Aktywizacja i zabezpieczenie mieszkańców Katowic w wieku senioralnym Miejski Program Pomocy dla Osób Starszych i Niepełnosprawnych „Siedemdziesiąt Plus”

„SIEDEMDZIESIĄT PLUS” MIEJSKI PROGRAM POMOCY DLA OSÓB STARSZYCH I NIEPEŁNOSPRAWNYCH

W Katowicach obecnie 19% mieszkańców znajduje się w wieku poprodukcyjnym, w tym powyżej 65 roku życia jest 50.377 osób. Więcej jest osób w wieku poprodukcyjnym niż przedprodukcyjnym oraz wydłuża się okres życia mieszkańców: u kobiet średnia wieku życia to 83 lata u mężczyzn 74.

Analiza struktury społeczno-demograficznej Katowic jest wskazówką dla organizacji i instytucji odpowiedzialnych za politykę społeczną miasta, aby szczególnie uwagę skupić na rozwijaniu systemowych działań na rzecz mieszkańców po siedemdziesiątym roku życia. Niezależność seniorów oznacza zapewnienie wolnego wyboru sposobu życia, tak długo jak to będzie możliwe, w środowisku zamieszkania, wspieranie samodzielności, dostępu do aktywności społecznej, usług i poradnictwa różnego rodzaju. Niezbędnym jest także zadbanie o rekreację, edukację, profilaktykę zdrowotną, programy socjalne stabilizujące bezpieczeństwo socjalne, pomoc mieszkaniową, organizację placówek wsparcia dziennego.

Opis problemów u osób starszych, po siedemdziesiątym roku życia: Problemy te to: - połączenie dysfunkcji zdrowotnej, społecznej i często ekonomicznej. - utrata kontaktu ze środowiskiem zawodowym, - spadek mobilności, - kurczenie się przestrzeni społecznej, często połączone z obniżeniem dochodu, - mniejsza sprawność fizyczna, psychiczna, - pojawią się zakłócenia zdolności orientacyjnych w otoczeniu.

Mocną stroną osób starszych jest doświadczenie życiowe seniorów, ich dyspozycyjność, możliwość szerokiego wsparcia ze strony licznych organizacji samopomocowych.

Słabą stroną : jest zbyt mała akceptacja i szacunek dla tego etapu życia, ograniczona wiedza o profilaktyce niepełnosprawności skierowanej do ludzi starszych, mała wiedza i umiejętności osób zajmujących się wsparciem, opieką, leczeniem ludzi starszych w zakresie gerontologii.

Adresaci programu : Mieszkańcy miasta Katowice w wieku starszym, szczególnie po ukończeniu siedemdziesiątego roku życia

Program 70+ ma na celu podniesienie jakości życia osób po ukończeniu 70 roku życia. Celem programu jest: Zaspakajanie realizacji potrzeb zdrowotnych. Zaspakajanie realizacji potrzeb mieszkaniowych. Ułatwianie udziału w życiu społecznym. Zaspakajanie realizacji potrzeb socjalnych

REALIZACJA PROGRAMU 70+ JEST WIELOETAPOWA

ETAP I Zbudowanie modelu wielospecjalistycznej pomocy na rzecz ludzi starszych i niepełnosprawnych z udziałem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach we współpracy z Wydziałem Polityki Społecznej Urzędu Miasta - powołanie Zespołu Doradczego ds. Pomocy Osobom Starszym i Niepełnosprawnym - określenie kierunków rozwoju systemu wsparcia dla osób po siedemdziesiątym roku życia oraz priorytetów - ustalenie zasad systemowej współpracy pomocy społecznej, służby zdrowia, straży miejskiej, policji, organizacji pozarządowych, pracowników oświaty, kultury i sportu - udrażnianie i tworzenie rozwiązań pomagających jak najlepiej realizować potrzeby zdrowotne, mieszkaniowe i społeczne osób starszych

ETAP II Przygotowanie kadr służb miejskich do realizacji wielospecjalistycznego wsparcia i pomocy poprzez: - realizację szkoleń, warsztatów, konferencji, - systematyczną wymianę doświadczeń i pomysłów związanych z realizacją potrzeb ludzi po siedemdziesiątym roku życia, - współpraca Wydziału Polityki Społecznej, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, Wydziału Sportu, lekarzy geriatrów i organizacji pozarządowych.

ETAP III Zabezpieczenie szczególnych potrzeb mieszkaniowych osób po siedemdziesiątym roku życia Działania pracowników socjalnych Ośrodka z tego zakresu : systematyczne monitorowanie korzystania z dodatku mieszkaniowego przez seniorów, obejmowanie świadczeniami z pomocy społecznej, przeznaczonymi na zaspokojenie niezbędnej potrzeby jaką są opłaty mieszkaniowe, rozeznawanie możliwości ewentualnej zamiany mieszkania za zgodą podopiecznego we współpracy z KZGM i Wydziałem Lokalowym Urzędu Miasta na takie, które wykorzystując środki własne i swoje uprawnienia jest on w stanie utrzymać, bądź na takie które jest przystosowane do jego indywidualnych potrzeb.

ETAP IV Realizacja działań przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej zgodnie z opisanym katalogiem: 1. SYSTEM WSPARCIA W CODZIENNEJ EGZYSTENCJI ORAZ W FUNKCJONOWANIU SPOŁECZNYM. Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze Mieszkanie chronione Dom Pomocy Społecznej Praca socjalna

FORMY POMOCY DLA OSÓB STARSZYCH

SYSTEM WSPARCIA ŚWIADCZENIAMI FINANSOWYMI W CELU ZASPOKOJENIA CODZIENNYCH POTRZEB ŻYCIOWYCH. Świadczenia pieniężne przyznawane na podstawie ustawy o pomocy społecznej Zasiłek pielęgnacyjny Dodatki mieszkaniowe Pomoc dla osób starszych i niepełnosprawnych (PFRON)

SYSTEM WSPARCIA ŚWIADCZENIAMI FINANSOWYMI W CELU ZASPOKOJENIA CODZIENNYCH POTRZEB ŻYCIOWYCH. Świadczenia pieniężne przyznawane na podstawie ustawy o pomocy społecznej oraz w oparciu o przyjętą przez Ośrodek politykę świadczeń: zasiłki stałe, okresowe, celowe, przyznawane w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb socjalno – bytowych. Ponadto: Zasiłek pielęgnacyjny Dodatki mieszkaniowe Pomoc dla osób starszych i niepełnosprawnych (Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych)

PRACA SOCJALNA Praca socjalna ma na celu ułatwienie kontaktów z placówkami służby zdrowia, udzielanie pomocy w korzystaniu z różnych form rehabilitacji leczniczej i społecznej, a także inicjowanie kontaktów rodzinnych, zapewnienie osobom uprawnionym usług w ramach pielęgniarskiej opieki środowiskowej.

PRACA SOCJALNA Praca socjalna prowadzona przez pracowników socjalnych w 10 Terenowych Punktów Pomocy Społecznej we współpracy z pracownikami Ośrodków Wsparcia jest świadczeniem udzielanym bez wydawania decyzji administracyjnej, niezależnie od dochodu osoby lub rodziny. Cele realizowane poprzez tą formę pomocy to: zapewnienie odpowiednich form opieki; promowanie aktywnego i zdrowego stylu życia; aktywizacja rodzin na rzecz zapewnienia opieki swoim najbliższym; budowanie lokalnych sieci wsparcia; zwiększanie dostępności do usług i świadczeń oferowanych przez instytucje i organizacje pozarządowe; zwiększanie i przywracanie wypadających umiejętności osobom starszym poprzez indywidualne treningi umiejętności społecznych w zakresie gospodarowania pieniędzmi, planowania dnia, utrzymania mieszkania, zażywania leków, kontaktu z lekarzem, zdrowego żywienia, wspieranie ludzi starszych w utrzymaniu mieszkania, ułatwianie przeprowadzenia remontu ,spłaty zadłużeń we współpracy z KZGM.

PORADNICTWO SPECJALISTYCZNE Terenowe Punkty Pomocy Społecznej świadczą poradnictwo specjalistyczne w zakresie możliwości korzystania z: · usług świadczonych w Dziennych Domach Pomocy Społecznej, adresów placówek, wymaganej dokumentacji i procedury postępowania przy przyznawaniu świadczenia; · usług opiekuńczych i opiekuńczo - medycznych w miejscu zamieszkania obejmujących pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, podstawową opiekę higieniczną, zalecaną przez lekarza pielęgnację oraz zapewnienie kontaktu z otoczeniem; · usług w mieszkaniu chronionym dla osób starszych niepełnosprawnych w Katowicach przy ul. Łętowskiego 6a oraz w mieszkaniu chronionym dla osób upośledzonych w Katowicach przy ul. Gliwickiej 74; · usług świadczonych w środowiskowych Domach Samopomoc, rodzajów ŚDS, zakresu pomocy, adresów placówek, wymaganej dokumentacji i procedury postępowania przy przyznawaniu świadczenia;

PORADNICTWO SPECJALISTYCZNE c.d · pielęgniarskiej opieki środowiskowej w ramach świadczeń ze Narodowego Funduszu Zdrowia. · opieki hospicyjnej skierowanej do osób terminalnie chorych w formie usług w środowisku zamieszkania oraz pobytu w Hospicjum; · pobytu w Domach Pomocy Społecznej, wymaganej dokumentacji, procedury postępowania i okresów · oczekiwania w poszczególnych typach domów, oraz adresów placówek, w tym prywatnych placówek całodobowych; · pobytu okresowego w Zakładach Pielęgnacyjno - Opiekuńczych oraz pobytu stałego w Zakładach Opiekuńczo - Leczniczych, procedury postępowania oraz adresów placówek.

SYSTEM PORADNICTWA PSYCHOLOGICZNEGO I PRAWNEGO PORADNICTWO PSYCHOLOGICZNE - prowadzone jest przez Zespół Poradnictwa Specjalistycznego dla Rodzin, Centrum Rehabilitacji Społecznej, w Dziennych Domach Pomocy Społecznej. Psycholog stosuje metody psychologiczne, aby pomóc osobie, rodzinie: integrować się ze społeczeństwem, pomimo odrzucenia z powodu inności, uzyskiwać zdolność integracji wewnętrznej, korzystać z posiadanych zdrowych aspektów siebie, akceptować rzeczywistość, pomoc innych, granice swoich możliwości, odbudowywać poczucie wartości, pomimo mniejszej sprawności . PORADNICTWO PRAWNE - prowadzone jest w Terenowych Punktach Pomocy Społecznej w zakresie: zabezpieczenia społecznego, prawa rodzinnego, prawa pracy.

PORADNICTWO PSYCHOLOGICZNE-prowadzone jest przez Zespół Poradnictwa Specjalistycznego dla Rodzin, Centrum Rehabilitacji Społecznej, w Dziennych Domach Pomocy Społecznej. PORADNICTWO PRAWNE - prowadzone jest w Terenowych Punktach Pomocy Społecznej w zakresie: zabezpieczenia społecznego, prawa rodzinnego, prawa pracy.

WSPÓŁPRACA MIEJSKIEGO OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ W KATOWICACH Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI, FUNDACJAMI I INNYMI INSTYTUCJAMI MIEJSKIMI NA RZECZ REALIZACJI CELÓW I ZAŁOŻEŃ PROGRAMU Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej został zaproszony do współpracy w realizacji programu „Bezpieczna Przystań” przez Policję oraz Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Oddział Rejonowy Katowice – Śródmieście. Program kierowany jest do osób po 55 roku życia, a w szczególności zrzeszonych w Polskim Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów - Oddział Katowice.

Główne cele programu to: Podniesienie poczucia bezpieczeństwa oraz wzrost świadomości o możliwych zagrożeniach; Zwiększenie dostępu do informacji o możliwościach uzyskania pomocy w trudnych sytuacjach życiowych; Zwiększenie dostępu do informacji na temat możliwości zagospodarowania czasu wolnego. Oprócz Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej partnerami w realizacji programu byli : Komenda Miejska Policji Straż Miejska w Katowicach Związek Harcerstwa Polskiego Hufiec Katowice KZK GOP Stowarzyszenie Ratowników Medycznych

PROGRAM „SŁONECZNIK” - WOLONTARIAT NA RZECZ OSÓB STARSZYCH I NIEPEŁNOSPRAWNYCH Adresatami programu są osoby starsze i niepełnosprawne wymagające wsparcia w formie usług opiekuńczych, które nie mają rodziny lub takie, których rodzina nie świadczy pomocy. Usługi wolontariatu realizowane są bezpośrednio w środowisku osoby zainteresowanej, wymagającej pomocy lub na rzecz osób starszych i niepełnosprawnych w ramach działalności Domu Noclegowego i Zespołu Pomocy Dzieciom i Rodzinie – placówek dla osób bezdomnych. Główny cel programu: Utrzymanie więzi społecznych i bezpieczeństwa w środowisku zamieszkania w odniesieniu do osób starszych i niepełnosprawnych, Poszerzenie kontaktów społecznych i aktywizacja osób starszych i niepełnosprawnych, Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa osób starszych i niepełnosprawnych.

MIESZKANIA CHRONIONE Mieszkanie chronione jest formą pomocy społecznej przygotowującą osoby tam przebywające, pod opieką specjalistów, do prowadzenia samodzielnego życia lub zastępującą pobyt w placówce zapewniającej całodobową opiekę. Mieszkanie chronione zapewnia warunki samodzielnego funkcjonowania w środowisku, w integracji ze społecznością lokalną.

KLUBY SENIORA Sieć lokalnych klubów dla osób starszych mających za zadanie integrację środowiska seniorów danej dzielnicy i przeciwdziałanie poczuciu alienacji oraz aktywizację społeczności lokalnych poprzez organizowanie cyklicznych spotkań integracyjnych, zaspokajanie potrzeb kulturalno - społecznych i rekreacyjnych. Na terenie Katowic działa 5 Klubów Seniora dofinansowywanych ze środków finansowych budżetu miasta Katowice Uczestnictwo w zajęciach Klubów Seniora jest nieodpłatne i aby wziąć w nich udział należy nawiązać bezpośredni kontakt z prowadzącymi organizacjami pozarządowymi

DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ Dom pomocy społecznej świadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających. Domy Pomocy Społecznej działające na terenie Katowic: Dom Pomocy Społecznej „Zacisze” przy ul. Traktorzystów 42 Dom Pomocy Społecznej „Przystań” przy ul. Adamskiego 22

Rodzinny Dom Pomocy Społecznej Od sierpnia 2008 r. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach zawarł umowę na prowadzenie Rodzinnego Domu Pomocy Społecznej, poszerzając ofertę pomocową dla osób starszych. Dom ten dysponuje 6 – ma miejscami, 3 dla kobiet i 3 dla mężczyzn. W ramach swojej działalności rodzinny dom zapewnia usługi bytowe.

POMOC MATERIALNA W celu poprawy warunków bytowych i poprawy stanu zdrowia przyznawane są min. takie świadczenia jak: dofinansowanie do turnusu rehabilitacyjnego; dofinansowanie do zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny; dofinansowanie do przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych; dofinansowanie do likwidacji barier architektonicznych

Profilaktyka i promocja zdrowia dla osób starszych ETAP V Profilaktyka i promocja zdrowia dla osób starszych W Katowicach od wielu lat w ramach Programu Profilaktyki i Promocji Zdrowia organizowane i finansowane są programy profilaktyczne, których celem jest wczesne wykrywanie i zapobieganie wielu chorobom. Są to następujące programy profilaktyczne: Program profilaktyki dla osób trzeciego i czwartego wieku Działania skierowane na zapobieganie chorobom zakaźnym wśród osób starszych.

Miasto Katowice, jako gmina i miasto na prawach powiatu, odpowiedzialne za realizację ustawowo nałożonych zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia od wielu lat podejmuje przedsięwzięcia zmierzające do poprawy zdrowia i jakości życia mieszkańców.

Działania z zakresu profilaktyki zdrowotnej organizowane przez miasto Katowice skierowane dla seniorów: Akcja szczepień przeciwko grypie dla mieszkańców Katowic w wieku powyżej 65 r. ż., przebywających w całodobowych zakładach opiekuńczych oraz zakładach opieki długoterminowej z terenu Katowic Akcja szczepień p/grypie dla mieszkańców Katowic w wieku powyżej 65 roku życia Akcja szczepień przeciwko WZW - B (wirusowemu zapaleniu wątroby typu B) dla mieszkańców Katowic w wieku powyżej 65 r. ż. przebywających w całodobowych zakładach opiekuńczych oraz zakładach opieki długoterminowej z terenu Katowic Akcja szczepień przeciwko pneumokokom dla mieszkańców Katowic w wieku powyżej 65 r. ż. przebywających w całodobowych zakładach opiekuńczych oraz zakładach opieki długoterminowej z terenu Katowic Program profilaktyki dla osób trzeciego i czwartego wieku Wykonanie bezpłatnych badań lekarskich na okoliczność choroby Alzheimera - zadanie realizowane przez Śląskie Stowarzyszenie Alzheimerowskie obejmujące profilaktykę schorzeń otępiennych wśród starszych mieszkańców Katowic

Akcja szczepień p/ grypie dla osób powyżej 65 r. ż. Stan zaszczepienia mieszkańców miasta przeciw grypie systematycznie wzrasta, jednak ciągle jest niezadowalający, szczególnie wśród osób powyżej 65 roku życia. Osoby powyżej 65 roku życia oraz przewlekle chorzy na schorzenia układu oddechowego i krążenia, pensjonariusze domów opieki społecznej są narażeni na ryzyko powikłań pogrypowych i powinni być włączeni do specjalnych programów szczepień. Częstość wystąpienia komplikacji pogrypowych wzrasta z wiekiem – u osób starszych aż 10- krotnie. Większość przypadków śmiertelnych w przebiegu grypy obserwuje się u osób starszych (> 60 r. ż.), dlatego zaleca się szczepienie u tych osób niezależnie od ich stanu zdrowia. W związku z tym miasto Katowice realizuje programy ukierunkowane na zapobieganie niekorzystnym powikłaniom poprzez szczepienie mieszkańców.

Akcja szczepień przeciwko grypie dla mieszkańców Katowic w wieku powyżej 65 r. ż., przebywających w całodobowych zakładach opiekuńczych oraz zakładach opieki długoterminowej z terenu Katowic Akcja prowadzona jest przez miasto Katowice od 2006 roku. Corocznie przeprowadzane są szczepienia przeciwko grypie dla osób starszych, przebywających w następujących placówkach:

Liczba zaszczepionych osób w kolejnych latach Placówka, której pensjonariusze objęci zostali szczepieniami Liczba zaszczepionych osób w kolejnych latach 2008 2009 2010 2011 2012 Dom Pomocy Społecznej „Przystań” z siedzibą w Katowicach przy ul. Ks. bpa. St. Adamskiego 22 23 36 38 43 44 Dom Pomocy Społecznej „Zacisze” z siedzibą w Katowicach przy ul. Traktorzystów 22 78 79 77 81 82 Zakład Opieki Długoterminowej z siedzibą w Katowicach przy ul. Szopienickiej 10 (NZOZ „Epione”) 67 32 6 Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy przy Szpitalu Miejskim Murcki z siedzibą w Katowicach przy ul. Sokołowskiego 2 15 10 13 17 Łączna liczba zaszczepionych osób 168 162 125 137 149 Łączny koszt szczepień 8 904 zł 8 748 zł 6 500,00 zł 7 124,00 zł 8 195,00 zł

Realizatorem akcji szczepień od początku trwania programu jest Samodzielny Publiczny Zakład Lecznictwa Ambulatoryjnego „Moja Przychodnia” w Katowicach. Szczepieniu mogą zostać poddane osoby zakwalifikowane do szczepienia przez lekarza wykonującego badanie przed szczepieniem. Koszt szczepienia jednej osoby wraz z badaniem lekarskim kwalifikującym do szczepienia wynosił średnio od 52,00 zł (2010) do 55,00 zł (2012). Corocznie szczepi się średnio około 150 osób przebywających w całodobowych zakładach opiekuńczych.

Akcja szczepień przeciwko WZW - B (wirusowemu zapaleniu wątroby typu B) dla mieszkańców Katowic w wieku powyżej 65 r. ż. przebywających w całodobowych zakładach opiekuńczych oraz zakładach opieki długoterminowej z terenu Katowic Szczepienia p/ WZW -B są szczególnie zalecane osobom dorosłym, zwłaszcza w starszym wieku, ponieważ wraz z wiekiem rośnie odsetek chorób przewlekłych w populacji osób starszych. Stwarza to konieczność częstych interwencji medycznych z naruszeniem ciągłości tkanek, co sprzyja zakażeniom WZW – B.

Liczba zaszczepionych p/WZW B osób w kolejnych latach Placówka, której pensjonariusze objęci zostali szczepieniami Liczba zaszczepionych p/WZW B osób w kolejnych latach 2008 2009 2010 2011 2012 Dom Pomocy Społecznej „Przystań”z siedzibą w Katowicach przy ul. Ks. bpa. St. Adamskiego 22 - Dom Pomocy Społecznej „Zacisze” z siedzibą w Katowicach przy ul. Traktorzystów 22 7 11 4 Zakład Opieki Długoterminowej z siedzibą w Katowicach przy ul. Szopienickiej 10 (NZOZ „Epione”) Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy przy Szpitalu Miejskim Murcki z siedzibąw Katowicach przy ul. Sokołowskiego 2 Łączna liczba zaszczepionych osób Łączny koszt szczepień 1071 1 925 744

Realizatorem akcji szczepień jest Samodzielny Publiczny Zakład Lecznictwa Ambulatoryjnego „Moja Przychodnia” w Katowicach. Koszt szczepienia jednej osoby przeciwko WZW-B w cyklu obejmującym podanie trzech dawek szczepionki wraz z badaniem lekarskim kwalifikującym do szczepienia wyniósł średnio od 153zł (2009) do 186zł (2012). W związku z tym, że szczepienia p/WZW-B były prowadzone na terenie DPS i zakładów opiekuńczych w latach ubiegłych większa część podopiecznych ww. placówek zostało już uodpornionych przeciwko tej chorobie.

Akcja szczepień przeciwko pneumokokom dla mieszkańców Katowic w wieku powyżej 65 r. ż. przebywających w całodobowych zakładach opiekuńczych oraz zakładach opieki długoterminowej z terenu Katowic. Bakterie streptococcus pneumoniae są najczęstszą przyczyną występującego w Polsce pneumokokowego zapalenia płuc. Infekcja ta dotyka przede wszystkim osoby po 65 r. ż. oraz osoby z grup podwyższonego ryzyka. Powikłania tej choroby są bezpośrednim zagrożeniem dla życia i zdrowia, a u większości pacjentów do wytworzenia długotrwałej odporności wystarcza jedna dawka szczepionki. Należy spodziewać się, że zastosowanie szczepień ochronnych obniży zapadalność i śmiertelność z powodu infekcji pneumokokowych. Szczepieniami p/ pneumokokom objęto osoby starsze z następujących placówek:

Placówka, której pensjonariusze objęci zostali szczepieniami Liczba zaszczepionych p/pneumokokom osób w kolejnych latach 2008 2009 2010 2011 2012 Dom Pomocy Społecznej „Przystań”z siedzibą w Katowicach przy ul. Ks. bpa. St. Adamskiego 22 3 6 5 8 Dom Pomocy Społecznej „Zacisze” z siedzibą w Katowicach przy ul. Traktorzystów 22 15 1 Zakład Opieki Długoterminowej z siedzibą w Katowicach przy ul. Szopienickiej 10 (NZOZ „Epione”) 14 - 33 Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy przy Szpitalu Miejskim Murcki z siedzibą w Katowicach przy ul. Sokołowskiego 2 2 Łączna liczba zaszczepionych osób 25 18 21 11 42 Łączny koszt szczepień 1386 zł 1 932 zł 1 001 zł 3 906 zł

Realizatorem akcji szczepień był Samodzielny Publiczny Zakład Lecznictwa Ambulatoryjnego „Moja Przychodnia” w Katowicach. Koszt szczepienia jednej osoby przeciwko pneumokokom wraz z badaniem lekarskim kwalifikującym do szczepienia wynosił w 2008 roku 73 zł wzrósł do 93,00 zł w 2012 r.

Akcja szczepień p/grypie dla mieszkańców Katowic w wieku powyżej 65 roku życia Corocznie w 3 kwartale roku organizowana jest również ogólnodostępna akcja szczepień przeciw grypie dla seniorów, która cieszy się dużą popularnością. Łącznie co roku szczepionych przeciw zachorowaniu na grypę jest ok. 2 000 starszych osób. Akcja szczepień p/ grypie dla mieszkańców Katowic po 65 r.ż. Poszczególne lata w których wykonywano szczepienia 2008 2009 2010 2011 2012 Łączna liczba zaszczepionych osób 2 388 1815 1 932 1904 2229 Łączny koszt szczepień 78 822 zł 58 560 zł 60 000 zł 60.808,80 zł 63 427 zł

Program profilaktyki dla osób trzeciego i czwartego wieku Cele główne programu: a) profilaktyka chorób związanych z powstawaniem niesprawności i ograniczanie wielochorobowości u osób starszych, b) zwiększenie wykrywalności utajonych chorób występujących u osób starszych, c) tworzenie warunków do zdrowego i aktywnego życia osób starszych i osób starszych niepełnosprawnych. Adresaci programu: Program skierowany jest do mieszkańców Katowic, którzy w danym roku kalendarzowym kończą 60, 61, 62 oraz 75, 76, 77 lat.

Każda uprawniona osoba, która zgłasza się do udziału w „Programie profilaktyki dla osób trzeciego i czwartego wieku” zostaje objęta następującymi badaniami: morfologia krwi, CRP, TSH, oznaczenie poziomu cholesterolu całkowitego, frakcji cholesterolu, trójglicerydów w surowicy krwi, oznaczenie poziomu glukozy, oznaczenie poziomu PSA - tylko u mężczyzn, dokonanie lekarskiej oceny stanu zdrowia według protokołu badania przekazanego przez Wydział Polityki Społecznej UMK, badanie palpacyjne piersi u kobiet, badanie wzroku z użyciem tablic okulistycznych, orientacyjne badanie słuchu, przeprowadzenie oceny czynników ryzyka złamania biodra, ocena sprawności fizycznej z wyłonieniem osób zagrożonych niesprawnością ruchową, badanie sprawności pamięci MMSE (mini mental status examination) dla osób wyrażających zgodę na badanie, edukacja zdrowotna z zakresu zasad zdrowotnego stylu życia, interpretacja uzyskanych wyników oraz ewentualne skierowanie do dalszej diagnostyki w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Wyniki przeprowadzonych badań wśród osób 60, 61, 62 – letnich oraz 75, 76, 77-letnich w poszczególnych latach realizacji programu korzysta corocznie więcej kobiet niż mężczyzn, co może świadczyć o tym, że panie bardziej dbają o swoje zdrowie. W wyniku realizacji badań przesiewowych u badanych osób najczęściej stwierdza się nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe wymagające leczenia oraz ryzyko wystąpienia złamania.

LICZBA OSÓB OBJĘTYCH PROGRAMEM ŚRODKI PRZEZNACZONE NA REALIZACJĘ PROGRAMU PROFILAKTYKI DLA OSÓB TRZECIEGO I CZWARTEGO WIEKU ZA LATA 2007-2011 W MIEŚCIE KATOWICE ROK 2007 2008 2009 2010 2011 Łącznie WYSOKOŚĆ ŚRODKÓW 36.172 zł 26.420 ZŁ 62.500 ZŁ 60.000 ZŁ 55.985 ZŁ 241.077 ZŁ LICZBA OSÓB OBJĘTYCH PROGRAMEM 352 299 577 568 492 2288 ŚREDNI KOSZT DLA 1 0S0BY 102,76 ZŁ 88,36 ZŁ 108,31 ZŁ 105,63 ZŁ 113,79 ZŁ 105,37 ZŁ

Wykonanie bezpłatnych badań lekarskich na okoliczność choroby Alzheimera - zadanie realizowane przez Śląskie Stowarzyszenie Alzheimerowskie obejmujące profilaktykę schorzeń otępiennych wśród starszych mieszkańców Katowic Od 2009 roku Urząd Miasta Katowice corocznie finansuje ww. akcję badań. Alzheimer to postępująca, degeneracyjna choroba ośrodkowego układu nerwowego, charakteryzująca się występowaniem otępienia. Jest to najczęstsza przyczyna występowania otępienia u osób powyżej 65 roku życia. Ocenia się, że na świecie choruje na chorobę Alzheimera ok. 30 mln osób, w Polsce ok. 200 tys. Ze względu na starzenie się społeczeństw w krajach uprzemysłowionych zakłada się, że ilość chorych do roku 2050 potroi się. Celem jest zapewnienie dostępu do tego rodzaju badań, szczególnie osobom w podeszłym wieku oraz poinformowanie osób z zagrożeniem w/w choroby co do dalszego postępowania związanego z leczeniem. Badania są przeprowadzane przez specjalistów Kliniki Neurologii Wieku Podeszłego z Katowic Ligoty.

ETAP VI Program Rekreacji Ruchowej dla Osób Starszych współrealizowany we współpracy z Klubem Rekreacyjno – Sportowym TKKF „Czarni”, obejmujący działania skierowane na podnoszenie sprawności fizycznej poprzez udział w zajęciach kultury fizycznej

Cele szczegółowe programu: 1. edukacja prozdrowotna 2. poprawa samopoczucia psychicznego (odprężenie psychiczne) 3. poprawa komfortu życia i sprawności fizycznej pozwalającej na samodzielne wykonywanie podstawowych czynności życiowej 4. socjalizacja (podtrzymywanie więzi rodzinnych i kontaktów towarzyskich) 5. zapobieganie powstawaniu i profilaktyka chorób cywilizacyjnych 6. minimalizowanie skutków stresu 7. propagowanie kultury psychofizycznej

Zajęcia praktyczne – sala 1. Miejsce prowadzenia zajęć: sala gimnastyczna, basen 2. Tematyka zajęć praktycznych: gimnastyka prozdrowotna a) ćwiczenia ogólno usprawniające z przyborami, ćwiczenia ogólno usprawniające bez przyborów b) ćwiczenia wzmacniające układ oddechowo-krążeniowy, układ mięśniowy, układ kostno-stawowy c) ćwiczenia przy muzyce d) gry i zabawy ruchowe e) zajęcia na basenie (gimnastyka prozdrowotna w wodzie i aqua aerobik) f) ćwiczenia relaksacyjne g) gimnastyka odchudzająca

Zajęcia praktyczne – teren Miejsce zajęć: boisko, parki, lasy i inne tereny rekreacyjne Tematyka zajęć: a) marsze i spacery terenowe połączone z ćwiczeniami wzmacniającymi i oddechowymi b) ćwiczenia wzmacniające z wykorzystaniem ukształtowania terenu (ścieżki zdrowia) c) marsz na orientację d) gry i zabawy terenowe e) festyny f) imprezy rekreacyjno-sportowe

Zajęcia teoretyczne – edukacja prozdrowotna 1. Wykłady (dietetyk, lekarze różnych specjalności): prozdrowotny styl życia choroby cywilizacyjne (cukrzyca, miażdżyca, otyłość) choroby zwyrodnieniowe narządu ruchu zasady zdrowego odżywiania choroba niedokrwienna serca choroby układu krążenia profilaktyka osteoporozy rola ćwiczeń oddechowych i relaksacyjnych sposoby radzenia sobie ze stresem 2. Warsztaty tematyczne 3. Pogadanki i dyskusje (osoby publiczne)

KAWA DLA SENIORA

Etap VII Kawa dla Seniora Etap VII Kawa dla Seniora W ramach współrealizacji programu Urząd Miasta Katowice zawarł porozumienia z katowickimi restauracjami. Przedmiotem porozumienia jest sprzedaż kawy lub herbaty w cenie 1 zł przez katowickich restauratorów dla mieszkańców Katowic. Akcja Kawa dla Seniora jest skierowana jest do seniorów będących mieszkańcami miasta Katowice, umożliwiająca spędzenie czasu w miłej atmosferze przy filiżance kawy lub herbaty za symboliczną złotówkę.

W chwili obecnej Urząd Miasta w Katowicach posiada 3 porozumienia zawarte z katowickimi restauratorami w ramach wydawania kawy lub herbaty dla seniorów: 1.Restauracja Zebra Bistro Cafe, z siedzibą w Katowicach przy ul. Chorzowskiej 5a, 2. Restauracja Hutnik, z siedzibą w Katowicach przy ul. Pl. Powstańców Śląskich 7 3. Restauracji Akwarium, z siedzibą w Katowicach przy ul. Jana III Sobieskiego 11 Serdecznie zapraszamy katowickich seniorów do skorzystania z oferty zakupy kawy/herbaty za symboliczną złotówkę.             Bony uprawniające do zakupu kawy/herbaty można otrzymać w Terenowych Punktach Pomocy Społecznej 1- 10 Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz u Pełnomocnika ds. Osób Niepełnosprawnych w Urzędzie Miasta w Katowicach przy ul. Młyńskiej 4 za okazaniem dokumentu ze zdjęciem potwierdzającego datę urodzin oraz miejsce zamieszkania.

Program: „Babcia, dziadek i ja w Katowicach” Program: „Babcia, dziadek i ja w Katowice” wprowadzony został w życie w lipcu 2009 r. Program adresowany jest do dziadków/babć z wnukami, w tym także do dziadków/babć pełniących funkcję rodzin zastępczych, będących mieszkańcami Katowic.

Celem programu jest: Wzmacnianie funkcji rodzin i wspieranie ich w budowaniu więzi rodzinnych. Kształtowanie pozytywnego wizerunku rodzin. Wspieranie dziadków/babć, będących rodzicami zastępczymi w prawidłowym wypełnianiu ich funkcji i podnoszeniu kompetencji oraz umiejętności wychowawczych. Zwiększanie dostępności do dóbr kultury, sportu, wypoczynku dla dziadków/babć i wnuków w rodzinach zastępczych, wielodzietnych i ubogich.

W ramach programu skorzystać można z wielu propozycji bezpłatnych, bądź ulgowych biletów wstępu m.in.: na kąpieliska miejskie, ekspozycje muzealne, spektakle teatralne dla dzieci, do sal zabaw, gdzie małe pociechy oraz ich dziadkowie mogą ciekawie i aktywnie spędzać czas. Szczegółowa oferta programu dostępna jest na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Miasta Katowice (http://bip.um.katowice.pl/), w zakładce: zamierzenia i programy. Od początku realizacji programu (lipiec 2009 r.) do końca grudnia 2012 r. wydanych zostało już łącznie: 1.022 karty.

Projekty dofinansowywane w ramach dotacji z budżetu miasta Katowice – umowy wieloletnie

Polski Komitet Pomocy Społecznej Zarząd Okręgowy w Katowicach ul. Kozielska 4a Katowice zadanie: „Prowadzenie poradnictwa specjalistycznego”, projekt: „Poradnictwo dla osób starszych i niepełnosprawnych obejmujące problemy funkcjonowania w rodzinie w ramach Klubów Seniora” (3 Kluby) Wysokość dofinansowania w 2012 r. – 19.420,00 zł Wysokość dofinansowania w 2013 r. – 21.185,00 zł zadanie: „Prowadzenie poradnictwa specjalistycznego”, projekt: „Pomoc osobom starszym, niepełnosprawnym w ramach Klubu Seniora” (1 Klub) Wysokość dofinansowania w 2012 r. – 7.000,00 zł Wysokość dofinansowania w 2013 r. – 9.000,00 zł

Polski Komitet Pomocy Społecznej Zarząd Okręgowy w Katowicach przy ul Polski Komitet Pomocy Społecznej Zarząd Okręgowy w Katowicach przy ul. Kozielskiej 4a prowadzi sieć czterech Klubów Seniora dla osób starszych (emerytów, rencistów) o niskich dochodach, mających za zadanie integrację środowiska seniorów danej dzielnicy i przeciwdziałanie poczuciu alienacji oraz aktywizację społeczności lokalnych poprzez organizowanie cyklicznych spotkań integracyjnych, zaspokajanie potrzeb kulturalno - społecznych i rekreacyjnych. Ww. Kluby działają w następujących dniach i godzinach: przy ul. Panewnickiej 75, otwarty jest w środy i piątki w godzinach od 13.30 do 17.30 (50 miejsc), przy ul. Grażyńskiego 5, otwarty jest w czwartki w godzinach od 14.00 do 18.00 (80 miejsc), przy ul. Czecha 6, otwarty jest w poniedziałki i środy w godzinach od 14.00 do 16.00 (30 miejsc), przy ul. Kozielskiej 4a, otwarty jest we wtorki i czwartki w godzinach od 14.00 do 16.00 (20 miejsc).

Parafia Ewangelicko – Augsburska ul. Warszawska 18 Katowice zadanie: „Prowadzenie poradnictwa specjalistycznego”, projekt: : „Prowadzenie Klubu Seniora w Słonecznej Krainie” Wysokość dofinansowania w 2012 r. – 3.990,00 zł Wysokość dofinansowania w 2013 r. – 5.985,00 zł Klub przeznaczony jest na ok. 50 miejsc. W ramach Klubu prowadzone są: porady prawne - wtorki w godz. od 16.00 do 18.00 oraz środy w godz. od 16.00 do 20.00, porady psychologiczne – czwartki w godz. od 17.00 do 20.00, zajęcia komputerowe/fotograficzne – piątki w godz. od 16.00 do 18.00, gimnastyka dla seniora – środy w godz. od 16.00 do 17.30, kawiarenka internetowa - niedziele w godz. od 11.30 do 13.30, Spotkania przy kawie – niedziele w godz. od 11.30 do 13.30.

Projekty dofinansowywane w ramach dotacji z budżetu miasta Katowice – umowy na tzw. „małe granty”

Rzymsko – Katolicka Parafia Wniebowzięcia NMP, ul Rzymsko – Katolicka Parafia Wniebowzięcia NMP, ul. Graniczna 26 Katowice zadanie: „Prowadzenie pracy socjalnej”, projekt: „Cykl imprez kulturalno – oświatowych dla osób starszych w mieście Katowice z okazji Dnia Seniora” – projekt realizowany cyklicznie od kilku już lat Wysokość dofinansowania w 2012 r. – 9.000,00 zł Zadanie publiczne realizowane w okresie od 15.09.2012 r. do 09.11.2012 r. Adresaci zadania: Adresatami realizowanego zadania są ludzie starsi 60+, emeryci i renciści, mieszkańcy miasta Katowice. W dużej liczbie są to osoby samotne, po stracie współmałżonka, z powodu wyjazdu dzieci do pracy do odległych miejsc w kraju lub za granicą. Mieszkańcy bloków, które nie sprzyjają przełamaniu anonimowości i samotności. W większości są to osoby o niskich emeryturach czy rentach, które są przeznaczone na zaspokojenie podstawowych potrzeb i nie wystarczają na uczestnictwo w imprezach kulturalnych, czy w zabawie.

Katowickie Stowarzyszenie na Rzecz Osób Starszych, Niepełnosprawnych i Oczekujących Wsparcia „OPOKA, ul. M. Oblatów 24 Katowice zadanie: „Cykl imprez kulturalno – rekreacyjnych dla osób starszych i niepełnosprawnych z okazji Dnia Seniora w gminie Katowice” – projekt realizowany cyklicznie od kilku już lat Wysokość dofinansowania w 2012 r. – 9.000,00 zł Zadanie publiczne realizowane w okresie od 15.09.2012 r. do 04.11.2012 r. Adresaci zadania: Adresatami realizowanego zadania są klienci 5 ośrodków wsparcia i społeczności lokalnej Katowic. W większości osoby samotne, często po przykrych doświadczeniach związanych ze śmiercią współmałżonka, z depresją, z konfliktami w rodzinie, z brakiem akceptacji społecznej.

Prowadzone działania w ramach obu projektów: wykład dr. hab. Jana Szewieczka pt. „Zapobieganie problemom zdrowia osób w starszym wieku”, wycieczka: Rudy Raciborskie – Racibórz, Rzymsko – Katolicka Parafia WNMP, hipoterapia wraz z imprezami towarzyszącymi, spotkanie z władzami Miasta oraz koncert Zespołu Śpiewaków Miasta Katowice „Camerata Silesia”, Katowice międzywojenne na widokówkach - prelekcja z pokazem, warsztaty psychologiczne „Jak dobrze żyć w wieku późnej dorosłości”, „Fenikfiker” wg „Skąpca” Moliera - sztuka w wykonaniu nauczycieli Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 2 w Chorzowie, ćwiczenia nornic – walking. występ dzieci z Przedszkola Nr 52, spacer szlakiem kapliczek katowickich i nie tylko, poznajemy Katowice – spacer ulicami Katowic, historia i czasy współczesne

wycieczka do Krakowa i Łagiewnik, wyjazd do Sanktuariaum MB z Lourdes w Rudzie Śląskiej - Kochłowicach, warsztaty „Pociąg z czasem”, spotkanie seniorów z przedszkolakami, Dni Seniora w Domach Dziennej Pomocy Społecznej Nr 2, 3, 5, 6, 7. W zależności od rodzaju, w poszczególnych zajęciach wzięło udział od 40 do 220 osób.

Klub Rekreacyjno Sportowy Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej „Czarni” zadanie: „Ochrona i promocja zdrowia”, projekt: „Program +55” Wysokość dofinansowania w 2012 r. – 8 000,00 zł Zadanie publiczne realizowane w okresie od 2 kwietnia 2012 r. do 29 czerwca 2012 r.

Zadanie jest realizowane w grupie wiekowej +55. Jak wynika z prognoz demograficznych grupa ta stale się zwiększa. Naturalną potrzebą tej grupy jest integracja i zapobieganie wykluczeniu społecznemu. Zasadnym jest aby w tej grupie wiekowej podnosić świadomość prozdrowotna i rekreacyjną. Realizowane zadanie bezpośrednio wypływa na aktywizację osób starszych, które czynnie biorą udział w zajęciach rekreacji ruchowej. Ponadto w tracie realizacji zadania duży nacisk kładzie się na edukację prozdrowotną np. szkolenia o tematyce zdrowego odżywiania.

Dziękuję za uwagę Małgorzata Moryń – Trzęsimiech Naczelnik Wydziału Polityki Społecznej Urzędu Miasta Katowice tel. 32 2593-792, e-mail: ps@um.katowice.pl