Międzynarodowe Prawo Podatkowe

Struktura UM-OECD rozdział I – zakres stosowania umowy; rozdział II – definicje; rozdział III – opodatkowanie dochodu; rozdział IV – opodatkowanie majątku; rozdział V – metody unikania podwójnego opodatkowania; rozdział VI – przepisy szczególne; rozdział VII – postanowienia końcowe.

Struktura UM-OECD rozdział I – zakres stosowania umowy Rozdział I zawiera przepisy dotyczące podmiotowego i przedmiotowego zakresu obowiązywania umowy. Zakres podmiotowy wyznaczający krąg podatników, których będzie dotyczyła umowa, został zdefiniowany przy zastosowaniu kryterium miejsca zamieszkania (siedziby). Umowa dotyczy zatem osób, które mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym lub obu umawiających się państwach. Przesłanki decydujące o uznaniu, że osoba ma miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie, określa prawo wewnętrzne tego państwa (por. art. 3 ust.1 a u.p.d.o.f. i uwagi rozdz. II pkt ) Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania ustala natomiast sposób postępowania w sytuacji, gdy według prawa umawiających się państw osoba ma miejsce zamieszkania w obu tych państwach (art. 4 UM-OECD)[1]. Polega on na ustaleniu przesłanek, jakie będą w kolejności brane pod uwagę, aby określić status danej osoby, Zakres przedmiotowy umowy (art. 2 UM-OECD) rozciąga się na podatki od dochodu i od majątku, pobierane na rzecz umawiających się państw, bez względu na sposób ich poboru. Za podatki od dochodu i od majątku uważa się wszystkie podatki, które pobiera się od całego dochodu, od całego majątku albo od części dochodu lub majątku, włączając w to podatki od zysku ze sprzedaży majątku ruchomego lub nieruchomego, podatki od sumy wynagrodzeń, jak również podatki od przyrostu majątku. Definicję ogólną w umowach bilateralnych uzupełnia wyliczenie obowiązujących podatków w obu umawiających się państwach, których dotyczy umowa, z zastrzeżeniem, że podlegają jej również wszystkie podatki takiego samego lub podobnego rodzaju, które w przyszłości będą pobierane obok istniejących podatków lub w ich miejsce.

Rozdział II – definicje Struktura UM-OECD Rozdział II – definicje a w dalszych rozdziałach – również definicje szczególne, określające poszczególne kategorie dochodów, np. dywidendy, odsetki, należności licencyjne. „osoba” – oznacza osobę fizyczną, spółkę oraz każde inne zrzeszenie osób; „spółka” – oznacza osobę prawną lub inną jednostkę, którą dla celów opodatkowania traktuje się jak osobę prawną; spółka niemająca osobowości jest więc osobą w rozumieniu umowy jako zrzeszenie osób, ale nie jest spółką, jeśli nie jest traktowana dla celów podatkowych jak osoba prawna, czyli dochód spółki nie podlega opodatkowaniu, lecz podatnikami od tego dochodu są wspólnicy; „przedsiębiorstwo” – ma zastosowanie do prowadzenia jakiejkolwiek działalności gospodarczej;

Pojęcia Ogólne osoba (person) spółka (company) przedsiębiorstwo (enterprise) działalność gospodarcza (business)

Pojęcia Ogólne przedsiębiorstwo Umawiającego się Państwa ( enterprise of a Contracting State) transport międzynarodowy (international traffic) właściwa władza (competent authority ) obywatel (national) ,,przedsiębiorstwo umawiającego się państwa” i ,,przedsiębiorstwo drugiego umawiającego się państwa” – oznaczają odpowiednio przedsiębiorstwo prowadzone przez rezydenta umawiającego się państwa i przedsiębiorstwo prowadzone przez rezydenta drugiego umawiającego się państwa; „transport międzynarodowy” – oznacza wszelki transport statkiem morskim lub powietrznym eksploatowanym przez przedsiębiorstwo, którego miejsce faktycznego zarządu znajduje się w umawiającym się państwie, z wyjątkiem przypadku gdy taki statek morski lub powietrzny jest eksploatowany wyłącznie między miejscami położonymi w drugim umawiającym się państwie; „obywatel” – oznacza każdą osobę fizyczną posiadającą obywatelstwo umawiającego się państwa oraz osobę prawną, spółkę osobową lub stowarzyszenie utworzone na podstawie ustawodawstwa obowiązującego w umawiającym się państwie; „działalność gospodarcza” – obejmuje świadczenie usług oraz inną działalność o samodzielnym charakterze; „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się panstwie (rezydent)” – oznacza każdą osobę, która zgodnie z prawem tego państwa podlega tam opodatkowaniu ze względu na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze i obejmuje również to państwo, jego jednostki terytorialne i władze lokalne. Określenie to nie obejmuje osób, które podlegają opodatkowaniu w tym państwie, tylko w zakresie dochodu osiąganego w tym państwie lub położonego w nim majątku.

Pojęcia szczególne rezydent (resident ) zakład (Permanent Establishment)

Rezydent Rezydent (polski termin :osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie każdą osobę, która zgodnie z prawem tego państwa podlega tam opodatkowaniu ze względu na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze i obejmuje również to państwo, jego jednostki terytorialne i władze lokalne. Określenie to nie obejmuje osób, które podlegają opodatkowaniu w tym państwie, tylko w zakresie dochodu osiąganego w tym państwie lub położonego w nim majątku

Rezydent Kryteria rezydencji : miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedziba zarządu Kryteria rozstrzygające konflikt rezydencji : stałe ognisko domowe ( permanent home ) ; ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych – center of vital interests); miejsce , gdzie osoba zazwyczaj przebywa (habitual abode); Obywatelstwo; wzajemne porozumienie Umawiających się Państw

Rezydent Osoba prawna – konflikt rezydencji Jeżeli zgodnie z prawem Umawiających się Państw osoba prawna ma siedzibę w obu państwach rozstrzyga miejsce faktycznego zarządu

Rezydent Tie-breaker rules – zasady w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania, które rozstrzygają konflikt rezydencji dla celów umowy , inaczej : określają rezydencję podatnika na gruncie umowy w przypadku podwójnej rezydencji

Struktura UM-OECD rozdział III – opodatkowanie dochodu; rozdział IV – opodatkowanie majątku; Obejmują normy rozgraniczające, które stanowią istotę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania

Rodzaje norm rozgraniczających Normy nakazujące opodatkowanie określonych rodzajów dochodów tylko w jednym umawiającym się państwie 13 ust.5 art. 12 art..18

Rodzaje norm rozgraniczających normy przyzwalające na opodatkowanie określonych rodzajów dochodów w obu umawiających się państwach, czyli żadnemu z nich nie przyznają wyłączności

Rodzaje norm rozgraniczających specyficzna redakcja językowa. określone dochody ,,mogą być opodatkowane w” (may be taxed in) określone dochody ,,podlegają opodatkowaniu tylko w” (shall be taxable only in)

Struktura UM-OECD rozdział V – metody unikania podwójnego opodatkowania; Metoda wyłączenia ( exemption method) Metoda kredytu podatkowego (Tax credit method)

Metody Unikania Podwójnego Opodatkowania Metoda wyłączenia – państwo rezydencji podatnika zwalnia od opodatkowania dochody, które uzyskał on w państwie źródła

Metody Unikania Podwójnego Opodatkowania Metoda kredytu podatkowego – państwo rezydencji opodatkowuje dochody uzyskane przez podatnika w państwie źródła, ale zezwala na odliczenie podatku zapłaconego w państwie źródła do wysokości podatku krajowego

Struktura UM-OECD rozdział VI – przepisy szczególne Równe traktowanie Procedury wzajemnego porozumiewania się Wymiana informacji Pomoc w poborze podatków ( fakult.) Członkowie misji dyplomatycznych lub stałych przedstawicielstw i urzędów konsularnych Zakaz opodatkowania i obowiązków bardziej uciązliwych niż dla obywateli wlasnego państwa Zakaz dyskryminacji zakładu Zakaz dyskryminacji podmiotów kontrolowanych nie-rezydentowi nie przyznaje się identycznych korzyści Rozpatrywanie indywidualnych wniosków o eliminowanie opodatkowania niezgodnego z konwencją Wyjasnianie trudności i wątpliwości z interpretacją umów, zwalczanie niewlaściwego stosowania konwencji Wymiana informacji mających znaczenie dla stosowania konwencji, W celu zwalczania unikania opodatkowania i oszustw podatkowych, Tajemnica skarbowa Procedury wzajemnego porozumiewania się : Jeżeli osoba uznaje, że została opodatkowana niezgodnie z konwencją może wykorzystać procedury przewidziane w prawie krajowym, ale Równolegle może przedstawić swoją sprawę właściwej władzy państwa, którego jest rezydentem, a jeżeli w jej przypadku zachodzi dyskryminacja – państwu ,którego jest obywatelem. Musi to uczynić w ciągu 3 lat od wystąpienia zdarzenia naruszającego konwencję lub zdarzenia powodującego dyskryminację. Właściwa władza, jeśli sama nie jest w stanie doprowadzić do usunięcia naruszeń uruchamia procedurę wzajemnego porozumiewania się. Jeżeli w ciągu 2 lat nie zapadło rozstrzygnięcie satysfakcjonujące osobę, może żądać wszczęcia postępowania arbitrażowego. Nie jest to jednak możliwe, jeżeli już został w tej sprawie wydany wyrok sądu. Wymiana informacji Właściwe organy będą wymieniały takie informacje, które mogą mieć istotne znaczenie dla stosowania postanowień konwencji albo dla wymiaru lub wdrażania wewnętrznego ustawodawstwa. Informacje te będą objęte tajemnicą skarbową. Projekt zmainy PIT Rozciągnięcia wspólnego rozliczania na małzonków nierezydentów - stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych , których stroną jest RP, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu państwa, w którym osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych

Struktura UM-OECD rozdział VII – postanowienia końcowe Wejście w życie Wypowiedzenie

Klasyfikacja norm rozgraniczających Dochody, które mogą być opodatkowane bez ograniczeń w państwie źródła Dochody, które mogą być przedmiotem ograniczonego opodatkowania w państwie źródła Dochody, które podlegają opodatkowaniu tylko w państwie rezydencji

Dochody, które mogą być opodatkowane bez ograniczeń w państwie źródła dochody z majątku nieruchomego położonego w danym państwie i z przeniesienia własności tego majątku zyski zakładu położonego w danym państwie i z przeniesienia własności ruchomości zakładu dochód artystów i sportowców z działalności wykonywanej w danym państwie

Dochody, które mogą być opodatkowane bez ograniczeń w państwie źródła wynagrodzenia dyrektorów płacone przez spółkę mającą siedzibę w danym państwie wynagrodzenia i emerytury wypłacane z tytułu służby państwowej

Dochody, które mogą być opodatkowane bez ograniczeń w państwie źródła wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia w sektorze prywatnym (nie są spełnione warunki do ich opodatkowania w państwie rezydencji )

Dochody, które mogą być przedmiotem ograniczonego opodatkowania w państwie źródła dywidendy (do wysokości 5 lub 15 % dywidendy) odsetki (do wysokości 10 % odsetek )

Dochody, które podlegają opodatkowaniu tylko w państwie rezydencji należności licencyjne dochody ze zbycia udziałów (akcji) z pewnymi wyjątkami emerytury (z wyjątkiem z tytułu służby państwowej)

Dochody, które podlegają opodatkowaniu tylko w państwie rezydencji płatności otrzymywane przez studentów na studia lub szkolenie zyski z eksploatacji statków morskich lub powietrznych używanych w transporcie międzynarodowym i przeniesienia własności takich statków

Dochody, które podlegają opodatkowaniu tylko w państwie rezydencji zyski przedsiębiorstw (jeśli nie są przypisane do zakładu) wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia w sektorze prywatnym (nie są spełnione warunki do ich opodatkowania w państwie źródła) wszystkie pozostałe (jeśli nie stanowią zysków zakładu)