Piotr Ga ł ecki Klinika Psychiatrii Doros ł ych UM w Ł odzi Czyli, miejsce psychiatrii w NPZ

Moskalewicz, Boguszewska 2012, EZOP 2012 Kondycja psychiczna spo ł ecze ń stwa polskiego jest – taka sobie. Istotny wzrost rozpowszechnienia zaburze ń psychicznych - dwukrotny w lecznictwie ambulatoryjnym - 50% w lecznictwie stacjonarnym JAKO ŚĆ Ż YCIA … ?

PONIEWAŻ: Jesteśmy zieloną wyspą  Reforma systemu lecznictwa psychiatrycznego – poprzez  Popraw ę dost ę pno ś ci i jako ś ci – otwarcie „na pacjenta”  Wiedza na temat zaburze ń psychicznych i seksuologicznych  najwa ż niejszy jest jednak ….. S T R E S Z A B U R Z E N I A P S Y C H I C Z N E

 Przynajmniej jedno zaburzenie z 18 zdefiniowanych w ICD10 i DSM-IV mo ż na rozpozna ć u 23,4% osób = 6 mln mieszka ń ców Polski.  Co czwarta osoba do ś wiadczy ł a wi ę cej ni ż 1 z badanych zaburze ń  Co dwudziesta pi ą ta osoba do ś wiadczy ł a 3 i wi ę cej zaburze ń = 250 ty ś osób Kto na podium?

 Najcz ę stsze zaburzenia to te zwi ą zane z u ż ywaniem substancji – 12,8%  W tym nadu ż ywanie i uzale ż nienie od alkoholu – 11,9%  Narkotyki – 1,4%  Co stanowi:  Nadu ż ywanie = 3 mln osób,  uzale ż nienie = 700 ty ś osób w wieku produkcyjnym SPA W TYM ALKOHOL

NERWICE Zaburzenia nerwicowe, w ś ród których najcz ę stsze to fobie specyficzne – 4,3%, fobia spo ł eczna – 1,8% Zaburzenia nerwicowe dotycz ą 10% populacji = 2,5 mln osób

ZABURZENIA NASTROJU Zaburzenia nastroju – depresja, dystymia, mania – łą cznie rozpoznawano u 3,5% osób = 1 mln osób Depresja – 3% badanej populacji POLSKI

depresja Zaburzenia l ę kowe schizofrenia uzale ż nienia samobójstwa 2014 r. – 6165 osób w tym 5237 m ęż czyzn

19 102

1  1

USA 1963 – nowy program tworzenia tzw. Community Mental-Health Centers (CMHC) Inicjatywa federalna – zamkni ę cie szpitali psychiatrycznych i rozwój CMHC EUROPA Spadek dost ę pno ś ci opieki szpitalnej g ł ównie dla pacjentów ze schizofreni ą, ale wzrost opieki ś rodowiskowej Zmniejszenie d ł ugo ś ci pobytu i wzrost liczby przyj ęć W Ł OCHY Samo zamkni ę cie szpitali nie wystarcza Opieka ś rodowiskowa nie jest sama w sobie leczeniem Opieka ś rodowiskowa jest DROGA (Girolamo et al. 2007) NIEMCY Wraz ze zmniejszeniem liczby ł ó ż ek szpitalnych wzrasta liczba przyj ęć, ale zmniejsza si ę d ł ugo ść pobytu Proces de-instytucjonalizacji nadal trwa

-Dezinstytucjonalizacja i reintegracja wygl ą da ł a dobrze tylko na papierze -Zmiany spo ł eczne, wojna w Wietnamie, przed ł u ż enie ż ycia populacji, ruchy antypsychiatryczne -Los osób, które opu ś ci ł y szpitale psychiatryczne – brak dostatecznej opieki ś rodowiskowej -Skutek – wzrost bezdomno ś ci, wzrost przest ę pczo ś ci w ś ród chorych psychicznie i w konsekwencji – przej ś cie tej populacji do wi ę zie ń -Rozwój prywatnych, nastawionych na dochód instytucji, EKONOMIA -Wzrost liczby przyj ęć „s ą dowych” i tzw. „rezydentów” - Niewydolno ść opieki ś rodowiskowej

Kto jest wa ż niejszy ? Gdzie jest granica ?

W jakim kierunku zmierzamy?

 DSM 5: nowe kategorie, przyk ł ady: - Zaburzenia neurorozwojowe: Spektrum Zaburze ń Autystycznych (nowa kategoria) - Depresja zwi ą zana z ż a ł ob ą jest tak ą sam ą depresj ą jak depresja endogenna - Do zaburze ń depresyjnych do łą czono nowe rozpoznania: - Uporczywe zaburzenia depresyjne (przewlek ł a depresja, dystymia), - przedmiesi ą czkowe zaburzenia dysforyczne, - zaburzenia nastroju przebiegaj ą ce z ci ęż kimi wahaniami nastroju - Nowa kategoria: zaburzenia zwi ą zane ze stresem (wy łą czenie PTSD, zab.adaptacyjnych z wielkiej grupy zaburze ń l ę kowych) - Wy łą czenie z grupy zab.l ę kowych zaburze ń obsesyjno-kompulsyjnych i innych z nimi zwi ą zanych; nowe kategorie OCD: „skubanie skóry”

- Nowa klasa diagnostyczna: Gender Dysphoria zamiast Zaburzenia indetyfikacji p ł ciowej - Spektrum schizofrenii: - od czasów Bleulera, Schneidera oraz Kreaplina (opisy jednostki z 2-giej po ł owy XIXw) zrezygnowano z osiowych objawów (dziwaczne urojenia, „g ł osy”, na rzecz wyst ę powania jednego z objawów pozytywnych: urojenia, omamy, mowa zdezorganizowana; - Po 150 latach zrezygnowano z podtypów schizofrenii (nie ma ju ż s.paranoidalnej, hebefrenicznej, prostej, etc.)

Infekcja, prowadzi do wystąpienia grupy objawów nazywanych „sickness behaviour” (tzw. zachowanie chorobowe) Obniżony nastrój, anhedonia, męczliwość, apatia, obniżone libido, zaburzenia koncentracji, zaburzenia rytmów dobowych, zmniejszony apatyt ból, nasilenie zespołów bólowych [Yrmija 2000, Maes 2010]. the Good the Bad the Ugly

 LAI  Leki rozpuszczalne w jamie ustnej  Leki „na żą danie”  Ilo ść dost ę pnych leków  Leki wziewne Czy farmakoterapia musi by ć prokrustowym ł o ż em dla pacjentów ? Od Prokrusta wywodzi si ę przeno ś nia "prokrustowe ł o ż e", oznaczaj ą ca sytuacj ę zmuszaj ą c ą do ulegania czemu ś bez wzgl ę du na okoliczno ś ci.

Ilo ść dost ę pnych leków  Rok 1955 – pierwszy neuroleptyk (chlorpromazyna)  Rok 1972 – pierwszy lek atypowy: klozapina  Rok 1994 – risperidon, olanzapina  Rok 2015 – 15 neuroleptyków atypowych + leki klasyczne (ok.20); łą cznie ok. 35 neuroleptyków.  Rok 1957 – pierwszy lek przeciwdepresyjny (imipramina)  Rok 1986 – pierwszy „nowoczesny” lek przeciwdepresyjny (SSRI, fluoksetyna)  Rok 2015 – łą cznie ok. 37 leków przeciwdepresyjnych Neuroleptyki atypowe, forma LAI Współczesny cel terapii schizofrenii: Utrwalenie remisji i dobrego funkcjonowania pacjenta

Leki przeciwdepresyjne  Antagonista NMDA – ketamina (faza bada ń )  Lewomilnacipram (SNRI, zaaprobowany przez FDA, jeszcze niedost ę pny w Europie) Leki przeciwpsychotyczne  Inhibitory fosfodiesterazy 10A (PDE10A)

 Nowe podej ś cie, nowe standardy leczenia: zadowalaj ą cym osi ą gni ę ciem jest PICIE KONTROLOWANE zamiast poczucia winy z powodu z ł amania do ż ywotnie zak ł adanej ABSTYNENCJI  Leki przyjmowane „na żą danie” w sytuacji nara ż enia na „pokus ę wypicia”

 istniej ą jednak sytuacje, gdy elektrowstrz ą sy s ą metod ą z wyboru:  bardzo g łę bokich depresji z nasilonymi tendencjami samobójczymi,  depresje z masywnymi urojeniami depresyjnymi,  przypadki ostrych manii  katatonia  Kobiety w ci ąż y  „Wskazania ż yciowe”  Przed rozpocz ę ciem zabiegów: kwalifikacja przez okulist ę, neurologa, internista i anestezjolog.  Elektrowstrz ą sy wykonuje zespó ł sk ł adaj ą cy si ę z psychiatry, anestezjologa i piel ę gniarki.  Zabieg jest wykonywany w znieczuleniu ogólnym, zwiotczeniu.  Przeprowadza si ę ok.12 zabiegów w czasie kuracji, dwa-trzy zabiegi w tygodniu.  W trakcie i po ich zako ń czeniu zleca si ę leki w zale ż no ś ci od choroby podstawowej.  - obj. niepo żą dane:  podwy ż szenie ci ś nienia t ę tniczego, przyspieszenie rytmu serca, bóle g ł owy, bóle mi ęś niowe, nudno ś ci.  Najcz ęś ciej wyst ę puj ą cymi objawami niepo żą danymi s ą krótkotrwa ł e zaburzenia ś wiadomo ś ci i przej ś ciowe pogorszenie pami ę ci. Zastosowanie leczenia elektrowstrz ą sami wymaga pisemnej zgody pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego.

 Ze wzgl ę du na bardzo du żą udowodnion ą skuteczno ść EW s ą istotn ą alternatyw ą w leczeniu ci ęż kich stanów w psychiatrii  Post ę p technologiczny i podej ś cie do leczenia w psychiatrii spowodowa ł o radykaln ą ewolucj ę terapii EW od lat 30tych XX w do dnia dzisiejszego  EW obarczone s ą nielicznymi objawami niepo żą danymi, s ą metod ą bezpieczn ą i skuteczn ą, zorientowan ą na pacjenta. Grozinger 2015

 Wiceprezydent Joe Biden  'Desperate' Need for More Psychiatrists, VP Joe Biden Says

 White House National Conference on Mental Health 2013

 Nast ę pne 17 lat – 789 CMHC, 20,3 mld USD  Liczba pacjentów w szpitalach stanowych – spad ł a o ¾  CMHC – za ma łą liczba? Brak zainteresowania powa ż nymi schorzeniami psychiatrycznymi?  Zamkni ę cie programu – prezydent Ronald Reagan 1981  Po 50 latach – 50% pacjentów znalaz ł a opiek ę, a pozostali?

Ludzie si ę nie zmieniaj ą