KWALIFIKACJE PIELĘGNIAREK W UNII EUROPEJSKIEJ ELŻBIETA GARWACKA-CZACHOR ŚWIDNICA 26.01.2007

W UE występują dwa rodzaje uznawania dyplomów: do celów akademickich oraz do celów zawodowych Do celów akademickich dyplomy uznawane są, aby umożliwić kontynuowanie nauki w innym kraju.

Uznawanie dyplomów i kwalifikacji do celów zawodowych realizowane jest na dwa sposoby – poprzez dyrektywy ogólne oraz dyrektywy sektorowe.

Dwie dyrektywy ogólne (89/48 i 92/51) Określają zasady uznawania kwalifikacji obywateli państw członkowskich zamierzających wykonywać zawód podlegający regulacji w państwie przyjmującym. Każde państwo członkowskie sporządza listę zawodów i ma w tym zakresie pełną swobodę. Dyrektywy określają także metody porównywania kwalifikacji uzyskanych w różnych państwach członkowskich, przewidując możliwość poddania kandydata testowi bądź konieczność odbycia stażu zawodowego.

Dyrektywa Rady z dnia 27 czerwca 1977 r. (77/453/EWG) - Dyrektywy sektorowe Dyrektywa Rady z dnia 27 czerwca 1977 r. (77/453/EWG) - dotycząca koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych w zakresie działalności pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną. w art.1 wprowadza minimalne wymagania kształcenia pielęgniarek. Osoby, które uzyskały wykształcenie zgodne z tymi wymaganiami korzystają z automatycznego uznania kwalifikacji zawodowych we wszystkich krajach członkowskich UE i EOG.

Państwa członkowskie UE zachowały swobodę w organizacji kształcenia pielęgniarek, jednakże muszą zagwarantować, że kształcenie zawodowe pielęgniarek obejmuje określone dyrektywą programowe minimum. Możliwość nabycia kwalifikacji pielęgniarskich zależna jest od wcześniejszego ukończenia edukacji ogólnej trwającej, co najmniej 10 lat lub posiadania świadectwa potwierdzającego równoważną edukację i uprawniającego do rozpoczęcia nauki w szkole zawodowej, jako warunku przyjęcia do szkoły pielęgniarskiej. Szkolenie zawodowe (teoretyczne i praktyczne) powinno obejmować przedmioty wymienione w aneksie do dyrektywy 77/453 i trwać, co najmniej 4600 godzin, z czego część teoretyczna stanowić ma, co najmniej 1/3 a zajęcia praktyczne ½ wymiaru kształcenia.

Dyrektywa Rady z dnia 27 czerwca 1977 r Dyrektywa Rady z dnia 27 czerwca 1977 r. (77/452/EWG) – dotycząca wzajemnego uznawania dyplomów, świadectw i innych dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną, łącznie ze środkami mającymi na celu ułatwienie skutecznego wykonywania prawa przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług. Wykonywanie zawodu pielęgniarki we wszystkich państwach członkowskich UE zależy od posiadania dyplomu pielęgniarki lub nabycia prawa do posługiwania się takim tytułem. To postanowienie odnosi się zarówno do osób zatrudnianych, jak i samodzielnie prowadzących działalność.

Dyrektywa 77/452/EWG wprowadza instytucję praw nabytych Dyrektywa 77/452/EWG wprowadza instytucję praw nabytych. Osoby, które wykształciły się przed wejściem w życie dyrektywy (w przypadku Polski rozpoczęły kształcenie przed dniem 1 maja 2004r.) mają możliwość uznania swoich kwalifikacji poprzez prawa nabyte czyli odpowiednie doświadczenie zawodowe. Wobec polskich pielęgniarek i położnych wprowadzono tutaj szczególne obostrzenia.

Automatyczne uznawanie kwalifikacji 1. Pielęgniarki i położne, które posiadają tytuł magistra pielęgniarstwa lub położnictwa: - dla magistrów, którzy rozpoczęli kształcenie przed dniem 1 maja 2004 roku obowiązek przedstawienia dyplomu oraz zaświadczenia o zgodności kształcenia (stwierdzającego, że dyplom, świadectwo bądź inny dokument potwierdzający posiadanie formalnych kwalifikacji został uzyskany po ukończeniu kształcenia zgodnego z przepisami Dyrektywy i jest traktowany przez państwo polskie jako równoważny z dyplomami wymienionymi w Dyrektywie) bądź zaświadczenia o doświadczeniu zawodowym (stwierdzającego, że dana osoba wykonywała zawód pielęgniarki lub położnej przez okres, co najmniej 3 kolejnych lat z 5 lat bezpośrednio poprzedzających wydanie zaświadczenia, tzw.3/5);

2. Pielęgniarki i położne, które rozpoczęły kształcenie po 1 maja 2004 roku i uzyskują tytuł licencjata pielęgniarstwa lub położnictwa (po notyfikacji standardów kształcenia zgodnych z minimalnymi wymaganiami dyrektyw sektorowych.) 3. Pielęgniarki i położne, które ukończą tzw. studia pomostowe. (Uzupełnienie wykształcenia do tytułu licencjata).

Uznawanie kwalifikacji na zasadzie praw nabytych 1. Pielęgniarki i położne, które posiadają tytuł licencjata pielęgniarstwa lub położnictwa uzyskany przed rokiem 2004 - obowiązek przedstawienia dyplomu oraz zaświadczenia o doświadczeniu zawodowym (stwierdzającego, że dana osoba wykonywała zawód pielęgniarki lub położnej przez okres, co najmniej 3 kolejnych lat z 5 lat bezpośrednio poprzedzających wydanie zaświadczenia, tzw.3/5); 2. Pielęgniarki i położne, które ukończyły pomaturalne szkoły pielęgniarskie lub położnych - obowiązek przedstawienia dyplomu oraz zaświadczenia o doświadczeniu zawodowym (stwierdzającego, że dana osoba wykonywała zawód pielęgniarki lub położnej przez okres, co najmniej 5 kolejnych lat z 7 lat bezpośrednio poprzedzających wydanie zaświadczenia, tzw.5/7);

Kwalifikacje zawodowe absolwentów liceów medycznych Kwalifikacje absolwentów liceów medycznych w państwach członkowskich UE nie będą uznawane w systemie sektorowym. Istnieje jednak możliwość uznania kwalifikacji pielęgniarek, które ukończyły licea medyczne w ramach tzw. systemu ogólnego. Polega on na porównywaniu programów kształcenia.

DYREKTYWA 2005/36/EWG Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych. Z dyrektywy wynika, że państwa członkowskie mają na implementowanie jej zapisów do krajowych systemów czas do dnia 20 października 2007 roku. Od tej daty formalnie przestają obowiązywać zapisy „starych” dyrektyw.

Pielęgniarka (położna) zamierzająca wykonywać zawód na obszarze państw członkowskich Unii Europejskiej powinna złożyć w Okręgowej Izbie Pielęgniarek i Położnych wniosek o wydanie zaświadczenia o kwalifikacjach do wykonywania zawodu pielęgniarki (położnej) oraz o wydanie zaświadczenia o przebiegu pracy zawodowej (wniosek można pobrać na naszej stronie internetowej – WWW. doipip. wroc. pl lub biurze izby).

ŚWIATOWY POPYT NA USŁUGI PIELĘGNIARSKIE POWODUJE, ŻE GWAŁTOWNIE ROŚNIE ILOŚĆ PIELĘGNIAREK EMIGRUJĄCYCH POZA GRANICĘ SWOJEGO KRAJU W POSZUKIWANIU LEPSZYCH WARUNKÓW PRACY I PŁACY LUB WIĘKSZYCH MOŻLIWOŚCI ROZWOJU PERSONALNEGO.

SKALA EMIGRACJI

JAKA JEST SKALA EMIGRACJI W POLSCE…. ponad 6 tyś JAKA JEST SKALA EMIGRACJI W POLSCE… ? ponad 6 tyś. pielęgniarek i położnych* …A JAKA NA DOLNYM ŚLĄSKU ? około 800 pielęgniarek i położnych* *DANE SZACUNKOWE NA PODSTAWIE LICZBY ZAŚWIADCZEŃ O KWALIFIKACJACH WYDANYCH PO 1 MAJA 2004r.

Kraj Pielęgniarki Położne Ogółem Austria Belgia Dania Francja 53 - Belgia 1 Dania Francja 11 4 15 Hiszpania 6 Holandia 16 2 18 Irlandia 45 9 54 Islandia Luxemburg Niemcy 67 71 Norwegia 13 17 Szwecja 5 Szwajcaria Wielka Bryt. 93 109 Włochy 436 19 455 Inne kraje razem 753 58 811

EMIGRACJA PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH Z DOLNEGO ŚLĄSKA (1999-maj 2004)

Emigracja zarobkowa wśród pielęgniarek i położnych to zjawisko nabierające tempa. Nasilenie się tych tendencji w kolejnych latach może wpłynąć na znaczne zmniejszenie liczby pielęgniarek w Polsce, zazwyczaj tych najlepiej wykształconych, doświadczonych, otwartych na zmiany. Jest to szczególnie niebezpieczne w obliczu braku zainteresowania zawodami wśród młodzieży oraz znacznego spadku liczby kształconych, co oznacza zmniejszenie liczby przedstawicieli tych zawodów na rodzimym rynku pracy.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ.