Proste strategiczne gry decyzyjne 1.Inwestor dysponuje opcją na zasadzie wyłączności, chronionej patentem licencją, itp.; model jednookresowy – decyzja może być podjęta z wykorzystaniem podejścia opcyjnego w „czystej” postaci – zob. plik Excela Options&Games, arkusz: Projekt jednoetapowy, Przypadek 1. 2.Inwestor dysponuje opcją, ale musi się liczyć z reakcją konkurencji; model jednookresowy – decyzja powinna być podjęta z wykorzystaniem teorii gier (dylemat więźnia)– zob. plik Excela Options&Games, arkusz: Projekt jednoetapowy, Przypadek 2. 3.Inwestor dysponuje opcją, liczy się z reakcją konkurencji (słabszą); model dwuokresowy – decyzja powinna być podjęta z wykorzystaniem teorii gier (dylemat więźnia)– zob. plik Excela Options&Games, arkusz: Projekt wieloetapowy, Przypadek 3 4.Inwestor dysponuje opcją, liczy się z reakcją konkurencji (słabszą); model dwuokresowy – decyzja powinna być podjęta z wykorzystaniem teorii gier (dylemat więźnia)– zob. plik Excela Options&Games, arkusz: Projekt wieloetapowy, Przypadek 4 1 J. Mizerka, Zaawansowane finanse korporacji, Wykład 7

Reakcja konkurencji – wykorzystanie teorii gier Całkowita NPV z projektu polegającego na wprowadzeniu nowego produktu na rynek, możliwa do uzyskania przez jednego lub większą liczbę inwestorów, wynosi tys. zł. Dodatkowe tys. zł można by uzyskać odkładając realizacje inwestycji na jakiś czas. Zatem ENPV wyniosłaby tys. zł. Firma A, która rozważa podjęcie projektu musi się jednak liczyć z reakcja konkurencyjnej firmy B (załóżmy, że mamy do czynienia z sytuacją duopolu na rynku). Kierując się kryterium ENPV firma A, a także firma B powinny odłożyć realizację projektu na później. Gdyby firmy porozumiały się i odłożyły wprowadzenie produktu, licząc na wzrost popytu w przyszłości, każda z nich uzyskałaby korzyść w wysokości tys. zł. Szkopuł polega jednak na tym, że firma, która przechytrzy drugą inwestując od razu, przy założeniu, że druga będzie czekać, uzyska tys. zł. Mamy zatem do czynienia z sytuacją, którą w języku teorii gier określa się mianem dylematu więźnia. 2 J. Mizerka, Zaawansowane finanse korporacji, Wykład 7

Reakcja konkurencji – wykorzystanie teorii gier, c.d. Dylemat więźnia:Firma B czekajinwestuj punkt równowagi Nasha Podstawowym pojęciem teorii gier jest tzw. równowaga Nasha. Opisuje ona racjonalne zachowania graczy, których strategia gry (każdego z osobna) jest optymalna z uwzględnieniem wyborów dokonanych przez pozostałych graczy. Innymi słowy, określa ona plan postępowania prowadzący do sytuacji, w której żaden gracz, działając samodzielnie, nie może polepszyć swojej sytuacji - osiągnięta równowaga jest więc stabilna. 3 J. Mizerka, Zaawansowane finanse korporacji, Wykład 7