CZY ENERGETYKA JĄDROWA UZYSKA AKCEPTACJĘ SPOŁECZNĄ? dr Piotr Stankiewicz Gdański Park Naukowo-Technologiczny Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna III Szkoła Energetyki Jądrowej Gdańsk 20-22 X 2010

Poparcie dla budowy EJ w Polsce Badania CBOS Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną?

Poparcie dla budowy EJ w pobliżu miejsca zamieszkania Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną?

Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? Syndrom NIMBY? „Not In My Backyard” Jeśli Państwo mieliby wybierać, to zdecydowanie Żarnowiec? - Zdecydowanie Żarnowiec. - Zdecydowanie. Wszyscy. Tak. Mimo, że jesteśmy stąd. (fragment wywiadu grupowego z mieszkańcami powiatów puckiego i wejherowskiego) Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną?

Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? Badania PSSE Temat badawczy realizowany w ramach grantu MNiSW pt. Tworzenie warunków społecznego poczucia bezpieczeństwa w kontekście realizacji planów związanych z polityką bezpieczeństwa energetycznego państwa. (wrzesień 2009 – sierpień 2011). badania ankietowe zogniskowane wywiady grupowe (fokusy) z mieszkańcami powiatów wejherowskiego i puckiego oraz Trójmiasta wywiady pogłębione z dziennikarzami mediów ogólnopolskich oraz autorytetami z zakresu EJ raporty medialne obejmujące prasę i portale internetowe (1-miesięczne) Cel: określenie warunków komunikacji społecznej Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? 5

Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? Badania ankietowe Luty-marzec 2010, wykonawca: PBS DGA Sp. zoo Badanie na 500-osobowej próbie losowej mieszkańców powiatów wejherowskiego i puckiego Badania na 800-osobowych próbach w województwach: Pomorskim Zachodniopomorskim Wielkopolskim Mazowieckim Badanie na 1051-osobowej próbie reprezentatywnej dla dorosłej ludności Polski Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? 6

Akceptacja decyzji rządu o budowie EJ Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? 7

Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? Lokalizacja EJ Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? 8

Stosunek do planów budowy EJ w okolicy miejsca zamieszkania Odpowiedzi mieszkańców powiatów wejherowskiego i puckiego Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną?

Uzasadnienie ekonomiczne dla budowy EJ Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? 10

EJ jako atrakcja turystyczna? Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? 11

Zaufanie w bezpieczeństwo EJ Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? 12

Akceptacja a zaufanie Ufamy technologiom, ale nie ludziom nimi zarządzającym… Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną?

Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? Zaufanie Które z wymienionych podmiotów stanowią dla Pani/a wiarygodne źródła informacji w kwestii budowy elektrowni jądrowej? Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną?

Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? „Obawiam się, że sam sposób przeprowadzenia tej inwestycji i wybudowania, boję się, że jeżeli nasz rząd się za to weźmie, to będzie dosyć ułomne i my możemy troszeczkę na tym stracić. Stracimy pieniądze dlatego, że one będą źle zainwestowane, jeżeli będą opóźnienia” Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną?

Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? Zagadnienia, które powinny być w szczególności brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o budowie EJ Odpowiedzi mieszkańców powiatów wejherowskiego i puckiego Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną?

Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? Zagadnienia, które powinny być w szczególności brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o budowie EJ Odpowiedzi mieszkańców powiatów wejherowskiego i puckiego Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną?

Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? Zagadnienia, które powinny być w szczególności brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o budowie EJ Odpowiedzi mieszkańców powiatów wejherowskiego i puckiego Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną?

Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? „Ja Państwu szczerze powiem, że (…) jako człowiek, który stosunkowo niedawno zdawał maturę, kończył szkołę podstawową, średnią, potem studia, myśmy nie mieli żadnych informacji na temat co to jest elektrownia atomowa, dlaczego to jest, jak to działa, jakie są z tym ryzyka związane, jakie są z tego korzyści.” „Ale ja na przykład upieram się, że chciałabym wiedzieć jak będą, gdzie będą składowane te odpady.” Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną?

Komunikacja społeczna: dwa podejścia 1) Podejście deficytowe („kampanie informacyjno-edukacyjne”) Opór i lęk społeczeństwa wynikają z braku (deficytu) wiedzy  eksperci powinni edukować społeczeństwo  gdy ludzie zrozumieją, „jak jest naprawdę”, przestaną się sprzeciwiać. 2) Podejście dialogowe (debata publiczna) Zaangażowanie przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego w otwartą debatę i proces podejmowania decyzji  poczucie sprawstwa, wpływu na podejmowane decyzje  wykluczenie najbardziej gwałtownych form konfliktu i destruktywnego oporu. Nastawione na „neutralizację” społeczeństwa, by nie stawało na drodze w podejmowaniu decyzji Błędne założenie: to nie niewiedza i błędne szacowanie ryzyka są przyczyną oporu; artykułowany przez ludzi lęk wobec EJ jest tylko wyrazem innych obaw: dotyczących ignorowania ich interesów (np.związanych z turystyką), pomijania ich głosu przy podejmowaniu decyzji („przywożenie projektów budowy w teczce z Warszawy”), wykorzystania do własnych celów („ktoś na tym zarobi, a my nic z tego nie będziemy mieli”). Przykład tarczy w Redzikowie. Ważny jest udział w podejmowaniu decyzji, a nie tylko informowanie Funkcjonuje w Europie Zachodniej od lat 80-tych. Przykład: zainicjowana w 2002 w UK debata GM Nation? Nie tylko klasyczne „konsultacje społeczne”, „referendum” Jak z kimś się rozmawia przy jednym stole, to nie protestuje się na ulicy Podejmowanie decyzji: już teraz ekologowie grzmią, że decyzja zapadła bez udziału społeczeństwa Przykład szwecji z Newsweeka. – „polityka otwartości” Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? 20 20

Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? Cel debaty o EJ Wyjście poza dylemat „za czy przeciw”? Decydowanie o szczegółowych kwestiach: Warunki lokalizacyjne Rekompensaty dla okolicznej ludności Wpływ na turystykę Zagwarantowanie odpowiedniej kontroli i nadzoru w stosunku do oddziaływania elektrowni na otoczenie Czego mają dotyczyć podejmowane decyzje jak zrekompensować ludziom to że nie mieli wpływu na decyzję o budowie elektrowni. Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? 21 21

Jak to się robi na świecie Stowarzyszenie Kontroli i Informacji o EJ TEIT, Węgry. - od 1992 roku - 13 gmin - 60 tys. mieszkańców Group of European Municipalities with Nuclear Facilities (GMF) Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną?

Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną? Kto powinien za to odpowiadać, za taką kampanię informacyjną? Czy raczej władze centralne? - Władze województwa. - Województwa. - Im niżej, tym lepiej. - Przede wszystkim naszego województwa. Władze województwa powinny wziąć to na siebie. Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną?

Pomorskie Forum „Energia i Samorządność” Forum komunikacji i współpracy między podmiotami zainteresowanymi inwestycją Na bazie Zespołu ds. Bezpieczeństwa Energetycznego przy Marszałku Województwa Pomorskiego Skorzystanie z doświadczeń gmin skupionych w GMF (Group of European Municipalities with Nuclear Facilities) 2) TEIT (Paks) – organizacja pomostowa między EJ a społecznością lokalną, odpowiedzialna za komunikację i kontrolę EJ Czy energetyka jądrowa uzyska akceptację społeczną?

Dziękuję za uwagę piotrek@umk.pl „Mi się marzą ciepłe baseny przy okazji…” Dziękuję za uwagę piotrek@umk.pl