Jak dawniej mówiono w gminie Biskupiec?
Gmina Biskupiec Położona w południowo-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w powiecie nowomiejskim. Graniczy z województwem kujawsko-pomorskim. Gmina Biskupiec sąsiaduje z 4 gminami województwa warmińsko-mazurskiego: Iława, Nowe Miasto Lubawskie, Kurzętnik i Kisielice oraz z gminami województwa kujawsko-pomorskiego: Jabłonowo, Świecie nad Osą, Łasin i Zbiczno. Siedzibą władz jest wieś Biskupiec położona w centrum gminy nad rzeką Osą. Gmina Biskupiec zajmuje powierzchnię 241,30km2.
Źródło: http://www. bil-wm. pl/biskupiec_pomorski/ryc/7e1f0ab2c7b0b7c6
Miejscowość została założona w 1325 r Miejscowość została założona w 1325 r. na terenie państwa krzyżackiego przez biskupa pomezańskiego Rudolfa jako Bischofswerder (w pol. tłumaczeniu "ostrów biskupi") i w1331 r. podniesiona do rangi miasta. Zasiedlona głównie niemieckimi osadnikami, lokacja otrzymała własny kościół i mury obronne. W 1540 r. oficjalnie wprowadzono w mieście reformację, choć jeszcze w 1625 jego ludność była uznawana za w połowie katolicką. W 1871 r. Biskupiec otrzymał własną stację kolejową na wybudowanej w odległości 2,5 km od miasta strategicznej linii kolejowej Toruń-Wystruć. Traktat Wersalski wytyczył granicę polsko-niemiecką na rzece Osie, w bezpośrednim sąsiedztwie miasta. Bischofswerder stał niemieckim miastem granicznym, zaś jego stacja kolejowa znalazła się już na terytorium polskim. Samo miasto zostało wyznaczone również jako terytorium plebiscytowe. W ramach przeprowadzonego 11 lipca 1920 r. plebiscytu narodowościowego w Prusach Wschodnich, jedynie 15% z 1509 oddanych w mieście głosów opowiedziało się za przyłączeniem do Polski i Biskupiec pozostał w granicach Niemiec. Odcięte od stacji kolejowej miasto otrzymało w 1925 r. nowe połączenie z Kisielicami. W 1945 r. Biskupiec doznał ciężkich zniszczeń (60%) podczas zajmowania przez wojska radzieckie. Miasto zostało przekazane Polsce, jego ludność wysiedlona do Niemiec i zastąpiona polskimi przesiedleńcami. Zrujnowany Biskupiec nie został przez polską administrację zakwalifikowany do rzędu miast, zaś jego centrum pozostało nie odbudowane. W 1969 r. zamknięto, zaś w 1974 r. ostatecznie rozebrano połączenie kolejowe z Kisielicami.
Miejscowość Ulica nr Obiekt nr rejestru data wpisu Babalice Park Krajobrazowy A-441/T 1 lipca 1984 Bielice Park dworski wraz z częścią dawnego podjazdu do dworu A-400/T 8 kwietnia 1997 Biskupiec Pomorski Kwiatowa Kościół Parafialny p.p. Św. Jana Nepomucena i Matki Boskiej Różańcowej wraz z terenem przykoscielnym otoczonym murem A-647/T 31 grudnia 1993 Rynek 008 Ratusz A-603/T 25 maja 1990 pozostałości gotyckich, obronnych murów miejskich A-576/T 22 sierpnia 1960 układ urbanistyczny z pozostałościami dawnej zabudowy z 1-poł. XVIII w., Kościołem Ewang. i murami A-131/T 20 kwietnia 1950 Piekarska 003 Dom A-739/T 19 listopada 1967 Szpitalna A-738/T
Biskupiec Pomorski Kościół A-130/T 20 kwietnia 1950 Czachówki Zespół Pałacowo-Parkowy (z zabudową folwarczną) A-700/1- 7/T 21 listopada 1997 Dworek A-596/T 14 grudnia 1989 Pałac A-568/T 29 września 1987 Lipinki Kościół Parafialny p.w. Św. Piotra i Pawła wraz z cmentarzem przykościelnym A-957/T 29 lipca 1968 Pałac i otaczający park A-136/T 13 lipca 1949 Łąkorek A-512/T 20 grudnia 1986 Zespół Pałacowo-Parkowy (10 obiektów) A-672/1- 10/T 30 grudnia 1995 Łąkorz Wiatrak holenderski A-352/T 11 lipca 1980
W okresie międzywojennym (1920 - 1939) w Krotoszynach istniała trzyklasowa katolicka szkoła podstawowa. W czasie II wojny światowej budynek szkoły uległ częściowemu zniszczeniu, a jego odbudowę rozpoczęto po 1945 roku. W 1946 roku w byłym budynku straży granicznej rozpoczął działalność Urząd Gminy Krotoszyny. Następnie budynek został zaadaptowany na ośrodek zdrowia i przedszkole. W Krotoszynach funkcjonował posterunek milicji obywatelskiej, biblioteka publiczna, świetlica wiejska. Gmina Krotoszyny – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1934-1954[2] w woj. pomorskim[3]/olsztyńskim (dzisiejsze woj. warmińsko-mazurskie). Siedzibą władz gminy były Krotoszyny. Gmina zbiorowa Krotoszyny została utworzona w ramach reformy na podstawie ustawy scaleniowej 1 sierpnia 1934 roku w powiecie lubawskim w woj. pomorskim (II RP) z dotychczasowych jednostkowych gmin wiejskich: Fitowo, Krotoszyny, Szwarcenowo i Wonna (oraz z obszarów dworskich położonych na tych terenach lecz nie wchodzących w skład gmin)[4]. Po wojnie gmina znalazła się w woj. pomorskim (w 1950 roku przemianowanym na bydgoskie). 12 marca 1948 roku zmieniono nazwę powiatu lubawskiego na nowomiejski[5]. 6 lipca 1950 roku gminę Krotoszyny wraz z całym powiatem nowomiejskim przyłączono do woj. olsztyńskiego[6]. Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 6 gromad: Bielice, Czachówki, Fitowo, Krotoszyny, Szwarcenowo i Wonna[7]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[8]. Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 roku po reaktywowaniu gmin[9], a z jej dawnego obszaru i z obszaru dawnej gminy Łąkorz utworzono nową gminę Biskupiec. Zobacz też: gmina Krotoszyn
Gmina Biskupiec położona jest w województwie Warmińsko-Mazurskim, w powiecie nowomiejskim. Jest gminą typowo wiejską o charakterze rolniczo - przemysłowym o czym świadczy rozległy obszar zajmowany przez użytki rolne wynoszący 15048,80 ha. Miejscowe rolnictwo nastawione jest na uprawę zbóż i roślin okopowych. Na terenie gminy funkcjonuje ponad 390 podmiotów gospodarczych działających głównie w sferze handlu, transportu, przetwórstwa rolno - spożywczego, budownictwa i przemysłu drzewnego. Liczba podmiotów gospodarczych systematycznie wzrasta. Funkcjonują tu także trzy stacje paliwowe w tym także całodobowe, co stanowi duże udogodnienie zarówno dla społeczeństwa miejscowego jak i turystów. Przez teren gminy przebiega droga wojewódzka łącząca Grudziądz z Nowym Miastem Lubawskim, oraz trasa kolejowa z stacjami PKP w Biskupcu Pomorskim, Lipinkach i Ostrowitem. Gmina cieszy się szerokim zainteresowaniem turystów chociażby ze względu na piękne obiekty zabytkowe i urozmaicony krajobraz.
absznyt - oflis, oblina absztyfikant - kawaler aceni - waćpani alasz - denaturat ancug - ubranie antaba - klamka antlager - pomocnik apem - otwarte aprychtówka - wyrówniarka arbajt - praca arendarz - dzierżawca auf - na lewo baczyć - pilnować badejki - kąpielówki badować - kompać się badownia - kąpielisko badówki - kąpielówki badziewie - patałajstwo bajtle - dzieci balia - wanna bałda - fałda bałek - belka, drążek bana - dworzec kolejowy banoza - stacja kolejowa bantżaga - piła taśmowa baraka - remiza strażacka benderka - snopowiązałka bigiel - wieszak biksa - puszka biljet - bilet kolejowy bindfode - sznurek (dratwa) biszung - stromy nasyp przy torach kolejowych blat - płyta wierzchnia stołu blutka - salceson bogać tam - zwątpienie bolec - śruba bombony - cukierki brantmur - fundament
brechsztanga - tom brejtka - prymitywna młocarnia brółttasza - chlebak bryftryger - listonosz bryle - okulary brymza - hamulec bubu - zimno bugaj - placek ziemniaczany burka - kurtka bylem - byliśmy cacka - sitko do mleka carga - element drewniany do okna cejtung - gazeta centerfuga - urządzenie do oddzielania śmietany z mleka chałat - długi płaszcz noszony przez żydów chały - ciuchy chechłać - prać chiba niesposób - niemożliwe chichuł - wiatr chochla - nalewka choćta - chodźcie chofnal - gwóźdż kowalski do podkowy chować - hodować chrępel - kręgosłup chryja - awantura chrystek - okrągły piecyk cięgiem - ciągle (bez przerwy) cigęć - cień citon – kot cug - pociąg cyferblat - tarcza zegara cyngiel - język spustowy cypek - dziobek od czajnika ćmuchać - jeść data - dacie daufmaszyna - maszyna parowa do prac polowych np.do młócenia
dawa - damy deka - koc dekel - przykrywka deleja - plotkara deska - kurtka dinks - pokrętło do dom - do domu dom - damy donder - osoba wiecznie niezadowolona durch - stale drabka - drabina drapaka - miotła do zmiatania draszować - jeść drauba - korba do wierteł drejfus - potrójne metalowe kopyto do naprawy butów drejować - toczyć drekslarka - tokarka do drewna dreszmaszyna - maszyna do młucenia zboża(młockarnia) drewutnia - pomieszczenie do drzewa drwionki - drzwi drybus - drewniany pojemnik na wodę dubelt - podwójny durch - wciąż durszlak - sito (cedzak) dycht - do końca dychtownie - szykownie, elegancko dzie - gdzie dziewki - dziewczyny dźwierze - drzwi ejwoj - tutaj eno - tylko fach - zawód facjatka - balkon (wnęka ) fajerki - kręgi od pieca fajftabak - tabaka do fajki falatry - placki smażone na piecu fanga - cios faryna – cukier
feksować - cwaniakować wymądrzac się ferkarta - bilet kolejowy fatko - szybko fefernuski - cukierki fejn - ładnie feksować - cwaniakować wymądrzac się ferkarta - bilet kolejowy fertig - gotowe fertykuł - szafka ferzinkiel - poszerzenie otworu na zewnątrz fierana - firana flama - płomień flaszka – butelka fliza - płyta chodnikowa fojerkasa - ubezpieczalnia od ognia folgować - zwalniać opóźniać folguma - koło z oponą forcier - szpikulec frisztyk - śniadanie fucht - dojście powietrza (przewiew) fuchtel - wialnia do zboża fuciek - błąd funt - 0,5 kg funtsztyk - odważnik furmanka - powóz konny furziść - z drogi (zrobić przejście) fusbank - niski stołeczek (krzesło) futer - jedzenie (pasza) futrować - karmić, żywić (zwierzęta) fyjderkasta - piórnik fyrtel - wyznaczony (ograniczony) rejon gacie - kalesony gafle - widły do ziemniaków galant - duży galańcie - dużo gałgan - rozrabiaka, urwis gancegal - obojętnie gancpomada - obojętnie ganek - weranda gardina - firana gater - trak do cięcia drewna
gazlampa - lampa gazowa gazmaska - maska gazowa gipsdeka - sufit gira - noga giskan - konewka glanc - połysk glanc - polewa, lukier np.na pączku glaska - szklanka (filiżanka) glaspapier - papier ścierny gleszyć - wróżyć, przewidywać glónek - kromka chleba góra - strych (poddasze) graca – motyka graczka - haczka grapa - duży garnek grapka - mały garnek gryf - uchwyt gryfel - rysik służył do pisania na tabliczkach grymka – czapka gryz - kasza manna gutalina - pasta do butów haferfloki - płatki owsiane, zacierki hantlager - pomocnik murarski haśtyś - gwałtownie hyklowanie - szydełkowanie ino - tylko iść na szaber - iść coś ukraść izba - pokój je - jest
jenaczy - inaczej jermark - jarmark ji - jej jizusgrejter - lizus, obłudny człowiek jo - tak kabel - przewód elektryczny kacenjamer - kocia muzyka kachle - elementy pieca kaflowego (kafle) kajet - zeszyt kalk - wapno kamasze - buty kanka (kana) - pojemnik (bańka) na mleko kant - krawędż kapkę - odrobinę (troszeczkę) kapkie - trochę kara - taczka kartke - kartkę kartong - karton kastka - skrzynka kastrolka - garnek katana - burka, wdzianko,(kurtka) kerat - pług z jedną skibą kereja - sutanna, długa suknia kesel - kocioł keta - łańcuch ketenszpaner - naciąg łańcucha przy rowerze kfampa - gęsta zupa kiecka - suknia kiele - obok, przy
kierówka - halka kietować (ryglować) - zamykać drzwi na klucz kindersztuba - pokój dziecinny kipka - taca do pieniędzy kisać - rosnąć (np. ciasto) kisiok - źrebak kiżenka - maselnica przyrząd do robienia masła klaftry - miara objętości torfu kli - gorąco klumpy - buty z drewnianymi spodami kłaki - włosy knap - w sam raz, akurat knowie - pęk kłosów,(mniej niż snopek) knybel - kij knyf - zdolność do czegoś koder - ścierka koderbal - potańcówka (bal) koło - rower komora - spiżarnia konzulka - nocny stolik kopal - pas wojskowy kopońka - misa do wyrabiania ciasta na chleb kormony - ubrania korzystom - korzystam kosior - przyrząd do mieszania węgla w piecu kosztur - hak do mieszania w palenisku koza - piecyk na węgiel okrągły (1 otwór) kragel - sprężynarka do spulchniania gleby kranc - koło zębate krapa - motyka krejeżaga - piła tarczowa
kwarta - litrowy garnek laćki (laczki) - kapcie ladung - bicie (lanie) kręfy - padaczka krojcchaka - kilof kropaki - buty z cholewami kropaki - długie buty kruż - doniczka krypa - koryto dla krów krypel - chory człowiek krystek - piecyk żeliwny na węgiel (prostokątny) 2 otwory krysztrymfe - podkolanówki kryzel - bąk kryzowaty - czlowiek z kręconymi włosami kse - na prawo ksiunc - ksiądz kubaba - ziele angielskie kubeł - wiadro kuch - ciasto drożdżowe kucher - kucharka kuchnia - piec do gotowania kuczer - woźnica kufajka - gruba kurtka kugle - bombki na choinkę kulaska - laska kupidło - pieniądze kupiliśta - kupikiście kupujewa - kupujemy kupywać - kupować kwarta - litrowy garnek laćki (laczki) - kapcie ladung - bicie (lanie) latosz - latem, tego roku lauba - altana leberka - wątrobianka (pasztetowa) lejba - luźny płaszcz lelija – lilia leszka - grządka leżanka - tapczan leżć - iść liść bobkowy - liść laurowy litkup - miara alkoholu lomsz - okładzina do pługa lorbas - duży huligan
musztryk - musztarda mutra - nakrętka muzykanci – orkiestra lotny - być w czymś biegłym lycki - lejce (do powożenia koni) łobzować - przepalować, przeprowadzić w inne miejsce np. krowę łołówek - ołówek łońskiego roku - zeszłego roku łysknąć - spojżeć machórka - tabaka majgyfer - chrabąszcz majstersztyk - coś wykonane idealnie makierować - symulować, udawać makutra - misa do wyrabiania ciasta do chleba maltich - obiad mankolije - zmyślenia mantel - płaszcz mata - macie mawa - mamy mejsel - przecinak mieć dryg - mieć do czegoś predyspozycje, uzdolnienie młodzie - drożdże mniech - worek momka - mąka monszuster - sztruks motocykel - motocykl motur - silnik spalinowy lub elektryczny móm - mam musztryk - musztarda mutra - nakrętka muzykanci – orkiestra mycka - czapka myter - metr na bork - na kredyt (np. na zeszyt w sklepie) na zad - do tyłu namknąć się - przesunąć się naroł - nasuń się narychtować zegarek - nakręcić zegarek naszykować - przygotować natron - soda nejmaszyna - maszyna do szycia nie gilta - nie można nie lonta - nie można nima - nie ma
patefon - adapter, gramofon pertykiel - zegar (wahadło) nudle - makaron nyjkasta - ozdobne pudełko z przyborami do szycia oberlufcik - okienko do wietrzenia obleka - ubranie oblyc - ubrać obora - podwórko obtoknąć - opłukać obuć - ubrać oburdać się - ciepło się ubrać ochyndorzyć - okryć odciąg - mleko odtłuszczone odkietować - otworzyć odszancować - odgarnąć np.śnieg ogacić - ocieplić przed mrozem ojropa - europa okrasa - słonina olopa - duża wielka baba onterchołzy - kalesony ontoruzy - kalesony ółrenklapy - nauszniki padół - dół (dziura) pajda - kanapka (złożona kromka chleba) papierosy - cygarety papla - topola parsk - ziemianka patefon - adapter, gramofon pertykiel - zegar (wahadło) pika - ostry łom do przebijania lodu pikulus - kolędnik (przebieraniec) pitrólka - nafta plata - piec kuchenny platy - drzwi od stodoły pląsy - tańce plejster - plaster np. opatrunkowy plucha - pierzyna po wiela - po ile po wiela stoji - ile kosztuje poczkaj - poczekaj podź - chodź policyja - policja
pukiel - plecy, garb na plecach puliwer - sweter bez rękawów polterabend - tłuczenie szkła przed domem weselnym (w przeddzień ślubu) pomaska - masło popla - topola popyskać - źle skopać ogródek porsk - piwnica do przechowywania ziemniaków portki - spodnie pospółka - zupa ziemniaczana pozbaść - poznać i wykorzystać czyjeś słabe strony póć ejwoj - choć tutaj póćta - pójdzcie pracharyja - bałagan prasa - żelasko propek - korek prowozek - sznurek przednówek - wiosna przetrejbować - zmielić, przemielić przybość - chodzić w butach bez skarpet przybość - na boso przycheftować - przymocować lekko przybić pucchebel - strug gładzik pucmachewka - kapelusznik(ca) osoba nosząca kapelusze puć ajf - chodź tu pudding - budyń pue - tynk pukiel - plecy, garb na plecach puliwer - sweter bez rękawów pulman - wagon puta - indyczka rachować - liczyć rajber - rozrabiaka raps - gwałtowne zderzenie raptus - porywczy raszpel – pilnik rąkiel - brukiew reizen fiber - zdenerwowanie przed podróżą reizen tasza - torba podrózna rejba - tarka do prania rejbeska - tarka rejza - jazda rejza - gałąź, konar remiza - sala taneczna rentowne - mięso wołowe rozberg - maneż, kierat
strzykowanie - robienie na drutach stuf - garnuszek z jednym uchem rozwerk - maneż rozwerk - kierat ruchać - ruszać rudle - sanki z desek rychtować - zrobić rychtyk - tak ryżydło - mąka ziemniaczana sagan - garnek siemel - blądyn siemel - ławka bez oparcia 2 osobowa sień - korytarz siła - ile siurgać - fruwać, latać skaska - wskazówka zegara sklep - piwnica skład - sklep skład kolonialny - sklep spożywczy skopowina - mięso baranie skweres - upał som - sam sprzedajewa - sprzedajemy sprzedajta - sprzedajcie srywek - mały garneczek statki - naczynia statory - naczynia steczka - dróżka stelmach - kołodziej stołek - krzesło strzykowanie - robienie na drutach stuf - garnuszek z jednym uchem szabel - fasola szalki - odważniki szałerek - budynek gospodarczy do przechowywania drewna szciukuta - czkawka szczyl - brzdąc szejbka - podkładka pod śrubę szfejsaparat - spawarka szfejsować - spawać szfung - sprawność szif – statek
szrejbmaszyna - maszyna do pisania szrejcuchy - łyżwy szkołowany - wykształcony szlaban - 2 osobowe łożko rozkładane szlafmyca - czapka do spania szlofy - sanie szlory - kapcie szlouch - wąż ogrodniczy szluk - łyk szmelc - złom szmergiel - kamień ścierny szmida - kuźnia szneka - słodka bułka sznelcug - pociąg pośpieszny sznopel - młodzian sznoptuch - chusteczka sznytka - kromka chleba szondy - drewniane nosidło do wody szopa - budynek gospodarczy( stajnia, obora, chlewnia) szpada - łopata szpantel - tył mebli szparkasa - kasa oszczędności szpek - słonina szpera - kontrola (na granicy) szpetny - brzydki szplynt - pręt krótki bolec szranczek - szafka szrank - szafka szrejbmaszyna - maszyna do pisania szrejcuchy - łyżwy szrejengi - łyżwy szróba – śruba szrółbank - strug spust szrubsztag - imadło szryft - charakter pisma sztachnąć się - zaciągnąć się papierosem sztamajza - dłuto sztanknąć - pogrubić żelazo sztapel - listwa, kij sztender - kwietnik sztepdeka - kołdra szterka - tory kolejowe (linia kolejowa) szterka - tor kolejowy sztory - zasłony sztrafa - kara pieniężna
trodel - pąpon na bucie (kapciu) trycknąć - dotknąć sztramny - wyprostowany sztrejdralce - zapałki sztrejfa - wstążka sztrejfmas - znacznik sztychować - ostrzyć kosę sztyfle - buty oficerskie sztyfle - buty z cholewami sztyper - drzazga, kołek, wiór szucher - bałagan, oszustwo szuldyner - klasa (sala lekcyjna) szynk - gospoda szypa - łopata szyszchel - sierść ślomban - drewniane łóżko targać - nosić, podnosić taska - filiżanka tasza - teczka taszenlampa - latarka taszlampa - lampa kieszonkowa (latarka) tepich - dywan tombank - lada sklepowa topek - nocnik trepki - sandały trepy - schody tretować - deptać tretuar - chodnik trodel - pąpon na bucie (kapciu) trycknąć - dotknąć tryfta - wjazd na podwórze między budynkami trygielek - garnek tryksnąć - dotknąć tryt - stopień schodowy tumlować się - bić się tutka - papierowa torebka tygiel – garnek tyjger - dźwig tytenfas - kałamaż udziurgać - umazać, wysmarować ugliglać - coś źle zrobić
wurzupa - woda po gotowaniu kiełbasy wychodek - ubikacja unterjaka - ubranie noszone pod ubraniem wierzchnim urychtować - uporządkować ustęp - ubikacja uzorgować - postarać się walonki - filcowe buty warować - pilnować warstat - ława stolarska warzęchwia - nalewka waserwaga - poziomica wądół - jar wejnatszmen - mikołaj welować - głosować weno go - patrzcie go weno wejta go - widzicie go westka - kamizelka wiater - wiatr wichajster - bliżej nieokreślona specjalna dobra rzecz wiela - dużo wiksa - pasta do butów winkiel (za winklem) - za rogiem wleść - wejść wolant - bryczka wom - wam worszta - kiełbasa wurzupa - woda po gotowaniu kiełbasy wychodek - ubikacja wyleść - wyjść wyndoł - wykop, dół wypekrować - wymieszać wyro – łóżko wyrychtować - wyszykować wyskać - szukać wyżki - na wysokości ylkanka - oliwiarka yno - tylko za pazuchą - pod ubraniem za wczorem - przed wczoraj zabaczyć - zapomnieć zaczkaj - zaczekaj zakietować - zamknąć zamonowszy - przy okazji zawdy - zawsze
zbierata - zbieracie zborgować - zkredytować zebuć - rozebrać, zdjąć (ubranie) zejty - boki zicher - wichura zieje - wieje zilk - wilk zino - wino zlegować - dać, przekazać zlejdować - wytrzymać, dać radę zompa - tarfowisko zorgobliwy - zaradny zorgować - robić zapasy zosa - sos zrobilem - zrobiliśmy zyger - zegar zylc - zimne nogi" galareta żaga - piła ręczna żaki - studenci żandarm - policjant żiwo - szybko żonkiel - brukiew żydek - nóż do obierania ziemniaków żydelek - małe krzesło
Krótkie opowiadanie o gminie zużyciem słów gwary Biskupiec jest Fejm Gminą .Jest to bardzo krajobrazowa i turystyczna okolica . Gmina ta jest położona w województwie Warmińsko-mazurskim w powiecie Nowomiejskim. Sa, także rezerwaty przyrody takie jak jeznoro Karaś, rezerwat przyrodniczy we Warnie. Je również wiela skół, dzie można zdobyć jakiś fach, dzieki któremu w danej nam przyszłosci będzie łatwiej o znalezienie arbajtu. Jest ejwoj także wiela gospodarstw, na których chowa sie mućkii prosiaki trzeba je futrować. Są, także Jermarki, gdzie kupicie warzywo, owoce, Kormony i wiele innych rzeczy. W naszej gminie znajdują się, Także zabytki takie jak: Stary kościół pod wezwaniem św.Jana Chrzciciela, Wierza ciśnień w Biskupcu i inne. Jest, też stara bana, dzięki któremu turyści w wiele innych ludzi może dojechać w różne zakątki. Naszej Gminy. Na zakończenie musze dodać iż znajdują sie także na naszym terenie 36 miejscowości wiejskich. Polecam wszystkim turystom, żeby przyjeżdżali do naszej gminy, ponieważ nikt nie ma tak pięknych krajobrazów jak Gmina Biskupiec .
Projekt przygotowali Paweł Łukaszewski Mateusz Dreszler Mariusz Lenikowski Marika Dymińska Sebastian Kowalski Szymon Szczucki Anna Przekopowicz Bartosz Śliwiński Wiktoria Patalon Jowita Isańska Patryk Bartnicki Opiekun projektu – Pani Anna Orłowska ŹRÓDŁA Internet: http://www.jezioro.com.pl/parki/parki_krajobrazowe.html?id=946 http://pl.wikipedia.org/wiki/Gwara_lubawska http://www.gwarypolskie.uw.edu.pl http://ziemialubawska.blogspot.com/2012/05/gwara-ziemi-lubawskiej.html http://www.net-kurier.pl/artykul,6934 http://www.biskupiec_pomorski.bil-wm.pl/ http://www.nowemiasto.com.pl/gminy/index.php?biskupiec,4 http://www.gminabiskupiec.pl/asp/pl_start.asp?typ=13&menu=23&strona=1