Oceny Oddziaływania na Środowisko w procesie inwestycyjnym Piotr Tchórzewski

czyli jak ewoluowała idea OOŚ Wprowadzenie czyli jak ewoluowała idea OOŚ

OOŚ – Ocena Oddziaływania na Środowisko Całość czynności mających na celu określenie możliwości oddziaływania na środowiskowo planowanych przedsięwzięć, zakresu tego oddziaływania oraz określenia warunków w jakich przedsięwzięcie może zostać zrealizowane

Lepiej zapobiegać niż leczyć – zasada prewencji Idea oceny oddziaływania na środowisko wywodzi się bezpośrednio ze złotej myśli ochrony środowiska: Lepiej zapobiegać niż leczyć – zasada prewencji Ocenę skutków „środowiskowych” realizacji inwestycji należy dokonać przed wydaniem decyzji zezwalającej na rozpoczęcie prac, na jak najwcześniejszym etapie procesu decyzyjnego

Pierwsze regulacje prawne dot. OOŚ powstały w USA Ustawa z 1969r. O narodowej polityce ochrony środowiska (National Enviromental Policy Act – NEPA) – poprawka z 1970r. wprowadza instytucje OOŚ Regulacje ustawy zostały wzbogacone przez przepisy wykonawcze Rady Jakości Środowiska stanowiące wykładnie przepisów ustawy bazującej na orzecznictwie sądowym. Organy Rządu Federalnego, przed podjęciem decyzji mają obowiązek przygotować raport o wpływie projektowanej inwestycji na środowisko – Enviromental Impact Assessment (EIA)

Amerykańska NEPA wprowadza również zagadnienia strategicznej OOŚ – prowadzonej na etapie opiniowania planów, programów, strategii Przepisy dot. strategicznych OOŚ często nie były należycie respektowane, jednakże w latach 1979-1989 Agencja Ochrony Środowiska USA przygotowała 320 raportów środowiskowych dot. dokumentów strategicznych Instytucja OOŚ została także opisana w zaleceniach Rady OECD z 14.12.1974r. W sprawie analizy konsekwencji ważnych publicznych i prywatnych przedsięwzięć

Ochrona środowiska przez długie lata była aspektem pomijanym przez Wspólnotę Europejską Traktat Rzymski z 25 marca 1957r. ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą nie odnosi się do problematyki ochrony środowiska. Szczyt przywódców państw członkowskich, który odbył się w Paryżu w dniach 19-21 października 1972r. uważa się za początek działań Wspólnoty na rzecz ochrony środowiska. Efektem tego spotkania było polecenie Komisji przygotowania w terminie do 31 lipca 1973r. szczegółowego programu działań w dziedzinie ochrony środowiska. Stanowisko to było pokłosiem pierwszej konferencji Narodów Zjednoczonych poświęconej środowisku naturalnemu człowieka – Sztokholm 5-16 czerwca 1972r. Na konferencji zostało także sformułowane pojęcie zrównoważonego rozwoju

Politykę ochrony środowiska Wspólnoty kształtują wieloletnie programy działań Pierwszy program działań (1973-1976r.) Określił podstawowe cele i zasady ochrony środowiska w Wspólnocie. Główny nacisk położono na redukcję zanieczyszczeń i poprawę stanu środowiska (podejście „końca rury”, „gaszenie pożaru”). Postanowiono wyznaczyć standardy jakości wody oraz graniczne wartości emisji z silników samochodowych. Stwierdzono, że ochrona środowiska powinna stanowić istotny element w polityce Wspólnoty we wszystkich dziedzinach jej aktywności. Drugi program działań (1977-1981r.) Zostały utrzymane cele pierwszego programu. Dodatkowo włączono zalecenie ochrony dzikich zwierząt i roślin oraz racjonalnego gospodarowania zasobami naturalnymi. Utrzymano podejście ograniczania emisji zanieczyszczeń z istniejących źródeł.

Trzeci program działań (1982-1986r.) Stanowi przełom w sposobie postrzegania ochrony środowiska. Z uwagi na ciągle pogarszający się stan środowiska naturalnego oraz nieskuteczność pierwszych dwóch programów, postanowiono odejść od działań mających na celu tylko poprawę złego stanu środowiska i zaproponowano system opierający się na zapobieganiu powstawaniu problemów ekologicznych. Zdecydowanie postulowano konieczność uwzględnienia potrzeb ochrony przyrody podczas planowanie wszelkich działań gospodarczych. Kanwą nowego podejścia do zagadnień ochrony środowiska miał być mechanizm oceny oddziaływania na środowisko, która miała być prowadzona przed podjęciem decyzji o realizacji inwestycji na jak najwcześniejszym etapie jej planowania. W programie została też określona możliwość Wspólnotowego wspierania finansowego działań na rzecz ochrony środowiska. Efektem realizacji programu była m.in. dyrektywa 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne, która wyznaczyła podstawy wspólnego systemu OOŚ.

Czwarty program działań (1987-1992r.) Program powstaje w zmienionych warunkach prawnych. Przyjęty w 1987r. Jednolity Akt Europejski (ustanawiający m.in. instytucję Rady Europejskiej) wyznaczył trzy podstawowe cele polityki Wspólnoty w zakresie ochrony środowiska – działania zmierzające do zachowania, ochrony i poprawy jakości środowiska, ochrona ludzkiego zdrowia oraz zapewnienie rozsądnego i racjonalnego korzystania z zasobów środowiska. Głównym przesłaniem czwartego programu była fraza „wyzwania, ale i szanse”. Został wzmocniony nacisk na politykę prewencji, która od tej pory stała się główną regułą wspólnotowej polityki ochrony środowiska. Ochrona środowiska winna być uwzględniana jako podstawowy czynnik przy podejmowaniu decyzji gospodarczych. Sformułowano 4 główne cele : zachowanie stanu środowiska naturalnego, poprawę tych jego elementów, które zostały naruszone, ochronę wszystkich składników środowiska (fauny, flory, powietrza, wód, gleby, klimatu, warstwy ozonowej, jak również zdrowia człowieka), wspieranie działań proekologicznych. Położono szczególny nacisk na dostęp społeczeństwa do informacji o środowisku. Efektem realizacji programu była dyrektywa (90/313/EWG) z dnia 7 czerwca 1990r. W sprawie swobody dostępu do informacji o środowisku. Rozporządzeniem Rady EWG 12/1210/90 z dnia 7 maja 1990r. została utworzona Europejska Agencja Ochrony Środowiska, której głównym zadaniem jest gromadzenie informacji o środowisku.

Piąty program działań (1992-2000r.) Ponownie następuje zmiana warunków prawnych funkcjonowania Wspólnoty. Traktat o Unii Europejskiej z 1992r. postuluje wprowadzenie w życie gospodarczo-społeczne zasady zrównoważonego rozwoju połączonego z poszanowanie środowiska. Piąty program działań funkcjonuje pod nazwą „Na drodze do zrównoważenia”. Po raz pierwszy zastosowano podejście horyzontalne (poziome) w miejsce dotychczasowego wertykalnego lub sektorowego (pionowego). W sposobie tym bierze się pod uwagę wszelkie przyczyny zanieczyszczeń, by w sposób kompleksowy móc zapobiegać negatywnemu wpływowi na środowisko, bez względu na źródło zanieczyszczeń oraz bez względu na to, na jaki element środowiska one oddziałują. Dnia 3 marca 1997r została uchwalona Dyrektywą Rady 97/11/WE. zmieniająca Dyrektywę 85/337/EWG, która doprecyzował elementy systemu OOŚ oraz zmieniła katalog przedsięwzięć podlegających OOŚ. 25 czerwca 1998r. została przyjęta Konwencja z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska. Konwencja obowiązuje od 30.10.2001r. Główny nacisk kładzie na prawo człowieka do czystego środowiska. Prawo do informacji, podejmowania decyzji i dostępu do sądownictwa w ochronie środowiska są traktowane na równi z innymi prawami człowieka i jako takie stanowią kluczowy element realizacji zasady zrównoważonego rozwoju.

Szósty program działań (2001-2010r.) (obecnie 2002-2012) Stwierdzono poprawę stanu środowiska, jednakże uznano jednocześnie, że nie zrealizowano celów przewidzianych poprzednimi programami. Stwierdzono potrzebę szybszej harmonizacji prawa krajów członkowskich oraz konieczność przestrzegania już obowiązujących regulacji. Program nosi nazwę „Nasza przyszłość, Nasz wybór”. Położono nacisk na 4 dziedziny: przeciwdziałanie zmianom klimatycznym (efektowi cieplarnianemu), ochronę przyrody i bioróżnorodności (zwiększenie obszarów chronionych, w tym mórz), dbałość o wpływ środowiska na zdrowie (surowsze normy), oszczędne wykorzystanie zasobów naturalnych i gospodarki odpadami (recykling). Szósty program postuluje podejście strategiczne proponując zaangażowanie całego społeczeństwa w poszukiwanie skutecznych rozwiązań problemów ekologicznych. Program podkreśla, że względy ochrony środowiska i europejskie cele związane ze wzrostem konkurencyjności i zatrudnieniem są powiązane: należy zawsze brać pod uwagę ekonomiczne i społeczne aspekty ochrony środowiska. Dyrektywa 2001/42/WE w sprawie oceny skutków niektórych planów i programów na środowisko. Dyrektywa SEA usystematyzowała system strategicznych ocen oddziaływania na środowisko strategii, planów i programów.

Koncepcja OOŚ w Polsce kształtowała się etapowo Lata siedemdziesiąte W tym okresie po raz pierwszy w Polsce pojawiają się publikacje dot. OOŚ. W ramach współpracy z Programem Środowiskowym Narodów Zjednoczonych i Światową Organizacją Zdrowia zainicjowano prace badawcze oraz podjęto próby zastosowania wybranych metod OOŚ. W drugiej połowie lat siedemdziesiątych pojawiają się pierwsze regulacje prawne nawiązujące do idei OOŚ: Uchwała nr 196 Rady Ministrów z 29 grudnia 1977r. w sprawie lokalizacji inwestycji i towarzyszące im przepisy wykonawcze – do wniosku o ustalenie lokalizacji należało dołączyć dokumenty w której należało określić uciążliwości proponowanego przedsięwzięcia dla środowiska.

Lata siedemdziesiąte cd. art. 25 prawa wodnego z 1974r. Organ wydający decyzję mógł zażądać od wnioskodawcy opracowania przez biegłego ekspertyzy określającej możliwość oddziaływania na środowisko zamierzonego sposobu korzystania z wód Rozporządzenie Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z 20 lutego 1975r. w sprawie nadzoru urbanistyczno-budowlanego – konieczność sporządzenia opisu wpływu inwestycji na środowisko. Przepisy te nie były istotne, gdyż nie został określony zakres informacji i prognoz, a uzyskane informacje nie były traktowane jako istotne w podejmowanym procesie decyzyjnym

Lata 1980-1989r. W 1980r. Zostaje uchwalona nowatorska ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska a w 1984r. Nowe przepisy o planowaniu przestrzennym. Zapisy znajdujące się w ówcześnie uchwalonych aktach prawnych można uważać za prekursor rozwiązań wprowadzających OOŚ: art. 70 ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska– właściwe władze wojewódzkie mogły zażądać od inwestora lub posiadacza istniejącego obiektu ekspertyzy co do oddziaływania na środowisko inwestycji lub obiektu. Ekspertyzy takie mogli wykonywać tylko biegli z listy Ministra, rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 marca 1985r. ogłasza listę inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi, których wskazania lokalizacyjne opiniowali Minister Ochrony Środowiska i Główny Inspektor Sanitarny, art. 22 ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska – konieczność wykonania kompleksowej analizy skutków realizacji przedsięwzięcia, które wpływało na stan zasobów wodnych i stosunki wodne,

Lata 1980-1989r. cd. Rozporządzenie Rady Ministrów z 23 stycznia 1987r. W sprawie szczególnych zasad ochrony powierzchni ziemi – wnioskodawca zobowiązany do przedłożenia ekspertyzy ekologicznej organowi administracji państwowej, który wydał decyzję, w wyniku której mogło dojść do przekształcenia powierzchni ziemi i naruszenia równowagi ekologicznej. Był to pierwszy przepis który określał dość dokładnie zakres takiej ekspertyzy, jednakże katalog przedsięwzięć dla których należało taką ekspertyzę wykonać został mocno ograniczany (tylko do. ochrony powierzchni ziemi). W 1989 roku znowelizowano ustawę o o ochronie i kształtowaniu środowiska (ustalenia okrągłego stołu). Termin opinia wpływu na środowisko zostaje zastąpiony przez termin ocena oddziaływania na środowisko.

Lata 1990-1994r. 23 kwietnia 1990r. Opublikowano zarządzenie Ministra OŚZNiL w sprawie inwestycji szczególnie wrażliwych dla środowiska i zdrowia ludzi oraz warunków, jakim powinna odpowiadać sporządzona przez rzeczoznawcę ocena oddziaływania inwestycji i obiektów budowlanych na środowisko. Jest to pierwszy akt prawny w Polsce, który wprowadzał systemowe podejście do OOŚ. W 1990r. Rozpoczyna działalność Komisja Ministra OŚZNiL ds. OOŚ. OOŚ wprowadzane jest stopniowo do praktyki administracyjnej. W latach 1990-93 sporządzono ok. 600 raportów OOŚ, w tym ok. 160 dla obiektów istniejących. OOŚ w dalszym ciągu postrzegane jest jako specyficzna ekspertyza, a nie proces decyzyjny.

Lata 1995-2000r. 13 maja 1995r. następuje zmiana rozporządzenia określającego inwestycje szkodliwe dla środowiska, które dzieli przedsięwzięcia na dwie grupy : inwestycje szczególnie szkodliwe dla środowiska i inwestycje mogące pogorszyć jego stan. Zostaje wprowadzona pewna forma oceny strategicznej dokumentów – prognoza skutków wpływu ustaleń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na środowisko przyrodnicze. W latach 1996-1998 powstaje ok. 3 000 raportów o oddziaływaniu na środowisko na etapie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. Od początku 1998r. obowiązuje znowelizowana ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska, oraz rozporządzenia: określające listy inwestycji szczególnie szkodliwe dla środowiska i inwestycji mogących pogorszyć jego stan oraz sposób prowadzenia OOŚ dla tych inwestycji oraz tych które nie są zaliczone do żadnej z w/w grup. W 1999r. Zostaje przeprowadzona reforma administracyjna i ulegają zmianie kompetencje poszczególnych organów biorących udział w OOŚ. Pomimo znaczących zmian OOŚ ciągle pełni funkcję ekspertyzy.

Lata 2001-2007r. Dnia 27 kwietnia 2001 zostaje wprowadzona ustawa Prawo ochrony środowiska. Ustawa kompleksowo reguluje system OOŚ w Polsce z myślą o dostosowaniu go do obowiązującego prawa Unii Europejskiej. Zostaje wprowadzone pojęcie postępowania w sprawie OOŚ, w odróżnieniu od raportu OOŚ, który pozostaje dokumentem eksperckim i stanowi tylko element postępowania OOŚ. Postępowanie w sprawie OOŚ prowadzi się przed wydaniem decyzji głównej (np. decyzji lokalizacyjnej, pozwolenia na budowę). Od dnia 24.09.2002r. zaczyna obowiązywać rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych kryteriów związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzenia raportu OOŚ. Rozporządzenie dzieli przedsięwzięcia na dwie grupy : te dla których sporządzenie raportu OOŚ jest zawsze wymagane i tych dla których o konieczności sporządzenia raportu OOŚ zadecyduje organ prowadzący postępowanie w sprawie OOŚ.

Lata 2001-2007r. cd. System OOŚ jest 3 krotnie modernizowany w kolejnych zmianach ustawy POŚ – w roku 2005, 2006 i 2007. Kolejne zmiany systemu OOŚ wynikały z konieczności dalszej harmonizacji prawa krajowego z prawem wspólnotowym. Najbardziej znacząca była zmiana z 2005 roku, która wprowadziła instytucję decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach - specjalnej decyzji administracyjnej kończącej postępowanie w sprawie OOŚ. Jednocześnie postępowanie w sprawie OOŚ prowadzi się jednokrotnie dla jednego przedsięwzięcia a nie jak do tej pory przy okazji ubiegania się o różne decyzje administracyjne. Dnia 09.11.2004r. Weszło w życie nowe rozporządzenie w sprawie klasyfikacji przedsięwzięć, które następnie było dwukrotnie nowelizowane. Funkcjonujące w tych latach regulacje dot. OOŚ były pierwszym w Polsce kompleksowym systemem, gdzie OOŚ jest postrzegany jako proces decyzyjny a nie jednorazowe opracowanie eksperckie.

po roku 2008 – obecnie funkcjonujący system OOŚ Konieczność dalszego dostosowania prawa w zakresie OOŚ do regulacji zawartych w dyrektywach UE wymusiła kolejną zmianę obowiązującego systemu. Na użytek systemu OOŚ została uchwalona ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Główne założenia systemu zostały zachowane i przeniesione z ustawy prawo ochrony środowiska. Główna różnica polega na doprecyzowaniu zagadnień związanych z udziałem społecznym oraz rozszerzeniu uprawnień organizacji ekologicznych. Dodatkowo do życia został powołany nowy organ ochrony środowiska : Dyrekcja Ochrony Środowiska (na krajowym i poziomie regionalnym), w której kompetencji leży m.in. opiniowanie we wszystkich postępowaniach w sprawie OOŚ prowadzonych przez inne organy. Od dnia 15 listopada 2010r. Obowiązuje również nowe rozporządzenie w sprawie klasyfikacji przedsięwzięć do wykonania OOŚ.

Konwencje podpisane przez Polskę (wybrane) czyli do czego z zakresu ochrony środowiska zobowiązaliśmy się z własnej woli i co z tego wynika…

Konwencja – co to takiego? Konwencja jest w tej chwili najważniejszym dokumentem regulującym stosunki międzynarodowe i jest źródłem prawa międzynarodowego. Umowy międzynarodowe (konwencje) dzielą się zgodnie z 4-rema kryteriami : liczba stron (dwustronne, wielostronne), sposób przystępowania (otwarte, warunkowo otwarte, zamknięte), forma zawarcia (ustne, pisemne), procedura zawarcia (tryb prosty, tryb złożony). Pomimo faktu iż konwencje są aktem prawa międzynarodowego z regóły obowiązują dopiero po tranzpozycji do prawa krajowego. W sprawie stosowania konwencji rozstrzygają sądy krajowe, nie ma jednolitej międzynarodowej wykładni prawnej. W prawie międzynarodowym publicznym nie ma ogólnego i uporządkowanego systemu sądów, które mogą ukarać państwo niewypełniające zobowiązań wynikających z konwencji międzynarodowej. Konwencja po podpisaniu powinna zostać ratyfikowana przez właściwe władze krajów sygnatariuszy. Od momentu ratyfikacji Konwencja stanowi wprost źródło prawa (zgodnie z Konstytucją).

Konwencje – w zakresie środowiska mające szczególne znaczenie dla systemu OOŚ - przegląd Konwencja o obszarach wodno-błotnych, mające znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego z 1971 roku (Konwencja Ramsarska) Jest jednym z pierwszych międzynarodowych aktów prawnych. Jej celem jest ochrona i utrzymanie obszarów wodno-błotnych (wraz z ptactwem tam przebywającym), czyli środowisk, gdzie dominującą rolę odgrywa woda ( tereny bagien, błot, torfowisk lub zbiorniki wodne sztuczne i naturalne, których głębokość podczas odpływu nie przekracza sześciu metrów). Konwencja obejmuje wykaz konkretnych przesłanek pozwalających uznać dany obszar za mający znaczenie międzynarodowe m.in. muszą występować zagrożone gatunki, które są istotne dla zachowania różnorodności biologicznej danego regionu biogeograficznego, musi stanowić stałe miejsce gromadzenia przynajmniej 20 tys. ptaków błotnych itp. W Polsce jest 13 obszarów wpisanych na listę konwencji. Podpisana w 1971r., ratyfikowana przez Polskę w 1977r.

Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem ( Konwencja Waszyngtońska – CITES ) z 1973 roku Jej celem jest ochrona dziko występujących populacji zwierząt i roślin gatunków zagrożonych w skali świata wyginięciem, przewiduje różne stopnie ochrony dla ponad 30 tys. gatunków zwierząt i roślin oraz ma na celu kontrolę nad ograniczaniem międzynarodowego handlu żywymi zwierzętami i roślinami, rozpoznawalnymi ich częściami i produktami pochodnymi. Uchwalona w 1973 roku, ratyfikowana przez Polskę w 1989 roku. Konwencja o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego z 1974 roku (Konwencja Helsińska – HELCOM) Konwencja określa założenia kompleksowej ochrona środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego (ochroną wód, atmosfery i powierzchni ziemi). Obejmuje zapobieganie zanieczyszczeniu z lądu, ze statków, zakaz zatapiania odpadów i innych substancji, współpracę przy zwalczaniu zanieczyszczenia morza, listę substancji niebezpiecznych oraz substancji i materiałów szkodliwych. Uchwalona w 1974 r., ratyfikowana przez Polskę w 1980 r.

Konwencja o ochronie dzikiej fauny i flory europejskiej oraz siedlisk naturalnych z 1979r. (Konwencja Berneńska) Celem Konwencji Berneńskiej jest ochrona gatunków zagrożonych i ginących roślin i zwierząt, oraz ich naturalnych siedlisk, których ochrona wymaga współdziałania kilku państw W ramach Konwencji Berneńskiej przyjęto w 2003 r. Europejską strategię dotyczącą inwazyjnych gatunków obcych. Uchwalona w 1979 roku, ratyfikowana przez Polskę w 1996 roku. Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt z 1979 r. (Konwencja Bońska) Zobowiązuje państwa do ochrony wędrownych gatunków zwierząt na całym obszarze ich występowania przez ochronę legowisk, tras wędrówek i zimowisk oraz przez usuwanie powodowanych przez człowieka przeszkód w migracji; Uchwalona w 1979 r., ratyfikowana przez Polskę w 1996 r.

Konwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości z 1979 roku ( Konwencja Genewska) Przedmiotem Konwencji jest ochrona człowieka i jego środowiska przed zanieczyszczeniem powietrza poprzez podejmowanie działań polegających na zapobieganiu powstawaniu, dążenie do ograniczenia zanieczyszczeń oraz jego zmniejszaniu, włączając w to transgraniczne zanieczyszczenie powietrza na dalekie odległości. Uchwalona w 1979 roku, ratyfikowana przez Polskę w 1985 roku. Konwencja o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych z 1989 roku (Konwencja Bazylejska). Przedmiotem Konwencji jest kontrola transgranicznego przemieszczania odpadów niebezpiecznych zawartych w załączniku do konwencji oraz minimalizacja wytwarzanych odpadów niebezpiecznych i innych , a także zapewnienie dostępności do urządzeń służących do usuwania odpadów w sposób bezpieczny dla środowiska Uchwalona w 1989 r., ratyfikowana przez Polskę w 1992 r.

Konwencja o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym z 1991r.(Konwencja z Espoo ) Zapisy konwencji ustanowiły procedury konsultacji stron, które mogą być narażone na transgraniczne skutki środowiskowe wynikające z projektów inwestycyjnych . Zgodnie z postanowieniami konwencji Polska zawarła umowy dwustronne z sąsiednimi krajami – sygnatariuszami , które określają szczegóły i zakres prowadzonych postępowań transgranicznych. Uchwalona w 1991 roku, ratyfikowana przez Polskę w 1997 roku. W 2008 r. został przyjęty przez Komisję Europejską (w imieniu Wspólnoty) protokół w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko do Konwencji z Espoo Konwencja Helsińska o ochronie środowiska morskiego obszaru morza Bałtyckiego z 1992 r. (II Konwencja Helsińska) Nowa Konwencja Helsińska wzmacnia zobowiązania stron w porównaniu do Konwencji z 1974r. każde przedsięwzięcie, które może mieć negatywny wpływ na środowisko Morza Bałtyckiego wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko oraz powiadomienia Komisji Helsińskiej i państw stron, które mogą być narażone na transgraniczne oddziaływanie planowanej działalności. Uchwalona i podpisana przez Polskę w 1992 r.

Konwencja o ochronie i użytkowaniu cieków transgranicznych i jezior międzynarodowych z 1992 r. Określa ramy dwustronnych i wielostronnych umów o współpracy na wodach granicznych w zakresie ochrony środowiska, zapobiegania i przeciwdziałania zanieczyszczeniu środowiska oraz zapewnienia racjonalnego wykorzystania wód przez państwa będące członkami Europejskiej Komisji Gospodarczej Narodów Zjednoczonych. Polska realizuje zobowiązania wynikające z konwencji w umowach dwustronnych i wielostronnych w sprawie współpracy w zakresie gospodarki wodnej na wodach granicznych lub umowach o ochronie środowiska zawartych z krajami sąsiadującymi z Polską. Uchwalona i podpisana przez Polskę w 1992 r. Konwencja EKG ONZ w sprawie społecznego dostępu do informacji, podejmowania decyzji i sądownictwa w ochronie środowiska z 1998r. (Konwencja z Aarhus) Polska aktywnie uczestniczyła w przygotowywaniu i negocjowaniu projektu tej konwencji a Polska podpisała ją jako pierwszy kraj w regionie. Wszystkie postanowienia konwencji zostały przeniesione do prawodastwa polskiego - począwszy od Konstytucji Rzeczpospolitej, przez Prawo Ochrony Środowiska, Ustawę OOŚ a skończywszy na Kodeksie Postępowania Administracyjnego Uchwalona i podpisana przez Polskę w 1998 r.

Dziękuję za uwagę