TURYSTYKA UZDROWISKOWA Wykłady - 10 h Ćwiczenia - 10 h www.rynekturystyczny.pl

Wykłady – zaliczenie pisemne z oceną Formy zaliczenia: Wykłady – zaliczenie pisemne z oceną Ćwiczenia - zaliczenie z oceną Kryteria oceny z zaliczenia wykładu i ćwiczeń podano w syllabusie (dysk S)

Tematyka wykładów: Wprowadzenie do terminologii: - turystyki zdrowotnej, - turystyki uzdrowiskowej. Ustawa z dn. 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych.

Tematyka wykładów: Polskie uzdrowiska - ogólna charakterystyka i główne problemy. Potencjał recepcyjny uzdrowisk polskich. Uzdrowiskowy produkt turystyczny. Funkcje turystyczne polskich uzdrowisk.

Bibliografia Turystyka uzdrowiskowa. Stan i perspektywy, (red.) M. Boruszczak, Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku, Gdańsk 2009. 2. Hadzik A., Turystyka zdrowotna uzdrowisk, Wyd. Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach, Katowice 2009. Turystyka a uzdrowiska, (red.) Gotowt- Jeziorska, Wyrzykowski J., Polskie Stowarzyszenie Turystyki, Warszawa 2005.

4. Współczesne trendy funkcjonowania uzdrowisk – klastering, (red.) Hermaniuk J. i Krupa J., Wyd. Instytut Gospodarki WSIiZ, Rzeszów 2010. Krupa J., Wołowiec T., Uzdrowiska Polski Wschodniej wobec wyzwań rozwojowych - turystyka zrównoważona, [w:] Współczesne trendy funkcjonowania uzdrowisk - klastering, (red.) Hermaniuk J., Krupa J., Wyd. Instytut Gospodarki Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania, Rzeszów 2010, s. 7-35.

6. „Innowacyjność w turystyce”, pod red. J. Krupa, Wyd 6. „Innowacyjność w turystyce”, pod red. J. Krupa, Wyd. „Pro Carpathia”, Rzeszów 2010. 7. Krupa J., Krupa K., Innowacyjność elementem konkurencyjności w turystyce, [w:] J. Krupa (red.), Innowacyjność w turystyce, Wydawnictwo Stowarzyszenie na Rzesz Promocji i Rozwoju Podkarpacia „Pro Carpathia”, Rzeszów 2010, s. 30-83.

Bibliografia uzupełniająca 1. Dryglas D., Kształtowanie produktu turystycznego uzdrowisk w Polsce, praca doktorska, UJ, Kraków 2005. 2. Gołembski G., Kompendium wiedzy o turystyce, PWN, Warszawa 2005. 3. Gaworecki W. W., Turystyka, PWE, Warszawa 2007. 4. Iwanek T., Turystyka uzdrowiskowa w gospodarce regionu i kraju, Wyd. WSzZ, Wrocław 2006.

Jagusiewicz A., Turystyka uzdrowiskowa, Instytut Turystyki, Warszawa 2006. Kaczyńska I., Kaczyński T., Polska – najpiękniejsze uzdrowiska, Wyd. Muza, Warszawa 2006. Turystyka uzdrowiskowa w Polsce, POT, Warszawa 2003. 8. Materiały z Kongresów Uzdrowisk Polskich. Organizatorami Kongresu są: Izba Gospodarcza „Uzdrowiska Polskie”, Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP oraz Unia Uzdrowisk Polskich. np. Sopot, w dniach 20-22 maj 2010 r. XIX Kongres.

Skała M., Szpara K. i Wątroba Ł., Analiza diagnostyczna uzdrowisk i gmin uzdrowiskowych Polski Wschodniej, w szczególności ich potencjału produktowego i systemu komunikacji rynkowej oraz poziomu innowacyjności, Wyd. Instytutu Gospodarki Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Rzeszów 2010.

Potem tracimy pieniądze, aby odzyskać zdrowie. Najpierw tracimy zdrowie, aby zdobyć pieniądze. Potem tracimy pieniądze, aby odzyskać zdrowie. To stwierdzenie było, jest i długo jeszcze będzie bardzo aktualne.

Co należy zatem zrobić, aby praca nie odbywała się kosztem zdrowia? przede wszystkim pomyśleć o racjonalnym odpoczynku; zdać sobie sprawę z tego, że kto nie umie odpoczywać, ten nie potrafi efektywnie pracować.

Determinanty rozwoju uzdrowisk Wzrost świadomości zdrowotnej oraz liczby osób starszych w społeczeństwie stanowią jedne z głównych determinant rozwoju i znaczenia turystyki zdrowotnej

Determinanty rozwoju uzdrowisk Różnorodność schorzeń oraz mnogość chorób cywilizacyjnych są ogromnym wyzwaniem dla współczesnych uzdrowisk, które aby utrzymać się na rynku muszą oferować szeroki wachlarz usług i zabiegów, spełniających wymagania klientów.

Motywy podróżowania Najczęściej stosowanym kryterium podziału turystyki jest motyw podróżowania. Uwzględniając podstawowe grupy motywacji wyjazdów turystycznych wyróżnia się: turystykę poznawczą, turystykę zdrowotną, wypoczynkową, religijną, kwalifikowaną (określaną przez niektórych jako specjalistyczną), oraz turystykę biznesową.

Istotnym zadaniem w procesie przygotowania nowoczesnego produktu uzdrowiskowo- turystycznego jest sprecyzowanie profilu klienta, odwiedzającego polskie uzdrowiska. W prowadzonych badaniach stwierdza się, że cel przyjazdów do polskich uzdrowisk jest nie tylko leczniczy (24%) – lata 2009-2010. Obecnie najczęstszym motywem przyjazdów jest szeroko rozumiana profilaktyka (32%) i wypoczynek (22%) oraz cel poznawczy (13%).

Turystyka zdrowotna - turystyka uzdrowiskowa Celem zasadniczym jest po­prawa zdrowia lub jego utrzymanie na odpowiednim poziomie przy pomocy profilaktyki (w tym usług Wellness i Spa), rehabilitacji lub leczenia uzdrowiskowego, gdzie podstawowe znaczenie mają świadczone gościom zabiegi przyrodolecznicze.

Historia „kurortów” starożytnego Egiptu i starożytnej Grecji. Historia uzdrowisk sięga czasów starożytnego Egiptu i starożytnej Grecji. Największe jednak zasługi w ich rozwoju mieli Rzymianie, którzy dbając o swoje zdrowie odwiedzali uzdrowiska bardziej w celach profilaktycznych, niż zdro­wotnych. W tym celu wznosili nowe kąpieliska i łaźnie, w których zażywano kąpieli tak w wodzie zimnej, jak i gorącej.

Rzymskie termy gdzie spotykano się, prowadzono rozmowy i odpoczywano. były też miejscem spotkań towarzyskich, gdzie spotykano się, prowadzono rozmowy i odpoczywano. http://www.google.pl

Historia i uzdrowiskom, a swój profil leczniczy Rzymskie termy dały początek kurortom i uzdrowiskom, a swój profil leczniczy opierały na najbardziej pospolitym surowcu leczniczym, jakim jest woda występująca w różnej postaci. Była to zarówno zwykła woda, albo woda termalna, albo też woda o właściwościach leczniczych nasycona minerałami (solanki).

Teraźniejszość uzdrowiskowa, staje się jedną z najprężniej Powszechnie uważa się, że turystyka uzdrowiskowa, staje się jedną z najprężniej rozwijających się dziedzin turystyki. Wiąże się to niewątpliwie ze starzeniem się społeczeństwa, ogólnym wzrostem świadomości i chęci dbania o własne zdrowie, zarówno wśród ludzi młodszych, jak i starszych oraz ze wzrostem zamożności społeczeństwa.

Teraźniejszość Polskie uzdrowiska znalazły się w trudnej sytuacji. Bardzo często są niedoinwestowane, również ich promocja jest niewystarczająca. Warunki rynkowe wy­magają od nich ciągłego podnoszenia jakości świadczonych usług, rozszerzania oferty kierowanej do turystów oraz wprowadzania innowa­cyjnych rozwiązań, zarówno w zarządzaniu uzdrowiskami, jak i ich promowaniu na rynkach zewnętrznych, również europejskich.

Turystyka zdrowotna - turystyka uzdrowiskowa „Turystykę zdrowotną” utożsamia się często z „turystyką uzdrowiskową”, co nie jest w pełni uzasadnione. Turystyka zdrowotna” jest pojęciem Szerszym, niż turystyka uzdrowiskowa, ponieważ cele zdrowotne mogą być skutecznie realizowane poza uzdrowiskami.

Turystyka zdrowotna - turystyka uzdrowiskowa Turystyka lecznicza (medyczna -pobyt w zakładzie uzdrowiskowym); Turystyka uzdrowiskowa (odbywana na terenie uzdrowiska).

Działalność uzdrowiskowa Istotną rolę w dziedzinie podnoszenia stanu zdrowia i profilaktyki społeczeństwa odgrywają uzdrowiska, w których działalność uzdrowiskowa, jako działalność z pogranicza turystyki i usług leczniczych posiada ogromny potencjał rozwojowy w Polsce oraz bogatą tradycję historyczną.

FUNKCJE UZDROWISK W POLSCE FUNKCJA UZDROWISKOWA - LECZNICZA FUNKCJA TURYSTYCZNO - REKREACYJNA Leczenie uzdrowiskowe Funkcja zdrowotna Balneorehabilitacja Funkcja wypoczynkowa Źródło: D. Żylak, A. Hadzik, 2005 Źródło: D. Żylak, A. Hadzik, 2005

Turystyka zdrowotna - turystyka uzdrowiskowa Każde uzdrowisko wykształciło swój swoisty charakter i sposób funkcjonowania, wzbogacając swoją ofertę wielo­ma formami uzupełniającymi, które dziś powszechnie nazywamy: Wellness, SPA, resort SPA itp.

Zdrowie Zdrowie stanowiące, przynajmniej teoretycznie, największą wartość dla człowieka, a także środek do codziennego życia i poprawy jego jakości, może być osiągane w różny sposób. Jednym z nich jest uczestnictwo w turystyce zdrowotnej.

Turystyka zdrowotna - definicje według J. Wolskiego – „obejmuje świadome i dobrowolne udanie się na pewien okres poza miejsce zamieszkania w czasie wolnym od pracy, w celu regeneracji ustroju poprzez aktywny wypoczynek psychofizyczny”.

Turystyka zdrowotna - definicje Z. Szamborski postrzega turystykę zdrowotną jako „jedną z działalności służącą odnowie sił psychofizycznych człowieka. Turystyka zdrowotna jest takim rodzajem działalności turystycznej, której intencja, czas i formy uprawiania wybrane są w sposób dobrowolny, ale zarazem świadomy dla poprawy zdrowia”.

Turystyka zdrowotna cechuje się: motywacją wyjazdu nie zawsze związaną z odbyciem typowej kuracji; korzystaniem z niektórych urządzeń leczniczych oraz terapii wyłącznie jako dodatkowa atrakcja aktywnego wypoczynku wybrana w sposób dobrowolny; opinią lekarską dotyczącą miejsca, okresu i ogólnych zasad pobytu, a także i formy aktywnego wypoczynku.

Funkcja zdrowotna turystyki Jednymi z ważniejszych miejsc realizacji turystyki zdrowotnej są uzdrowiska. Turystyka w celach zdrowotnych na obszarach uzdrowiskowych należy do podstawowych form turystyki zdrowotnej, realizując równocześnie w kurortach funkcję zdrowotną turystyki.  

Miejscowość turystyczna / uzdrowiskowa Turystyka zdrowotna Turystyka uzdrowiskowa Koncepcja turystyki zdrowotnej uzdrowisk Żródło: A. Hadzik

świadomy i dobrowolny wyjazd do miejscowości uzdrowiskowych W turystyce zdrowotnej - cel, jakim jest odnowa sił człowieka, najpełniej można osiągnąć w turystyce uzdrowiskowej. Turystyka uzdrowiskowa obejmuje świadomy i dobrowolny wyjazd do miejscowości uzdrowiskowych (co najmniej na dzień i nie dłużej, niż na rok z noclegiem) w czasie wolnym.

się na prywatnym biznesie, a potencjał Turystyka zdrowotna w Polsce opiera się na prywatnym biznesie, a potencjał walorów przyrodniczo-krajobrazowych uzdro­wisk pozostaje w cieniu przestarzałej bazy sanatoryjno-leczniczej. Gwarantem otrzymania środków państwowych i unijnych oraz sko­rzystania z ulg podatkowych jest posiadanie przez gminę statusu uzdrowiska lub obszaru ochrony uzdrowiskowej.

Turystyka uzdrowiskowa - definicja M. Januszewska tury­stykę uzdrowiskową określa ... „jako wyjazdy związane z ku­racją sanatoryjną, rehabilitacją, leczeniem uzdrowiskowym, powiązane z zabie­gami przyrodoleczniczymi świadczonymi na podstawie konsultacji lekarza”.

Turystyka uzdrowiskowa - definicja Z. Krasiński łączy turystykę uzdrowiskową z pobytami w celach leczniczych pod sanatoryjną opieką lekarską.

uzdrowiskowa (uzdrowiskowy produkt Według D. Dryglas „Turystyka uzdrowiskowa (uzdrowiskowy produkt turystyczny) powstaje przez połączenie trzech funkcji, czyli: leczniczej (tzw. I filar turystyki uzdrowiskowej) oraz wypoczynkowej (turystycznej) i pro­filaktycznej, (tworzących tzw. II filar turystyki uzdrowiskowej).  

Miejscowość turystyczna / uzdrowiskowa Miejscowości turystyczne w dużym zakresie pozwalają realizować na swoim obszarze różne formy turystyki zdrowotnej. Obszary uzdrowiskowe pozwalają realizować, nie tylko tradycyjną turystykę uzdrowiskową opartą o zabiegi balneologiczne, ale także inne formy i rodzaje tury­styki, w tym zdrowotnej.

świadczenie usług związanych tylko profilaktyką. Współczesne trendy w gospodarce uzdrowiskowej wymuszają wyjście poza świadczenie usług związanych tylko z lecznictwem uzdrowiskowym oraz profilaktyką. Następuje wyraźne poszerzenie działalności o ofertę związaną z wypoczynkiem turystycznym w oparciu o walory przyrodnicze i kulturowe, z otwarciem się również na turystykę biznesową, specjalistyczną i medyczną.

Istotą rozwoju turystyki uzdrowiskowej powinno być jej zorientowanie popytowe, a nie podażowe. Rosnąca konkurencja wśród rejonów turystycznych oraz indy­widualizacja potrzeb konsumenckich prowadzą do wzrostu oczekiwań także ze strony potencjalnego turysty. http://www.google.pl

Potrzeba dostosowania oferty do wymagań ściśle określonej grupy turystów, przy uwzględnieniu zachodzących zmian i tendencji na rynku turystycznym i uzdrowiskowym, stają się warunkiem koniecznym do osiągnięcia konku­rencyjnej pozycji. http://www.google.pl

Przewagę konkurencyjną można osiągnąć poprzez wyraźne wyróżnianie się wśród innych miejsc docelowych, a tym samym uzyskiwanie unikatowej cechy produktu, która wyróżnia go od rywalizujących usługodawców.

Słabą stroną polskich uzdrowisk jest mało widoczna promocja. Uzdrowiska mniejsze są całkowicie nieznane klientom komercyjnym. Niezbędne jest promowanie, w kraju i za granicą, nie tyle poszczególnych uzdrowisk, co produktu turystycznego „Uzdrowiska Polskie”.  

PRODUKT TURYSTYCZNY UZDROWISK

„Nagłego zgonu z powodu nadmiernej aktywności często się obawiamy, ale rzadko się z nim spotykamy. Stopniowej śmierci z powodu niedostatecznej aktywności rzadko się obawiamy, ale często się z nią spotykamy”. B. Isaacs

uzdrowiskowo-leczniczą, turystyczno-rekreacyjną. Uwzględniając zadania, jakie są realizowane w uzdrowiskach, można wyróżnić dwie ustawowe funkcje współczesnych statutowych uzdrowisk: uzdrowiskowo-leczniczą, turystyczno-rekreacyjną.

UZDROWISKOWY PRODUKT TURYSTYCZNY PROFIL LECZNICZY; PROFIL WYPOCZYNKOWY PROFIL PROFILAKTYCZNY (Wellness i Spa)

Formy turystyki zdrowotnej Przykładowo, nowe formy to: turystyka medyczna (lecznicza); turystyka kwalifikowana; weekendowa i wypoczynkowa; wczasowa i wiejska; poznawcza (kulturowa, festiwalowa, kulinarna, krajoznawcza); Wellness i Spa; biznesowa.

Głównym determinantem rozwoju turystyki uzdrowiskowej jest popyt na dobra i usługi wchodzące w skład produktu uzdrowiskowego. Realny zgłaszany popyt bezpośrednio oddziałuje na funkcję turystyczną, przynosząc wymierne korzyści (w tym ekonomiczne), a potencjalny popyt staje się aktywatorem rozwoju przyszłych dóbr i usług turystyczno – rekreacyjnych.

PRODUKT TURYSTYCZNO – UZDROWISKOWY - to kombinacja miejsca, jego walorów naturalnych i kulturowych, zagospodarowanie turystyczne, jakość usług, system informacji i rezerwacji turystycznej.

PRODUKT TURYSTYCZNY UZDROWISK DOBRA MATERIALNE USŁUGI PERSONEL (wiedza i działania projakościowe) MIEJSCA (atrakcje i walory, szlaki) ORGANIZACJE (instytucje, CIT, LOT biura podróży) WYDARZENIA (imprezy kulturalne i rozrywkowe) RÓŻNE RODZAJE TURYSTYKI (lecznicza, wypoczynkowa, kwalifikowana, biznesowa itp.).

PRODUKT TURYSTYCZNY OBSZARU DOBRA MATERIALNE: walory turystyczne oraz infrastruktura turystyczna nocleg i wyżywienie, pamiątki sprzęt turystyczny i wypoczynkowy USŁUGI: transport, zakwaterowanie i gastronomia kultura (imprezy kulturalne i rozrywkowe) pilotaż i przewodnictwo wypożyczalnie

Podstawą rozwoju uzdrowisk w Polsce powinien być ich wielofunkcyjny charakter Przygotowanie atrakcyjnej, innowacyjnej i konkurencyjnej oferty (usługi lecznicze, profilaktyczne oraz aktywny wypoczynek); 2. Podjęcie działań projakościowych.

wpływającym na powodzenie całego procesu Niezwykle ważnym czynnikiem wpływającym na powodzenie całego procesu tworzenia innowacji produktowych jest współpraca wszystkich podmiotów uzdrowiskowych i turystycznych, która powinna polegać na wzajemnym wspieraniu się. Ta grupa wspólnie powinna wypracować innowacyjny i konkurencyjny produkt oraz starać się o środki na jego przygotowanie, wzbogacenie, inwestycje i promocję.

Usługi SPA&Wellness. Współcześnie turystyka SPA & Wellness stały się nowymi formami turystyki uzdrowiskowej. Intensywny ich rozwój nastąpił w latach 90. XX wieku.  

SPA co oznacza „zdrowie poprzez wodę”, „do zdrowia za przyczyną wody”. Geneza pojęcia SPA pochodzi od łacińskiej sentencji: „Sanus per aquam”, co oznacza „zdrowie poprzez wodę”, lub „Sanitas per aquam”, co oznacza: „do zdrowia za przyczyną wody”. Istnieje również inna teza, iż słowo to pocho­dzi od nazwy belgijskiego miasta Spa, w którym to odkryto gorące źródła o leczni­czym działaniu.

SPA pod pojęciem SPA nale­ży rozumieć miejsce, Bez względu na pochodzenie tego słowa, pod pojęciem SPA nale­ży rozumieć miejsce, w którym człowiek ma możliwość pełnego wyciszenia się i relaksu. Jest to filozofia, w której dobroczynne właściwości wody sprzyjają osiągnięciu harmonii pomiędzy ciałem, a umysłem. Głównym celem zabiegów w SPA jest uspokojenie, pobudzenie do aktywności zmęczonego ciała, polepsze­nie kondycji, odstresowanie i upiększenie.

Wellness wellbeing oraz fitness. Natomiast słowo „wellness” należy rozumieć jako wszelkiego rodzaju zabiegi terapeutyczne, dzięki którym ludzie zapewniają sobie lepsze samopoczucie. Pojęcie to pochodzi od dwóch wyrazów wellbeing oraz fitness.

SPA & Wellness Usługi hotelarskie w ramach SPA & Wellness traktowane są łącznie. Hotele oferują szeroką gamę usług i metod leczenia podnoszących i harmonizujących zarówno kondycję fizyczną, jak i psychiczną człowieka.

elementów, są nimi: uroda, harmonia, równowaga, witalność, woda, SPA & Wellness obejmuje siedem elementów, są nimi: uroda, harmonia, równowaga, witalność, woda, na­tura, wyżywienie.

SPA&Wellness Wellness składają się rozmaite zabiegi Na poszczególne elementy SPA & Wellness składają się rozmaite zabiegi pielęgnacyjne i lecznicze.   Ośrodki SPA w coraz większym stopniu stają się miejscem, w którym organizowane się konferencje, spotkania biznesowe.

Centrum SPA w miejscach o atra­kcyjnych walorach Współczesne ośrodki SPA to połączenie centrum odnowy biologicznej, klinik medycyny alternatywnej, medycyny naturalnej oraz specjalistycznej, a także salonu masażu, sanatorium i hotelu. Zazwyczaj ośrodki SPA położone są w miejscach o atra­kcyjnych walorach krajobrazowych lub uzdrowiskowych.

należących do hoteli jest odpowied­nio Podstawowym elementem centrów SPA należących do hoteli jest odpowied­nio zaprogramowany zespół atrakcji wodnych. Zespoły SPA powstają przede wszystkim przy obiektach o podwyższonym standardzie będąc synonimem eks­kluzywności. Natomiast zespół Wellness wymaga specjalnie opracowanego pro­gramu zabiegowego.

dzienne ośrodki SPA & Wellnes – miejsca, Miejsca noszące nazwę Spa & Wellnes możemy podzielić na: dzienne ośrodki SPA & Wellnes – miejsca, gdzie można skorzystać z zabiegów jednorazowo; hotele SPA & Wellness - miejsca, w których wykupując pobyt, zabiegom upiększającym i odmładzającym klienci poddają się przez dłuższy czas;

miejsce, w którym można skorzystać z aerobiku przy odpowiednio Kluby fitness SPA & Wellness – miejsce, w którym można skorzystać z aerobiku przy odpowiednio nawilżonym powietrzu, przy palących się świecach i re­laksacyjnej muzyce; Statki SPA & Wellness - oferta dla zamożnych osób.

Do najbardziej popular­nych zabiegów należą: Balneoterapia - oznacza poddawanie się kąpielom, w których w odpowiednich proporcjach rozpuszczane są różnorodne dobroczynne składniki. Kąpiele wzbogacane są naturalnymi dodatkami, np.: woda morska lub mineralna.

Balneoterapia Kąpiele były znanym zabiegiem leczniczym Należy do najstarszych gałęzi medycyny. Kąpiele były znanym zabiegiem leczniczym już w starożytności, natomiast picie wód leczniczych wprowadzono po raz pierwszy w XVII w. Dział fizjoterapii zajmujący się zabiegami rehabilitacyjnymi wykorzystującymi wodę, w różnych temperaturach, w celu leczenia schorzeń.

i greckiego „therapeja” - leczenie), dział Z łaciny „balneum” - kąpiel i greckiego „therapeja” - leczenie), dział balneologii zajmujący się leczeniem uzdrowiskowym, w którym podstawowym środkiem leczniczym są naturalnie występujące czynniki, takie jak wody mineralne i zawarte w nich gazy, a także borowiny (peloidy), stosowane do inhalacji, okładów, kąpieli czy kuracji pitnych.

Hydroterapia czyli wodolecznictwo stanowi najstarszy dział fizjoterapii. Obejmuje ponad 100 różnych metod, które wykorzystują właściwości wody do celów leczniczych. Już od dawna wiadomo, że hydroterapia czyli połączenie ciepłej wody oraz masażu, ma niewiarygodny wpływ na nasze samopoczucie.

Hydroterapia polegająca na zewnętrznym stosowaniu metoda leczenia bodźcowego polegająca na zewnętrznym stosowaniu wody o różnych postaciach: ciekłej, stałej lub gazowej. Podstawę leczniczego działania stanowi odpowiednia temperatura lub ciśnienie wody.