Metody wspomagające rozwój dziecka z deficytami rozwoju w wieku przedszkolnym

W przedszkolu wykorzystuje się różne metody i zróżnicowane techniki. Dobór metod do pracy z dzieckiem wymaga między innymi: dobrego poznania dziecka poprzez obserwacje,  zrozumienia jego trudności w poznaniu świata,  znajomości potrzeb rozwojowych dziecka.

Metody pedagogiki zabawy Zabawa jest dominującą formą aktywności dziecka w wieku przedszkolnym. Zajęciem przez dzieci lubianym, atrakcyjnym, przyjemnym. W celu wspomagania rozwoju emocjonalnego i społecznego dziecka, wzbogacania doświadczeń, rozwijania nowych umiejętności stosuje się metody pedagogiki zabawy w formie: zabaw stymulacyjnych z użyciem płachty animacyjnej,  pląsów, korowodów, tańców integrujących grupę,  zabaw ruchowych,  zajęć ze słowem i piosenką.

Metoda Kinezjologii edukacyjnej P. Dennisona Twórcą Kinezjologii Edukacyjnej jest pedagog Paul Dennison, pionier w dziedzinie badań nad mózgiem i jego możliwościami. W ramach kinezjologii edukacyjnej Dennison stworzył program Gimnastyki Mózgu, którego podstawą jest swobodny ruch. Program ten polega na wykonaniu prostych ćwiczeń, które powodują prawidłową współpracę półkul mózgowych, która potrzebna jest do doskonalenia nowych wybranych umiejętności.

Metoda W. Sherborne Nazywana inaczej Metodą Ruchu Rozwijającego. Celem metody jest wspomaganie prawidłowego rozwoju dziecka i korekcja jego zaburzeń. Stąd ważne miejsce w metodzie zajmuje wielozmysłowa stymulacja psychomotoryczna i społeczna, oparta o ruch, jako czynnik wspomagania. Ma właściwości relaksu, oparta jest na zabawie. Dostarcza psychicznych i fizycznych doznań, które pobudzają świadomość ciała, kontrolę nad nim, powodując dobre samopoczucie. W metodzie wyróżnia się cztery grupy ćwiczeń: ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała, ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie, ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy w grupie, ćwiczenia twórcze.

Metoda A. Frostig i D. Horne Frostig opracowała program „Wzory i obrazki”, składający się z trzech zeszytów. W ćwiczeniach znajdują się zadania: kształtujące koordynację wzrokowo-ruchową, rozwijające orientację w stosunkach przestrzennych oraz integrujące zdolności percepcyjne. W programie Frostig większą część pracy stanowią zadania z użyciem ołówka i papieru, jednak poprzedzone są one ćwiczeniami wstępnymi, które mają pobudzić ciało do aktywności podczas rysowania. Do ćwiczeń tych zaliczamy m.in. zabawy z wykorzystaniem lustra, elementy gimnastyki, zabawy manipulacyjne, zabawy paluszkowe itp. Ćwiczenia te prowadzone są równolegle z ćwiczeniami zawartymi w zeszytach ćwiczeń.

Muzykoterapia Muzykoterapia polega na wykorzystywaniu wpływu muzyki na psychofizyczny rozwój dziecka oraz łączeniu dobieranych bodźców dźwiękowych z aktywnością ruchową. Jest to metoda, przy pomocy której można stworzyć sytuacje dostarczające sposobności do zaspokojenia potrzeb psychicznych i fizycznych dzieci. Uwrażliwia na odbiór bodźców z otoczenia, wpływa na rozwój świadomości swojego ciała, koncentrację uwagi, pamięć, wyobraźnię. W trakcie zajęć muzykoterapeutycznych dzieci mają możliwość przeżycia i doświadczania czterech podstawowych sytuacji terapeutycznych: odreagowania, rytmizacji, relaksacji, aktywizacji.

Program Rozwoju Komunikacji MAKATON aut. Bogusławy Kaczmarek Makaton to wspomagający i alternatywny sposób porozumiewania się. Wykorzystuje elementy komunikacji totalnej: słuchowe, migowe (gesty), wzrokowe (symbole)  i ustne (mowa). Daje możliwość swobodnej ekspresji, służąc zarówno dzieciom, jak i dorosłym jako „głos” umożliwiający kontakt z innymi ludźmi oraz uczestniczenie w codziennym życiu. Na program składają się znaki manualne – gesty oraz znaki graficzne – symbole. Gestom i symbolom towarzyszy zawsze mowa. Makaton posiłkuje się również mimiką, językiem ciała oraz ukierunkowaniem i umiejscowieniem gestu, co dodatkowo wzmacnia przekazywaną informację.

Metoda stymulacji polisensorycznej Rolą metody stymulacji polisensorycznej jest usprawnianie wszystkich zmysłów: czucia, dotyku, węchu, smaku, wzroku, słuchu, tak by umożliwić dzieciom zintegrowane, wielozmysłowe poznawanie świata. Ćwiczenia stymulacyjne są proste, nawiązują do wczesnych dziecięcych czynności i doświadczeń poznawczych.

Terapia Ręki  Jest to program stworzony do terapii małej motoryki, czyli precyzyjnych ruchów dłoni, a także zmysłów, czyli percepcji ręki. Ćwiczenia polegają na różnorodnej pracy manualnej zgodnej z  zainteresowaniami dziecka. Dzięki niej dziecko nie tylko ćwiczy rękę, ale także uczy się cierpliwości  i koncentracji uwagi. Dzięki zajęciom usprawniania jest precyzyjna praca rąk, koordynacja między dłońmi, koordynacja ręka-wzrok, przekraczanie linii środkowej ciała.

Literatura: M.Frostig,D.Horne: Wzory i obrazki-Poziom Podstawowy. Warszawa 1989r. J-Francis-Williams: Dzieci ze specjalnymi trudnościami w nauce. Warszawa 1975r., J. Doroszewska - Pedagogika Specjalna ; Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1981r. Dziecko niepełnosprawne w rodzinie pod red. I. Obuchowskiej ; Warszawa 1999r. Pedagogika Specjalna pod red. W. Dykcik ; Poznań 2001r. Bogdanowicz M. Kisiej B. Przasnyska M. Metoda Weroniki Sherborne w terapii wspomaganiu rozwoju dziecka, Warszawa 1989r. Zabłocki K.J. Mózgowe porażenie dziecięce w teorii i terapii, Warszawa 1998r. Cz. Kupisiewicz. Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa 1973r.