Dostawy bezpośrednie środków spożywczych pochodzenia roślinnego Zebrano i opracowano w PSSE w Bielsku-Białej 20.08.2015r.

Definicja, regulacje prawne Dostawcami bezpośrednimi są producenci żywności nieprzetworzonej pochodzenia roślinnego, dostarczanej bezpośrednio konsumentowi finalnemu, tj. osobom fizycznym, np. we własnych gospodarstwach rolnych, handlu obwoźnym, na targowiskach oraz lokalnym sklepom i zakładom gastronomicznym. Podstawowym krajowym aktem prawnym regulującym działalność w ramach dostaw bezpośrednich jest Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 czerwca 2007 r w sprawie dostaw bezpośrednich środków spożywczych (Dz.U. z 2007r. Nr 112 poz. 774)

Ograniczenia: Działalność dotyczy wyłącznie surowców 1. Zakres produktów . Działalność dotyczy wyłącznie surowców wyprodukowanych we własnym gospodarstwie, takich jak: - zboża, owoce, warzywa, zioła , - surowców pochodzących z dokonywanych osobiście zbiorów ziół i runa leśnego , - środków spożywczych pochodzących z w.w. produktów w postaci kiszonej lub suszonej. W ramach dostaw bezpośrednich dopuszcza się np. mycie warzyw, usuwanie liści, sortowanie owoców i warzyw, suszenie zbóż. Natomiast nie dopuszcza się takich czynności jak np. obieranie ziemniaków, krojenie marchewek, pakowanie sałaty w woreczki.

Ograniczenia 2.Ilość . Wielkości obrotu w ramach dostaw bezpośrednich nie mogą przekraczać wielkości plonów uzyskanych z własnych gospodarstw rolnych a także ilości surowców pochodzących z dokonywanych osobiście zbiorów ziół i runa leśnego. 3. Zasięg terytorialny. Działalność w ramach dostaw bezpośrednich może być prowadzona na terenie województwa, w którym prowadzona jest produkcja pierwotna (uprawa, zbiór) lub na terenie województw przyległych. 4. Dostawy bezpośrednie nie dotyczą produktów pierwotnych wprowadzanych do obrotu przez zakład podmiotu działającego na rynku spożywczym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Higiena produkcji podstawowej Dostawy bezpośrednie są ściśle powiązane z produkcją podstawową. Ogólne przepisy dot. higieny produkcji podstawowej i działań powiązanych ( np. transport, składowanie, przetwarzanie surowców w miejscu produkcji, pod warunkiem, że nie zmienia to znacznie ich charakteru) określone są w załączniku I do rozporządzenia (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz.U.UE L 139.1 z późn. zm) . Przepisy te mówią o obowiązku skutecznego zapewnienia ochrony surowców przed zanieczyszczeniem i podejmowania odpowiednich działań wg potrzeb: w celu utrzymania w czystości używanych obiektów , wyposażenia, pojemników, skrzyń, pojazdów; oraz w miarę potrzeby po wyczyszczeniu, dezynfekowania ich we właściwy sposób; w celu używania wody pitnej, lub czystej wody, w każdym przypadku gdy jest to niezbędne do zapobieżenia zanieczyszczeniu; w celu zapewnienia, że personel przetwarzający środki spożywcze jest dobrego zdrowia i przechodzi szkolenie na temat ryzyka zdrowotnego;

Higiena produkcji podstawowej w celu składowania i przetwarzania odpadów i substancji niebezpiecznych w taki sposób, aby zapobiegać zanieczyszczeniu; w zakresie w jakim to możliwe, w celu zapobieżenia aby zwierzęta lub szkodniki spowodowały zanieczyszczenia; w celu zapewnienia czystości i higienicznych warunków produkcji, transportu i składowania produktów roślinnych; w celu uwzględnienia wyników wszelkich analiz przeprowadzanych na pobranych próbach roślin, gleby, wody.

Higiena produkcji podstawowej Wytyczne opracowane przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego –Państwowy Zakład Higieny dot. higieny produkcji podstawowej na plantacjach owoców miękkich w celu ograniczenia ryzyka zanieczyszczenia owoców wirusami ( głównie WZW typu A, rotawirusami ): Woda stosowana do podlewania upraw musi być czysta a przede wszystkim nie może być zanieczyszczona fekaliami ludzkimi i zwierzęcymi. Do nawożenia płodów nie wolno stosować odchodów zwierzęcych ( i ludzkich). Sprzęt stosowany podczas zbioru ( skupu, produkcji) powinien być czysty. Mycie i dezynfekcja powinny odbywać się zgodnie z ustalonymi procedurami.

Higiena produkcji podstawowej 4.Pracownicy: - przy zbiorze na polu muszą korzystać z toalet, przed rozpoczęciem pracy, a szczególnie po wyjściu z toalety, muszą myć ręce mydłem pod bieżącą wodą, z objawami chorobowymi takimi jak : biegunka, wymioty, żółtaczka ,nie mogą uczestniczyć przy zbiorze owoców lub innych pracach z żywnością. 5.Plantator/ rolnik: - musi zapewnić pracującym dostęp do toalet i urządzeń do mycia rąk mydłem w bieżącej wodzie ( toalety powinny być usytuowane w pobliżu plantacji ale bez bezpośredniego dostępu do powierzchni upraw, powinny zapewniać higieniczne usuwanie odpadów i zanieczyszczeń, powinny gwarantować brak możliwości przeciekań do wód gruntowych), - musi szkolić pracowników w zakresie higieniczno –sanit.( mycie rąk , ubiór)

Higiena produkcji podstawowej 6.Ponadto należy: opracować i przestrzegać procedur mycia wyposażenia, pojemników skrzyń, pojazdów, w możliwym zakresie podjąć działania aby zwierzęta lub szkodniki nie powodowały zanieczyszczeń, - odpady i substancje niebezpieczne składować i przetwarzać w bezpieczny sposób, przestrzegać zakazu wejścia osób nieupoważnionych, w tym dzieci na obszar zbioru, właściwie używać środków ochrony roślin i biocydów, zapewnić możliwość śledzenia drogi surowców i produktów ( lista odbiorców).

Obowiązek prowadzenia dokumentacji Rozporządzenie (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia w sprawie higieny środków spożywczych: Obowiązek prowadzenia dokumentacji w szczególności na temat: wszelkiego użycia środków ochrony roślin i biocydów; wszelkiego występowania szkodników lub chorób, które mogą zagrozić bezpieczeństwu produktów pochodzenia roślinnego; wyników wszelkich analiz przeprowadzonych na próbkach pobranych od roślin lub innych próbkach, istotnych ze względu na zdrowie ludzkie. Na żądanie organu urzędowej kontroli żywności lub zakładu detalicznego należy udostępnić pisemne oświadczenia o stosowanych środkach ochrony roślin, występowaniu szkodników lub chorób oraz innych istotnych informacji. ( rozp. Min. Zdrowia w sprawie dostaw bezpośrednich śr. spoż.)

Dobra praktyka higieny art. 68. ust.1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia ( Dz.U. z 2015 poz.594): Podmioty działające na rynku spożywczym prowadzące działalność w ramach dostaw bezpośrednich są obowiązane przestrzegać zasad dobrej praktyki higienicznej. Zalecenia do wytycznych Dobrej praktyki higieny określone są w Rozporządzeniu (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia w sprawie higieny środków spożywczych. Dobra praktyki higieny obejmuje działania mające na celu kontrolę i eliminowanie zagrożeń, które mogą powstać w produkcji podstawowej i działaniach powiązanych – są to np. procedury, praktyki oraz metody mające na celu zapewnienie, że żywność jest produkowana, przetwarzana, pakowana, składowana i transportowana we właściwych warunkach higienicznych, że zapewnione jest efektywne czyszczenie np. sprzętu, kontrola szkodników, kontrola zanieczyszczeń produktów ,odpowiednie używanie środków ochrony roślin i biocydów.

Obowiązek rejestracji w PSSE Działalność w ramach dostaw bezpośrednich i produkcji pierwotnej wymaga rejestracji we właściwej terenowo Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej. Zgodnie z ustawą z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia ( Dz.U. z 2015 poz.594) należy co najmniej 30 dni przed rozpoczęciem działalności złożyć do właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, wniosek o wpis do rejestru zakładów. Formularz wniosku dostępny jest na stronie internetowej PSSE oraz w siedzibie PPIS w Bielsku –Białej na ul. Broniewskiego 21. Wzór wniosku określony jest w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29.05.2007r. w sprawie wzorów dokumentów dotyczących rejestracji i zatwierdzania zakładów produkujących lub wprowadzających do obrotu żywność, podlegających urzędowej kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U.z 2007r. Nr 106, poz. 730). Działalność nie mieszcząca się w ramach dostaw bezpośrednich, związana np. z przetwarzaniem, sprzedażą, magazynowaniem, transportem żywności, podlega obowiązkowi zatwierdzenia - składa się wniosek o zatwierdzenie i wpis do rejestru. Zatwierdzenie oraz wpis do rejestru nie podlegają opłacie.

Internet Działalność gospodarcza w zakresie pośrednictwa w sprzedaży, w tym sprzedaży żywności przez internet, wymaga rejestracji – wpisu do rejestru zakładów prowadzonego przez właściwego Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego - art. 63 ust.2 pkt.10 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia ( Dz.U. z 2015 poz.594). Brak rejestracji – sankcje karne wynikające z art. 98 cytowanej wyżej ustawy.