Modele zarządzania jakością Jacek WĘGLARCZYK
W dążeniu do uzyskania jakości odpowiadającej klientowi i w wyniku konkurencji na tym rynku, opracowano metody porównywania efektów tych działań / a więc i firm /, a co dalej, promowania firm mających osiągnięcia w dziedzinie zarządzania jakością. Poniżej przedstawiono główne modele oceny stosowane na świecie w omawianym zakresie.
Deming Prize Najstarsza nagroda dot. jakości ; Japonia ; przyznawana od roku 1950 ; dot. osiągnięć we wdrażaniu zasad zarządzania i kontroli jakości na wszystkich szczeblach przedsiębiorstwa. Mogą się o nią ubiegać również firmy zagraniczne / osoby indywidualne nie ! /. UWAGA : ogromny nacisk w Deming Prize kładziony jest na wykorzystanie metod statystycznych.
Kryteria Kryterium Charakterystyka Organizacja i jej działania operacyjne Udokumentowane procesy i odpowiedzialności, delegowanie władzy, współpraca struktur i procesów Kształcenie i upow-szechnianie wiedzy Plany i osiągnięcia dot. kształcenia i szkolenia pracowników i dostawców ; innowacyjność pracowników Gromadzenie danych komunikacja Transmisja informacji, / wewnętrznych i zewnętrznych /, szybkość ich przepływu i przetwarzania Analiza Metodyka analizy, prowadzenie analizy jakościowej i procesowej Normalizacja Udokumentowanie stosowania odpowiednich i aktualnych standardów Kontrola Udokumentowanie stosowania odpowiednich / statystycznych / narzędzi kontroli firmy, systemu i wyrobu Zapewnianie jakości Tak naprawdę tu tkwi zasadniczo system zarządzania jakością wg ISO 9001 / częściowo okrojony o elementy, znajdujące się w innych kryteriach Efekty / wyniki / Głównie chodzi o analizę porównawczą celów i efektów, czyli skuteczność działania Plany na przyszłość Umacnianie i aktualizacja polityki, długoterminowa strategia rozwoju
Malcolm Balridge National Quality Award Stany Zjednoczone ; od roku 1987 ; przyznawana przez Narodową Radę Doradczą / formalnie przez Prezydenta i Senat USA / dla liderów jakości – firm amerykańskich. Kryteria w dużej części oparte są na zasadach nagrody Deminga. M. Balridge był sekretarzem handlu USA w latach 1980 – 1987.
Kryteria Kategoria Charakterystyka Pkt. Przywództwo Sposób formułowania wartości i oczekiwań, potrzeby interesariuszy, zobowiązania wobec społeczeństwa. 120 Planowanie strategiczne Rozwój strategii, cele strategiczne, plany akcji i przebieg ich realizacji ; także stopień realizacji 85 Koncentracja na kliencie i rynku Ustalanie potrzeb, oczekiwań i preferencji klientów ; także badanie ich zadowolenia Informacja i zarzą-dzanie wiedzą Sposób pomiaru i analizy danych, pozyskiwanie i metoda zarządzania wiedzą 90 Koncentracja na zasobach ludzkich Umożliwienie pracownikom rozwijania swoich kompetencji oraz pełne wykorzystanie ich potencjału. Zarządzanie procesami Tak jak poprzednio – zarządzanie procesowe realizowane w ramach QMS wg ISO 9001 Wyniki działalności biznesowej Sprawność funkcji, takich jak : badanie satysfakcji klienta, jakości wyrobu, wyników finansowych, wykorz. zasobów, współpracy z dostawcami – do 45 % punktacji 450 Suma punktów 1000
European Quality Award Unia Europejska ; od roku 1992 ; ustanowiona i przyznawana przez European Foundation for Quality Management. Na założeniach EQA bazuje wiele narodowych i branżowych modeli oceny poziomu doskonałości osiągniętego przez organizacje. Zasady i kryteria oceny w EQA przedstawiono w wykładzie 7 – Normy serii ISO 9000.
Krajowe nagrody jakości – wybór Nazwa nagrody Organizacja przyznająca Model Polska Polska Nagroda Jakości KIG, PCBC, Fundacja TERAZ POLSKA EQA Czechy Czech Quality Award Stowarzyszenie Czeskiej Nagrody Jakości Niemcy Ludwig – Erhard - Preis Niemiecki Związek na Rzecz Jakości Rosja Russian National Quality Award Rząd Federacji Rosyjskiej Chiny Shanghai Quality Mngmt Award Szanghajska Akade-mia Zarządzania Jakością Rozw. własne
Wykład opracowano na podstawie artykułu R. Karaszewskiego, PJ, luty 2006.