Wczesne wspomaganie rozwoju i wczesna interwencja Katarzyna Kielich

Co to jest wczesne wspomaganie rozwoju i wczesna interwencja? Według pioniera wczesnej interwencji w Polsce pani Moniki Orkan- Łęckiej wczesna interwencja (wczesne wspomaganie rozwoju) jest to zintegrowany system oddziaływań profilaktycznych, diagnostycznych, leczniczo- rehabilitacyjnych i terapeutyczno- edukacyjnych. Podmiotem jest małe dziecko o zaburzonym rozwoju psychoruchowym oraz jego rodzina.

Podstawa prawna Organizowanie wczesnego wspomagania rozwoju dzieci określone zostało w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 lutego 2009 r. wydane na podstawie : art. 71b ust. 7 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)

Rozporządzenie określa warunki organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci, w celu pobudzania psychoruchowego i społecznego rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole, prowadzonego bezpośrednio z dzieckiem i jego rodziną.

Wczesne wspomaganie może być organizowane w przedszkolu i w szkole podstawowej, w tym specjalnej, w ośrodkach, o których mowa w art.2 pkt 5 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty, oraz w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, jeżeli mają one możliwość realizacji wskazań zawartych w opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, w szczególności dysponują środkami dydaktycznymi i sprzętem, niezbędnymi do prowadzenia zajęć wczesnego wspomagania.

Zespół wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, jest powoływany przez dyrektora odpowiednio przedszkola, szkoły, ośrodka lub poradni,  W skład zespołu wchodzą osoby posiadające przygotowanie do pracy z małymi dziećmi o zaburzonym rozwoju psychoruchowym: 1) pedagog posiadający kwalifikacje odpowiednie do rodzaju niepełnosprawności dziecka, w szczególności: oligofrenopedagog, tyflopedagog lub surdopedagog; 2) psycholog; 3) logopeda; 4) inni specjaliści - w zależności od potrzeb dziecka i jego rodziny.

Do zadań zespołu należy w szczególności: 1)ustalenie, na podstawie opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, kierunków i harmonogramu działań w zakresie wspomagania dziecka i wsparcia rodziny , 2) nawiązanie współpracy z zakładem opieki zdrowotnej lub ośrodkiem pomocy społecznej w celu zapewnienia dziecku rehabilitacji, terapii lub innych form pomocy, stosownie do jego potrzeb,

3) opracowanie i realizowanie z dzieckiem i jego rodziną programu wczesnego wspomagania, koordynowanie działań specjalistów prowadzących zajęcia oraz ocenianie postępów dziecka, 4) analizowanie skuteczności udzielanej pomocy dziecku i jego rodzinie, wprowadzanie zmian w indywidualnym programie wczesnego wspomagania, oraz planowanie dalszych działań w zakresie wspomagania.

Zakres wczesnego wspomagania rozwoju dotyczy: rozwoju motorycznego, stymulacji polisensorycznej, rozwoju mowy i języka, orientacji i poruszania się w przestrzeni, usprawniania wzroku i słuchu, umiejętność samoobsługi, funkcjonowania w środowisku.

Jak wcześnie? Kto? Podmiotem wczesnego wspomagania rozwoju jest dziecko od momentu wykrycia nieprawidłowości rozwojowych do podjęcia nauki szkolnej oraz jego rodzice.

o nieprawidłowościach rozwoju u ich dziecka. Oddziaływania wczesnego wspomagania rozwoju powinny rozpocząć się w najkrótszym czasie od momentu uzyskania informacji przez rodziców o nieprawidłowościach rozwoju u ich dziecka. Jak najszybsze wsparcie dziecka i jego rodziców jest warunkiem na najbardziej optymalny rozwój. Wczesna, wielofunkcyjna diagnoza oraz podjęcie terapii jest niezwykle istotne ze względu na dużą plastyczność centralnego układu nerwowego we wczesnym okresie rozwoju dziecka.

Dziecko zagrożone niepełnosprawnością- oznacza dziecko z grupy wysokiego ryzyka ciążowo-porodowego, u którego lekarz stwierdza zagrożenie nieprawidłowym rozwojem, niepełnosprawnością lub upośledzeniem czynności fizycznych i intelektualnych. Dziecko niepełnosprawne- oznacza dziecko, u którego lekarz stwierdził nieprawidłowy rozwój, wady wrodzone lub inne upośledzenia, posiadające orzeczenie w rozumieniu przepisów ustawy o rehabilitacji.

Nieprawidłowy rozwój lub zburzenia w rozwoju psychoruchowym mogą mieć bardzo różną etiologię, np.: wcześniactwo, zaburzenia genetyczne, wady wrodzone, uszkodzenia narządów zmysłów, uszkodzenia lub zaburzenia centralnego układu nerwowego, uszkodzenia lub zaburzenia aparatu ruchowego, wielorakie niepełnosprawności z całościowymi zaburzeniami rozwoju.

Wymiar godzinowy i forma wczesnego wspomagania Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania organizuje się w wymiarze od 4 do 8 godzin w miesiącu, w zależności od możliwości psychofizycznych i potrzeb dziecka. Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania są prowadzone indywidualnie z dzieckiem i jego rodziną. W przypadku dzieci, które ukończyły 3rok życia, zajęcia mogą być prowadzone w grupach liczących 2 lub 3 dzieci, z udziałem ich rodzin.  Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania, z dziećmi, które nie ukończyły 3 roku życia, mogą być prowadzone także w domu rodzinnym.  Miejsce prowadzenia zajęć w ramach wczesnego wspomagania ustala dyrektor.

Cele wczesnego wspomagania rozwoju? Dla dziecka: Systematyczne dążenie do poprawy jakości życia dziecka. Poprawa ogólnego stanu psychoruchowego. Zapobieganie występowaniu lub pogłębianiu się nieprawidłowości w jego rozwoju psychoruchowym.

Pomoc dziecku w pełnym wykorzystaniu potencjału rozwojowego, jakim dysponuje w zakresie funkcji poznawczych, rozwoju ruchowego, komunikacji i kontaktów społecznych. Pomoc dziecku w budowaniu trwałych więzi i znaczących relacji z osobami w najbliższym otoczeniu. Wyzwalanie i wzmacnianie spontanicznej aktywności społecznej, poznawczej i komunikacyjnej dziecka, przejawianej w różnych formach zabawy. Pomoc dziecku w stopniowym osiąganiu coraz większej autonomii i samodzielności, na miarę jego możliwości.

Dla rodziców: Dostarczanie rodzicom wsparcia w związku z kryzysem emocjonalnym, wynikającym z faktu niepełnosprawności ich dziecka, Pomoc rodzicom w akceptacji dziecka, jako osoby niepełnosprawnej. Pomoc rodzicom w zaakceptowaniu siebie w roli rodzica dziecka niepełnosprawnego.

Pomoc rodzicom w coraz pełniejszym osiąganiu kompetencji rodzicielskiej, postrzeganiu siebie, jako „wystarczająco dobrych rodziców”. Stopniowe przygotowanie rodziców do roli osób wspomagających rozwój ich dziecka. Dostrzeganie mocnych stron swojego dziecka i stwarzanie dziecku, jak najlepszych warunków rozwoju (aranżacja otoczenia, dobór przedmiotów do zabawy i wspólnych zabaw).

CO zrobić aby dziecko mogło być objęte zajęciami wczesnego wspomagania ? Aby dziecko mogło być objęte zajęciami wczesnego wspomagania rozwoju, musi posiadać opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju. Gdzie można uzyskać taką opinię? Opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju jest wydawana przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym specjalistycznych poradniach.

Co jest wymagane przy staraniu się o otrzymanie opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju? zaświadczenie lekarskie na specjalnym druku (druk w poradni), opinia przedszkola, jeśli dziecko uczęszcza do niego, wniosek rodziców o wydanie opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju (odpowiedni druk w poradni).

Wcześniejsze uzyskanie przez dziecko orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego organizowanego w przedszkolu integracyjnym bądź specjalnym nie wyklucza możliwości korzystania z zajęć organizowanych w ramach wczesnego wspomagania rozwoju. Wczesne wspomaganie obejmuje dzieci od momentu wykrycia niepełnosprawności do momentu rozpoczęcia przez nie edukacji szkolnej.

Zespoły wczesnego wspomagania rozwoju dziecka powiat łódzki - wschodni Stowarzyszenie Rodziców Dzieci Specjalnej Troski Koluszki ,ul. Budowlanych 8. srdst@interia.pl Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy Koluszki, ul. Budowlanych 8. soswk1@wp.pl