Organizacja korzystania z technologii w edukacji, jako ochrona przed zagrożeniami Wychowanie elementem kształcenia Maciej M. Sysło UMK Toruń, UWr Wrocław syslo@mat.uni.torun.pl, …@ii.uni.wroc.pl http://mmsyslo.pl

Plan By móc formułować diagnozy i proponować recepty, powinniśmy lepiej poznać ucznia i szkołę, wrócić do korzeni tego, czym jest kształcenie, czym jest rozwój ucznia Uczeń uczeń dzisiaj, na tle ucznia kiedyś szkoła dzisiaj, na tle szkoły kiedyś uczeń i szkoła jutro – szkoła ucznia, personalizacja zagrożenia związane z technologią w szkole poza szkołą technologia narzędziem walki z zagrożeniami technologią nauczyciel – nauczycielem i wychowawcą 2 Maciej M. Sysło

Zakładam: szkoła pozostaje – instytucja, budynki (?) Uczeń – priorytetem edukacji Każdy człowiek, każdy uczeń jest inny lub inaczej, każdy mózg jest inaczej okablowany, stąd Głównym priorytetem edukacji jest: indywidualizacja (personalizacja) Ustawa PL: szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju – czy uczeń ma na to wpływ? Zakładam: szkoła pozostaje – instytucja, budynki (?) Wyzwania: bricks-and-mortar W rękach uczniów jest ich własne kształcenie, bo uczeń najlepiej wie, jak i czego się uczyć (?) Nauczyciel poświęca możliwie najwięcej czasu (?) pracując bezpośrednio z uczniem Maciej M. Sysło

Uczniowie dzisiaj Wiecznie połączeni: 24/7/52/365 za pomocą technologii, którą noszą w kieszeniach, mają w rękach, w szkole i w domu ale, na ogół nie stosują technologii w celach edukacyjnych szkoły nie są przygotowane do stosowania technologii, którą uczniowie mają przy sobie z drugiej strony, uczniów nie można rozłączyć, bo: połączenie jest nie tylko medium, jest stanem świadomości Szkoła nie może przyjąć uczniów, jakimi są! Jak spowodować, by: uczyli się będąc połączonym? środowisko: szkoła + dom – społeczność uczących się możliwe: uczeń nie zostawia szkoły po wyjściu ze szkoły 4 Maciej M. Sysło

Uczniowie kiedyś ze szkołą Wiecznie połączeni 24/7/52/365 za pomocą technologii, którą noszą w kieszeniach, mają w rękach, w szkole i w domu ale, na ogół nie stosują technologii w celach edukacyjnych szkoły nie są przygotowane do stosowania technologii, którą uczniowie mają przy sobie jednak uczniów nie można było rozłączyć, bo: połączenie ze szkołą było nie tylko medium, ale stanem świadomości Szkoła przyjmowala uczniów, jakimi byli! Jak spowodować, by: uczyli się będąc połączonymi? środowisko: szkoła + dom – społeczność uczących się możliwe: uczeń nie zostawiał szkoły po wyjściu ze szkoły ze szkołą 5 Maciej M. Sysło

Wczorajsza szkoła (jeszcze dzisiaj) – to ściana Roger Waters, David Gilmour, Pink Floyd, 1979 We don't need no education We don't need no thought control No dark sarcasm in the classroom Teachers leave them kids alone Hey! Teachers! Leave them kids alone! All in all it's just another brick in the wall. All in all you're just another brick in the wall. bricks-and-mortar Jak spowodować, by uczeń mógł po latach powiedzieć: I have never let my schooling Interfere with my education [Mark Twain, XIX w.] Nigdy nie dopuściłem, by chodzenie do szkoły kolidowało z moim (wy)kształceniem Często kłopot z określeniem, co jest (ma być) moim wykształceniem W tym mamy pomóc uczniom Maciej M. Sysło

Wielcy o edukacji: Hugo Steinhaus Hugo Steinhaus (1887-1972) – matematyk, humanista, autorytet w dziedzinie języka, autor aforyzmów – kontrast i pozytywna ironia Nie mąćcie ludziom … wody w głowie Żyjemy w epoce móżdżków elektronowych Gdy przyłapano maszynę myślącą na błędzie, powiedziała: „Ja też jestem tylko człowiekiem”! Kula u nogi – Ziemia W Galicji była rozpowszechniona nieznajomość języka niemieckiego (dzisiaj – nieznajomość matematyki w Polsce) 1965 rok: boleje bardzo nad miejscem matematyki w społeczeństwie i sposobem jej uczenia. Jeszcze w tradycyjnej szkole, bez technologii widzi potrzebę personalizacji Pierwszy użył słowo komputer w języku polskim w 1963 roku Maciej M. Sysło

Wielcy o edukacji: Albert Einstein Everybody is a GENIUS but if you judge a fish by its ability to climb a tree it will live its whole life believing that it is STUPID Każdy jest GENIUSZEM ale jeśli będziesz osądzał rybę po tym, czy potrafi wejść na drzewo to całe życie będzie żyła w przeświadczeniu, że jest GŁUPIA H. Steinhaus: Geniusz – gen i już Maciej M. Sysło

Lekcja z Jobsa W edukacji: I’m a very big believer in: equal opportunity as opposed to equal outcome równe szanse, w przeciwieństwie do jednakowych rezultatów (do wyrównywania szans) Praktyka u nas w kraju: wszystkich uczniów gimnazjum obejmuje ta sama podstawa i ten sam test. Praktyka (USA) 50% do wyboru, nawet w przedmiotach jak matematyka Idea: indywidualna podstawa programowa (Sir Ken Robinson) Maciej M. Sysło

Zagrożenia z udziałem technologii Kategorie zagrożeń: dla zdrowia psychicznego i fizycznego (postawa, narządy); moralne: społeczno-wychowawcze; inspirowane w sieci infoholizm; gry komputerowe (?) Przykłady: cyberprzemoc, przemoc rówieśnicza, Internet umożliwia ciągłe działanie, nie można się ukryć przed przemocą sexting – internetowy ekshibicjonizm; sponsoring mowa nienawiści (politycy w mediach?) ekstremalne ruchy i podejmowane działania Maciej M. Sysło

Zagrożenia w Internecie Przykłady: dostęp do nieodpowiednich treści łamanie prawa własności intelektualnej (praw autorskich) udostępnianie i rozpowszechnianie danych osobowych, poufnych informacji kontakt z nieznajomymi, zatarcie tożsamości cyberprzemoc uzależnienie od Internetu Maciej M. Sysło

Zagrożenia Internetu dla procesu edukacji Przykłady: e-czynności zagrożeniem dla tradycyjnych: czytanie, pisanie, rachowanie ściąganie, w tym łamanie prawa własności intelektualnej (praw autorskich) – gdzie jest nauczyciel? wykluczenie informacyjne – ograniczenie do łatwo znajdowanych odpowiedzi faktycznie, brak umiejętności znajdowania potrzebnych informacji: znajduję to, co znam (W. Goethe) połączenia w sieci (hipertekst) w miejsce własnych struktur poznawczych w mózgu – naiwny konektywizm: nie muszę znać tego, co jest w Internecie dominacja obrazu nad tekstem Maciej M. Sysło

Zapobieganie zagrożeniom Kilka wskazówek: w tym wystąpieniu: stworzyć (wirtualne) środowisko, które wspiera proces kształcenia, eliminujący zagrożenia: personalizacja kształcenia, która prowadzi do większej aktywności uczniów i do obrania własnej drogi kształcenia – my education sama sieć (technologia) umożliwia mechanizmy do walki z zagrożeniami: wykrywanie (plagiatów), blokowanie (dostępu dla dzieci), działania ostrzegawcze działania wielu instytucji i w ramach globalnych projektów, unijnych i krajowych współpraca szkoły z rodzicami – podobne reguły działania Maciej M. Sysło

Technologia mobilna na użytek edukacji komputery (urządzenia) przenośne – w rękach uczniów i nauczycieli bezprzewodowy dostęp do Internetu w szkole, dostęp do Internetu w domach wirtualne środowisko kształcenia – dla organizacji zasobów i procesu kształcenia niezbędne zmiany w organizacji dostępu do technologii w szkole i w domu Cel: Technologia jest wszędzie tam, gdzie kiedykolwiek potrzebuje jej uczeń, nauczyciel, dyrektor, personel, rodzice. Technologia to: sprzęt, oprogramowanie, Internet, zasoby Wyzwanie: Jak zapewnić dostęp każdemu uczniowi? Maciej M. Sysło

Technologia mobilna – efekty: uczeń i uczenie się Oczekiwane efekty w uczeniu się – szansa dla uczniów: uczenie się (learning) w miejsce nauczania (teaching) wzrost motywacji i zaangażowania uczniów kształcenie przebiega asynchronicznie i w sposób rozproszony (w dowolnym czasie i w dowolnych miejscach) powstają indywidualne ścieżki kształcenia dla uczniów zmiana roli nauczyciela – uczeń podmiotem kształcenia, a nauczyciel jego doradcą podejście konstruktywistyczne: rozwój ucznia w rzeczywistym środowisku zapoznanie z najnowszą technologią szkoła przygotowuje także do kształcenia się przez całe życie (Lifelong Learning) Maciej M. Sysło

Zasoby uczniów i nauczycieli Dolnośląska eSzkoła Zaczynaliśmy w … 1965 roku Internet (chmura) Zasoby edukacyjne Zasoby uczniów i nauczycieli e-portfolio e-dziennik Platforma Fronter projekty Zasoby edukacyjne Rodzice Uczeń Nauczyciel Zamieszcza i sprawdza zadania domowe, przygotowuje lekcje Rozwiązuje zadania domowe – nauczanie na odległość Dyrektor Szkoła: pracownia mobilna Internet bezprzewodowy Wgląd w działania całej szkoły W domach uczniów i nauczycieli: komputer, Internet

Platforma – (z)realizowane założenia – uczniowie Poprawa jakości niezależnego i spersonalizowanego uczenia się Więcej okazji do współpracy i interakcji uczeń-nauczyciel Wzbogacenie alfabetyzacji cyfrowej Wspieranie uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych (Promyk) Podniesienie poziomu i zakresu materiałów edukacyjnych Lepsze gospodarowanie czasem nauczycieli i uczniów Lepsze monitorowanie pracy uczniów i nauczycieli Zwiększenie udziału uczniów we własnym kształceniu Poprawa organizacji kształcenia i komunikacji Lepsze zarządzanie szkołą Zwiększone zaangażowanie rodziców Budowanie lokalnej społeczności uczących się Maciej M. Sysło

Nowe technologie – sprzyjające personalizacji 1:1 BYOD FL (FC) PLN (PLS) e-textbook jeden uczeń jeden komputer przynieś do szkoły swoje urządzenie odwrócona klasa, odwrócone kształcenie Personal Learning Network – wirtualne środowisko kształcenia e-podręcznik Maciej M. Sysło

Wirtualne środowisko kształcenia Zasoby edukacyjne Internet (chmura) Szkoła off-line Wirtualne środowisko kształcenia Zasoby edukacyjne e-portfolio Organizacja procesu kształcenia e-dziennik Platforma Fronter Zasoby edukacyjne, e-portfolio, e-podręcznik, e-dziennik, projekty projekty Zasoby uczniów i nauczycieli Zasoby edukacyjne any where, any time Rodzice Nauczyciel Uczeń Dyrektor Szkoła on-line Szkoła: pracownia mobilna Internet bezprzewodowy Wgląd w działania całej szkoły W domach uczniów i nauczycieli: komputer, Internet

1:1 – jeden uczeń jeden komputer Założenie: 1:1 = KAŻDY uczeń z indywidualnym urządzeniem (komputerem, laptopem, tabletem) Jeśli nie ma w domu, szkoła mu zapewnia, na ogół na terenie szkoły Inicjatywy: Nowe otwarcie: tablety, ale to jednak urządzenia do konsumpcji informacji Nowe otwarcie: BYOD Na Dolnym Śląsku: osłabione 1:1: każdy nauczyciel i uczeń ma indywidualny dostęp do komputera, gdy tego potrzebuje. Zmienia się to wraz z pojawieniem się e-podręcznika. Maciej M. Sysło

BYOD – przynieś do szkoły swój gadżet Założenie: Każdy uczeń ma przy sobie jakiś gadżet, ale mogą być one różne pod każdym względem: technicznym, wydajnościowym, oprogramowania, standardów Same problemy: nawet jeśli nic nie zrobimy, to mają je ze sobą i korzystają jak nauczyciel ma radzić sobie z różnorodnością urządzeń? jak zapewnić działanie w szkole i zabezpieczyć te urządzenia jak zapewnić dostęp do sieci tak wielu urządzeniom? aspekty prawne, własnościowe, … Inicjatywy: wypożyczanie uczniom laptopów/tabletów– może powodować wykluczenie propozycje firm: Cisco - rozwiązania sieciowe, zabezpieczające stronę techniczną oraz ochronę urządzeń i zawartości Maciej M. Sysło

FL/FC – odwrócona klasa Założenie: Lepsze wykorzystanie potencjału uczących się w domu i w szkole, również nauczyciela Uwaga: w USA inna kultura uczenia się – angażowanie się uczących się Założenia: jedna z wersji: praca metodą projektów – tutaj nic nowego krótkie wprowadzenie do tematu w klasie (5-10 min) przejrzenie wideo jako zadanie domowe (np. akademia Khana), zadania do wykonania w domu, dyskusja z innymi uczniami i nauczycielem (potrzebne środowisko uczenia się) w klasie: wyjaśnianie trudniejszych elementów wykład (20%) + praca z uczniami (80%) zamiast 80 + 20 Maciej M. Sysło

Wirtualne środowisko kształcenia Dotyczy uczniów i nauczycieli. Założenie: Lepsze wykorzystanie potencjału w uczących się w domu i w szkole, również nauczyciela; kształcenie i rozwój, nie tylko formalne, ale także incydentalne i ustawiczne (LLL) Miejsce dla zasobów, spotkań, komunikacji, współpracy dostęp za pomocą różnych technologii i metod ich wykorzystania Rozwiązania: tradycyjna platforma edukacyjna – wspólne środowisko pracy uczniów i nauczycieli, rośnie z uczniem własne serwisy – wiele narzędzi to ułatwia inne, dodatkowe rozwiązania w chmurze: aplikacje, przechowalnie plików, itd Maciej M. Sysło

e-podręcznika – a może zamiast tego: Środowisko kształcenia się jako miejsce: aktywności uczących się – na wzór FaceBooka współpracy – realizacji projektów indywidualnych i zespołowych miejsce zasobów własnych i obcych (na różnych prawach) rozwoju – „rośnie” z uczącym się od kołyski po grobową deskę (LLL) osobiste archiwum i budowane na nim e-portfolia dla różnych adresatów obszar własny i obszary różnych formalnych (szkoła, uczelnia) i nieformalnych (kursy) form kształcenia itd. itp. Porzućmy ideę podręcznika, XIX/XX wieczną Przyjrzyjmy się, jak pracują uczniowie Przyjrzyjmy się, jak funkcjonuje sieć i jej społeczności Wyobraźmy sobie rozwój sieci i jej społeczności Zaplanujmy środowisko na miarę uczących się i czasów Maciej M. Sysło

Model rozwoju technologii w edukacji Etapy wrastania (rozwoju) TI w: edukację, kompetencje, powszechne wykorzystanie: Pojawianie się – przedmiotem zainteresowania: sprzęt, TI, nowe możliwości Stosowanie – wykorzystanie TI w istniejących strukturach Integracja – przenikanie TI do sfer kształcenia, pracy i życia, rzeczywiste zastosowania TI, praktyka Transformacja – transformacja szkoły i jej funkcjonowania jako wirtualnego środowiska kształcenia, Model dotyczy każdej nowej technologii !!! Pamiętajmy: Technologia na usługach edukacji faktycznie wymaga edukacyjnego wsparcie. Maciej M. Sysło

Reformy, zmiany, …. Tylko takie reformy są rzeczywiste, jeśli są odczuwalne w klasie („pod tablicą”), w życiu każdej konkretnej szkoły. [Mirosław Sawicki] widoczne w rozwoju każdego ucznia [M. M. Sysło] 26 Maciej M. Sysło

Nauczyciele Jobs o nauczycielach: … that if I hadn’t encountered two or three individuals that spent extra time with me, I’m sure I would have been in jail. Gdyby nie nauczycielka matematyki, która kilogramami cukierków skłaniała go do rozwiazywania zadań, skończyłby w więzieniu Nauczyciel jako doradca, ekspert, moderator ale także mentor (autorytet) w przedstawionym środowisku kształcenia się, umożliwiający i wspierający własne kształcenie się i rozwój uczniów To duże wyzwanie dla nauczycieli! Ale …. Szkoły są tak dobre, jak dobrzy są w nich nauczyciele Maciej M. Sysło

Epilog Mark Twain: Nigdy nie dopuściłem, by chodzenie do szkoły [lata szkolne – schooling] zaszkodziło mojemu (wy)kształceniu dzisiaj: inne chodzenie do szkoły, ale nadal i może bardziej jest potrzebne moje kształcenie (ucznia, nauczyciela) Postarajmy się, by nasi uczniowie mogli kiedyś tak powiedzieć o nas i o szkole. Ja miałem takich nauczycieli, mam wielu takich uczniów Maciej M. Sysło

Epilog Dziękuję moim nauczycielom Dziękuję moim uczniom Życzę Państwu takich uczniów i nauczycieli Dziękuję za uwagę mmsyslo.pl Informacja VIII edycja Międzynarodowego Konkursu Informatycznego Bóbr dla wszystkich etapów edukacyjnych http://bobr.edu.pl 29 Maciej M. Sysło

WCCE – learning while we are connected Goście: George Siemens – konektywizm Mitchel Resnick – Scratch - IwE Włodzisław Duch (UMK) – mózg a edukacja - IwE Grupa nauczycieli z USA, prof. Dylak – odwrócona klasa - IwE Wice prezydent Intela, John A. Davies – mobile learning Gość wydawnictwa Pearson Nagrania wykładów w wersji +PL na stronie konferencji: http://wcce2013.umk.pl/ 30 Maciej M. Sysło 30