WPROWADZENIE DO GOSPODARKI ELEKTRONICZNEJ
Program wykładów Wprowadzenie do GE Podstawy marketingu internetowego Rynki elektroniczne Płatności w Internecie Wykorzystanie GE w logistyce i transporcie
O czym dzisiaj? Społeczeństwo Informacyjne gospodarka elektroniczna rynek elektroniczny handel elektroniczny
Świat w XXI wieku kształtują postęp w technologiach informacyjnych Globalne Społeczeństwo Informacyjne globalizacja
Geneza społeczeństwa informacyjnego lata 60. – ewolucyjna teoria społeczeństwa Tadeo Umesao lata 70. – dostrzeżono rolę usług informacyjnych 1980 – książka Information Society koniec 90. – dyskusje o wpływie technologii teleinformatycznych na społeczeństwa o istotę informacji w procesie rozwoju społecznego
Problemy definicyjne
Globalne społeczeństwo informacyjne i struktur ponad-narodowych Polityka państw producenci i operatorzy IT społeczności wirtualne społeczności realne Grupy interesów: Przemiana struktur gospodarczych i biznesowych Postęp techniczny i technologiczny branży IT Społeczeństwo informacyjne
Wyznaczniki społeczeństwa informacyjnego informacja jako dobro ekonomiczne, upowszechniony dostęp do technologii informacyjnej swobodna cyrkulacja różnych kategorii informacji ok. 50% zatrudnionych w sektorze informacyjnym ok. 50% udziału sektora informacyjnego w PKB sektor informacyjny warunkuje sprawne funkcjonowanie innych sektorów i działów gospodarki specjalny status nauki i edukacji
Tempo rozprzestrzeniania technologii informacyjnych
Krzywe adaptacji różnych mediów
Gospodarka elektroniczna funkcjonuje w przestrzeni wirtualnej i jest odbiciem struktur rzeczywistych, ale działających głównie w sferze elektronicznej
Geneza gospodarki elektronicznej Gospodarka elektroniczna współczesna filozofia zarządzania udogodnienia w handlu światowym komputeryzacja
Warunki funkcjonowania gospodarki elektronicznej zharmonizowane i uproszczone procedury handlowe GOSPODARKA ELEKTRONICZNA wdrażanie ...nowoczesnych technologii bezpieczne podstawy prawne
SKŁADNIKI GOSPODARKI ELEKTRONICZNEJ Procesy marketing, sprzedaż towarów i usług płatności, realizacja wsparcie transakcji Instytucje władze, firmy handlowe, producenci, dostawcy, konsumenci GOSPODARKA ELEKTRONICZNA Sieci korporacyjne Internet komercyjne
INFRASTRUKTURA GOSPODARKI ELEKTRONICZNEJ Jakość procesów gospodarczych
INFRASTRUKTURA GOSPODARKI ELEKTRONICZNEJ Jakość procesów gospodarczych Powszechny dostęp do sieci
INFRASTRUKTURA GOSPODARKI ELEKTRONICZNEJ Jakość procesów gospodarczych Powszechny dostęp do sieci Standardy informacyjne
INFRASTRUKTURA GOSPODARKI ELEKTRONICZNEJ Jakość procesów gospodarczych Powszechny dostęp do sieci Standardy informacyjne Bezpieczeństwo
INFRASTRUKTURA GOSPODARKI ELEKTRONICZNEJ Jakość procesów gospodarczych Powszechny dostęp do sieci Standardy informacyjne Bezpieczeństwo Przepisy prawne
INFRASTRUKTURA GOSPODARKI ELEKTRONICZNEJ Jakość procesów gospodarczych Powszechny dostęp do sieci Standardy informacyjne Bezpieczeństwo Przepisy prawne Przekonanie i wiedza
Struktura gospodarki elektronicznej
Różnica w układzie relacji między przedsiębiorstwem prowadzącym biznes elektroniczny i handel elektroniczny Klienci Kooperanci Centrala Dział produkcyjny Medium tradycyjne Medium komputerowe biznes elektroniczny handel elektroniczny
TECHNOLOGIE GOSPODARKI ELEKTRONICZNEJ WYMIANA DANYCH DOSTĘP DO DANYCH AKWIZYCJA DANYCH Elektroniczna wymiana danych (EDI) Wspólne bazy danych Kody kreskowe Poczta elektroniczna Katalogi elektroniczne OCR, OMR, DIP, RF/ID, techniki biometryczne Biuletyny elektroniczne Karty elektroniczne
KATEGORIE GOSPODARKI ELEKTRONICZNEJ Biznes – biznes (B2B) Biznes – konsument (B2C) Biznes – instytucje publiczne (B2A) Konsument – instytucje publiczne (C2A)
KATEGORIE GOSPODARKI ELEKTRONICZNEJ C2A B2B B2A B2C K O N S U M E T A D I R C J FIRMA
W państwach Europy Wschodniej i Centralnej dynamika nowych kanałów jest zauważalna... Dostrzegł to zarówno sektor komercyjny... Penetracja Internetu w Polsce ... jak i publiczny Jak wskazują doświadczenia o sukcesie tego kanału decyduje użyteczność treści oraz zakres usług dodanych
OBROTY E-COMMERCE W EUROPIE ( MILIARDY $ ) 2000 2001 2002 2003 2004 1999 20 41 82 214 509 1088 INNE B2B B2B eMARKETPLACE B2C Źródło: GARTNER
Integracja biznesowa prowadzi do platform wymiany i komunikacji typu B2B Integracja pomiędzy poszczególnymi firmami Integracja strony kupującej lub sprzedającej Integracja klientów i dostawców (B2B) Integracja pomiędzy rynkami Integracja wewnętrzna - Współpraca między rynkami Integracja łańcucha dostaw Efektywność handlowa Automatyzacja Integracja klientów Osiągnięcie efektywności zewnętrznego łańcucha dostaw Osiągnięcie efektywności wewnętrznego łańcucha dostaw Główne czynniki rozwoju Zarządzanie treścią i wiedzą Rozwiązania dotyczące połączeń Rozwiązania handlowe Łączenie poprzez internet Rozwiązania sieciowe EDI ERP Technologie stymulujące rozwój 2000+ Początek 2000 Późne lata 90-te Początek lat 90-tych Późne lata 80-te Czas
Etapy rozwoju gospodarki elektronicznej okres transferu funduszy (1973 – 1984) okres rozwoju systemów EDI i poczty elektronicznej (1984 – 1991) okres dominacji Internetu w rozwoju kontaktów między przedsiębiorstwami (1992-1997) okres globalizacji handlu elektronicznego (1997 – 2000) okres totalitaryzmu handlu elektronicznego
Rozwój Internetu w Polsce eBusiness: kolejna generacja systemów SCM, CRM, ERP, Procurement FAZA IV USA Stopień zaawansowania rozwiązań internetowych Systemy transakcyjne: Koncentracja na B2B i B2C FAZA III EUROPA Marketing: Koncentracja na B2C FAZA II POLSKA Informacje o produktach FAZA I Czas
Cechy rynku elektronicznego towar kontrahenci pieniądz elektroniczny dokument elektroniczny operacja (transakcja) elektroniczna · towar – dobra materialne, dostępne także na rynku tradycyjnym, oraz niematerialne, np. dobra informacyjne, dostarczane najczęściej drogą elektroniczną, · kontrahenci – znane lub anonimowe strony transakcji elektronicznych, · pieniądz elektroniczny – cechujący się anonimowością, odpornością na fałszerstwa, funkcjonowaniem także off–line, możliwością rozmieniania na drobne, · dokument elektroniczny – poświadczenie określonej zaszłości gospodarczej w rozumieniu formalnoprawnym, operacja (transakcja) elektroniczna – procedura rozliczeniowa realizowana sieciowo, w trybie zdalnym, między kontrahentami rynkowymi.
Handel elektroniczny to wprowadzona do praktyki koncepcja opisująca proces kupna sprzedaży dostawy produktów, usług, informacji przez partnerów handlowych indywidualnych lub/i grupowych oraz przedsiębiorstwa elektroniczne na terenie tego samego kraju lub większej ich liczby zabezpieczany za pomocą środków płatności tradycyjnych i elektronicznych) dokonywany za pomocą infrastruktury techniczno-organizacyjnej, w tym głównie sieci komputerowych z Internetem włącznie
Inne definicje wszelkie formy komercyjnych transakcji z uwzględnieniem indywidualnych i instytucjonalnych podmiotów, które bazują na cyfrowym przetwarzaniu i transmisji danych biznes prowadzony w sieciach komputerowych, takich jak Internet, z uwzględnieniem pokrewnej infrastruktury produkcja, dystrybucja, marketing i sprzedaż oraz dostarczanie dóbr i usług z wykorzystaniem mediów elektronicznych
Różnice między handlem elektronicznym a handlem tradycyjnym Kryteria media elastyczność działalności logistyka działalności logistyka sprzedaży formy płatności parametry sprzedaży
Media HANDEL TRADYCYJNY komunikacja bezpośrednia, przy pomocy pośredników, bądź przy pomocy dokumentów przesyłanych tradycyjnie HANDEL INTERNETOWY kontakt przez głównie Internet, przejściowe wsparcie przez media tradycyjne
Elastyczność działalności HANDEL TRADYCYJNY niska HANDEL INTERNETOWY wysoka, wynikająca z roli pośrednika na rynku
Logistyka działalności HANDEL TRADYCYJNY towary wytwarzane na miejscu lub magazynowane, ograniczony zakres HANDEL INTERNETOWY oderwanie od procesu wytwórczego, outsourcing
Logistyka sprzedaży HANDEL TRADYCYJNY struktura pionowa, łańcuch pośredników, konieczność dotarcia klienta do punktu sprzedaży HANDEL INTERNETOWY spłaszczenie struktur, możliwość przeprowadzenia transakcji z dowolnego miejsca o dowolnym czasie
Formy płatności HANDEL TRADYCYJNY tradycyjne: gotówka, karta płatnicza, czek; anonimowość kupna i sprzedaży; powszechność użycia i akceptowalności różnych form sprzedaży; problemy z wymianą walut; akceptowalny poziom zabezpieczenia HANDEL INTERNETOWY tradycyjne: za zaliczeniem pocztowym, przekaz pieniężny, karta płatnicza odmienne od tradycyjnych: karta inteligentna, mikropłatności, pieniądz elektroniczny; wątpliwa powszechność wobec wymogu odpowiedniej infrastruktury; poziom zabezpieczeń uznawany za mniejszy od tradycyjnego
Parametry sprzedaży HANDEL TRADYCYJNY zależność pomiędzy położeniem punktu sprzedaży i gęstością realnej sieci a ceną zakupu; różnice regionalne związane z położeniem geograficznym HANDEL INTERNETOWY niewielkie różnice cenowe, niwelowane przez trudne warunki dostawy; najniższe ceny w handlu wartościami intelektualnymi (brak np. ceł, kosztów transportu)
Tradycyjny handel elektroniczny a elektroniczny handel internetowy
Wartość rynków B2C i B2B w mld USD
Źródło: BCE
Penetracja platform B2B w określonej branży zależy od skali oferowanych korzyści biznesowych Sprzęt komputerowy / elektroniczny 40% Energia, gaz i woda 26% Lotnictwo / przemysł zbrojeniowy 20% Transport / hurtownie 17% Przemysł samochodowy 14% Przemysł chemiczny 13% Przemysł farmaceutyczny 7% Papier / materiały biurowe 6% Całkowita liczba transakcji w 2003 roku (procentowo) w USA [prognoza z 2001] Dobra konsumpcyjne 4% Produkcja żywności / rolnictwo 3% Przemysł ciężki 2% Maszyny i urządzenia dla przemysłu 1% Źródło: Forrester Research
Prognozy wartości obrotów handlu elektronicznego w 2004
SZANSE I KORZYŚCI GE MOŻLIWOŚĆI DOSTAWCY Globalna obecność Zwiększona konkurencyjność Masowa analiza popytu Skrócenie łańcucha dostaw Obniżka kosztów Perspektywy innowacji KORZYŚCI DLA KLIENTA Globalny wybór Jakość usług Indywidualizacja produktów i usług Szybkie reagowanie na potrzeby Obniżka cen Nowe produkty i usługi
M. Rzewuski, Inwestowanie w technologie, PCkurier, 2003, nr 6
Wydatki na informatykę w 2003 roku w mln euro wg krajów
Odsetek kupujących w Internecie w różnych krajach
Najczęściej kupowane/sprzedawane w Internecie
Korzyści standardowe: redukcja kosztów transakcji handlowych poprawa kontaktów z klientami przewaga strategiczna zaufanie inwestorów doskonalenie jakości przepływów informacyjnych skrócenie cykli czasowych procesów handlowych eliminacja przepływów papierowych
Korzyści dla organizacji niższe koszty produkcji, przetwarzania, dystrybucji, przechowywania i uaktualniania w stosunku do informacji na nośnikach papierowych redukcja zapasów magazynowych krótszy czas zwrotu poniesionych nakładów niższe koszty telekomunikacji wyższa konkurencyjność małego biznesu w stosunku do wielkich przedsiębiorstw tańsze pozyskanie klienta możliwość poszerzenia kręgu dostawców możliwość łatwiejszego sprzedania nadwyżek lub przestarzałych produktów
Korzyści dla konsumentów większa możliwość wyboru niższa cena zakupy o każdej porze i z każdego miejsca szybsza i pełniejsza informacja możliwość udziału w aukcjach internetowych
Korzyści dla społeczeństwa praca w domu podwyższenie standardu życia przy tych samych kosztach dostęp do dóbr i usług dla osób z odległych stron
Wady i niedogodności: brak systemu bezpieczeństwa, niezawodności, standardów i protokołów komunikacji niedostateczna sieć telekomunikacyjna ciągłe ewolucje i zmiany oprogramowania trudności w zintegrowaniu różnych systemów drogi dostęp do Internetu liczne problemy prawne opory klientów niewystarczające usługi dodatkowe możliwość naruszenia tradycyjnych więzi międzyludzkich
Literatura B. Gregor, M. Stawiszyński, E-Commerce, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2002, r. 1,2,3 M. Niedźwiedziński, Globalny handel elektroniczny, PWN, W-a 2004, r. 1, 3 M. Norris, S. West, e-biznes, WKŁ, Warszawa 2001, r. 1 źródła internetowe