Wymiar miejski polityki spójności: Śląski Związek Gmin i Powiatów Wymiar miejski polityki spójności: 2014 -2020 Katowice, dn. 21 października 2011 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Jaka jest wizja Europy w roku 2020? U podstaw strategii Europa 2020 mają leżeć trzy priorytety: – rozwój inteligentny – rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji; – rozwój zrównoważony – wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej; rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu – wspieranie gospodarki charakteryzującej się wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniającej spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną. Trzy powyższe priorytety są ze sobą wzajemnie powiązane; dają one obraz europejskiej społecznej gospodarki rynkowej w XXI w. Strategia EUROPA 2020 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów Strategia EUROPA 2020 UE powinna uzgodnić ograniczoną liczbę wymiernych celów na rok 2020. Cele te powinny: wpisywać się w motyw przewodni, jakim jest inteligentny i zrównoważony rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu; powinny być one mierzalne, odzwierciedlać różnorodność sytuacji, w jakich znajdują się państwa członkowskie, - opierać się na wystarczająco wiarygodnych danych do celów porównawczych. 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów Strategia EUROPA 2020 Na tej podstawie wybrano następujące cele – od ich osiągnięcia zależeć będzie sukces do roku 2020: – zwiększyć stopę zatrudnienia osób w wieku 20-64 lat z obecnych, 69% do co najmniej 75%; – osiągnąć poziom inwestycji w działalność badawczo-rozwojową równy 3% PKB, przede wszystkim poprzez poprawę warunków inwestowania w B+R przez sektor prywatny i opracowanie nowego wskaźnika umożliwiającego śledzenie procesów innowacji; 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów – ograniczyć emisję dwutlenku węgla, co najmniej o 20% w porównaniu z poziomem z 1990 r. lub, jeśli pozwolą na to warunki, o 30%; zwiększyć udział odnawialnych źródeł energii w naszym całkowitym zużyciu energii do 20% oraz zwiększyć efektywność wykorzystania energii o 20%; – ograniczyć liczbę osób przedwcześnie kończących naukę szkolną do 10% z obecnych 15% oraz zwiększyć odsetek osób w wieku 30-34 lat posiadających wyższe wykształcenie z, 31% do co najmniej 40%; – ograniczyć liczbę Europejczyków żyjących poniżej krajowej granicy ubóstwa o 25% poprzez wydobycie z ubóstwa 20 mln osób. Strategia EUROPA 2020 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Wymiar miejski polityki spójności dotychczas wymiar miejski do 2006: Inicjatywa Wspólnotowa URBAN Efekty URBANA: Acquis URBAN wymiar miejski 2007-2013: mainstreaming (włączenie do głównego nurtu polityki) z czego wynika potrzeba wymiaru miejskiego: głosy w dotychczasowej debacie 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Wymiar miejski polityki spójności 2014-2020 wymiar miejski 2014 – 2020: nareszcie został wyklarowany, stworzono pewne konkretne instrumenty i elementy rozwiązań finansowych ALE pozostają niejasności w sferach: A. programowania B. systemu implementacji zagrożenia dotyczące dalszego procesu centralizacji brukselskiej 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Wymiar miejski polityki spójności dla zrozumienia nowego ujęcia wymiaru miejskiego kluczowe znaczenie mają pojęcia: integrated urban development znaczenie podejścia zintegrowanego (integrated approach) – Acquis URBAN oczywiście w ramach paradygmatu rozwoju zrównoważonego co oznacza pojęcie „Podejście Zintegrowane”?: Jan Olbrycht: 3 elementy: 1. podejście wielosektorowe i wielowymiarowe – szeroki sens; 2. Multilevel Governance (MLG) 3. aktywne uczestnictwo i partnerstwo z udziałem wszystkich aktorów. ogromny problem w Polsce – brak współpracy i brak zintegrowanego rządzenia 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Wymiar miejski polityki spójności znaczenie zintegrowanych strategii / koncepcji rozwoju miejskiego / rewitalizacji i rozwoju co oznacza jednak „integracja” w tym kontekście ? (czy na poziomie koncepcji rozwoju czy na poziomie projektu?) co to są zintegrowane projekty ? (różne aspekty) znaczenie podejście typu bottom-up – Acquis URBAN kwestia Grantu Globalnego 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Wymiar miejski polityki spójności dla zrozumienia nowego ujęcia wymiaru miejskiego kluczowe znaczenie mają pojęcia: programy wielofunduszowe - multi-fund programme (również możliwość zastosowania podejścia LEADER, zwłaszcza dla rewitalizacji dzielnic miejskich community-led local development - rozwój lokalny zaplanowany i realizowany z udziałem partnerów społecznych akcje innowacyjne zintegrowane inwestycje terytorialne (integrated territorial investments) idea inteligentnej specjalizacji (smart specialisation) 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów Co budzi wątpliwości ? tematyczna koncentracja priorytety inwestycyjne (art. 5 projektu rozporządzenia w.s ERDF) „zielona ideologia” brak „miejskiego paradygmatu rozwoju” jako generalnej filozofii rozwoju wystąpienie Briana Fielda z EBI: „We must promote urbanism, celebrate urban tradition” brak adekwatnego ujęcia kwestii przestrzeni miejskiej - opartej na idei Compact Cities - rozwój miejski o wysokiej relatywnie gęstości, np. przeciwdziałanie Urban Sprawl kwestia 5 % (wystąpienie Paula Bevana, Eurocities) kwestia crossfinancingu (ERDF i ESF) – uwagi Marszałka Hetmana 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów ERDF EFRR wspiera rozwój obszarów miejskich w ramach programów operacyjnych poprzez wdrażanie strategii określających zintegrowane działania („integrated actions”) na rzecz sprostania wyzwaniom ekonomicznym, środowiskowym, klimatycznym i społecznym w obszarach miejskich (art. 7 prj. rozp. ERDF) każde państwo członkowskie powinno ustalić w swojej umowie partnerskiej wykaz miast (!), w których mają być wdrażane zintegrowane akcje na rzecz zrównoważonego rozwoju miejskiego oraz indykatywną alokację roczną na poziomie narodowym z przeznaczeniem na te akcje 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego W projekcie rozporządzenia określono pułap w ramach środków, które mają zostać przeznaczone na zrównoważony rozwój obszarów miejskich oraz na utworzenie platformy na rzecz rozwoju obszarów miejskich mającej sprzyjać wymianie doświadczeń między miastami 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Co najmniej 5% środków EFRR na poziomie narodowym jest przydzielane na zintegrowane działania na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich delegowane do miast (w ramach zarządzania poprzez Integrated Territorial Investments, o których mowa w artykule 99 Rozporządzenia (UE) nr 2011/0276 (COD) Grant Globalny ? 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Integrated Territorial Investments, o których mowa w artykule 99 Rozporządzenia (UE) nr 2011/0276 (COD) Artykuł 99 Zintegrowane inwestycje terytorialne W przypadku gdy strategia rozwoju obszarów miejskich bądź inne strategie lub pakty terytorialne, zgodnie z definicją w art. 12 ust. 1 rozporządzenia w sprawie [EFS] wymagają zintegrowanego podejścia obejmującego inwestycje w ramach więcej niż jednej osi priorytetowej jednego lub kilku programów operacyjnych, działania są przeprowadzane w postaci zintegrowanej inwestycji terytorialnej („inwestycje ITI”) 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów Priorytety inwestycyjne Artykuł 5 projektu rozporządzenia w.s EFRR: pkt (6) ochrona środowiska i zapewnienie efektywności (wykorzystania) zasobów: ppkt (e) działania w celu poprawy stanu środowiska miejskiego, włącznie z rewitalizacją terenów poprzemysłowych (brownfield sites) i ograniczenie zanieczyszczenia powietrza pkt (9) promowanie włączenia społecznego oraz walka z biedą: ppkt (b) wsparcie na rzecz fizycznej i ekonomicznej rewitalizacji zdegranych wspólnot miejskich i wiejskich ulokowanie rewitalizacji obszarów zurbanizowanych w kryzysie w ramach promowania włączenia społecznego etc. może wywoływać duże wątpliwości 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Platforma Rozwoju Miast Ustanowiona przez Komisję Europejską w celu promowania zdolności organizacyjnych i współpracy (sieciowania) między miastami i wymiany doświadczeń na temat polityki miejskiej na poziomie UE w dziedzinach związanych z priorytetami inwestycyjnymi EFRR oraz zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Platforma Rozwoju Miast Każde państwo członkowskie tworzy listę miast, w których będą realizowane zintegrowane działania na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Platforma Rozwoju Miast  KE przyjmuje listę miast do udziału w platformie (na podstawie listy sporządzonej w umowach o partnerstwie – „Partnership Contract”) Wykaz zawiera maksymalną liczbę 300 miast max. 20 miast na państwo członkowskie 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Platforma Rozwoju Miast Miasta powinny być wybrane w oparciu o następujące kryteria: (a) ludność, z uwzględnieniem specyfiki krajowych systemów miejskich (?); (b) istnienie strategii zintegrowanych działań na rzecz rozwiązania istniejących wyzwań ekonomicznych, środowiskowych, klimatu i społecznych w obszarach miejskich. 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Platforma Rozwoju Miast Platforma wspiera także sieć wszystkich miast, które zobowiązują się podjąć innowacyjne działania, z inicjatywy KE Platforma Rozwoju Miast nie eliminuje istnienia w przyszłości sieci tematycznych (i grup roboczych ?) w ramach kolejnej edycji programu URBACT 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów Działania innowacyjne w dziedzinie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich W ramach wsparcia EFRR platforma może wspierać sieciowanie między miastami podejmującymi działania innowacyjne (badania i projekty pilotażowe) w zakresie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, z inicjatywy Komisji Europejskiej z zastrzeżeniem pułapu w wysokości 0,2% całkowitej rocznej alokacji EFRR art. 8 ust. 3 projektu rozporządzenia w. s ERDF 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Akcje Innowacyjne w dziedzinie równoważonego rozwoju miejskiego Innovative Actions Art. 9 projektu rozporządzenia w/s ERDF Akcje innowacyjne powinny obejmować studia i projekty pilotażowe realizowane w celu wskazania lub testowania nowych rozwiązań problemów dotyczących zrównoważonego rozwoju miejskiego posiadających znaczenie z punktu widzenia poziomu unijnego Akcje innowacyjne mogą wspierać wszelkie działania niezbędne do osiągnięcia celów tematycznych wskazanych przez UE i odpowiednich priorytetów inwestycyjnych 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów Co z tym dalej robimy? Czy chcemy aby miasta woj. śląskiego znalazły się: na wykazie miast (!), w których mają być wdrażane zintegrowane akcje na rzecz zrównoważonego rozwoju miejskiego wraz z indykatywną alokację roczną ? w europejskiej platformie rozwoju miast (max. 20 na MS) ? czy chcemy otrzymać środki na zintegrowane działania na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich delegowane do miast (w ramach zarządzania poprzez Integrated Territorial Investments) – Grant Globalny? Czy chcemy prowadzić akcje innowacyjne ? Czy Związek ma podjąć akcję lobbyingową ? 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów

Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów Dziękuję za uwagę Dr Ferdynand Morski www.silesia.org.pl 2017-03-24 Copyright by Śląski Związek Gmin i Powiatów