RADA MIASTA KRAKOWA GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI W KRAKOWIE ZAKŁAD TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH DLA MIASTA KRAKOWA – ROZWIĄZANIE ALTERNATYWNE Kraków – 22 października 2008 r. Dr inż. Tadeusz Pająk Akademia Górniczo – Hutnicza w Krakowie

ZAKRES PREZENTACJI: Zakład mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów (MBA) jako alternatywa dla spalarni odpadów na przykładzie projektu dla M. Krakowa, ZTPOK jako niezbędny element krakowskiego systemu gospodarki odpadami.

MBA VERSUS MVA czyli: ZAKŁAD MECHANICZNO- BIOLOGICZNEGO PRZETWARZANIA ODPADÓW, JAKO ALTERNATYWA DLA ZTPOK NA PRZYKŁADZIE PROJEKTU DLA MIASTA KRAKOWA

ZASADNICZE PYTANIA: 1.Czy dla Miasta Krakowa jest potrzebna instalacja typu MBA i jak duża. 2.Czy instalacja typu MBA będzie w stanie sprostać wymaganiom prawnym w zakresie składowania przetworzonych odpadów, a także odzysku energii. 3.Czy instalacja MBA może nie współpracować z zakładem termicznego przekształcania odpadów przetworzonych w paliwo. 4.Czym w sensie prawnym jest taki zakład? Czy paliwo z MBA nie jest odpadem? Czy zakład taki nie jest spalarnią? 5.Projekty instalacji MBA odrzuconych w Polsce – dlaczego?? 6.Instalacje MBA w opinii ekspertów z Niemiec i Austrii. 7.Czy w innych krajach UE buduje się instalacje MBA? MBA VERSUS MVA

ZASADNICZE PYTANIA: 1.Czy Miastu Kraków jest potrzebna instalacja typu MBA i jak duża. Odpowiedź: Kraków ma już szeroko rozbudowany system kompleksowego zagospodarowania odpadów. Nie ma w nim miejsca na instalację MBA i związany z tym nowy system zbioru odpadów (suche -mokre dla około 550 tys. mieszkańców??). Jedynym jego uzupełnieniem może być wyłącznie spalarnia odpadów. Jeśli uznać hipotetycznie, że taka instalacja byłaby niezbędna to jej skala powinna wynosić około Mg/rok, a nakład inwestycyjny rzędu 350 mln zł. Czy jest celowym inwestować tak duże pieniądze??? Czy MBA zyska akceptację??? MBA VERSUS MVA

CZEGO OBOK SPALARNI BRAKUJE W KRAKOWSKIM MODELU KOMPLEKSOWEJ GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI? Krakowski system gospodarki odpadami już obecnie zawiera: rozbudowany system selektywnego zbierania odpadów, system suche – mokre ma charakter pilotowy. nowoczesną sortownię odpadów, nowoczesną kompostownie odpadów, bezpieczne ekologicznie składowisko odpadów. Niezbędnym uzupełnieniem systemu powinny być: zbiorcze place selektywnego gromadzenia odpadów, instalacja do przeróbki odpadów, wielkogabarytowych i złomu elektronicznego, spalarnia odpadów resztkowych. ???

MIEJSCE I ROLA ITPOK W SYSTEMIE ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW PROJEKTOWANY UDZIAŁ METOD TERMICZNYCH OKOŁO 52%

ZASADNICZE PYTANIA: 2. Czy instalacja typu MBA będzie w stanie sprostać wymaganiom prawnym w zakresie składowania przetworzonych odpadów (czy odpowiednio zredukuje węgiel biogenny w materiale kierowanym na składowisko) Odpowiedź: Doświadczenia niemieckie i austriackie wskazują, że redukcja frakcji organicznej może być bardzo trudna. Na składowiska zostanie skierowane po przetworzeniu około 40% masy odpadów. W przypadku spalarni około 10%. Ponadto wyprodukowane z frakcji wysokokalorycznej paliwo pozostaje nadal odpadem i wymaga termicznego przekształcania, jak dla spalarni bądź współspalarni odpadów. MBA VERSUS MVA

ZASADNICZE PYTANIA: 3. Czy instalacja MBA może nie współpracować z zakładem termicznego przekształcania paliwa powstałego z przetworzonych odpadów. Odpowiedź: Instalacja MBA powinna współpracować z zakładem termicznego przekształcania wyprodukowanego w tej instalacji paliwa z odpadów (paliwo zastępcze, wtórne, alternatywne, formowane). Przekazanie paliwa do cementowni czy energetyki może być nierealne. Cementowania wykorzysta energię w paliwie dla swoich potrzeb, energetyka nie spełni wymagań prawnych. Nie ma zysku z zielonej energii, nie ma ciepła dla mieszkańców, w konsekwencji mieszkaniec zapłaci drożej. MBA VERSUS MVA

ZASADNICZE PYTANIA: 4. Czym w sensie prawnym jest zakład na paliwo z MBA? Czy nie jest spalarnią? Ile będzie kosztować? Odpowiedź: Zakład taki będzie w sensie prawnym spalarnią odpadów, gdyż spalanie tego rodzaju paliw nadal obowiązują te same reguły jak dla odpadów. Paliwo z MBA nie jest produktem!! Elektrownie nie będą stać w kolejce po jego odbiór!!! Jeśli taki zakład ma być w systemie MBA, a być powinien, to jego koszt wyniesie około 450 mln zł. MBA VERSUS MVA

ZASADNICZE PYTANIA: 4a. Czy paliwo z MBA jest odpadem a może produktem??? Proszę sprawdzić pod adresem: nr sprawy 2005/0281/COD. Według stanu na przekazano do Parlamentu Europejskiego opinię Komisji w sprawie poprawek w drugim czytaniu do projektu nowej dyrektywy ramowej o odpadach. Wśród aktualnie przyjętych poprawek do tej dyrektywy nie ma mowy o zmianie statusu paliw z odpadów. W uzasadnieniu do poprawki nr 34 przyjętej przez Komisję Europejską po drugim czytaniu wręcz zapisano: "...Zgodnie z obowiązującym prawem UE odpady, które są przetwarzane na paliwo, nie przestają być odpadami do czasu ich termicznego przekształcenia lub spalenia.... MBA VERSUS MVA

ZASADNICZE PYTANIA: 4a. Czy paliwo z MBA jest odpadem??? Ciąg dalszy Nie ma też informacji o zmianie statusu paliw z odpadów na stronie organizacji ERFO, grupującej najpoważniejszych wytwórców paliw z odpadów w Europie. Ponadto: Podstawowym dokumentem opisującym system klasyfikacyjny paliw alternatywnych jest opracowana przez Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN) Specyfikacja Techniczna /CEN/TS Solid recovered fuels -- specifications and classes/. Według informacji zawartych w tym dokumencie (definicja), paliwo SRF może być wytwarzane wyłącznie z odpadów innych niż niebezpieczne i stosowane tylko w instalacjach spełniających standardy emisyjne, wynikające z dyrektywy 2000/76/EC dotyczącej spalania odpadów. MBA VERSUS MVA

ZASADNICZE PYTANIA: 5. Instalacje MBA odrzucone w Polsce – dlaczego?? Odpowiedź: Profesjonalnie opracowane Studia Wykonalności pod kątem potrzeb i ekonomicznego uzasadnienia instalacji typu MBA dla miast Białegostoku (2007) i Gdańska (2008) dały odpowiedź negatywną. W miastach tych nie będą budowane zakłady termicznego wykorzystania paliw wyprodukowanych w instalacji MBA lecz tradycyjne spalarnie odpadów, takie jak zaplanowano dla Miasta Krakowa. Podobne studia są prowadzone dla miasta Krakowa, także w ramach PGO. Czy wynik może być inny??? MBA VERSUS MVA

PERSPEKTYWY BUDOWY W POLSCE ITPOK METRO – SPALARNIA wg Prof. E. Kempy MIASTO Planowana wydajność [ Mg/a ] Ewentualna lokalizacja Perspektywa uruchomienia [ rok ] KRAKÓW 536 mln zł w trakcie negocjacji społecznych powyżej 2010 KATOWICE 1 o 539,03 mln zł 2 o 539,03 mln zł regionalna (Ruda Śląska) regionalna (????) w latach: 2010 ÷ 2015 Szczecin 300 mln ~ Zespół Elektrociepłownipowyżej 2010 Gdańsk 539 mln zł~ Regionalna dla Trójmiastapow WARSZAWA 1 o 533,04 mln zł 2 o brak szacunku ) b.d. teren ZUSOK, brak wskazania lokalizacji powyżej 2010 powyżej 2013 ŁÓDŹ 660 mln zł ~ w trakcie analizypowyżej 2010 POZNAŃ 640 mln ~ w trakcie negocjacji społeczn.powyżej ) -dotyczy uruchomienia drugiej linii dla istniejącej obecnie spalarni na terenie Zakładu Unieszkodliwiania Stałych Odpadów Komunalnych BIAŁYSTOK 220 mln ~ regionalna powyżej 2010 Łączna wydajność: Mg/a Łączny koszt inwestycyjny: mln zł PRETENDENCI: Bydgoszcz & Toruń, Olsztyn wraz z 40 gminami Warmii i Mazur

ZASADNICZE PYTANIA: 6. Instalacja MBA w opinii ekspertów z Niemiec i Austrii. Odpowiedź: Wg prof. Martina Faulstich – czołowego eksperta w Niemczech; MBA ist nicht das Gelbe vom Ei Również prof. B. Bilitewski (autor podręcznika w polskiej wersji) wypowiada się również bardzo krytycznie o MBA, Z wybudowanych w Niemczech z początkiem lat MBA obecnie pracuje około 40 i to z dużymi problemami. Negatywne doświadczenia potwierdzają instalacje MBA w Austrii (problemy odorowe, nieosiąganie zakładanych parametrów wydajnościowych, problemy z redukcją frakcji organicznej itp.). Negatywna opinia o MBA przekazana przez niemieckich ekspertów podczas konferencji w Gdańsku (kwiecień 2008) wstrzymała ten projekt. MBA VERSUS MVA

Aktualnie: 68 ITPOK (2007) 68 ITPOK (2007) 18,5 mln Mg/a termicznie przekształconych odpadów komunalnych (2007) 18,5 mln Mg/a termicznie przekształconych odpadów komunalnych (2007) Plany rozbudowy: wobec tzw. Deponieverbot ( r.) – plany budowy ITPOK na łączną wydajność 7 mln, z tego od r. 2 mln Mg/a ITPOK jest już w eksploatacji (a to odpowiada wszystkim polskim obecnym planom w zakresie budowy ITPOK!!!), a kolejne 2,3 mln Mg/a ITPOK znajduje się aktualnie w zaawansowanym etapie budowy. wobec tzw. Deponieverbot ( r.) – plany budowy ITPOK na łączną wydajność 7 mln, z tego od r. 2 mln Mg/a ITPOK jest już w eksploatacji (a to odpowiada wszystkim polskim obecnym planom w zakresie budowy ITPOK!!!), a kolejne 2,3 mln Mg/a ITPOK znajduje się aktualnie w zaawansowanym etapie budowy. Źródło danych: Materiały konferencyjne Energie aus Abfall, Berlin Wydawca: K.J. Thome-Kozmiensky, styczeń 2008 r. Źródło danych: Materiały konferencyjne Energie aus Abfall, Berlin Wydawca: K.J. Thome-Kozmiensky, styczeń 2008 r. NIEMCY

ZASADNICZE PYTANIA: 7. Czy w innych krajach UE buduje się instalacje MBA? Odpowiedź: W krajach UE bardzo rzadko buduje się instalacje MBA, a w zdecydowanej większości, w około 350 przypadkach, stosuje się model jak w projekcie krakowskim!! Również żadna z planowanych do budowy w Polsce spalarni odpad ów nie będzie współpracować z zakładem mechaniczno- biologicznego przetwarzania odpadów. Dlaczego w Krakowie miałoby być inaczej? Czy tylko dlatego, aby zatrzymać, udaremnić obecny projekt??? MBA VERSUS MVA

ZASADNICZE WNIOSKI: 1.Przedstawiony projekt MBA nie ma ani prawnego, ani ekonomicznego, ani tym bardziej środowiskowego uzasadnienia w odniesieniu do obecnego projektu spalarni odpadów dla krakowskiego systemu gospodarki odpadami. 2.Żadne z polskich miast z tzw. listy indykatywnej nie zdecydowało się na udział MBA, co potwierdziło profesjonalnymi analizami i studiami. 3.W przypadku Miasta Krakowa prowadzona jest w ramach Studium Wykonalności i projektu PGO dla Miasta Krakowa gruntowna analiza celowości zastosowania MBA. Wyniki nie będą zaskoczeniem. 4.Nie ma idealnych rozwiązań w gospodarce odpadami. Na pewno rozwiązaniem takim nie jest MBA. Optymalnym jest aktualny projekt. PODSUMOWANIE