasu pracy i stawki za jednostkę czasu pracy (wynagrodzenie minimalne w 2008 roku wynosi 1 126 zł), premia, nagrody pieniężne - świadczenia fakultatywne o charakterze uznaniowym, prowizja - procentowy udział w uzyskanych dochodach lub obrotach, zyskach, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, dodatki np. funkcyjny, za pracę w porze nocnej, motywacyjny, ekwiwalent za niewykorzystany urlop, wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, wynagrodzenie za 33 dni choroby w ciągu roku podatkowego,

Dokumentem stanowiącym podstawę ewidencji rozrachunków z pracownikami z tytułu wynagrodzeń w księgach rachunkowych pracodawcy (pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę) jest LISTA PŁAC. Do podstawowych elementów listy płac zalicza się: wynagrodzenie zasadnicze dodatki i dopłaty wynagrodzenie brutto = płaca zasadnicza + dodatki i dopłaty potrącenia obowiązkowe i dobrowolne wynagrodzenie netto = wynagrodzenie brutto - potrącenia zasiłki kwotę do wypłaty = wynagrodzenie netto + zasiłki

Do potrąceń zaliczamy: składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, należna zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych, inne potrącenia tj. tytuły egzekucyjne (karno-sądowe np. zaległe podatki, grzywny, kary, alimenty itp.) oraz potrącenia dobrowolne np. składki na rzecz związków zawodowych, spłaty zaciągniętych pożyczek z KZP, ubezpieczenia dobrowolne itp.

SKALA PODATKOWA obowiązująca w 2008 roku Kwota wolna od podatku – 3 015 zł. W miesiącu, w którym pracownik uzyskał dochód przekraczający przedział skali podatkowej, należy pobrać zaliczkę według dotychczasowej stawki podatkowej. Zaliczkę według wyższej stawki pobiera się od następnego miesiąca.

Zaliczka na podatek dochodowy może być pomniejszona o tzw Zaliczka na podatek dochodowy może być pomniejszona o tzw. ulgę podatkową. W 2008 roku wynosi ona 586,85 zł rocznie tj. 48,90 zł miesięcznie. Dochód pracownika (podstawa naliczenia podatku) jest to przychód ogółem pomniejszony o kwotę składek na ubezpieczenie społeczne finansowane ze środków pracownika i KUP (koszty uzyskania przychodu), które w 2008 roku z tytułu stosunku pracy wynoszą 111,25 zł miesięcznie tj. 1 335,00 zł rocznie nie więcej niż 2 002,05 zł dla zatrudnionych u wielu pracodawców jednocześnie w tej samej miejscowości, oraz 139,06 zł tj. 1 668,72 zł rocznie dla osób dojeżdżających do pracy z innej miejscowości i 2 502,56 zł dla dojeżdżających z innej miejscowości zatrudnionych u wielu pracodawców.

Ewidencja listy płac

Pozycje listy płac 1 Płaca podstawowa 2 Inne składniki wynagrodzenia 3 Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy 4 Ogółem przychód (wynagrodzenie brutto) 1 + 2 + 3 5 Podstawa wymiaru składek ub. społecznych 1 + 2 – 3 6 Ubezpieczenie emerytalne 5 x 9,76 % 7 rentowe 5 x 1,5 % 8 chorobowe 5 x 2,45 % 9 Razem składki na ubezpieczenie społeczne 6 + 7 + 8 10 Koszty uzyskania przychodów 111,25 zł. (139,06 zł.)

Podstawa wymiaru składki ubezpieczenia zdrowotnego 4 – 9 11 Podstawa wymiaru składki ubezpieczenia zdrowotnego 4 – 9 12 Podstawa naliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych 4 – 9 – 10 (zaokrąglenie do pełnej złotówki) 13 Potrącona zaliczka na podatek dochodowy 12 x 19 (30, 40) % - 48,90 zł. 14 Składka ubezpieczenia zdrowotnego - potrącona 11 x 9,00 % 15 Składka ub. zdrowotnego – podlegająca odliczeniu 11 x 7,75 % 16 Należna zaliczka na podatek dochodowy 13 – 15 (zaokrąglenie do pełnej złotówki) 17 Potrącenia 18 Wynagrodzenie netto 4 – 9 – 14 – 16 – 17 19 Zasiłki 20 Do wypłaty 18 + 19

Przykład 1 Płaca podstawowa 3 600,00 2 Inne składniki wynagrodzenia 400,00 3 Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy 4 Ogółem przychód 4 000,00 5 Podstawa wymiaru składek ub. społecznych 6 Ubezpieczenie emerytalne 390,40 7 rentowe 60,00 8 chorobowe 98,00 9 Razem składki na ubezpieczenie społeczne 548,40 10 Koszty uzyskania przychodów 111,25

11 Podstawa wymiaru składki ubezpieczenia zdrowotnego 3 451,60 12 Podstawa naliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych 3 340,00 13 Potrącona zaliczka na podatek dochodowy 585,70 14 Składka ubezpieczenia zdrowotnego - potrącona 310,64 15 Składka ub. zdrowotnego – podlegająca odliczeniu 267,50 16 Należna zaliczka na podatek dochodowy 318,00 17 Potrącenia 18 Wynagrodzenie netto 2 822,96 19 Zasiłki 20 Do wypłaty