20 lat funkcjonowania Zarządu Komunikacji Miejskiej w Gdyni

Przesłanki powołania ZKM w Gdyni utworzenie niezależnego od przewoźników organizatora reprezentującego interesy pasażerów i gmin; wprowadzenie konkurencji w realizacji przewozów jako mechanizmu wymuszającego wzrost ich efektywności; dostosowanie ilości i jakości usług do potrzeb przewozowych i popytu.

Początki działalności ZKM w Gdyni 1 października 1992 r. – rozpoczęcie funkcjonowania przez ZKM w Gdyni w zakresie projektowania rozwoju komunikacji miejskiej, opracowywania rozkładów jazdy, przygotowywania informacji oraz obserwacji ilości i jakości usług; 1 stycznia 1993 r. – przejęcie sprzedaży i kontroli biletów, obsługi przystanków oraz częściowo nadzoru, i regulacji ruchu; 1 czerwca 1994 r. – przejęcie tzw. centrali ruchu, obejmującej kompleksowy nadzór i regulację ruchu.

Etapy rozwoju gdyńskiej komunikacji miejskiej w okresie funkcjonowania ZKM w Gdyni Wprowadzenie konkurencji w przewozach i zapewnienie odczuwalnej poprawy standardu usług (1992-1997). Proefektywnościowe kształtowanie funkcjonowania komunikacji miejskiej (1998-2004). Realizacja projektów innowacyjnych i powierzenie świadczenia usług przewozowych operatorom komunalnym (2005-2012).

Etap wprowadzenia konkurencji w przewozach i zapewnienia odczuwalnej poprawy standardu usług (1992-1997) (1/3) otwarcie rynku dla operatorów pozakomunalnych (PKS w Gdyni, PKS w Gdańsku, PKS w Wejherowie, PA Gryf i innych przewoźników prywatnych); przekształcenie zakładu budżetowego MZK w Gdyni w trzy spółki: autobusową, autobusowo-trolejbusową i remontowo-naprawczą; zastąpienie okresowych biletów trasowanych atrakcyjnymi cenowo biletami sieciowymi; osiągnięcie wskaźnika regularności na poziomie 99,7% zakup 60 autobusów niskopodłogowych Jelcz-Mercedes dla przewoźników komunalnych przez gminę Gdynia;

Etap wprowadzenia konkurencji w przewozach i zapewnienia odczuwalnej poprawy standardu usług (1992-1997) (2/3) rozpoczęcie realizacji badań marketingowych przychodowości linii komunikacyjnych jako podstawy określania dopłaty budżetowej gmin oraz preferencji i zachowań komunikacyjnych mieszkańców jako podstawy kształtowania oferty przewozowej; wprowadzenie mechanizmu przetargowego w kontraktowaniu przewoźników; uruchomienie podsystemów komunikacji minibusowej i midibusowej;

Etap wprowadzenia konkurencji w przewozach i zapewnienia odczuwalnej poprawy standardu usług (1992-1997) (3/3) wprowadzenie skoordynowanych rozkładów jazdy zbudowanych z wykorzystaniem tabeli następstw czasowych; zainstalowanie nowoczesnych wiat przystankowych przez firmy reklamowe; uruchomienie nowej trasy trolejbusowej do Pustek Cisowskich.

Etap proefektywnościowego kształtowania funkcjonowania komunikacji miejskiej (1998-2004) (1/2) wydzielenie Przedsiębiorstwa Komunikacji Trolejbusowej Sp. z o.o. ze struktur spółki autobusowo-trolejbusowej; wzrost udziału przewoźników prywatnych w realizacji pracy eksploatacyjnej do 20%;

Etap proefektywnościowego kształtowania funkcjonowania komunikacji miejskiej (1998-2004) (2/2) prywatyzacja spółki remontowo-naprawczej; wzrost wskaźnika odpłatności usług do 73%; wprowadzenie mechanizmu odtwarzania taboru przez przewoźników komunalnych z własnych środków i źródeł zewnętrznych; przygotowanie Zintegrowanego Planu Rozwoju Transportu Publicznego w Gdyni jako podstawy inwestycji taborowych i infrastrukturalnych.

Etap realizacji projektów innowacyjnych i powierzenia świadczenia usług przewozowych operatorom komunalnym (2005-2012) (1/6) realizacja I projektu modernizacji komunikacji trolejbusowej przy wsparciu UE (budowa nowej sieci do Dąbrowy i Kaczych Buków, budowa nowej zajezdni trolejbusowej i zakup 10 nowych niskopodłogowych trolejbusów);

Etap realizacji projektów innowacyjnych i powierzenia świadczenia usług przewozowych operatorom komunalnym (2005-2012) (2/6) uruchomienie tramwajów wodnych do Helu i Jastarni;

Etap realizacji projektów innowacyjnych i powierzenia świadczenia usług przewozowych operatorom komunalnym (2005-2012) (3/6) zakup przez komunalnego przewoźnika PKM Sp. z o.o. 14 autobusów przegubowych zasilanych CNG i budowa stacji paliwowej CNG;

Etap realizacji projektów innowacyjnych i powierzenia świadczenia usług przewozowych operatorom komunalnym (2005-2012) (4/6) realizacja II projektu modernizacji komunikacji trolejbusowej (budowa 5 nowych podstacji i centrali zasilania energetycznego, modernizacja sieci trakcyjnej na trasie od Wzgórza Św. Maksymiliana w Gdyni do pętli przy ul. Reja w Sopocie, zakup 28 nowych trolejbusów z napędem pomocniczym);

Etap realizacji projektów innowacyjnych i powierzenia świadczenia usług przewozowych operatorom komunalnym (2005-2012) (5/6) realizacja przy wsparciu UE trzech projektów promocji komunikacji miejskiej dla dzieci i młodzieży (Wychowanie Komunikacyjne, YOUTH, Mamo, tato – wybieram eko-transport); wprowadzenie do eksploatacji 30 niskopodłogowych trolejbusów w wyniku konwersji używanych autobusów marki Mercedes (środki przeznaczone na konwersję umożliwiłyby zakup tylko 8 nowych trolejbusów);

Etap realizacji projektów innowacyjnych i powierzenia świadczenia usług przewozowych operatorom komunalnym (2005-2012) (6/6) wprowadzenie elektronicznych biletów okresowych; upowszechnienie w pojazdach monitoringu oraz głosowego i wizualnego zapowiadania przystanków; przekształcenie ZKM z zakładu budżetowego w jednostkę budżetową; odejście od przetargowego zawierania umów z przewoźnikami komunalnymi na rzecz powierzenia; obniżenie poziomu odpłatności usług do 42%; wzrost jakości świadczonych usług znajdujący odzwierciedlenie w wynikach reprezentatywnych badań mieszkańców Gdyni powtarzanych co 2 lata z 3,39 w 1994 r. do 4,18 w 2010 r. (w skali 2-5).

Misja i wizja ZKM w Gdyni Misja: zaspokajanie potrzeb przewozowych mieszkańców obsługiwanych obszarów w zakresie podróży miejskich, przy uznaniu za podstawowe wartości oferty: punktualności, częstotliwości, dostępności, bezpośredniości i niezawodności usług. Wizja: nowoczesny i proekologiczny transport zbiorowy, spełniający oczekiwania pasażerów w sposób tworzący z tego transportu realną alternatywę dla podróży realizowanych własnym samochodem osobowym.

Rynek usług ZKM w Gdyni Rynek usług ZKM w Gdyni obejmuje Gdynię i 9 gmin, z którymi Gdynia zawarła porozumienia gminne, w tym 6, w których ZKM jest organizatorem (404 tys. mieszkańców). Rocznie w sieci ZKM wykonywanych jest ok. 19 mln wozokilometrów (w tym prawie 5 mln trolejbusami) i przewożonych jest około 90 mln pasażerów. Zadania przewozowe realizowane są na 90 liniach komunikacyjnych, w tym 77 autobusowych i 13 trolejbusowych. Udział ZKM w podróżach realizowanych w Gdyni wszystkimi środkami transportu, włącznie z SKM i samochodami osobowymi, wynosi 44%.

Główne atrakcje i innowacje w roku 20-lecia uruchomienie nowego serwisu internetowego; wycofanie z eksploatacji ostatnich autobusów i trolejbusów wysokopodłogowych; uruchomienie nowej linii trolejbusowej obsługiwanej przez trolejbusy zabytkowe (Saurer z 1957 r., Skoda 9TR z 1975 r., Jelcz PR120 z 1994 r.); realizacja II edycji programu Wychowanie Komunikacyjne;

Kierunki rozwoju gdyńskiej komunikacji miejskiej pozwalające na pełne urzeczywistnienie wizji ZKM w Gdyni wprowadzenie do wszystkich pojazdów urządzeń systemu biletu elektronicznego, pozwalających na uruchomienie elektronicznej portmonetki; wprowadzenie systemu informacji dynamicznej o rozkładach jazdy, elektronicznej lokalizacji pojazdów oraz zapewniania priorytetu na skrzyżowaniach pojazdom komunikacji miejskiej w ramach projektu Tristar; zwiększenie liczby trolejbusów z napędem pomocniczym oraz autobusów zasilanych CNG; wprowadzenie do wybranych osiedli komunikacji trolejbusowej korzystającej na ich obszarach wyłącznie z napędu pomocniczego.

Kierunki rozwoju gdyńskiej komunikacji miejskiej pozwalające na pełne urzeczywistnienie wizji ZKM w Gdyni pełna integracja transportu pasażerskiego w ramach metropolii, obejmująca poza komunikacją komunalną także transport kolejowy i regionalny transport autobusowy (ZKM stałby się wówczas oddziałem MZKZG); wydzielenie pasów wyłącznego ruchu dla pojazdów komunikacji miejskiej na głównych ciągach ulicznych; zwiększenie liczby nowoczesnych węzłów integracyjnych; włączenie do systemu komunikacji miejskiej nowej linii kolejowej – Pomorskiej Kolei Metropolitalnej – kursującej z Gdyni do Gdańska przez zachodnie dzielnice metropolii i Port Lotniczy w Gdańsku.