Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego Doradztwo na Mazowszu Andrzej Kamasa Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego 06.10.2015 r.

Polskie i mazowieckie rolnictwo Powierzchnia użytków rolnych w uprawie Polska – 14 609 161 ha (woj. maz. – 1 901 921 ha) Liczba gospodarstw rolnych Polska – 1 429 006 (woj. maz. - 212 159) Średnia powierzchnia gospodarstwa Polska - 10,48 ha (woj. maz. - 8,55) Liczba rolników pobierających dopłaty – Polska - 1 351 476 (woj. maz. - 209 828)

Rozmieszczenie produkcji rolniczej na Mazowszu

Ośrodki Doradztwa Rolniczego (16) Doradztwo rolnicze w Polsce Ustawa z dnia 22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego (Dz. U. Nr 251 poz. 2507 z późn. zm.) Centrum Doradztwa Rolniczego Ośrodki Doradztwa Rolniczego (16) Doradztwo prywatne Podlega ministrowi rolnictwa Podlegają zarządom województwa Posiadają akredytację ministra rolnictwa Doskonalenie zawodowe pracowników ośrodków doradztwa rolniczego Szkolenia i doradztwo dla rolników

Zadania CDR 1. przygotowuje i wprowadza jednolite sposoby działania ośrodków wojewódzkich w zakresie realizowanych przez nie zadań; 2. przygotowuje i przekazuje ośrodkom wojewódzkim materiały informacyjne i szkoleniowe, w tym dotyczące pomocy w zakresie działalności gospodarstw rolnych i produkcji rolniczej finansowanej lub współfinansowanej ze środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej lub innych instytucji krajowych lub zagranicznych; 3. opracowuje analizy i prognozy w zakresie rozwoju doradztwa rolniczego; 4. prowadzi szkolenia dla pracowników ośrodków wojewódzkich: a) w zakresie metodyki i zadań doradztwa rolniczego, ze szczególnym uwzględnieniem integracji z UE b) realizujących zadania wynikające z przepisów odrębnych;

Zadania CDR 5. prowadzi doskonalenie nauczycieli szkół rolniczych w zakresie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich; 6. tworzy i prowadzi centralny system informacji i bazy danych na potrzeby doradztwa rolniczego; 7. organizuje szkolenia, pokazy, seminaria i konferencje oraz inne przedsięwzięcia w zakresie rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich oraz rolnictwa ekologicznego; 8. koordynuje zadania w zakresie rolnictwa ekologicznego wykonywane przez ośrodki wojewódzkie; 9. upowszechnia wyniki badań naukowych w praktyce rolniczej; 10. wykonuje zadania w zakresie przeprowadzania, na zasadach określonych w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, kontroli w zakresie spełniania przez podmioty warunków niezbędnych do udzielenia akredytacji oraz przestrzegania warunków dotyczących świadczenia usług doradczych objętych udzieloną akredytacją.

Zadania ODR-ów Nieodpłatnie prowadzą szkolenia dla rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich, w szczególności w zakresie: a) stosowania nowoczesnych metod agrotechnicznych, hodowli oraz przetwórstwa rolno-spożywczego, b) rozwiązywania problemów technologicznych i organizacyjno-ekonomicznych gospodarstw rolnych, c) rachunkowości w gospodarstwach rolnych, d) rolnictwa ekologicznego e) rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich, f) unowocześniania wiejskiego gospodarstwa domowego, g) ubiegania się o przyznanie pomocy finansowanej lub współfinansowanej ze środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej lub innych instytucji krajowych lub zagranicznych, h) modernizacji gospodarstw rolnych, poprawy jakości artykułów rolno-spożywczych i ich przetwórstwa oraz wzmocnienia pozycji rolników na rynku, i) zarządzania gospodarstwem rolnym, j) promocji produktów lokalnych i regionalnych;

Zadania ODR-ów 2. prowadzą działalność informacyjną wspierającą rozwój produkcji rolniczej; 3. prowadzą działalność w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich; 4. udzielają pomocy rolnikom i innym mieszkańcom obszarów wiejskich w zakresie sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania pomocy finansowej pochodzącej z funduszy UE lub innych instytucji krajowych i zagranicznych; 5. prowadzą analizy rynku artykułów rolno-spożywczych i środków produkcji oraz gromadzą i upowszechniają informacje rynkowe w tym zakresie; 6. mogą prowadzić doświadczalnictwo odmianowe w ramach porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego; 7. upowszechniają metody produkcji rolniczej i stylu życia przyjaznych dla środowiska; 8. podejmują działania na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, ekologicznego i funkcjonalnego urządzania gospodarstwa rolnego;

Zadania ODR-ów 9. upowszechniają rozwój agroturystyki i turystyki wiejskiej oraz prowadzą promocję wsi jako atrakcyjnego miejsca wypoczynku; współdziałają w realizacji zadań wynikających z programów rolnośrodowiskowych oraz programów działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych; 11. prowadzą analizy przemian w zakresie poziomu i jakości produkcji rolniczej i funkcjonowania gospodarstw rolnych oraz upowszechniają wyniki tych analiz w pracy doradczej.

Zadania ODR-ów Odpłatnie wykonują usługi, w szczególności w zakresie: 1) prowadzenia: a) ksiąg rachunkowych i dokumentacji niezbędnej w rachunkowości w gospodarstwach rolnych, b) działalności promocyjnej gospodarstw rolnych, w szczególności agroturystycznych lub ekologicznych, c) kursów przygotowujących do uzyskania tytułów kwalifikacyjnych w zawodach przydatnych do prowadzenia działalności rolniczej, d) działalności: – wydawniczej, – poligraficznej, – laboratoryjnej, – hotelarskiej i gastronomicznej, – szkoleniowej niezwiązanej z realizacją zadań szkoleniowych nieodpłatnych e) gospodarki pasiecznej;

Zadania ODR-ów 2) udostępniania pomieszczeń i innych składników majątkowych; 3) organizacji targów, wystaw, pokazów, konferencji i innych przedsięwzięć upowszechniających wiedzę rolniczą, nowe technologie produkcji i promujących produkty i wyroby przetwórstwa rolno-spożywczego; 4) sporządzania: a) opracowań oceny możliwości inwestycyjnych gospodarstw rolnych, b) analiz i opracowań ekonomicznych, finansowych i technologicznych, c) oceny użyteczności maszyn rolniczych, d) planów nawozowych lub planów przechowalnictwa nawozów naturalnych, e) planów rolno-środowiskowych, f) planów przestawienia gospodarstwa rolnego na produkcję metodami ekologicznymi lub planów produkcji w gospodarstwach ekologicznych; 5) wypełniania wniosków lub innych dokumentów niezbędnych do ubiegania się o przyznanie pomocy finansowanej lub współfinansowanej ze środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej lub innych instytucji krajowych i zagranicznych;

Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Warszawie Stan zatrudnienia w MODR Warszawa 2014 r. - 571 osób 2015 r. - 558 osób ul. Czereśniowa 98, 02-456 Warszawa tel. 48 22 571 61 00, fax 48 22 571 61 01 www: modr.mazowsze.pl

Struktura MODR Warszawa Oddziały MODR Warszawa – 6 TZD (Terenowe Zespoły Doradcze) – 37 Oddział Ostrołęka Oddział Płock Oddział Bielice Oddział Poświętne Oddział Siedlce Oddział Radom Centrala MODR

Historia doradztwa na Mazowszu Od 2005 r. Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego Od 1975 r. 5 Wojewódzkich Ośrodków Postępu Rolniczego 1911 r. wystawy sprzętu rolniczego od 1923 r. Ognisko Kultury Rolnej i Zakład Doświadczalny Od 1945 r. Rolniczy Zakład Doświadczalny i Ognisko Kultury Od 1956 r. Rolniczy Rejonowy Zakład Doświadczalny Od 1991 r. 7 Ośrodków Doradztwa Rolniczego 1911 r. 1923 r. 1945 r. 1956 r. 1975 r. 1991 r. 2005 – 2015 r. Pierwsza spółdzielnia mleczarska i gorzelnia założone przez ówczesnego właściciela Bielic Pierwsze pole doświadczalne i gospodarstwo rolne w Poświętnem planowanie otwarcia szkoły rolniczej Od 1999 r. Regionalne Centrum Doradztwa Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich w Poświętnem i Radomiu Od 1950 Zakład Doświadczalny w Poświętnem Koła Producentów Zbóż

Nauka – doradztwo – praktyka (powiązania) Misja doradztwa Nauka – doradztwo – praktyka (powiązania) Transfer wiedzy Społeczna interakcja Rozwiązywanie problemów wg dr hab. inż. Eugeniusza K. Chyłka

Podstawowe zadanie MODR Warszawa udzielanie wszechstronnej pomocy rolnikom i mieszkańcom wsi w celu poprawy sytuacji dochodowej i warunków życia oraz wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich

Formy i metody pracy doradczej Indywidualne doradztwo Szkolenia (stacjonarne i wyjazdowe, także w ramach realizowanych projektów UE i krajowych) Pokazy Demonstracje Kursy (agroturystyczne, operatorów kombajnów zbożowych) Konkursy i olimpiady Imprezy i wystawy rolnicze Praca z grupami producentów rolnych Doświadczenia na polu demonstracyjnym (Poświętne) Publikacje

Zadania priorytetowe na 2015 r. MODR Warszawa Popularyzacja zagadnień Wspólnej Polityki Rolnej (I i II filar) na lata 2014-2020. 2. Integrowana ochrona roślin. 3. Ochrona pszczoły miodnej i dzikich zapylaczy. 4. Zarządzanie finansami gospodarstwa rolnego. 5. Identyfikacja tradycyjnych, lokalnych i regionalnych produktów żywnościowych.

MODR Warszawa doradza w zakresie: Wspólnej Polityki Rolnej Przedsiębiorczości wiejskiej Ochrony środowiska w rolnictwie Technologii produkcji rolniczej Produktu tradycyjnego i lokalnego Turystyki wiejskiej i agroturystyki współpraca z zapleczem naukowym rolnictwa na rzecz efektywnego transferu wiedzy

Pole doświadczalne w Poświętnem MODR prowadzi 3 doświadczenia odmianowe w ramach PDOiR (Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego) realizowanego przez COBORU w Słupi Wielkiej przy bezpośredniej współpracy jednostki koordynującej na Mazowszu – SDOO w Seroczynie. - pszenica ozima, - pszenica jara - jęczmień jary, każde przy zastosowaniu dwóch poziomów intensywności uprawy. MODR bierze udział w posiedzeniach Mazowieckiego Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego w celu ustalenia Listy Zalecanych Odmian (LZO) do uprawy na terenie województwa mazowieckiego.

Strona internetowa facebook www.modr.mazowsze.pl

Publikacje Miesięcznik „Wieś Mazowiecka” z „dodatkiem ekonomicznym „Agrobiznes” (nakład 4600 egz.) wyróżnienie w Konkursie najlepsze czasopismo ośrodków doradztwa rolniczego w 2014 r. Broszury Katalogi Ulotki Materiały konferencyjne

Imprezy i wystawy rolnicze MODR upowszechnia wiedzę rolniczą, nowe technologie oraz promuje produkty i wyroby przetwórstwa rolno-spożywczego na imprezach m.in. na.: Mazowieckich Dniach Rolnictwa w Poświętnem Dzień Kukurydzy i Buraka w Poświętnem Jesienny Jarmark - Od pola do stołu w Poświętnem Międzynarodowych Dniach z Doradztwem Rolniczym w Siedlcach

Imprezy i wystawy rolnicze cd. Dzień Papryki w Potworowie Święto papryki w Klwowie Międzynarodowe Dni z Doradztwem Rolniczym w Siedlcach Kurpiowskie Targi Rolnicze w Ostrołęce Mazowieckie Targach Rolnych i Przedsiębiorczości w Sochaczewie Giełda Rolnicza w Łącku.

MODR Warszawa prowadzi w gospodarstwach rolnych FADN MODR Warszawa prowadzi w gospodarstwach rolnych książek rachunkowości w ramach europejskiej Sieci Zbierania Danych Rachunkowych FADN (Farm Accountancy Data Network).

Realizowane projekty L.p. Nazwa projektu Zrealizowane działania 1 Integrowana Produkcja Roślin 5 szkoleń z udziałem 150 osób 2 Stosowanie środków ochrony roślin z uwzględnieniem zasad integrowanej ochrony w woj. mazowieckim   183 szkolenia z udziałem 5 221 osób 3 Projekt ROKWOOD (2013-2015) Kontynuowano prace nad wspólną strategią współpracy międzynarodowej oraz zorganizowano spotkanie/ warsztaty w Polsce 4 Dobre praktyki rolnicze na obszarach szczególnie narażonych na azotany pochodzenia rolniczego, tzw.OSN 105 szkoleń z udziałem 2 923 osób 5 Rozwój e-usług. opracowanie merytoryczne, produkcja i implementacja szkoleń e-learingowych

Hotel w Poświętnem Działalność hotelarska i gastronomiczna w Oddziale Poświętne w Płońsku

Cechy efektywnego doradztwa rolniczego Zaspakajanie potrzeb odbiorców Efektywność Elastyczność (nowe potrzeby) Profesjonalizm wg dr hab. inż. Eugeniusza K. Chyłka

Dodatkowe zadania Akcja - Nie wypalaniu traw – 84 szkoleniach udział brało 2583 osoby ASF – 167 szkoleń 3 881 osób Komisje klęskowe Porozumienie ARiMR – pomoc rolnikom Dyżury w ARiMR Ustawa o zwierzętach – 223 szkolenia 5003 osoby

Dodatkowe zadanie - Nie wypalaniu traw MODR Warszawa przyłączył się do zainicjowanej przez Straż Pożarną i Wojewodę Mazowieckiego kampanii społecznej Nie wypalaniu traw. Strażacy brali udział w 84 szkoleniach organizowanych przez MODR Warszawa i zapoznali 2 583 rolników z informacjami na temat skutków wypalania traw i sankcji. ,

Dodatkowe zadanie - Afrykański pomór świń Rozpowszechnianie informacji nt. afrykańskiego pomoru świń (ASF) podczas 167 szkoleń 3 881 osób. Szczególny nacisk położono na działania informacyjno-szkoleniowe na terenie Oddziału Siedlce, gdzie na bieżąco utrzymywana jest ścisła współpraca z PIW oraz WIW w Siedlcach w zakresie aktualnej sytuacji dotyczącej afrykańskiego pomoru świń. W czerwcu odbyła się konferencja nt. „Afrykańskiego pomoru świń” dla producentów z województwa mazowieckiego, w której wzięło udział 90 uczestników oraz przedstawiciel Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii z siedzibą w Siedlcach oraz Powiatowego Inspektoratu weterynarii w Siedlcach.

Dodatkowe zadanie - Program upowszechniania ustawy o ochronie zwierząt Upowszechniano 5 003 rolnikom (jako temat dodatkowy na 223 szkoleniach organizowanych przez MODR Warszawa) przepisy ustawy o ochronie zwierząt w ramach realizacji Programu upowszechniania wśród rolników znajomości przepisów ustawy o ochronie zwierząt w województwie mazowieckim w latach: 2014-2017, ustalonego przez Samorząd Województwa Mazowieckiego.

Dodatkowe zadanie - Dyżury w ARiMR Od 9 kwietnia do 15 czerwca 2015 r. doradcy MODR Warszawa pełnili dyżury w Biurach Powiatowych ARiMR na Mazowszu w związku z porozumieniem o współpracy z dnia 09.04.2015 r. zawartego z ARiMR w sprawie pomocy przy wypełnianiu wniosków o przyznanie pomocy w ramach systemu wsparcia bezpośredniego i płatności obszarowych PROW 2014-2020 lub PROW 2007-2013 lub innych dokumentów niezbędnych do ubiegania się o te płatność. Dyżury pełniło w każdym Biurze Powiatowym ARiMR 301 doradców (z 375 uprawnionych) udzielając łącznie pomocy 8 891 beneficjentom.

Dodatkowe zadanie - Pomoc rolnikom w trudnych sprawach – PROW 2007-2013 W okresie od 09.06.2014 do 31.07.2015r. MODR Warszawa świadczył nieodpłatne doradztwo beneficjentom PROW 2007-2013 zgodnie z Porozumieniem o współpracy zawartym z ARiMR w zakresie: - prawidłowości dokumentowania i rozliczania poniesionych przez beneficjentów kosztów, - prawidłowości dokumentowania realizacji operacji, - wniosków w sprawie zmian do umów, - przygotowywania odpowiedzi na pisma otrzymane przez wnioskodawców lub beneficjentów z Agencji w ramach postępowania w sprawie przyznania pomocy oraz postępowania o wypłatę pomocy, w tym przygotowywania środków zaskarżenia, - przygotowywania odpowiedzi lub zastrzeżeń do protokołów (raportów) z kontroli u wnioskodawców i beneficjentów, - spraw dotyczących zwrotu pomocy finansowej oraz zwrotu nienależnie lub nadmiernie pobranych środków. Prowadzono 2 005 spraw.

Dodatkowe zadanie - Komisje klęskowe Doradcy ODR Warszawa od wielu lat biorą udział w pracach komisji ds. szacowania strat powołanych przez Wojewodę Mazowieckiego. Zadanie to MODR Warszawa realizuje we współpracy z urzędami gmin, Mazowiecką Izbą Rolniczą oraz przedstawicielami związków branżowych rolników. Komisje te oceniają straty spowodowane niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi: suszą, gradobiciem, przymrozkami i huraganami. Tylko w lipcu i sierpniu br. 167 doradców MODR Warszawa poświęciło temu zadaniu w sumie 8 825 godzin.

MODR Warszawa współpracuje z: Urzędem Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi Mazowieckim Urzędem Wojewódzkim samorządami gminnymi i powiatowymi, stowarzyszeniami w zakresie realizacji strategii rozwoju gmin i powiatów, szacowania strat klęskowych, opracowywania szacunków płodów rolnych, organizacji konkursów, olimpiad szkoleń wyjazdowych

Czynniki kształtujące doradztwo rolnicze Stan prawny Kapitał ludzki Infrastruktura techniczna Dostępność informacji i nowoczesnego komunikowania się Finanse Dostępność rozwiązań wynikających z nauki i badań Wspólna Polityka Rolna Spójność polityki naukowej z polityką rolną wg dr hab. inż. Eugeniusza K. Chyłka

Komunikat Komisji „WPR do 2020 r.” Wsparcie dochodów gospodarstw oraz zmniejszanie ich zmienności Poprawa konkurencyjności i wzmocnienie jego udziału jakościowego w łańcuchu żywnościowym Wynagradzanie za trudności związane z produkcją na obszarach o szczególnych ograniczeniach naturalnych Wyzwania 3 cele polityki Europa 2020 Opłacalna produkcja żywności Gospodarcze Zabezpieczenie dostarczania środowiskowych dóbr publicznych Promowanie ekologicznego wzrostu poprzez innowacje Łagodzenie skutków zmian klimatu oraz przystosowania się do nich Zrównoważone gospodarowanie zasobami naturalnymi oraz działania na rzecz klimatu Środowiskowe Terytorialne Zrównoważony rozwój terytorialny Wspieranie zatrudnienia na obszarach wiejskich oraz zachowanie struktur społecznych Promocja dywersyfikacji Uwzględnienie różnorodności strukturalnej systemów rolniczych, poprawa kondycji małych gospodarstw oraz rozwój lokalnych rynków Uproszczenie wg dr hab. inż. Eugeniusza K. Chyłka 38

Nowe wyzwania reformy WPR - Europejskie Partnerstwo Innowacyjne (EPI) Badania Innowacje System Doradztwa Rolniczego FAS Zapotrzebowanie Praktyka wg dr hab. inż. Eugeniusza K. Chyłka

Dziękuję za uwagę