Znaczenie inwestycji w zdrowie dla zrównoważonego rozwoju regionalnego Andrzej Sasuła Wicemarszałek Województwa Małopolskiego

Zrównoważony rozwój w ochronie zdrowia „Rozwój, który zaspokaja aktualne potrzeby, nie umniejszając zdolności przyszłych pokoleń do zaspokojenia ich własnych potrzeb” ONZ Agenda 21 "Jakość życia rozumiana jest jako kształtowanie właściwych proporcji w generowaniu, zaspokajaniu i sposobach realizacji potrzeb ekonomicznych, społecznych, przyrodniczych, duchowych człowieka, z zachowaniem kryterialnych funkcji sfery moralnej..." F.Piontek, B.Piontek "Globalizacja a rozwój zrównoważony i trwały„; Podstawy Ekonomii Menedżerskiej, seria wydawnicza Prace naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Administracji w Bytomiu Traktat Rzymski z 1978 r. Ochrona zdrowia ludzkiego jest, obok zachowania, ochrony i poprawy jakości środowiska oraz zachowania rozważnego i racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych, jednym z trzech głównych celów działania Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska Traktat z Maastricht z 1992 r. Artykuł 129 stanowi, że Wspólnota będzie podejmować działania na rzecz zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego a wymogi ochrony zdrowia powinny być uwzględniane w pozostałych obszarach polityki Wspólnoty Traktat z Amsterdamu z 1999 r. Artykuł 152 stanowi, że przy formułowaniu i wdrażaniu kompleksowej polityki i działań Wspólnoty uwzględniany będzie wymóg uzyskania wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludności. Artykuł wprowadza zasadę, że zdrowie publiczne jest nieodłączną częścią procesu integracji i spełnia wymóg wielosektorowego podejścia do zagadnień zdrowotności.

Inwestycje w zdrowie – Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego Cele strategiczne oraz rozwiązania dotyczące ochrony zdrowia: A.3. Spójne, solidarne i bezpieczne społeczności A.3.3. Wyrównywanie szans życiowych dla osób niepełnosprawnych A.3.4. Przeciwdziałanie patologiom społecznym A.4. Silna rodzina i zdrowy styl życia A.4.1. Prorodzinne rozwiązywanie problemów społecznych A.4.2. Zwiększanie skuteczności edukacji zdrowotnej oraz promocji A.5. Sprawny i przyjazny pacjentowi system ochrony zdrowia A.5.1. Rozwój regionalnego systemu ratownictwa medycznego A.5.2. Rozwój różnorodnych form wczesnej diagnostyki i terapii A.5.3. Wdrożenie systemu funkcjonalnych powiązań jednostek organizacyjnych ochrony zdrowia A.5.4. System elastyczny, dostosowany do potrzeb społecznych

Inwestycje w zdrowie – Małopolski Program Ochrony Zdrowia 2001-2005 Regionalny cel strategiczny: Poprawa stanu zdrowia i jakości życia mieszkańców województwa małopolskiego poprzez oddziaływanie na czynniki kształtujące zdrowie, zmniejszanie różnic w zdrowiu i dostępie do świadczeń zdrowotnych oraz podnoszenie jakości i efektywności regionalnego systemu ochrony zdrowia.

Inwestycje w zdrowie – Małopolski Program Ochrony Zdrowia 2001-2005 Cele operacyjne programu poprawa zdrowia psychicznego i redukcja szkodliwych skutków uzależnień promocja zdrowia i prewencja schorzeń cywilizacyjnych zwiększenie skuteczności regionalnego systemu ratownictwa medycznego usprawnienie wczesnej diagnostyki i terapii chorób układu krążenia poprawa wyleczalności nowotworów złośliwych poprawa dostępności, ciągłości i kompleksowości świadczeń zdrowotnych oraz poziomu satysfakcji pacjentów wzrost efektywności wykorzystania zasobów regionalnego systemu ochrony zdrowia oraz optymalizacja globalnych kosztów opieki stacjonarnej

Małopolski Program Ochrony Zdrowia – Główne założenia Dla realizacji 7 celów operacyjnych założono 80 zadań, ok. 300 wskaźników służących do monitorowania Programu. Przyjęto koncepcje podziału województwa na 5 subregionów tj.: krakowski, tarnowski, sądecko-gorlicki, nowotarski, chrzanowski. Subregion zdefiniowano z jednej strony jako pulę świadczeń zdrowotnych w poszczególnych segmentach opieki zdrowotnej o gwarantowanej dostępności dla mieszkańców a z drugiej strony jako terytorialnie wyodrębniony obwód profilaktyczno-leczniczy, obejmujący kilka powiatów i dysponujący wieloprofilowym szpitalem o wysokich możliwościach diagnostyczno-leczniczych. Marszałek Województwa Małopolskiego powołał Małopolską Radę Zdrowia Publicznego jako gremium doradcze i opiniotwórcze.

Małopolski Program Ochrony Zdrowia – Realizacja celów operacyjnych w 2003 roku średnie zaawansowanie Programu w 2003 r. osiągnęło ok. 60% szczególnie korzystnie przebiega realizacja celu 3, 4 oraz 6 Małopolski Program Ochrony Zdrowia na lata 2001 - 2005 jest realizowany w wybitnie nie sprzyjających uwarunkowaniach systemowych

Realizacja w 2004 r. - cel operacyjny 1 Poprawa zdrowia psychicznego i redukcja szkodliwych skutków uzależnień realizacja programów edukacyjnych i profilaktycznych działalność powołanego w 2002 r. Pełnomocnika Zarządu Województwa Małopolskiego ds. Profilaktyki i Przeciwdziałania Uzależnieniom działalność utworzonego w 2003 r. Wojewódzkiego Ośrodka Terapii Uzależnień i Współuzależnień wdrażanie zapisów Małopolskiego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2004 – 2008, w tym realizacja zadań inwestycyjnych (nowe ośrodki terapii uzależnień i współuzależnień oraz oddziały psychiatryczne) powołanie Małopolskiej Rady Zdrowia Psychicznego, koordynującej wdrożenie modelu psychiatrii środowiskowej w województwie otwarcie oddziału psychiatrii sądowej (oddział detencyjny) w szpitalu im. J. Babińskiego

Realizacja w 2004 r. - cel operacyjny 2 Promocja zdrowia i prewencja schorzeń cywilizacyjnych realizacja programów profilaktycznych i promocji zdrowia we współpracy z samorządami gmin i powiatów zaktywizowanie samorządów lokalnych w realizowaniu programów promocji zdrowia ciągły rozwój Małopolskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie, Małopolskiej Sieci Szpitali Promujących Zdrowie ciągły rozwój bazy sportowej województwa jako podstawy zachowań prozdrowotnych wydłużenie dalszego przeciętnego trwania życia - jedne z najlepszych wskaźników w Polsce

Realizacja w 2004 r. - cel operacyjny 3 Zwiększenie skuteczności regionalnego systemu ratownictwa medycznego prawidłowy przebieg wdrażania systemu ratownictwa medycznego w Małopolsce – następuje stopniowa integracja w układzie powiatowym jednostek ratownictwa medycznego na terenie Małopolski funkcjonuje 10 centrów powiadamiania ratunkowego, 20 szpitalne oddziały ratunkowe (2 w trakcie tworzenia) oraz 99 ambulansów reanimacyjnych (61 zespołów W i 38 zespołów R) i 2 zespoły ratownictwa z powietrza uruchomienie kierunku studiów pielęgniarstwo ze specjalnością ratownictwo medyczne – 2004 r - pierwsi absolwenci z tytułem licencjata na terenie województwa prowadzone są przez uprawnione podmioty działania edukacyjne dla służb medycznych i pozamedycznych w zakresie pomocy przedlekarskiej rozwój specjalizacji z medycyny ratunkowej (14 lekarzy specjalistów II stopnia)

Realizacja w 2004 r. - cel operacyjny 4 Usprawnienie wczesnej diagnostyki i terapii chorób układu krążenia utworzenie Regionalnego Ośrodka Wczesnych Interwencji Kardiologicznych, Kardiochirurgicznych i Torakochirurgicznych w strukturach KSS im. Jana Pawła II wdrożenie programu interwencyjnego leczenia zawału serca w skali województwa wzrost dostępności do świadczeń kardiologicznych - znaczący wzrost liczby porad kardiologicznych i diabetologicznych oraz liczby hospitalizacji w oddziałach kardiologicznych realizacja w subregionie krakowskim unikalnego programu o zasięgu subregionalnym – Wczesnej prewencji i profilaktyki choroby niedokrwiennej serca z zastosowaniem nowoczesnych metod diagnostycznych poprawa wskaźników zdrowotnych w zakresie chorób układu krążenia - spadek liczby zawałów mięśnia sercowego oraz wskaźników umieralności

Realizacja w 2004 r. - cel operacyjny 5 Poprawa wyleczalności nowotworów złośliwych realizacja specjalistycznych programów edukacyjnych m.in. Nadzieja nie umiera nigdy (NFZ) oraz inicjowanie masowych kampanii na rzecz zapobiegania chorobom nowotworowym poprawa dostępności do świadczeń z zakresu onkologii (z wyjątkiem radioterapii) – wzrost liczby udzielanych porad oraz łóżek w chirurgii onkologicznej zaawansowanie prac związanych z uruchomieniem Tarnowskiego Ośrodka Onkologicznego – opracowanie koncepcji programowo-technologicznej wraz z kosztami, wykonanie dokumentacji technicznej wraz z kosztorysami, otwarcie procedury przetargowej na wybór wykonawcy obiektu zwiększenie dostępności do radioterapii w Centrum Onkologii Oddział w Krakowie oraz w Szpitalu Uniwersyteckim

Realizacja w 2004 r. - cel operacyjny 6 Poprawa dostępności, ciągłości i kompleksowości świadczeń zdrowotnych oraz poziomu satysfakcji pacjentów poprawa dostępności do podstawowej opieki zdrowotnej, w tym do praktyk lekarza rodzinnego wzrost nakładów finansowych na podstawową opiekę zdrowotną oraz ambulatoryjną opiekę specjalistyczną opracowywanie strategii zdrowotnych na poziomie gmin i powiatów osiągnięcie rozmieszczenia poradni specjalistycznych na terenie województwa dostępnych w powiatach ziemskich i subregionach odpowiadającego założeniom Programu osiągnięcie w wybranych specjalnościach wskaźników liczb porad określonych w Programie prowadzenie przez Małopolski Oddział Wojewódzki NFZ analiz dostępności oraz czasu oczekiwania na świadczenia zdrowotne

Realizacja w 2004 r. - cel operacyjny 7 Wzrost efektywności wykorzystania zasobów regionalnego systemu ochrony zdrowia oraz optymalizacja globalnych kosztów opieki stacjonarnej przekroczenie planowanej liczby łóżek krótkoterminowych oraz znaczący wzrost łóżek opieki długoterminowej skrócenie średniego czasu pobytu w szpitalu konsolidacja wybranych jednostek organizacyjnych ochrony zdrowia przygotowanie założeń programu modernizacji głównych zasobów rzeczowych systemu opieki stacjonarnej osiągnięcie subregionalnych wskaźników dostępności do świadczeń szpitalnych w wybranych specjalnościach uruchomienie kilkudziesięciu oddziałów szpitalnych o profilach zgodnych z potrzebami zdrowotnymi ograniczenie liczby łóżek szpitalnych o niskim wskaźniku wykorzystania utrzymywanie względnie niskiego poziomu nierównowagi przychodów i kosztów w lecznictwie stacjonarnym

Wydatki z budżetu jednostek samorządu terytorialnego na ochronę zdrowia (1999-2003) w woj. Małopolskim wg GUS ogółem: 110 629 690 164 073 188 214 656 731 154 459 038 135 923 314

Wydatki z budżetu województwa na ochronę zdrowia (1999-2003) w woj Wydatki z budżetu województwa na ochronę zdrowia (1999-2003) w woj. małopolskim 39 543 tys. 27 542 tys. 25 968 tys. 22 735 tys. 18 044 tys.

Wydatki z budżetu powiatów na ochronę zdrowia (1999-2003) wg subregionów w woj. małopolskim *wraz z danymi miast na prawach powiatu

wydatki majątkowe inwestycyjne Wydatki z budżetu powiatów na ochronę zdrowia (2003) w woj. małopolskim wydatki ogółem wydatki majątkowe inwestycyjne

Wydatki z budżetu gmin na ochronę zdrowia (1999-2003) wg subregionów w woj. małopolskim *wraz z danymi miast na prawach powiatu

Wydatki z budżetu gmin na ochronę zdrowia (2003) w woj. małopolskim wydatki ogółem

Wydatki z budżetu Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Fundusz Zdrowia na świadczenia zdrowotne

Wydatki Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Fundusz Zdrowia na profilaktykę i promocję zdrowia (2004)

Wydatki i działania powiatów i województwa z zakresu promocji zdrowia (2004) w woj. małopolskim Wydatki województwa przeznaczone na promocję zdrowia: 305 000 zł Wydatki powiatów przeznaczone na promocję zdrowia: 3 303 270 zł Cele MPOZ powiat województwo liczba realizowanych programów liczba osób objęta programami 1) Poprawa zdrowia psychicznego i redukcja szkodliwych sutków uzależnień 84 25 832 6 1 079 2) Promocja zdrowia i prewencja schorzeń cywilizacyjnych 51 34 253 7 4 269 3) Zwiększenie skuteczności regionalnego systemu ratownictwa medycznego 8 1 485 4) Usprawnienie wczesnej diagnostyki i terapii chorób układu krążenia 16 40 551 3 2 885 5) Poprawa wyleczalności nowotworów złośliwych 42 34 758 1 441 6) Poprawa dostępności, ciągłości i kompleksowości świadczeń zdrowotnych oraz poziomu satysfakcji pacjentów 2 300 7) Wzrost efektywności wykorzystania zasobów regionalnego systemu ochrony zdrowia oraz optymalizacja globalnych kosztów opieki stacjonarnej Inne 118 93 516 SUMA 322 230 695 23 9 674

Efekty regionalnej polityki zdrowotnej porozumienie głównych podmiotów co do strategii ochrony zdrowia w regionie, właściwe ukierunkowanie restrukturyzacji regionalnego systemu ochrony zdrowia, zmiana profilu i organizacji świadczeń, zgodnie z potrzebami zdrowotnymi, zmniejszenie liczby łóżek krótkoterminowych i zwiększenie liczby łóżek długoterminowych, wzmocnienie i rozwój wybranych obszarów opieki – kardiologia, psychiatria, onkologia, usprawnienie wczesnej diagnostyki, zwłaszcza chorób układu krążenia, opracowanie priorytetów inwestycyjnych w ochronie zdrowia,

Efekty regionalnej polityki zdrowotnej skrócenie średniego czasu pobytu, poprawa efektywności poprzez łączenie oddziałów, zmianę ich profilu, outsourcing, podnoszenie jakości zarządzania, redukcja i optymalizacja zatrudnienia (zwolniono ok. 8 tys. pracowników), dynamiczny rozwój niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej także poprzez likwidacje jednostek publicznych wysoki poziom profesjonalizmu wielu ośrodków medycznych na różnych poziomach referencyjnych, zwiększenie stanu wiedzy o regionalnym systemie w oparciu o skuteczny monitoring

Konieczność dalszych inwestycji w zdrowie skuteczna realizacja regionalnej strategii zdrowotnej, oraz specjalistycznych programów zdrowotnych, zwiększenie znaczenia medycyny zapobiegawczej i skali oddziaływania programów promocji zdrowia – inicjowanie i prowadzenie działań związanych z promocją zdrowia, dalsza poprawa wskaźników zdrowotności populacji, konsolidacja i koncentracja zasobów, głównie w zakresie opieki stacjonarnej i ustalenie regionalnej sieci szpitali, podejmowanie decyzji alokacyjnych w zakresie publicznych środków finansowych przeznaczanych na ochronę zdrowia i uruchomienie mechanizmów dodatkowego finansowania opieki zdrowotnej,

Konieczność dalszych inwestycji w zdrowie zmniejszanie skali nierównowagi finansowej w regionalnym systemie ochrony zdrowia dążenie do decentralizacji finansowania systemu ochrony zdrowia na poziom regionalny, konieczność podjęcia działań związanych ze wzrostem wynagrodzeń personelu medycznego, określenie zasad współpracy sektora publicznego i niepublicznego w ochronie zdrowia w Małopolsce, uwzględnienie zasad i źródeł finansowania inwestycji w sektorze ochrony zdrowia w dokumentach planistycznych i rozwojowych (NPR, Strategia Województwa, RPO).

www.malopolskie.pl