Ministerstwo Środowiska Konsekwencje implementacji pakietu energetyczno-klimatycznego dla Polski Podsekretarz Stanu Bernard Błaszczyk Ministerstwo Środowiska Warszawa, 17 listopada 2008 r.

Pakiet klimatyczno-energetyczny Nowe cele unijne 3 x 20% redukcja o 20% emisji gazów cieplarnianych stosunku do poziomu emisji z 1990 r. udział energii odnawialnej w bilansie finalnej energii osiągnie 20% zmniejszenie o 20% zużycia energii w stosunku do prognoz na 2020 r. w wyniku zwiększenia efektywności energetycznej udział biopaliw w ogólnej konsumpcji paliw transportowych co najmniej 10% 1

Pakiet klimatyczno-energetyczny Wniosek dotyczący Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej Dyrektywę 2003/87/WE w celu usprawnienia i rozszerzenia wspólnotowego systemu handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych – COM(2008)16, EU ETS Wniosek dotyczący Decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie starań podejmowanych przez państwa członkowskie zmierzających do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w celu realizacji do 2020 r. zobowiązań Wspólnoty dot. redukcji emisji gazów cieplarnianych – COM(2008)17, Effort sharing Wniosek dotyczący Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla oraz zmieniającej dyrektywy Rady 85/337/EWG, 96/61/WE, dyrektywy 2000/60/WE, 2001/80/WE, 2004/35/WE, 2006/12/WE i rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 – COM(2008)18, CCS Wniosek dotyczący Dyrektywy Parlamentu i Rady w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych – COM(2008)1, RES

Główne zobowiązania dla Polski wynikające z Pakietu energetyczno-klimatycznego Rewizja EU ETS: Wprowadzenie jednej dla całej Europy limitu emisji i centralnego systemu alokacji zamiast narodowych KPRU Stopniowe zastępowanie darmowych alokacji aukcjami od 20% w 2013 - 100% w 2020 r. Sektor energetyki 100% aukcji w 2013 r. Limit emisyjny dla sektora non ETS 114% emisji z 2005 r., 15% energii z OZE w energii finalnej Wdrożenie instalacji CCS dla nowych elektrowni o mocy powyżej 300 MW

Specyficzne polskie uwarunkowania Ponad 90 % energii w Polsce jest produkowane z węgla, który jest paliwem o znacznie większej emisyjności CO2 niż z inne paliwa Przestarzałe technologie charakteryzujące się relatywnie niską sprawnością i większą emisyjnością CO2 Polski system energetyczny posiada obecnie bardzo małe nadwyżki mocy, które przy braku inwestycji mogą doprowadzić do niedoborów mocy w najbliższych latach Sektor energetyczny dysponuje zbyt niskim, w stosunku do skali potrzebnych inwestycji, potencjałem ekonomicznym Słabo rozwinięta sieć przesyłowa nie dostosowana do współpracy z energetyką wiatrową Ograniczony zakres badań nad możliwościami wykorzystania CCS Duży udział ciepłownictwa w zaopatrzeniu w ciepło ludności

Skutki wdrażania pakietu dla Polski koszty bezpośrednie dla sektora energetycznego wyniosą ok. 2 - 5 mld zł w 2015 r. i będą rosły do poziomu 8 mld zł w 2020 r. i 15 mld zł w 2030 r. ceny energii oferowane przez producentów wzrosną o 60 – 80 proc. w stosunku do scenariusza bazowego (bez polityki klimatycznej) wielkość produkcji sektorów energochłonnych będzie niższa o 8-24 proc. niż w scenariuszu bazowym, nastąpi utrata ich konkurencyjności w przypadku gospodarstw domowych skutki obejmą wolniejszy wzrost dochodów rozporządzalnych (o ok. 11 proc.) oraz zwiększenie do ok. 16 proc. udziału wydatków na energię w łącznej strukturze wydatków koszty pośrednie dla całej gospodarki spowodują obniżenie poziomu PKB o 154 mld zł w 2020 r. i 503 mld zł w 2030 r. (odpowiednio 8 i 15 proc. w stosunku do scenariusza bazowego) oraz spowolnienie średniorocznej dynamiki wzrostu gospodarczego w okresie 2010-2030 o 0,5 pkt. proc.

Ceny uprawnień do emisji Publication CO2 price per tone European Commission 39 EUR w 2020 FORTIS Bank 30-70 EUR in 2020 50 EUR – the most probable Deutsche Bank 40 EUR in 2008; 67 EUR in 2020 price above 100 EUR possible PointCarbon 43-70 EUR in the years 2013 -2020 55 EUR – the most probable Prof. Żmijewski price above 100 EUR possible in case of allowance shortages 6 6

Wpływ pakietu na sektory energochłonne konieczność zakupu uprawnień na aukcji wzrost cen energii spowoduje wzrost kosztów wytwarzania a w konsekwencji utratę konkurencyjności i obniżenie produkcji zwiększy się także niebezpieczeństwo przenoszenia produkcji poza UE co spowoduje spadek PKB i likwidację miejsc pracy

Wpływ pakietu na gospodarstwa domowe Structure of households expenses in Poland 2005 2010 2020 2030 EU ETS bez transferu dochodów z aukcji czynsz, woda, elektryczność, ciepło 19,6 21,6 24,2 23,3 energia 11,0 13,2 16,2 w tym prąd 3,7 5,2 7,5 7,1 EU ETS z transferem dochodów z aukcji 22,2 21,4 14,1 14,4 6,6 6,2 Source: ‘Raport 2030’, EnergSys, 2008. 8 8

Poland, NAP presentation Source: Central Statistical Office WG3, 19 October 2004 9 9

Główne problemy negocjacyjne w ETS wzrost cen energii (stopniowy aukcjoning ew. benchmarki + aukcjoning) wzrost cen uprawnień (System prowadzenia aukcji kontrola fluktuacji cen uprawnień i zabezpieczenie przed spekulacjami) wyciek emisji CO2 poza UE (kryteria identyfikacji i środki/sposoby przeciwdziałania) uznanie dotychczasowych osiągnięć (80+10+10) elastyczność w rozliczaniu kredytów ETS non ETS kryterium wyłączenia MŚP (równoważne środki kontroli) przeznaczenie dochodów z aukcji

Działania Rządu opracowanie stanowisk Rządu, instrukcji do negocjacji w Grupach, COREPERZE, Radach Środowiska, Konkurencji, Energii, ECOFIN 13.08.08 „Plan działań – negocjacje pakietu energetyczno-klimatycznego” - KERM powierza koordynację UKIE i gwarantuje ścisłą współpracę zainteresowanych resortów MS, MG, MF: nasilenie konsultacji bilateralnych z wybranymi krajami, (Słowacja, Rumunia, Bułgaria, Grecja, Niemcy, Węgry, Francja, WB) włączenie pakietu do agendy rozmów Grupy Wyszehradzkiej i spotkań regionalnych, inicjowanie dyskusji o pakiecie na forum Rad Ministrów UE ds. Konkurencyjności, Energii seminaria i spotkania w Parlamencie Europejskim i współpraca z polskimi eurodeputowanymi nad poprawkami do raportów posłów sprawozdawców kampania informacyjna w zagranicznych mediach nt. skutków wdrażania pakietu współpraca z grupą G-6 lub inaczej „Green Effort Group” skupiającą przedstawicieli 4 największych firm sektora energetycznego: PGE, Tauron, Enea i Energia, oraz koalicję najbardziej energochłonnych branż „FORUM CO2 i Forum Odbiorców Energii

Szczyt Rady Europejskiej 15-16.10.2008 1. Odrzucono pierwotny projekt konkluzji prezydencji. Rada Europejska nie zgodziła się z opinią, że propozycje KE stanowią spójny pakiet, którego „równowaga i zasadnicze parametry powinny zostać utrzymane” i odrzuciła wytyczne KE do dalszych prac. 2. Potwierdzono, że wynik naszych prac musi zostać jednomyślnie przyjęty przez Radę Europejską. 3. Przedstawiono głos mniej zamożnych państw członkowskich mobilizowanych przez Polskę. Premierzy 7 państw wskazali na: potrzebę znaczącego ograniczenia wzrostu cen energii, i prawo do wyboru energy mix, w tym wyboru węgla, który zapewnia bezpieczeństwo energetyczne Europy potrzebę wyrównania większych obciążeń kosztami pakietu krajów o dużym nawęgleniu i uznania dotychczasowych efektów redukcyjnych Polska zaproponowała dwa rozwiązania: -         fuel specific benchmarks -         the floor and the celing for CO2 

Priorytety negocjacyjne Ograniczanie cen energii poprzez: Stopniowy aukcjoning Promowane metody benchmarkowo-aukcjoningowej jako rozwiązania dodatkowo zmniejszającego ryzyko wycieku emisji Promowanie korytarza cenowego dla uprawnień do emisji Kompensacje poprzez dodatkowe realokacje uprawnień dla najmniej zamożnych państw członkowskich ponoszących największy ciężar wdrażania pakietu z uwagi na: Duży udział węgla, najbardziej emisyjnego paliwa w energy mix Korzyści z tytułu wdrażania pakietu poprzez transfer technologii przejdą do bogatych państw członkowskich

Dziękuję za uwagę Bernard Błaszczyk Podsekretarz Stanu Ministerstwo Środowiska