Dostosowanie kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy Konferencja Regionalna EUROPEJSKI WYMIAR KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Dostosowanie kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy Kraków, 26.04.2006 r. materiały Krzysztof Symela
TENDENCJE I KIERUNKI ZMIAN NA WSPÓŁCZESNYM RYNKU PRACY PLAN WYSTĄPIENIA TENDENCJE I KIERUNKI ZMIAN NA WSPÓŁCZESNYM RYNKU PRACY INNOWACYJNOŚĆ W TWORZENIU OFERTY PROGRAMOWEJ INNOWACYJNOŚĆ PROWADZĄCA DO POPRAWY JAKOŚCI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO TWORZENIE ELASTYCZNEJ OFERTY KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Krzysztof Symela
DOSTOSOWANIE EDUKACJI DO ZMIAN W ŚRODOWISKU PRACY Cywilizacja naukowo-techniczna Społeczeństwo usługowe Globalizacja gospodarki Osłabienie dominacji państwa Nowe formy zatrudnienia Problemy ochrony środowiska Starzenie się społeczeństwa Nowe wymagania wbiec pracowników Nauka przez całe życie Społeczeństwo informacyjne DOSTOSOWANIE EDUKACJI DO ZMIAN W ŚRODOWISKU PRACY Krzysztof Symela
PRZEMIANY W KULTURZE PRACY KULTURA PRACY Kultura kompetencji Kultura jakości Kultura produkcji Lata siedemdziesiąte Lata osiemdziesiąte Lata współczesne Krzysztof Symela
KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZTERY FILARY EDUKACJI KSZTAŁCENIE FORMALNE KWALIFIKACJE ZAWODOWE UMIEJĘTNOŚCI - WIEDZA - POSTAWY KSZTAŁCENIE NIEFORMALNE KSZTAŁCENIE INCYDENTALNE UCZYĆ SIĘ ABY WIEDZIEĆ UCZYĆ SIĘ ABY DZIAŁAĆ UCZYĆ SIĘ ABY ŻYĆ WSPÓLNIE UCZYĆ SIĘ ABY BYĆ CZTERY FILARY EDUKACJI Edukacja jest w niej ukryty skarb. Raport dla UNESCO pod przewodnictwem Jacques’a Delorsa. SOP, Warszawa 1998 Krzysztof Symela
LISTA UMIEJETNOŚCI KLUCZOWYCH Umiejętność komunikowania się, wyszukiwania i przetwarzania informacji; Gotowość do akceptacji zmian zachodzących w otoczeniu jednostek umiejętności przystosowania się do nich, szczególnie do zmian i zastosowań nowych technologii; Umiejętność samodzielnego podejmowania decyzji; Umiejętność korzystania ze swoich praw i obowiązków jako obywateli i konsumentów; Umiejętność samokształcenia i samorozwoju; Umiejętność porozumiewania się z innymi w różnych językach; Aktywność, zaradność, twórczość, odpowiedzialność, krytyczność, niezależność, samodzielność w pracy i działaniu; Poczucie obywatelstwa europejskiego i myślenia „po europejsku”. Lista uzgodniona przez Europejską Federację Związków Zawodowych (ETUC) oraz Europejską Federację Pracodawców (UNICE) Krzysztof Symela
KOMPETENCJE KLUCZOWE Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady 10. 11 KOMPETENCJE KLUCZOWE Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady 10.11.2005 COM(2005)548 1. Porozumiewanie się w języku ojczystym 5. Zdolność uczenia się 2. Porozumiewanie się w językach obcych 6. Kompetencje interpersonalne, międzykulturowe, społeczne i obywatelskie 3. Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne 7. Przedsiębiorczość 4. Kompetencje informatyczne 8. Ekspresja kulturowa Kluczowe kompetencje w uczeniu się przez całe życie – Europejskie ramy referencyjne Krzysztof Symela
CECHY OSOBY PRZEDSIĘ-BIORCZEJ Skłonność do podejmowania ryzyka Kreatywność Dyscyplina Elastyczność CECHY OSOBY PRZEDSIĘ-BIORCZEJ Innowacyjność Osobista inicjatywa Zdolności reagowania Wyjątkowość Skłonność do podejmowania ryzyka Kreowanie wartość Twórczość Krzysztof Symela
SKŁADNIKI KOMPETENCJI ZAWODOWYCH (KWALIFIKACJE RZECZYWISTE) ZAWODOWE WIADOMOŚCI Pracownik/uczeń zna: … UMIEJĘTNOŚCI Pracownik/uczeń potrafi wykonać: … CECHY PSYCHOFIZYCZNE Pracownik/uczeń posiada: … wykazuje: ... przejawia: ... DOŚWIADCZENIE UPRAWNIENIA DO DZIAŁANIA MOTYWACJA, WARTOŚCI, WŁASNY WIZERUNEK RELACJE KWALIFIKACJE-KOMPETENCJE Krzysztof Symela
Przemiany w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego w Polsce Krzysztof Symela
UKŁAD KSZTAŁCENIA W SZKOLE ZAWODOWEJ Krzysztof Symela
WYMAGANIA W ZAKRESIE OPRACOWANIA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU Wymagania formalne podjęcia prac programowych Wymagania naukowe, techniczne oraz procesu pracy Wymagania dydaktyczne, teorie doboru i konstrukcji programów nauczania PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU Plan nauczania dla zawodu Programy nauczania w układzie: Podstawa programowa kształcenia w zawodzie Standardy kwalifikacji zawodowych Przedmiotowym Modułowym Standardy wymagań egzaminacyjnych Szczegółowe cele kształcenia Materiał nauczania w formie haseł programowych Wskazówki metodyczne dotyczące realizacji programu Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Ramowy plan nauczania dla szkoły zawodowej Krzysztof Symela
ZAWÓD JAKO ZBIÓR ZADAŃ ZAWODOWYCH Analiza treści pracy jako wymóg określania treści kształcenia zawodowego ZAWÓD JAKO ZBIÓR ZADAŃ ZAWODOWYCH Z1 Z2 Z3 Z4 Z5 Z6 Z7 Z8 Z9 Jednostki modułowe w programie nauczania dla zawodu Transformacja Krzysztof Symela
Krzysztof Symela
PRZYKŁAD Krzysztof Symela
PRZYKŁAD Krzysztof Symela
MODEL STANDARDU KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH (PAHRE 2000) Odzwierciedlają stopień złożoności i trudności zadań zawodowych oraz odpowiedzialności za ich wykonanie (Poziomy od 1 do 5) P-5 POZIOMY KWALIFIKACJI P-4 Określają nazwy uznanych na rynku pracy zakresów kwalifikacyjnych (zakresów pracy) w danym zawodzie 1. Kwalifikacje ponadzawodowe 2. Kwalifikacje ogólnozawodowe 3. Kwalifikacje podstawowe dla zawodu 4. Kwalifikacje specjalistyczne dla zawodu P-3 SKŁADOWE KWALIFIKACJI Określają zakres przygotowania do działalności ponadzawodowej, ogólnozawodowej, zawodowej oraz specjalistycznej P-2 P-1 K-4 K-n K-1 K-2 K-3 TREŚĆ ZADANIA ZAWODOWEGO: Umiejętności (U) Wiadomości (W) Cechy psychofizyczne (P) RODZAJE KWALIFIKACJI Krzysztof Symela
LISTA OPARCOWANYCH STANDARDÓW KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH Krzysztof Symela
BAZA DANYCH MPiPS – STRONA GŁÓWNA Krzysztof Symela
WSKAŹNIKI JAKOŚCI USŁUG EDUKACYJNYCH ISO TQM Kiedy instytucja osiąga cele i wyznaczone standardy Kiedy instytucja uzyskuje zasoby potrzebne do osiągania celów i standardów ? Kiedy instytucja potrafi dostosować się do zmieniających się wymagań Kiedy istnieje kultura doskonalenia, stałego usprawniania działania Kiedy funkcjonowanie instytucji opiera się na skutecznej komunikacji Kiedy klienci są usatysfakcjonowani WSDN Akredytacja Kiedy instytucja świadcząca usługi ma dobrą reputację WSO WSD Egzaminy zewnętrzne Krzysztof Symela
ISTOTA OCENY JAKOŚCI USŁUG OCENA JAKOŚCI USŁUG EDUKACYJNYCH Co oceniać? Czym oceniać? Kiedy oceniać? Po co oceniać? Np. Wiedza i umiejętności Efekty usługi Postawy klientów Metody oceny Techniki oceniania Narzędzia oceny Na wejściu W trakcie realizacji Po zakończeniu usługi Aby sprawdzać zgodność z wymaganiami standardu usługi Aby doskonalić jakość świadczonych usług Krzysztof Symela
Krzysztof Symela
POLSKA SIEĆ KSZTAŁCENIA MODUŁOWEGO Polska Sieć Kształcenia Modułowego została utworzona w lutym 2002 r. przy wsparciu Funduszu projektu Leonardo da Vinci Nr PL/00/B/F/PP-140.179 realizowanego przez Instytut Technologii Eksploatacji w Radomiu we współpracy z partnerami z Polski (ZST Mikołów, GCE Gliwice, FESTO Didactic Polska oraz z Włoch (ITC-ILO), Belgii (VDAB) i Wielkiej Brytanii (CamProf) Do sieci przystąpiło 70 instytucji z czego 23 posiada akredytację Krzysztof Symela
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Dodatkowe informacje: ITeE Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, 26-600 Radom, dr inż. Krzysztof Symela, tel. (48) 364-42-41 w. 262 e-mail: krzysztof.symela@itee.radom.pl www.itee.radom.pl www.emcet.net Krzysztof Symela