Innowacje i eksperymenty pedagogiczne Ewelina Banaś 1

Zasady prowadzenia innowacji pedagogicznych w szkołach/placówkach regulują: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie MENiS z dnia 19 lutego 2002 r. (zm. 29.05.2003 r.) w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji. Rozporządzenie MENiS z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki. Rozporządzenie MENiS z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych. Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. (zm. 30.11.2006 r.) w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. 2

Zasady prowadzenia innowacji pedagogicznych w szkołach/placówkach regulują: Rozporządzenie MENiS z dnia 5 lutego 2004 r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego programów wychowania przedszkolnego, programów nauczania, podręczników oraz cofania dopuszczenia. Rozporządzenie MENiS z dnia 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudniać nauczycieli. Rozporządzenie MENiS z dnia 24 sierpnia 2011r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki. Procedura zgłaszania Śląskiemu Kuratorowi Oświaty innowacji pedagogicznej.

Definicje Zgodnie z Rozporządzeniem MENiS z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki „innowacja pedagogiczna to nowatorskie rozwiązania programowe, organizacyjne lub metodyczne, mające na celu poprawę jakości pracy szkoły". To określenie nie tylko definiuje czym jest innowacja pedagogiczna, ale również klasyfikuje innowacje na trzy grupy: programowe, organizacyjne i metodyczne.

Innowacją pedagogiczną są: Działania odmienne od powszechnie obowiązujących. Zmiany w zakresie tradycyjnego podejścia do procesu edukacji, zgodne z obowiązującymi przepisami prawa oświatowego. Działania, których wdrożenie nie zostało przewidziane w istniejącym systemie edukacji oraz uregulowane w obowiązujących przepisach prawa oświatowego. 5

Eksperyment pedagogiczny Eksperymentem pedagogicznym, zwanym dalej "eksperymentem", są działania służące podnoszeniu skuteczności kształcenia w szkole, w ramach których są modyfikowane warunki, organizacja zajęć edukacyjnych lub zakres treści nauczania, prowadzone pod opieką jednostki naukowej.

Klasyfikacja według rodzaju rozwiązań innowacyjnych: innowacje programowe - dotyczą wszelkich zmian celów, treści i wymaganych osiągnięć w dziedzinie kształcenia, wychowania, opieki, terapii, innowacje metodyczne - obejmują wszelkie zmiany dokonywane w sposobie nauczania i dotyczą przede wszystkim - techniki przekazu i egzekwowania wiedzy w edukacji szkolnej, innowacje organizacyjne - dotyczą wszelkich zmian strukturalnych określających funkcje i role w systemie organizacyjno - instytucjonalnym oświaty; często występują w obszarze zmian związanych z zarządzaniem.

Innowacje programowe mogą dotyczyć: Poszerzania programów o nowe treści bez naruszania podstawy programowej Integrowania nauczania wokół bloków edukacyjnych (np. sztuka) Uzupełniania programu o moduły tematyczne Wprowadzenia wewnątrzszkolnych zasad oceniania uczniów Realizacji programu własnego nauczanego przedmiotu, bądź tylko jego części

Innowacje organizacyjne mogą polegać na: Zmianie liczby uczniów w klasie Wprowadzeniu zmiany czasu trwania lekcji Opracowaniu sposobów wykorzystania czasu lekcji Tworzenie zespołów problemowych w klasie Powoływaniu nowych stanowisk wśród pracowników pedagogicznych(logopedy, terapeuty)

Wprowadzaniu nowych technik zarzadzania Innowacje organizacyjne mogą polegać na: Wprowadzaniu nowych technik zarzadzania Zmianach w kontaktach z rodzicami Opracowaniu doskonalenia nauczycieli

Innowacje metodyczne dotyczą: Stosowania nowych metod nauczania – uczenia się Technik przyspieszonego uczenia się Metod oceniania Kontroli osiągnięć uczniów Form pracy w zakresie utrwalania lub sprawdzania wiadomości Stosowania środków dydaktycznych

Podstawowe kryteria innowacyjności: Pionierstwo. Prekursorstwo. Odkrywczość. Wynalazczość. Odejście od stereotypów - wyjście poza ramy obowiązującego systemu edukacji, pozostające w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa oświatowego. 12

Planowane innowacje pedagogiczne nie mogą powodować: Naruszenia zasady powszechności dostępu uczniów do nauki Nie mogą naruszyć uprawnienia ucznia do bezpłatnej nauki 13

Zaniedbań w zakresie realizacji podstawowego celu gimnazjum, którym jest wyrównywanie poziomu i rozwijanie umiejętności wyniesionych ze szkoły podstawowej. Przekroczenia limitu tygodniowego wymiaru godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, dodatkowych zajęć edukacyjnych oraz zajęć z religii/etyki, o którym mowa § 2 ust. 7 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. z 2002r. Nr 15, poz. 142 z późn. zm.). 14

Zasady zgłaszania innowacji pedagogicznej: Wdrożenie innowacji pedagogicznej w szkole/placówce wymaga powiadomienia kuratora oświaty i organu prowadzącego o zamiarze wdrożenia innowacji pedagogicznej w szkole/placówce. innowację pedagogiczną można zgłaszać cały rok do kuratora oświaty Dyrektor szkoły/placówki zgłasza planowaną innowację pedagogiczną kuratorowi oświaty wraz z niezbędnymi załącznikami, tj.: Kartą zgłoszenia innowacji pedagogicznej – załącznik nr 1. Szczegółowym opisem innowacji pedagogicznej. Zgodami nauczycieli, którzy będą uczestniczyć w innowacji pedagogicznej. 15

d) Zgodą autora lub zespołu autorskiego na prowadzenie innowacji pedagogicznej w szkole/placówce. e) Szczegółową opinią rady szkoły/rady pedagogicznej, dotyczącą planowanej innowacji pedagogicznej. f) Uchwałą rady pedagogicznej w sprawie wprowadzenia innowacji pedagogicznej w szkole/placówce. g) Pisemną zgodą organu prowadzącego na finansowanie planowanych działań innowacyjnych, o której mowa w § 2 ust. 3 ww. rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły/ placówki. 16

STATUS INNOWACJI Potwierdzeniem statusu innowacji jest pismo zawiadamiające dyrektora szkoły/placówki o przyjęciu przez Śląskiego Kuratora Oświaty do wiadomości informacji o realizacji innowacji. W przypadku stwierdzenia niezgodności planowanej innowacji pedagogicznej z obowiązującymi przepisami prawa oświatowego, dyrektor szkoły/placówki otrzymuje pismo informujące o popełnionych nieprawidłowościach. Niezgodność planowanej innowacji pedagogicznej z obowiązującymi przepisami prawa oświatowego wymaga od dyrektora szkoły/placówki uruchomienia procedury wstrzymania wykonania uchwały rady pedagogicznej, o której mowa w. 41 ust. 3 ustawy o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r. 17

Prawidłowo opracowana innowacja pedagogiczna jest rozwiązaniem: - Systemowym. - Ukierunkowanym na konkretny cel. - Właściwie zorganizowanym (baza, kwalifikacje nauczycieli). - Podlegającym systematycznej ewaluacji. 18

Załącznik 1 Karta zgłoszenia innowacji pedagogicznej Na podstawie § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki (Dz U. nr 56, poz. 506, z późn. zm.) zgłaszam innowację pedagogiczną planowaną do wdrożenia w okresie od ………… do …………… (dzień, miesiąc, rok) Nazwa szkoły/przedszkola/placówki: …………………………………………………………………….. .................................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………………………….. Typ szkoły lub rodzaj placówki (w przypadku zespołu podać nazwę przedszkola, szkoły, placówki wchodzącej w jego skład): Adres szkoły/przedszkola/placówki: Telefon, e-mail, fax: ....................................................................................................................................................................... ........... Nazwa i adres organu prowadzącego:

Nazwa innowacji pedagogicznej: ................................................................................................................................ Oczekiwane efekty wdrożenia innowacji pedagogicznej: ……………………………………………………………………………………………… Innowacja dotyczy nowatorskich rozwiązań: Programowych ……………………………………. (dotyczy / nie dotyczy) Metodycznych…………………………………….. Organizacyjnych………………………………….

Innowacja wymaga nakładów finansowych .......................(tak / nie) W chwili wdrożenia innowacja obejmuje: całą szkołę/ przedszkole/placówkę (tak / nie) wybrane oddziały ............................................................... grupy wiekowe ................................................................. Założenia innowacyjne były wcześniej opublikowane ..........................(tak / nie) W szkole / placówce działa Rada Szkoły ..............................................(tak / nie)

W załączeniu przesyłam opis zasad innowacji oraz potwierdzone kopie: uchwały Rady Pedagogicznej z dnia ……………………………… w sprawie wprowadzenia innowacji pedagogicznej, zgody autora lub zespołu autorów na wdrożenie innowacji w szkole, jeśli założenia innowacyjne nie były wcześniej opublikowane, opinie Rady Szkoły – dotyczy przypadku, gdy działa Rada Szkoły, zgody organu prowadzącego na przyznanie szkole dodatkowych środków budżetowych, gdy innowacja wymaga dodatkowych nakładów finansowych, dokumentu potwierdzającego zgodę nauczyciela/nauczycieli na przystąpienie do innowacji. ................................................................. (podpis i pieczęć dyrektora szkoły / placówki)

Wędrówki po Europie. Edukacja proeuropejska” Budowa programu innowacyjnego Strona tytułowa: np.: Wędrówki po Europie. Edukacja proeuropejska” Innowacja programowo-metodyczna Autor

Wstęp – uzasadnienie celowości Ispiracją do opracowania innowacji pt. .. ….. Stały się dla nas refleksje wychowawców klas oraz spostrzeżenia….…zwiększone zapotrzebowanie na ruch w okresie edukacji wczesnoszkolnej…..diagnoza oczekiwań wskazuje na ……………. Z diagnozy wynika potrzeba wprowadzenie zmian….

Adresaci programu uczestnicy, wykonawcy, osoby odpowiedzialne … cała szkoła, wybrana klasa, grupa…

Rozmiar czasowy, przestrzenny Terminy realizacji (konkretny okres, rok szkolny, etap edukacji Miejsce realizacji: szkoła, Dom Kultury, nadleśnictwo

Cele Ogólne Poszerzenie wiedzy uczniów w zakresie….. Szczegółowe Uczeń liczy w zakresie… Zna… Wymienia….

Metody i formy realizacji: Sposób realizacji Metody i formy realizacji: Metody: poglądowa, słowna, praktycznego działania Formy: ćwiczenia sprawności fizycznych… Symulacja typowych sytuacji

Zakres treści Harmonogram Zadania do wykonania – treści – terminy – odpowiedzialni

Oczekiwane efekty Przyrost wiadomości i umiejętności, przewidywane osiągnięcia Uczy pracy w zespole, zwiększa koncentrację Rozwija sprawność manualną Doskonali koordynację wzrokowo-ruchową

Środki, materiały, sprzęt Sprzymierzeńcy – rodzice, nauczyciele, dyrekcja Sposoby oceny (wyniki egzaminów, sukcesy w konkursach, pozytywne zmiany wychowawcze Ewaluacja Bibliografia, literatura

KONIEC