Od zawodu do kwalifikacji – praca doradcy zawodowego w kontekście KRK Beata Michalska Ekspert ds. systemu kwalifikacji

Kontrakt i przedstawienie się Aktywne uczestnictwo Uważność (komórki, punktualność, skupienie na temacie) Szacunek dla innych i ich procesu uczenia się (mówi jedna osoba, bez krytykanctwa) 2

Kontrakt i przedstawienie się Aktywne uczestnictwo Uważność (komórki, punktualność, skupienie na temacie) Szacunek dla innych i ich procesu uczenia się (mówi jedna osoba, nie krytykujemy) Nazywam się… Pracuję w / dla … Moja wiedza o KRK jest na poziomie (1-5) … Dziś spodziewam się dowiedzieć … 3

Od zawodu do kwalifikacji – procesy, opis Program warsztatu Od zawodu do kwalifikacji – procesy, opis ERK, PRK – założenia i pojęcia ogólne Zdobywanie i potwierdzanie kwalifikacji – portfolio, proces doradczy Podsumowanie 4

Kwalifikacja (PRK) - definicja Kwalifikacja – formalny wynik procesu oceny i walidacji uzyskany w sytuacji, w której właściwy organ zgodnie z ustaloną procedurą stwierdził, że dana osoba osiągnęła efekty uczenia się zgodne z określonymi standardami inaczej: formalnie potwierdzony zbiór efektów uczenia się http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri= OJ:C:2008:111:0001:0007:PL:PDF

Od zawodu do kwalifikacji 6

Od zawodu do kwalifikacji BRANŻA „zawody pokrewne”

Od zawodu do kwalifikacji Branża - „Rozwój zawodowy i osobisty oraz uczenie się przez całe życie”. Przykładowe zawody w branży to: coach, doradca kariery, doradca życiowy, trener umiejętności społecznych, trener biznesu, pośrednik pracy, doradca zawodowy, pracownik działu kadr.

Od zawodu do kwalifikacji Trener biznesu Pracownik działu HR Wyodrębniamy procesy biznesowe realizowane przez poszczególne zawody i tworzymy mapę. Pośrednik pracy Coach

Proces - definicja zbiór działań, który posiada jeden lub wiele rodzajów wejść i przekształca je w wyjścia przedstawiające wartość dla klienta (M. Hammer, J. Champy, 1994, s. 35) zbiór działań, które elementy wejściowe przetwarzają w elementy wyjściowe przedstawiające wartość dla klienta (Durlik I., 1998, s. 71) zbiór działań wzajemnie powiązanych lub wzajemnie oddziałujących, które przekształcają wejścia w wyjścia (PN-EN ISO 9000:2000 „Systemy zarządzania jakością – Podstawy i terminologia” p. 3.4.1)

Typy procesów biznesowych Proces zarządczy, który kieruje działaniem systemu. Typowym przykładem może być proces zarządzania przedsiębiorstwem lub zarządzania strategicznego. Proces operacyjny, który stanowi istotę biznesu i jest pierwotnym źródłem wartości dodanej, np: zaopatrzenie, produkcja, marketing, sprzedaż. Proces pomocniczy, który wspiera procesy główne, np: prowadzenie księgowości, rekrutacja, wsparcie techniczne.

Proces Proces biznesowy wynika z potrzeb klientów, a jego wynikiem jest zaspokojenie tych potrzeb. Proces biznesowy można podzielić na podprocesy o własnych atrybutach, które dają wkład w rezultat procesu nadrzędnego.

Proces biznesowy a kwalifikacja Jak zdefiniować (wydzielić) procesy w zawodach?

Pracownicy działów kadr Nazwa: Pracownicy działów kadr Kod: 4415 Synteza: Pracownicy działów kadr prowadzą i aktualizują rejestr pracowników, w tym informacje dotyczące przeniesień, awansów, oceny, urlopów, wynagrodzenia, kwalifikacji i szkoleń, oraz prowadzą sprawy związane z działalnością socjalną w jednostce organizacyjnej. Zadania zawodowe: Zadania wykonywane przez pracowników działów kadr zazwyczaj obejmują: prowadzenie rejestru pracowników zatrudnionych, zwolnionych, kompletowanie dokumentów osobowych i zakładanie akt osobowych; aktualizowanie informacji dotyczących historii zatrudnienia, wynagrodzenia, oceny pracownika, kwalifikacji i szkolenia oraz wykorzystanych i niewykorzystanych urlopów; sporządzanie umów o pracę i angaży; prowadzenie ewidencji czasu pracy pracowników; udział w czynnościach związanych z organizacją i przebiegiem okresowej oceny pracowników; wystawianie pracownikom skierowań na badania wstępne, okresowe i kontrolne; monitorowanie stażu pracy zatrudnionych pod kątem uprawnień do nagrody jubileuszowej i sporządzanie wniosków o ich wypłatę; przyjmowanie wniosków urlopowych i prowadzenie ewidencji urlopów wypoczynkowych, bezpłatnych, szkoleniowych, wychowawczych; przygotowywanie i kompletowanie materiałów, opisów stanowisk oraz sporządzanie ogłoszeń dotyczących naboru na wolne stanowiska; uczestnictwo w pracach komisji rekrutacyjnej, powiadamianie zainteresowanych o wynikach rekrutacji; współpracę z komórką do spraw płac w zakresie informacji o przysługujących pracownikom wynagrodzeniach i innych świadczeniach; sporządzanie zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu oraz legitymacji ubezpieczeniowych; wystawianie świadectw pracy; przygotowywanie wniosków emerytalno-rentowych pracowników; prowadzenie bieżącej ewidencji komputerowej danych osobowych; przygotowywanie sprawozdań statystycznych dotyczących zatrudnienia; prowadzenie spraw związanych z działalnością socjalną na rzecz pracowników, emerytów i rencistów oraz członków ich rodzin; prowadzenie dokumentacji funduszu socjalnego; wykonywanie innych zadań pokrewnych.

Od zawodu do kwalifikacji Pracownicy działów kadr (4415) – wykonywane procesy biznesowe prowadzenie dokumentacji kadrowej ocenianie i rozwój pracowników rekrutacja i selekcja pracowników obsługa wynagrodzeń i świadczeń socjalnych zatrudnianie i zwalnianie

Od zawodu do kwalifikacji P4 P5 Trener biznesu Pracownik działu HR P8 P1 P3 P2 Coach Pośrednik pracy P7 P6

Standard kompetencji Kompetencje Standard ustalony zbiór wiedzy, umiejętności, predyspozycji zawodowych, postaw – efekty uczenia się Standard zakres (np. wymagania egzaminacyjne) i poziom wykonania 19

mierzalne, wszystkie niezbędne i tylko te Standard kompetencji – uzgodniony (z ekspertami w dziedzinie) zbiór tego co osoba wykonująca dane czynności zawodowe musi wiedzieć i potrafić oraz jakie posiadać kompetencje społ, aby te czynności wykonać poprawnie i bezpiecznie. mierzalne, wszystkie niezbędne i tylko te 20

Od zawodu do kwalifikacji Zawód 4 Zawód 1 1. WYODRĘBNIANIE PROCESÓW Zawód 3 Zawód 2

Od zawodu do kwalifikacji 2. OPIS W J. EFEKTÓW UCZENIA SIĘ Zawód 4 Zawód 1 1. WYODRĘBNIANIE PROCESÓW Zawód 3 Zawód 2

Od zawodu do kwalifikacji Zawód 4 Zawód 1 K8 K1 K2 K3 Zawód 3 Zawód 2 K7 K6

Od zawodu do kwalifikacji - podsumowanie Wybór zawodów pokrewnych i wyodrębnienie w nich procesów biznesowych wspólnych oraz unikalnych dla danego zawodu Opis procesów w języku efektów uczenia się Stworzenie (uzgodnienie) standardu kompetencji i listy kwalifikacji

Od zawodu do kwalifikacji Praca w grupach Zawód - „….”. W zawodzie wyodrębnij co najmniej 3 procesy

Efekty uczenia się w Polskiej Ramie Kwalifikacji (PRK) - definicje W Polskiej Ramie Kwalifikacji efekty uczenia się, podobnie jak w ERK, podzielono na trzy, następujące grupy: wiedza umiejętności kompetencje społeczne

Wiedza Zakres - kompletność perspektywy poznawczej Głębia rozumienia - rozumienie zależności

Umiejętności Rozwiązywanie problemów i stosowanie wiedzy w praktyce - złożoność, typowość, sterowanie, warunki Uczenie się - sterowanie, forma Komunikowanie się - złożoność i zakres wypowiedzi w języku ojczystym i obcym

Kompetencje społeczne Tożsamość - uczestnictwo, zobowiązania, wzorce postępowania Współpraca - praca zespołowa, przywództwo, warunki Odpowiedzialność - działania indywidualne i zespołowe, konsekwencje, ocena

Efekty uczenia się jako składnik kwalifikacji - Praca w grupach Dla procesu „Prowadzenie procesu doradczego w kontekście edukacji lub pracy” wypisz składowe kompetencje (efekty uczenia się) z kategorii: Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne 30

Efekty uczenia się jako składnik kwalifikacji Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne Wie Rozumie Odróżnia Wymienia Segreguje Porządkuje Potrafi Umie Wykorzystuje Buduje Przygotowuje Prezentuje postawę Jest … Zachowuje się Wykazuje Demonstruje Wyznaje Ma nawyk Podziela Akceptuje 31

Europejskie Ramy (ERK) i Polska Rama Kwalifikacji (PRK)

Definicja ERK Europejska Rama Kwalifikacji (ERK), to przyjęty w UE układ odniesienia umożliwiający porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w różnych krajach. W ERK wyróżniono osiem poziomów kwalifikacji określonych za pomocą wymagań dotyczących efektów uczenia się. (zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/C 111/01/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie)

Polska Rama Kwalifikacji (PRK) PRK zawiera 8 poziomów kwalifikacji Podobnie jak w ERK poziomy kwalifikacji charakteryzowane są przy użyciu deskryptorów (zwięzłych sformułowań wskazujących na najbardziej istotne wyznaczniki danego poziomu). http://www.kwalifikacje.edu.pl

Polska Rama Kwalifikacji – deskryptory uniwersalne dla poziomu 1

Polska Rama Kwalifikacji – deskryptory uniwersalne dla poziomu 4

Polska Rama Kwalifikacji – deskryptory uniwersalne poziom 6 i 7

System Kwalifikacji (w tym Polska Rama Kwalifikacji) to równość różnych ścieżek zdobywania kwalifikacji

Ścieżki nabywania kwalifikacji edukacja formalna – szkoły, uczelnie, inne instytucje kształcące edukacja pozaformalna – szkolenia, staże, kursy uczenie się nieformalne – w pracy, życiu codziennym, z książek, internetu, od znajomych

Potwierdzanie efektów uczenia się (walidacja) Walidacja (potwierdzanie kompetencji, wiedzy, umiejętności) to, w rozumieniu Parlamentu Europejskiego i Rady, proces potwierdzania, że określone, poddane ocenie efekty uczenia się, uzyskane przez uczącego się, odpowiadają wyznaczonym efektom wymaganym w ramach jednostki lub kwalifikacji. 44

Walidacja – metoda portfolio Co to jest portfolio? Jak wykorzystać to narzędzie w walidacji? Jak wykorzystać to narzędzie w pracy doradcy? dyskusja 45

Walidacja – metoda portfolio Co to jest portfolio? Jak wykorzystać portfolio w walidacji? Jak wykorzystać to narzędzie w pracy doradcy? ćwiczenie w grupach Wypisz dowody na efekty uczenia się będące składnikiem stworzonej wcześniej kwalifikacji „Prowadzenie procesu doradczego …” 46

Walidacja – metoda portfolio Co to jest portfolio? Jak wykorzystać to narzędzie w walidacji? Jak wykorzystać to narzędzie w pracy doradcy? ćwiczenie w grupach Przygotuj spis treści portfolio dostosowanego do uzyskania kwalifikacji z podanego przykładu. 47

Portfolio – spis treści Odnosi się dokładnie do standardu kwalifikacji Dla każdej składowej standardu: Pierwsza strona Kolejne strony - zgodne z tabelą dokumenty (potwierdzone przez przełożonych, współpracowników) Nr standardu Spis dowodów 1.1 Identyfikuje własne wartości i przekonania Autorefleksja (dok 1 str 5,6) Notatka z superwizji prowadzonego procesu (dok 2 str 7) Certyfikat szkolenia NLP Praktyk wraz z programem i notatką (dok 3, str 8,9) 1.2 … …. 48

Walidacja – metoda portfolio Jak zaprojektować proces doradczy (assesment)? ćwiczenie w grupach 49

Walidacja – metoda portfolio – schemat procesu doradczego (assesment) 50

Walidacja – metoda portfolio – schemat procesu doradczego (assesment) Analiza wstępna 1-sze spotkanie / system internet Wejście do procesu? NIE TAK Analiza dokumentacji w odniesieniu do standardu i tworzenie portfolio (spełniam i mam dowód, spełniam i nie mam dowodu, nie spełniam) Plan działania (zadania dla klienta) Analiza postępu realizacji planu Spełnia standard ? Przekazanie portfolio do oceny zewnętrznej KONIEC 51

Podsumowanie warsztatu Od zawodu do kwalifikacji – procesy, opis, kompetencje – język efektów uczenia się ERK, PRK – założenia i pojęcia ogólne, struktura ramy, przypisywanie kwalifikacji Zdobywanie i potwierdzanie kwalifikacji – portfolio, proces doradczy 52

Seminarium – cele edukacyjne Po ukończeniu szkolenia uczestnicy będą: Znali definicje podstawowych pojęć RK (kwalifikacja, poziom, efekty uczenia się, walidacja, formy kształcenia) Rozumieli zasadę tworzenia kwalifikacji jako zbioru efektów uczenia się oraz zasadę tworzenia poziomów ramy Rozumieli zasadę dokumentowania posiadanych kompetencji i rolę portfolio w planowaniu kariery 53

Gdzie się dowiedzieć więcej? kwalifikacje.edu.pl Biblioteka KRK – link znajduje się na stronie kwalifikacje.edu.pl http://www.cedefop.europa.eu Portale krajowe (NQF), punkty koordynacyjne (NCP) 54

Podsumowanie warsztatu Co mi się podobało? Co wyniosę nowego? Jak oceniam przydatność warsztatu w mojej pracy i do informowania o nowym podejściu do kwalifikacji? 55

Bardzo dziękuję, Beata Michalska b.michalska@ibe.edu.pl Podsumowanie spotkania Bardzo dziękuję, Beata Michalska b.michalska@ibe.edu.pl 56