System wspierania absorpcji środków unijnych przez BGK – stan i perspektywy Irena Herbst – Wiceprezes BGK Warszawa, luty 2006 r.

Zakres prezentacji: poręczenia z Funduszu Poręczeń Unijnych kredyty długoterminowe z Europejskiego Banku Inwestycyjnego kredyty z Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych pożyczka z budżetu państwa na prefinansowanie projektów/działań proponowana rola BGK w nowym okresie programowania

Podstawa prawna FPU Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o Funduszu Poręczeń Unijnych (Dz. U. Nr 121 poz. 1262 z dnia 31maja 2004 r.) Umowa pomiędzy Ministrem Finansów a BGK z dnia 21 lipca 2004 r. określająca wysokość, warunki i tryb pobierania opłaty prowizyjnej z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji ze środków FPU Fundusz nie posiada osobowości prawnej.

Cel i efekt działania FPU Cel działania Funduszu: - zwiększenie dostępności kredytu (bankowego lub obligacyjnego) - zwiększenie możliwości pozyskiwania środków na realizację projektów: współfinansowanych ze środków UE realizowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Oczekiwany efekt działania Funduszu: - większe wykorzystanie przeznaczonych dla Polski funduszy strukturalnych UE - szansa dla banków na zwiększenie portfela bezpiecznych kredytów

poniesionych wydatków Środki FPU stan Funduszu – 667 mln zł (wg. stanu na 31 grudnia 2005r.) możliwości poręczeniowe – 2 mld zł udzielenie poręczeń w 2005 r. – 90 mln zł współpraca z 31 bankami Mechanizm działania FPU UE Refundacja poniesionych wydatków gwarancja poręczenie kredyt FPU Bank kredytujący Klient prowizja (poręczenie 0,5% - 1,5% gwarancja 1,0% - 2,0%)

Zakres udzielanych poręczeń/gwarancji Poręczenia i gwarancje udzielane są do wysokości: finansowanie nakładów refinansowanych ze środków UE - do 80% kwoty kredytu - do 80% wartości nominalnej emisji obligacji finansowanie wkładu własnego - do 60% kwoty kredytu - do 60% wartości nominalnej emisji obligacji

Kwota gwarancji lub poręczenia Maksymalna kwota jednostkowej gwarancji lub poręczenia nie może przekroczyć: dla kredytu oraz obligacji równowartości w złotych 5 mln euro prawie 15 mln euro dla kredytu (poręczenie w trybie portfelowym) równowartości w złotych 100 tys. euro 280 tys. euro Max. kredyt/obligacje Max. kredyt

Promesa udzielania gwarancji/poręczenia wprowadzona jako narzędzie oddziaływania na zwiększenie sprzedaży udzielana do wysokości 5 mln EUR ważna 6 miesięcy udzielana jest po analizie formalno-prawnej i ekonomicznej wniosku o wydanie promesy wraz z załącznikami (15 dni roboczych) nie dotyczy poręczeń w portfelu kredytowym za wydanie promesy BGK nie pobiera prowizji

Projekt zmiany ustawy o FPU Ujednolicenie maksymalnego poziomu poręczenia do wysokości 80%. Wprowadzenie nowych instrumentów – gwarancja realizacji przedsięwzięcia, regwarancja. Wprowadzenie gwarancji dobrego wykonania kontraktu dostępnej w trybie portfelowym. Podwyższenie kwoty jednostkowego poręczenia w ramach portfela do 250 tys. euro, a w przypadku JST do 5 mln euro. Możliwość udzielenia poręczenia na każdym etapie realizacji i finansowania przedsięwzięcia (nie dotyczy portfela kredytowego) Możliwość zabezpieczenia w ramach FPU na zasadach KFPK w przypadku braku dofinansowania ze środków UE. BGK – PEWNY PARTNER

FUNDUSZ ROZWOJU INWESTYCJI KOMUNALNYCH Przeznaczony dla gmin i ich związków na finansowanie kosztów przygotowania projektów w zakresie inwestycji komunalnych, przewidzianych do współfinansowania z funduszy UE, w szczególności: kosztów opracowania studium wykonalności projektu, analizy kosztów i korzyści oraz pozostałej dokumentacji projektowej, ekspertyz, studiów niezbędnych do przygotowania realizacji inwestycji. Oprocentowanie kredytu: 0,5 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez NBP (obecnie 2,25 %) BGK – PEWNY PARTNER

Liczba wniosków i umów kredytowych w ramach FRiK (wg stanu na dzień 31 grudnia 2005 r.) Od początku działalności w 2005 r. Liczba wniosków kredytowych 171 88 Wartość wniosków kredytowych 20 803 800 zł 11 084 750 zł Liczba zawartych umów kredytowych 163 85 Wartość zawartych umów kredytowych 18 085 490 zł 10 206 970 zł Kwota wypłat z tytułu umów kredytowych 15 005 340 zł 9 642 090 zł

KREDYTY DŁUGOTERMINOWE Z EUROPEJSKIEGO BANKU INWESTYCYJNEGO Finansowanie przedsięwzięć samorządów terytorialnych o charakterze infrastrukturalnym z następujących sektorów: Infrastruktura wodna i wodno-kanalizacyjna Infrastruktura transportowa Infrastruktura sektora produkcyjnego Ochrona środowiska naturalnego Infrastruktura sektora opieki zdrowotnej i edukacji Inne nietypowe projekty związane z infrastrukturą Linie kredytowe EBI: 40 mln EUR z 2001 r. (wykorzystana) 100 mln EUR z lutego 2006 r. Oprocentowanie kredytu jest zmienne i obejmuje: zmienną stawkę bazową, ustalaną przez EBI co trzy miesiące (aktualnie dla okresu od 15 grudnia 2005 r. do 14 marca 2006 r. PLN – 4,43%, EUR – 2,44% ) stałą marżę BGK (min. 0,6% - PLN i 0,55% - EUR) BGK – PEWNY PARTNER

KREDYTY Z EUROPEJSKIEGO BANKU INWESTYCYJNEGO Przeznaczenie kredytu Przedsięwzięcia wspierane środkami programów pomocowych UE - do 90% kosztów inwestycji (razem ze środkami UE) Przedsięwzięcia realizowane w ramach regionalnych programów rozwoju - do 50% kosztów inwestycji Możliwość refinansowania poniesionych kosztów Waluta kredytu EUR lub PLN Okres kredytowania Maksymalnie do 2021 r. z możliwą karencją w spłacie kredytu – do 2008 r.

Projekty i umowy kredytowe (wg stanu na dzień 31 grudnia 2005 r.) Liczba projektów zatwierdzonych przez EBI 166 Wartość projektów zatwierdzonych przez EBI 71 280 000 EUR Liczba zawartych umów kredytowych 112 Wartość zawartych umów kredytowych 65 000 000 EUR

POŻYCZKA NA PREFINANSOWANIE PROJEKTÓW Prefinansowanie - pożyczka o charakterze „kredytu pomostowego”, udzielona ze środków budżetu państwa na realizację projektów współfinansowanych z funduszy strukturalnych UE. Kwota prefinansowania - nie wyższa niż dofinansowanie UE w projekt. Dofinansowanie będzie przekazywane przez UE na zasadzie refundacji poniesionych wydatków. Wkład UE stanowi spłatę pożyczki budżetowej. Prefinansowanie skierowane jest do Jednostek Sektora Finansów Publicznych (art. 5 ustawy o finansach publicznych).

Oprocentowanie pożyczki z budżetu państwa Oprocentowanie oparte jest na stawce bazowej, wyliczanej na podstawie stopy rentowności 52 - tygodniowych bonów skarbowych z ostatniego przetargu przeprowadzonego w miesiącu poprzedzającym dany kwartał kalendarzowy, dla każdej transzy pożyczki wypłacanej w tym kwartale. Stopa ta wg ostatniego przetargu w I kwartale 2006 r. wynosi: 4,322% Oprocentowanie ustalone dla transz pożyczki wypłaconych w danym kwartale, jest stałe przez cały okres utrzymywania się zadłużenia z tytułu danej transzy.

Pożyczka z budżetu państwa na prefinansowanie projektów/działań (wg stanu na dzień 31 stycznia 2006 r.) SPO Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw 37 wniosków na kwotę 95 mln zł 26 umów 56 388 803 zł Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego 1247 wniosków na kwotę 5,52 mld zł 1167 umów na kwotę 5 205 472 899,79 zł SPO Transport 20 wniosków na kwotę 859 mln zł 20 umów 858 921 975 zł SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 64 wniosków na kwotę 17 mln zł 2 umowy 830 376 zł

Proponowana rola BGK w systemie wdrażania funduszy strukturalnych – nowy okres programowania (lata 2007 – 2013)

Przyjęte założenia środki pomocy bezzwrotnej UE pozostaną poza budżetem państwa, tak jak dotychczas; BGK będzie prowadził rachunki, na których będą gromadzone środki przekazywane przez Komisję Europejską; system wdrażania zostanie zdecentralizowany, m.in. poprzez uruchomienie 16 RPO; środki zaliczki posłużą do dokonywania płatności;

Zarys systemu (1) wszystkie środki pomocy bezzwrotnej UE wpływają i są gromadzone na prowadzonym w BGK tzw. rachunku skonsolidowanym; liczba dalszych poziomów rachunków zależy od ostatecznie przyjętego kształtu instytucjonalnego systemu wdrażania;

Zarys systemu (2) środki uruchamiane są w momencie zgłoszenia się beneficjenta do BGK z fakturą do zapłaty – z rachunku skonsolidowanego, poprzez kolejne poziomy rachunków (utworzonych tylko do celów księgowych) przekazywane są na rachunek dostawcy/wykonawcy; poprzez otwarty w BGK rachunek projektu, uruchamiane są wszelkie płatności – także ze środków własnych i/lub dotacji budżetu państwa;

Zarys systemu (3) niezwłocznie po dokonaniu płatności beneficjent jest zobowiązany do złożenia wniosku płaniczego; pozytywna weryfikacja wniosku przez właściwą instytucję uprawnia do dokonania kolejnej płatności; płatność końcowa dokonywana jest po uzyskaniu przez BGK od właściwej instytucji informacji o pozytywnej weryfikacji dokonanych wydatków i ew. o kwotach, które należy potrącić jako niekwalifikowalne;

Zarys systemu (4) środki przekazywane przez KE jako refundacja wpływają na rachunek skonsolidowany, księgowane są na rzecz odpowiedniego funduszu, programu, projektu; BGK zarządza rachunkiem skonsolidowanym w celu zachowania płynności w całym systemie;

Podstawowe zalety proponowanego systemu uproszczenie przepływów finansowych; zapewnienie finansowania pomostowego, w miejsce likwidowanego prefinansowania; efektywne zarządzanie środkami UE, zwiększające absorpcję

rachunek skonsolidowany Projektowany schemat przepływów finansowych 2007-2013 rachunek skonsolidowany Komisja Europejska rach. w BGK, właściciel – instytucja certyfikująca, wewnętrzny podział na konta PO i RPO z limitem na poziomie alokacji przewalutowanie rach. w BGK dla każdego PO, RPO, właściciel – IZ, do celów księgowych rach. beneficjentów, z limitem w wys. przyznanego dofinansowania rach. wykonawców

Dziękuję za uwagę