Problemy z regulacją pasów drogowych dróg publicznych – Art.73 ustawy z 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną

Brak precyzji w art. 73 ust. 1 P.w.u.r.a.p „Nieruchomości pozostające 31.12.1998 r. we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, niestanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, z 1.01.1999 r. stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego za odszkodowaniem."

Problemy związane z kwestią regulacji stanu prawnego nieruchomości w trybie art. 73 Brak kompleksowej regulacji przebiegu całego pasa drogowego danej drogi. Dowód na władanie przez podmiot publiczny (zarządcę drogi) nieruchomością zajętą pod drogę publiczną 31 grudnia 1998 r. Nieuregulowany stan własnościowy nieruchomości niekiedy przez kilka pokoleń.

Brak kompleksowej regulacji przebiegu całego pasa drogowego danej drogi. z dniem 1.01.1999, ani też w późniejszym czasie, nie zostały podjęte czynności, dla wyznaczenia w terenie działek zajętych pod pas drogowy dla przebiegających ciągów dróg. brak materiałów geodezyjnych i kartograficznych obrazujących rzeczywisty stan zajęcia nieruchomości 31.12.1998 r. pod pas drogowy dróg publicznych (problem ogólnopolski) operaty geodezyjne sporządzane po 31.12.1998 r. w celu uregulowania zaistniałych uprzednio stanów, są różnie oceniane w trakcie postępowania odwoławczego lub sądowego (wielokrotnie negatywnie).

Ustalenie granic pasa drogowego

1.Wszystkie granice, z uwzględnieniem ich dokładności ustalenia, pokrywają się oraz w księgach wieczystych nieruchomości opisane są oznaczeniami ewidencyjnymi a) przebieg ogrodzenia wybudowanego przed 31 XII 1998 r. pokrywa się z granicą pasa drogowego – ustalono, że pas drogowy sięga do ogrodzenia, b)jednocześnie granica działki 104/5 w obrębie X biegnie wzdłuż ogrodzenia (ogrodzenie w granicach działki), c) w księdze wieczystej ujawniono działkę 104/5 w obrębie X, która powstała w wyniku założenia nowej ewidencji gruntów i zgodnie z wykazem zmian (równoważnikiem) odpowiada p. gr. 125 b. gm. kat. X

stan prawny uregulowany Konkluzja: stan prawny uregulowany – brak zajętości pod drogę – nawet gdy powierzchnia działki 104/5 w obrębie X jest mniejsza od powierzchni p. gr. 125 w b. gm. kat. X

2. Stan jak poprzednio tylko w księdze wieczystej ujawniono działkę 104/5 w obrębie X oraz cz. p. gr. 125 a jako właściciela ujawniono osobę inną niż Skarb Państwa lub Gmina a) przebieg ogrodzenia wybudowanego przed 31 XII 1998 r. pokrywa się z granicą pasa drogowego – ustalono, że pas drogowy sięga do ogrodzenia, b) jednocześnie granica działki 104/5 w obrębie X biegnie wzdłuż ogrodzenia (ogrodzenie w granicach działki), c) w księdze wieczystej ujawniono działkę 104/5 w obrębie X, która powstała w wyniku założenia nowej ewidencji gruntów i zgodnie z wykazem zmian (równoważnikiem) odpowiada cz. p. gr. 125 b. gm. kat. X – w księdze p. gr. podkreślona czerwoną linią przerywaną lub „równoległy” wpis działki 104/5 w obrębie X i cz. p. gr. 125

stan prawny uregulowany Konkluzja: stan prawny uregulowany – cz. p. gr. 125 (określona lub nieokreślona) jest zajęta pod drogę i stanowi część działki drogowej – podziału nie dokonuje się, a decyzja dotyczy oznaczenia już nieobowiązującego (ew. zgoda starosty)

3. Jak poprzednio za wyjątkiem granic własności – w księdze wieczystej nieruchomość oznaczona jako p. gr. 125 b. gm. kat. X a) przebieg ogrodzenia wybudowanego przed 31 XII 1998 r. pokrywa się z granicą pasa drogowego – ustalono, że pas drogowy sięga do ogrodzenia, b) jednocześnie granica działki 104/5 w obrębie X biegnie wzdłuż ogrodzenia (ogrodzenie w granicach działki), c) w księdze wieczystej wpisana jest p. gr. 125 b. gm. kat. X – część tej parceli zajęta jest pod drogę

należy wykonać wykaz zmian (równoważnik) Konkluzja: należy wykonać wykaz zmian (równoważnik) p. gr. 125 podzielić „ewidencją” w ten sposób aby powstały dwie jej części z których jedna zmieni oznaczenie na działkę 104/5 w obrębie X, a druga po wydaniu decyzji na podstawie art. 73 wejdzie w skład „działki drogowej” - działanie na „oznaczeniach nieobowiązujących”

4. Błędna granica ujawniona w operacie ewidencji gruntów pozostałe granice pokrywają się (uwzględniając normy dokładnościowe zawarte w przepisach)   a) przebieg ogrodzenia wybudowanego przed 31 XII 1998 r. i przed założeniem nowej ewidencji gruntów pokrywa się z granicą pasa drogowego – ustalono, że pas drogowy sięga do ogrodzenia, b) granica działki 104/5 w obrębie X biegnie wewnątrz ogrodzenia – brak jakiejkolwiek dokumentacji uzasadniającej taki przebieg - c) w księdze wieczystej wpisana jest p. gr. 125 b. gm. kat. X – część tej parceli zajęta jest pod drogę jak w przypadku nr 3

Konkluzja: a) należy złożyć do starosty jako organu prowadzącego ewidencję gruntów dokumentację wykonaną wg przepisów o modernizacji ewidencji i po wprowadzeniu zmian do operatu ewidencji gruntów b) wykonać wykaz zmian (równoważnik) a p. gr. 125 podzielić „ewidencją” w sposób opisany w przypadku  

5. Granica ewidencyjna pokrywa się z granicą nieruchomości (wg stanu na dzień 31 XII 1998 r.) granica pasa drogowego sięga do ogrodzenia. a) przebieg ogrodzenia wybudowanego przed 31 XII 1998 r. pokrywa się z granicą pasa drogowego – ustalono, że pas drogowy sięga do ogrodzenia – tak więc część nieruchomości oznaczonej jako dz. 104/5 w obrębie X jest zajęta pod drogę, b) jednocześnie granica działki 104/5 w obrębie X biegnie poza ogrodzeniem (ogrodzenie w granicach działki) i na część tej działki znajduje się część jezdni asfaltowej oraz pobocze, c) w księdze wieczystej wpisana jest p. gr. 125 b. gm. kat. X – część tej parceli zajęta jest pod drogę – identyczną sytuacją jest także ta gdy w księdze wieczystej wpisana jest działka 104/5 w obrębie X i to w przypadku gdy granice działki są jednocześnie granicami nieruchomości

Konkluzja: a) gdy w ks. wiecz. ujawniona jest p. gr. 125 b. gm. kat. X należy w pierwszej kolejności wykonać wykaz zmian (równoważnik) i zmienić oznaczenie na to wg ewidencji gruntów a następnie, b) wykonać projekt podziału nieruchomości wzdłuż granicy pasa drogowego stosując przepisy o podziałach nieruchomości (operat przekazać do odpowiedniego ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej) – zatwierdzenie tego projektu podziału nastąpi decyzją wojewody będącej podstawą do wprowadzenia zmian w ewidencji gruntów oraz księgach wieczystych.

inwestycja

Dowód na władanie przez podmiot publiczny (zarządcę drogi) nieruchomością zajętą pod drogę publiczną 31 grudnia 1998 r. upływ czasu (od daty 31 grudnia 1998 r.), kolejne reorganizacje administracji drogowej - skutkujące brakiem dokumentacji potwierdzającej władanie pasem drogowym w dacie 31 grudnia 1998 r. Przykłady dokumentów potwierdzających władanie : umowy zawarte przed 31 grudnia 1998 r., dotyczące urządzania, utrzymywania lub modernizacji drogi, rachunki i faktury za wykonanie takich prac zlecanych przez zarządcę drogi, umowy ubezpieczenia drogi publicznej zawartej przed 31 grudnia 1998 r., metryki lub opisy liniowe dróg założone przed 31 grudnia 1998 r., dowody z zeznań świadków, którymi mogą być pracownicy firm świadczących usługi w zakresie modernizacji, utrzymania i ochrony dróg, z których wynikać będzie zakres prowadzonych na nieruchomości prac na 31 grudnia 1998 r., dowody z zeznań właścicieli nieruchomości zajętej pod drogę oraz właścicieli nieruchomości sąsiednich.

Nieuregulowany stan własnościowy nieruchomości niekiedy przez kilka pokoleń. nieruchomości zajęte pod drogi publiczne bardzo często stanowią przedmiot prawa współwłasności (wiele zmieniających się stron postępowań w wyniku np . obrotu) brak ze strony właścicieli uregulowania swojego prawa własności w ramach części stanowiących drogi (migracja ludności, obrót rynkowym nieruchomości położonych przy drogach, jednak przy pominięciu udziałów w nieruchomości drogowej. braku aktualności wpisów w księgach wieczystych.

Próby rozwiązania problemów Zajętość - zwiększenia mocy dowodowej prac geodezyjnych wykonanych po 1998 r. dla omawianych postępowań administracyjnych (projekt ustawy z delegacją do wydania rozporządzenia) Władanie - dopuszczenie oświadczeń złożonych przez zarządców dróg o wykonywaniu władztwa nad pasem drogowym przed 1999 r. (konieczność wykonywania czynności, zarządczych wobec drogi – obowiązek z ustawy o drogach publicznych). Nieuregulowany stan własnościowy nieruchomości - zastosowanie zasad określonych przepisami ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, poprzez zawiadamianie o wszczęciu postępowania administracyjnego i doręczanie decyzji w drodze obwieszczeń

Czyn społeczny art. 51 ustawy o drogach publicznych ust. 1. Z dniem wejścia ustawy w życie: pkt.1) grunty państwowe położone poza granicami miast, oddane osobom fizycznym w zamian za grunty zajęte pod budowę dróg publicznych, stają się z mocy prawa własnością tych osób; grunty takie położone w granicach miast przechodzą na własność lub w użytkowanie wieczyste osób fizycznych, stosownie do przepisów szczególnych; pkt.2) grunty oddane i zajęte pod drogi publiczne, wybudowane z udziałem czynu społecznego i istniejące w tym dniu, stają się z mocy prawa własnością Państwa. ust.2. Przepisu ust. 1 pkt. 2 nie stosuje się do gruntów zajętych pod istniejące drogi publiczne, w odniesieniu do których zostało wszczęte postępowanie wywłaszczeniowe przed dniem wejścia ustawy w życie.