na przykładzie instalacji proGEO Sp. z o.o. Możliwości posadowienia elektrowni słonecznej na czaszy zrekultywowanego składowiska odpadów na przykładzie instalacji w Bautzen-Nadelwitz i Gröbern (Saksonia - Niemcy) Forum Czystej Energii 7-9.10.2013r.

Lokalizacja farm fotowoltaicznych proGEO Sp. z o.o. Lokalizacja farm fotowoltaicznych Bautzen-Nadelwitz BAUTZEN Gröbern LIPSK

Charakterystyka obiektów Bautzen-Nadelwitz data rozpoczęcia produkcji 2010 r. całkowita powierzchnia farmy 3,5 ha ilość modułów 4 560 sztuk każdy po 235 Wp całkowita powierzchnia modułów 7 300 m2 ilość fundamentów 450 sztuk moc zainstalowana 1 048 kWp roczna produkcja 1 000 MWh W przeliczeniu na około 350 gospodarstw domowych

Charakterystyka obiektów Gröbern data rozpoczęcia produkcji 2013 r. całkowita powierzchnia farmy 2,5 ha ilość modułów 4 488 sztuk każdy po 250 Wp całkowita powierzchnia modułów 7 200 m2 ilość fundamentów 2 331 sztuk moc zainstalowana 1 108 kWp roczna produkcja 1 000 MWh W przeliczeniu na około 350 gospodarstw domowych

Rozkład produkcji energii elektrycznej elektrownia Bautzen-Nadelwitz Wykres dla 25 maja 2012 r. Wykres dla czerwca 2012 r. Wykres całego roku 2012

Główny problem - posadowienie bezpieczne posadowienie: nie może rozszczelniać warstwy okrywającej dające stabilne warunki eksploatacji (odporne na działanie czynników zewnętrznych takich jak wiatr czy dociążenie przez śnieg oraz umożliwiające reagowanie na osiadanie podłoża) sposób posadowienia uzależniony od: faza funkcjonowania składowiska (w trakcie eksploatacji czy składowisko już z okrywą rekultywacyjną) ukształtowania czaszy składowiska charakterystyki warstwy rekultywacyjnej (grubość oraz wykorzystane grunty)

Badania warstwy rekultywacyjnej odkrywki badania geofizyczne przekrój geofizyczny składowiska mapa głębokości warstwy uszczelniającej

Inne zagadnienia zachowanie w czasie budowy oraz w trakcie eksploatacji farmy okrywy biologicznej – stabilizującej grunt warstwy roślinnej, rozwiązanie bezpiecznego odprowadzenia poza czaszę składowiska wód atmosferycznych z paneli fotowoltaicznych.

Procedury Niezależnie od standardowych procedur wymaganych przez Prawo energetyczne, ze względu na specyfikę składowiska należy: dla składowisk po rekultywacji zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie składowisk odpadów (Dz. U. 2013, poz. 523): przez okres 50 lat nie mogą być wykonywane wykopy, instalacje naziemne i podziemne. W celu skrócenia okresu 50 lat należy złożyć wniosek o zmianę decyzji o zgodzie na zamknięcie składowiska z ekspertyzą geotechniczną oraz ekspertyzą sanitarną zaopiniowaną przez państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego;

dla składowisk zgodnie z rozporządzeniem Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych (Dz. U. 2012, poz. 463), na etapie sporządzania projektu budowlanego farmy należy opracować* opinię geotechniczną, projekt robót geologicznych, dokumentację badań podłoża gruntowego, dokumentację geologiczno-inżynierską, projekt geotechniczny, Ze względu na obligatoryjne określenie warunków gruntowych jako złożonych, w związku z powyższym inwestycję zalicza się do drugiej kategorii geotechnicznej.

Zalety lokalizacji tani grunt wyłączony z inwestowania przez 50 lat, przeważnie wyniesiony ponad okolicę – dobra ekspozycja na promieniowanie słoneczne, na miejscu odbiorca energii lub istniejące przyłącze energetyczne, prowadzony nadzór albo monitoring terenu, efekt ekologiczny.

Zapotrzebowanie na energię elektryczną Moc zainstalowana* 2 800 kW 500 – 600 kW 1 700 kW 60 - 160 kW 30 – 50 kW Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych bloki sortowania, fermentacji i kompostowania – 70 tys. t/rok Sortownia układ podstawowy – 40 tys. t/rok układ poszerzony o moduł produkcji paliwa RDF – 80 tys. t/rok Kompostownia od 5000 do 3800 tys. t/rok PSZOK prasokontener, oświetlenie, zaplecze socjalne * Dane na podstawie dokumentacji projektowych sporządzonych przez biuro proGEO Sp. z o.o.

Efektywność finansowa inwestycji Każdy projekt inwestycyjny wymaga indywidualnego podejścia do oceny efektywności finansowej. Analiza obejmuje zasadniczo dwie fazy życia Projektu: Faza inwestycyjna: Budżet Projektu Źródła pokrycia wydatków Analiza opcji Faza eksploattacyjna: Koszty eksploatacyjne Korzyści finansowe Projektu

Budżet i źródła finansowania Koncepcja inwestycji wymaga wielu decyzji, np.: Określenie mocy i podzespołów instalacji, Wybór gruntu pod inwestycję W związku z potrzebą wspierania OZE, inwestorzy mają dostęp do pozyskania zewnętrznych preferencyjnych źródeł finansowania w ramach: Dotacji, Pożyczek (kredytów) – o preferencyjnym oprocentowaniu, dopłatami do rat lub częściowo umarzalnych. Kredyty proekologiczne charakteryzuje niższe oprocentowanie, elastyczniejsza forma spłat, wydłużony okres karencji i spłat. Beneficjentami tej formy wsparcia mogą być osoby fizyczne, przedsiębiorcy i samorządy - w tym spółki komunalne. Grupę projektów szczególnie wspieranych są inwestycje w odnawialne źródła energii (pompy ciepła, kolektory słoneczne, instalacje fotowoltaiczne itp.).

Dotacje - OZE Inwestycje w OZE w ostatnich latach wspierane były w formie dotacji bezzwrotnych w ramach m.in.: POIiŚ, RPO. Maksymalny udział środków UE w wydatkach kwalifikowalnych na poziomie projektu w przeprowadzonych konkursach wynosił 85%. We wstępnym projekcie „Programowania perspektywy finansowej 2014-2020” ujęto perspektywy wsparcia OZE w ramach „Wspierania przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach”.

Koszty - faza eksploatacji Korzyści - faza eksploatacji Serwis i odtworzenie majątku Naprawy pogwarancyjne Wymiana części eksploatacyjnych Konserwacja sprzętu Podatkowe Podatek dochodowy Podatek od nieruchomości Pozostałe Ubezpieczenie instalacji Koszty księgowe i administracyjne Koszt utrzymania terenu Koszt monitoringu i dozoru Koszty obrotu na TGE Koszt gruntu Możliwe są dwa źródła korzyści finansowych z posadowienia instalacji fotowoltaicznej: Sprzedaż energii Produkcja na użytek własny

proGEO Sp. z o.o. Korzyści finansowe z posadowienia instalacji na czaszy zrekultywowanego składowiska Faza inwestycyjna: Brak konieczności zakupu gruntu lub zapewnienia innej formy własności (ZU) Grunt właściwie uformowany Działka właściwie zabezpieczona Istnienie drogi technicznej niezbędnej do posadowienia instalacji Bliskość przyłącza Korzyści lokalizacji dają realne oszczędności już na etapie inwestycyjnym! Faza eksploatacyjna: Teren blisko zakładu i instalacji - ochrona i monitoring obiektu bez ponoszenia dodatkowych kosztów Teren jest właściwie zabezpieczony – niższy koszt ubezpieczenia Pielęgnacja terenu zapewniona w ramach Zakładu Brak kosztów z tytułu dzierżawy gruntu Korzyści lokalizacji dają wymierne oszczędności w fazie eksploatacji!

Ocena opłacalności inwestycji Założono projekcję dla instalacji o mocy 1 MW, Przeprowadzona projekcja zakłada dwa warianty czerpania korzyści: odsprzedaż energii bez poboru energii na potrzeby własne oraz pobór na potrzeby własne, Początek funkcjonowania instalacji od 2014 r., Ceny w ujęciu nominalnym, Nakład odtworzeniowy po 10 latach funkcjonowania, Założono 20 letni horyzont funkcjonowania instalacji Nakład inwestycyjny: fundamentowanie 0,89 zł/Wp, instalacja bez fundamentów 4,64 zł/Wp, dla analizowanego przykładu łączne koszty wyniosą 5 528 200 zł, Koszty operacyjne bez amortyzacji to wydatek około 55 tys./rok.

Produkcja na potrzeby własne Wariant bez dotacji może przynieść dodatnią stopę zwrotu jedynie w sytuacji dużego wzrostu kosztów energii. Dotacja znacznie zwiększa wartość IRR/K. Dla 70% dotacji nakładów inwestycyjnych IRR wyniesie 8,5%

Zależność stóp zwrotu od kosztów zakupu energii Wzrost kosztów zakupu energii umożliwi osiąganie akceptowalnej stopy zwrotu przy mniejszej wartości wsparcia w formie dotacji bezzwrotnej

Odsprzedaż energii - założenia 100 % KW W przypadku wejścia w życie założeń z Projektu ustawy OZE z 2012 r. instalacja fotowoltaiczna charakteryzowałaby się relatywnie wysokimi stopami zwrotu. W takiej sytuacji główne znaczenie dla inwestycji miałaby cena zielonego certyfikatu. 20 % KW 80% Pożyczka

Wnioski końcowe Posadowienie instalacji fotowoltaicznej na czaszy zrekultywowanego składowiska umożliwia: ograniczenie wydatków inwestycyjnych, ograniczenie kosztów eksploatacji, częściowo zaspokoić zapotrzebowania energetyczne ZU.

Dziękujemy za uwagę Adrian Arys DS Consulting Sp. z o.o. tel. 58 344 44 50 w. 37. e-mail aarys@dsconsulting.com.pl Andreas Krellmann CWH Ingenieurgesellschaft, tel. +48 351 8838 3401, e-mail a.krellmann@cwh-ing.de Jacek Sowa proGEO Sp. z o.o., tel. 71 360 45 15 w. 22, e-mail j.sowa@progeo.wroc.pl