BADANIE METODĄ FGI I DELPHI Półroczny raport Nr 4 Energetyka odnawialna i telekomunikacja Justyna Gać Elżbieta Wojnicka-Sycz Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Energetyka jako branża przyszłościowa, telekomunikacja jako przechodząca restrukturyzację Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZmiennaEnergetykaTelekomunikacja Wartość dodana (zmiana procentowa 2011/2008, w %) 32,3 -22,1 TFP (całkowita produktywność czynników ) (zmiana procentowa 2011/2008, w %) 11,1 -79,7 Liczba pracujących (zmiana procentowa 2011/2008, w %) -7,2 -20,3 Kapitał netto (zmiana procentowa 2011/2008, w %) 42,2 781,0

Branża OZE - aktualna sytuacja Niepewność i oczekiwanie na wprowadzenie wymaganych przez KE rozwiązań prawnych: tzw. mały trójpak i duży trójpak Rozwój w Polsce tylko dzięki wymaganiom KE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Czynniki kształtujące sytuację branży OZE (1) (+) Uwarunkowania globalne – kwestia zapobiegania zmianom klimatu i redukcji gazów cieplarniach (+) idea gospodarki niskoemisyjnej i zasobooszczędnej (-) kwestia konkurencyjności UE w porównaniu do USA i Chin (+) Rozwiązania przyjęte przez KE – redukcja emisji CO 2 o 20% do 2020 r. w porównaniu do 1990 r. (-) Brak długofalowej i stabilnej polityki energetycznej kraju, w tym w odniesieniu do OZE (-) Infrastruktura: sieci przesyłowe i magazyny energii elektrycznej Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Czynniki kształtujące sytuację branży OZE (2) (+) Dostępność kapitału (-) Brak polskich technologii – brak przewidywalności w planowaniu badań naukowych (+) Konieczność wyłączenia 6000 MW do 2020 (-) Świadectwa pochodzenia energii (-) Problemy z uprawą roślin energetycznych na biomasę (+)Uświadamianie społeczeństwa (-) Słabość oddziaływania branży Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Szanse i zagrożenia dla branży OZE w perspektywie 0,5 i 2 lat roku Szanse Wprowadzenie nowych rozwiązań prawnych: mały i duży trójpak energetyczny Kampania informacyjno-promocyjna skierowana do społeczeństwa Zagrożenia Brak uchwalenia małego trójpaku / uchwalenie, ale uznanie przez KE przyjętych rozwiązań za niewystarczające Przedłużanie się prac nad dużym trójpakiem Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Prognoza sytuacji branży OZE w perspektywie 0,5 roku i 2 lat W latach roku będą kształtowane zasady dot. wsparcia energetyki odnawialnej Prowadzenie kampanii informacyjnych skierowanych do społeczeństwa Przygotowywanie inwestycji Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Energetyka odnawialna Wzrost produktywności w energetyce odnawialnej w mazowieckim w ostatnich latach był umiarkowany. Największego wzrostu produktywności doświadczyły takie poddziedziny OZE jak energia słoneczna, energia wiatrowa, biogazowa i biomasa. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Energetyka odnawialna Rozwój OZE w województwie polega głównie na rozpowszechnianiu istniejących technologii służących wykorzystaniu energii odnawialnej i taki trend według ekspertów się utrzyma. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Energetyka odnawialna Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Lp. Czynniki determinujące wzrost produktywności w branży 1 dostępność do kapitału finansowego 2 uwarunkowania prawne związane z OZE 3 pojawienie się i wykorzystanie alternatywnych źródeł energii 4 czynniki związane z innowacyjnością 5 a. lepsza współpraca z dostawcami i odbiorcami i z konkurentami b. akceptacja społeczna inwestycji w OZE

Energetyka odnawialna Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Pożądane działania na rzecz innowacyjności i produktywności na poziomie firm Współpraca z jednostkami naukowymi w regionie Zwiększenie nakładów na B+R Podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa Współpraca z konkurentami

Energetyka odnawialna Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Pożądane działania na rzecz innowacyjności i produktywności na poziomie władz centralnych i samorządowych Ułatwienia finansowe Zmiany prawne i stabilizacja prawa Rozwój świadomości społeczeństwa

Energetyka odnawialna Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Czynniki lokalizacyjne branży w województwie mazowieckim wysoki popyt dostępność wykwalifikowanych pracowników dobra infrastruktura występowanie instytucji wspierających branżę występowanie uczelni i instytucji naukowych duża świadomość społeczna i biznesu n/t OZE duży potencjał w regionie

Energetyka odnawialna Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Ranking korzyści zewnętrznych z obecności branży w regionie Wzrost zatrudnienia w branży bazujący na lokalnych rynkach pracy Implementacja technologii branży w gospodarce, powstawanie nowych firm branży Duże pozytywne zainteresowanie branżą Tworzenie infrastruktury gospodarczej sprzyjającej branży

Działania dla zwiększenia zakresu korzyści zewnętrznych Oddziaływanie na wzrost świadomości technologicznej i ekologicznej ludności jako mogących przynieść wymierne korzyści finansowe m.in. w formie edukacji związanej z odnawialnymi źródłami energii już na poziomie podstawowym. Inspirowanie współpracy w branży w formie parków technologicznych, klastrów i współpracy z uczelniami. Odpowiednie regulacje prawne, np. logiczna strategia rozwoju OZE na poziomie kraju oraz poszczególnych województw. Dostosowanie kwalifikacji siły roboczej w regionie do potrzeb branży.

Prognozy głównych zmiennych dla sektora energetyka odnawialna w mazowieckim w średnim okresie czasu (2-5 lat) Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZmiennaPrognoza Wzrost zatrudnienia w stosunku do dzisiejszego poziomu Umiarkowany Wzrost produktywności w stosunku do dzisiejszego poziomu Słaby do umiarkowanego Wzrost bezpośrednich inwestycji zagranicznych Stabilizacja lub umiarkowany Udział przychodów z innowacji za 2 lata w całkowitych przychodach Niewielki

Rekomendacje odnośnie wsparcia rozwoju branży 1.Dla upowszechnienia technologii związanych z OZE kluczowe znaczenie mają dotacje na ich instalacje, obniżające ich cenę dla końcowych użytkowników. 2.Konieczne jest też dalsze kształcenie ludności w zakresie świadomości ekologicznej, ale także technologicznej, np. zmniejszanie oporu względem wiatraków przydomowych. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Rekomendacje odnośnie wsparcia rozwoju branży 3. Energetyka odnawialna należy do branż wysokiej techniki, a stąd osiągnięcie wysokiego poziomu także w zakresie B+R i innowacji powinno być w większym stopniu w zasięgu Polski. Ważne jest więc też prowadzenie badań, które pozwolą na wypracowanie nowych rozwiązań. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Rekomendacje odnośnie wsparcia rozwoju branży (1) Zapewnienie środków finansowych (czy to w postaci dofinansowania ze środków nowej perspektywy 2014– 2020, czy w innej formie) na modernizację sieci przesyłowych. Stworzenie systemu kontroli sieci w przypadku dołączenia do sieci prosumentów (producentów/konsumentów) i małych wytwórców energii. Zaplanowanie systemu rozproszonych magazynów energii elektrycznej oraz zapewnienie środków finansowych na ich budowę. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Rekomendacje odnośnie wsparcia rozwoju branży (2) Wprowadzenie w ustawie o OZE postanowień dotyczących transparentności informacji o rynku świadectw pochodzenia, gdyż obecnie informacje podawane przez Urząd Regulacji Energetyki i Agencję Rynku Energii odnośnie produkcji zielonej energii, są rozbieżne. Zbudowanie kompleksowego systemu wsparcia dla inwestorów, aby wszyscy dostali je w jakiejś formie, nie zaś tylko część z nich, gdyż w ten sposób wspierane są mniej efektywne kosztowo inwestycje. Jeśli natomiast nadal będzie to wsparcie dla wybranych instytucji, wtedy w konkursach większy nacisk powinien być położony na efektywność instalacji, zarówno kosztową, jak i technologiczną. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Telekomunikacja - aktualna sytuacja Proces przekształceń Ekspansja poza 61 PKD Spadek przychodów telefonii stacjonarnej, wzrost w telefonii komórkowej i internetowej, wzrost popularności transmisji danych i smartfonów Branża odporna na kryzys Spadek zatrudnienia – usprawnienia technologiczne Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Czynniki kształtujące sytuację w branży telekomunikacja Działania UE – Europejska Agenda Cyfrowa Działania Prezesa UKE Oczekiwania klientów Jakość usług W poszukiwaniu nowych modeli biznesowych, rozszerzanie się branży Poszukiwanie oszczędności – współpraca w zakresie infrastruktury Internet dla Mazowsza Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Szanse i zagrożenia dla branży telekomunikacja w perspektywie 0,5 roku i 2 lat Szanse Rozmowy nt. wspólnego rozwoju infrastruktury Internet dla Mazowsza Zagrożenia Likwidacja 20% salonów Orange – sytuacja na rynku pracy i zagrożenie niższej jakości / utrudnienia dostępu obsługi klienta Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Prognoza sytuacji w branży telekomunikacja w perspektywie 0,5 roku i 2 lat Uzgadnianie warunków współpracy ws. budowy wspólnej infrastruktury Nasilanie się outsourcingu Zmniejszająca się liczba użytkowników telefonii stacjonarnej oraz wzrost popularności telefonii komórkowej lub VoIP, smsów i mmsów a szczególnie ilości przesyłanych danych. Będzie również rosła liczba użytkowników posiadających smartfony Rozwoju smart cities, czyli inteligentnych miast i smart homes, czyli inteligentnych domów Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Telekomunikacja Eksperci ocenili, że w ostatnich latach nastąpił w branży umiarkowany wzrost produktywności. Przewidują oni, że w najbliższych latach produktywność powinna wzrosnąć w umiarkowanym stopniu. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Telekomunikacja W ostatnich latach, w województwie mazowieckim wprowadzono trochę innowacji na skalę świata. Polska jako jeden z pierwszych krajów w EU i na świecie wprowadził do sieci telekomunikacyjnych kanał optyczny 100G. Ponadto innowacją na skalę świata jest Internet LTE – nowa technologia 4G. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Telekomunikacja Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Czynniki determinujące wzrost produktywności w branży Czynniki związane z innowacyjnością Silniejsza współpraca z konkurentami Poprawa dostępności kapitału finansowego

Telekomunikacja – pożądane działania prorozwojowe na poziomie firm ściślejsza współpraca z uczelniami wyższymi – oferowanie zatrudnienia najlepszym absolwentom, programy stażowe oraz zwiększenie nakładów finansowych na rozwój nauki na kierunkach branżowych, a także finansowanie i uczestniczenie przez firmy w większej ilości projektów badawczych. inwestycje w najnowsze technologie, podnoszenie kwalifikacji pracowników. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Telekomunikacja – pożądane działania prorozwojowe Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Pożądane działania na rzecz innowacyjności i produktywności na poziomie władz centralnych i samorządowych Inwestycje w infrastrukturę Ułatwienie współpracy na poziomie uczelnie biznes

Telekomunikacja Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Czynniki lokalizacyjne branży w województwie mazowieckim Wysoki popyt, dobra infrastruktura, wykwalifikowana kadra Występowanie klastra branżowego w regionie Bliskość metropolii Dostęp do zamówień publicznych Świadomość technologiczna ludności i firm Sprzyjające nastawienie władz lokalnych

Telekomunikacja – pożądane działania prorozwojowe Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Działania jakie powinny być podjęte w regionie dla restrukturyzacji branży i zmniejszenia jej barier rozwojowych a. Rozwój infrastruktury b. Ograniczenie regulacji Wzrost świadomości technologicznej ludności Zmniejszenie kosztów pracy i ilości pracowników

Prognoza sytuacji w telekomunikacji w perspektywie 2-5 lat Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZmiennaPrognoza Wzrost zatrudnienia w stosunku do dzisiejszego poziomu Stabilizacja lub spadek zatrudnienia Wzrost produktywności w stosunku do dzisiejszego poziomuUmiarkowany wzrost Wzrost inwestycji w stosunku do dzisiejszego poziomuUmiarkowany wzrost Wzrost działalności B+R w stosunku do dzisiejszego poziomu Trudno powiedzieć (50% szans na wzrost B+R) Udział przychodów z innowacji za 2 lataNiewielki

Rekomendacje dla telekomunikacji Telekomunikacja w mazowieckim ma szanse być branżą prorozwojową, jednak wymagałoby to większych wysiłków na rzecz innowacyjności. Wdrażanie innowacji może spowodować wzrost popytu, który też zmniejszy zagrożenie likwidacji miejsc pracy. W tym celu konieczna będzie ściślejsza współpraca z uczelniami. Ważne byłoby też wsparcie na zdobywanie nowych kwalifikacji przez pracowników branży, którzy dostrzegają taką potrzebę, ale często nie mają na to środków. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Rekomendacje odnośnie wsparcia rozwoju branży Wprowadzenie rozwiązań, zgodnie, z którymi podczas tworzenia infrastruktury (takiej jak przyłącza wodno- kanalizacyjne, gazowe, elektroenergetyczne) byłaby też tworzona kanalizacja telekomunikacyjna. W celu zapewnienia jak największej wartości dodanej projektu IdM, należy już teraz rozmawiać z potencjalnymi użytkownikami i przedsiębiorstwami telekomunikacyjnymi i zachęcać ich do korzystania w przyszłości z sieci. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Dziękuję za uwagę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego