Technologie informacyjne w administracji publicznej wykład 4 Dr Małgorzata Ganczar

Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej EPUAP Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej

Definicja ustawowa ePUAPu (wejdzie w życie w czerwcu 2010 r.) elektroniczna platforma usług administracji publicznej - system teleinformatyczny, w którym instytucje publiczne udostępniają usługi przez pojedynczy punkt dostępowy w sieci Internet;

Podstawowe założenia architektoniczne e-PUAP nie zastępuje systemów dziedzinowych (należących do jednostek administracji rządowej i samorządowej) e-PUAP jest dla obywatela bramą (ang. gateway) do świata administracji. Stanowi jednolity interfejs do wszystkich usług udostępnianych publicznie. Jednostkom administracji rządowej i samorządowej e-PUAP udostępnia wspólne usługi, pozwalające na efektywną realizację docelowych funkcji dla obywatela. e-PUAP zawiera katalog usług elektronicznych oferowanych przez jednostki administracji rządowej i samorządowej (oraz sam e-PUAP). Z tego katalogu mogą korzystać: obywatele (relacja G2C: Government to Citizen) firmy (relacja G2B: Government to Business) jednostki administracji (relacja G2G: Government to Government)

Podstawowe założenia architektoniczne Na podstawie projektu Wrota Polski utworzono Elektroniczną Platformę Usług Administracji Publicznej (ePUAP), która jest spójnym i systematycznym programem działań zmierzających do uzyskania pełnej funkcjonalności elektronicznej administracji w Polsce. Realizacja projektu została podzielona na dwa etapy, w ramach których wyodrębniono projekt e-PUAP obejmujący lata 2006-2008 oraz projekt e-PUAP2, który będzie wdrażany w latach 2008-2013. Podstawę formalną i merytoryczną Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej stanowią: Strategie Informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej do roku 2013 Program "Wrota Polski", ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, Plany Informatyzacji Państwa na lata 2006 i 2007-2010, w których podstawową rolę integrującą zasoby i systemy informatyczne administracji publicznej pełni platforma ePUAP.

Podstawowe założenia architektoniczne Patrząc na e-PUAP od strony organizacyjno-technicznej stanowi ona wspólną infrastrukturę udostępnienia przez dowolne jednostki administracji publicznej usług publicznych w kanałach elektronicznych w relacjach z obywatelami, przedsiębiorcami i innymi jednostkami administracji publicznej. Obejmuje w tym znaczeniu także wszelkie mechanizmy koordynacji usług publicznych świadczonych przez kilka podmiotów publicznych. Wdrożenie projektu e-PUAP ma zapewnić bezpieczne, zgodne z obowiązującym prawem przekazywanie informacji i doręczanie dokumentów przez organy administracji publicznej, poprzez zastosowanie usługi identyfikacji i uwierzytelnienia osób, podmiotów i systemów, usługi przekazywania dokumentów z wykorzystaniem legalnych skrzynek elektronicznych, usługi identyfikacji i powiadamiania nadawców i adresatów, uwierzytelnienia przekazywanych dokumentów, potwierdzenia przedłożenia dokumentów, znakowania czasem itd.

EPUAP

Usługi realizowane w ramach e-PUAP Możemy wyróżnić cztery poziomy dojrzałości usług e-administracji, w zależności od stopnia komunikacji urzędu z obywatelem oraz rodzaju złożoności prowadzonych usług: 1. Poziom Informacyjny – urząd publikuje informacje na stronie www, mieszkańcy przeglądając witryny urzędu na komputerach lub w specjalnych kioskach informacyjnych, uzyskują potrzebne im informacje; 2. Poziom Interakcyjny – użytkownik ma możliwość komunikowania się drogą elektroniczną z pojedynczymi urzędami, lecz urzędy nie zawsze komunikują się drogą internetową z użytkownikiem. 3. Poziom Transakcyjny – użytkownik ma możliwość komunikowania się drogą elektroniczną z pojedynczymi urzędami, a aplikacje urzędów odpowiadają mu elektronicznie; 4. Poziom Integracyjny - portale o określonym przeznaczeniu udostępniają informacje pochodzące z różnych urzędów i umożliwiają realizację transakcji. Systemy wewnętrzne zostały zintegrowane na podstawie dopasowania procesów administracyjnych. Integracja stwarza możliwość dokonania wszystkich czynności niezbędnych do załatwienia danej sprawy urzędowej drogą elektroniczną - od uzyskania informacji, poprzez pobranie odpowiednich formularzy i po ich wypełnieniu odesłanie ich droga internetową (czasami wypełnienie formularzy online na stronie internetowej), aż po uiszczenie wymaganych opłat i otrzymanie oficjalnego zezwolenia, zaświadczenia, decyzji lub innego dokumentu, o który stara się dana osoba.

Usługi realizowane w ramach e-PUAP Podstawowe usługi oferowane w ramach e-PUAP obejmują swym zakresem m.in.: 1. usługi rejestrowe, dotyczące zintegrowanego dostępu do zasobów informacyjnych administracji publicznej, 2. usługi współpracy przy tworzeniu, publikacji i zarządzaniu rekomendacjami interoperacyjności, dostarczania wzorców referencyjnych i transformacji danych, 3. usługi płatności elektronicznych, pochodzących wprawdzie spoza administracji ale niezbędne z punktu widzenia realizacji zadań publicznych drogą elektroniczną.

Podstawowe założenia architektoniczne usługi i inf. dla jedn. G2G usługi i inf. dla klienta G2C G2B App 1 jedn. A Obywatel App 2 jedn. B Firma App 3 jedn. C G2C G2B Wrota Polski udostępniają usługi elektroniczne dla obywateli (G2C) i firm (G2B) poprzez: a\ elektroniczne kanały dostępu: Przeglądarkę internetową: WWW Pocztę elektroniczną: E-mail Telefon komórkowy: WAP, SMS b\ usługi sieciowe (ang. web-services) umożliwiające podłączenie do Wrót oprogramowania dostarczanego przez firmy trzecie (stosowanego na przykład w relacji G2B) Wrota mogą korzystać z usług sieciowych (web-services) udostępnianych przez firmy i organizacje G2G Wrota Polski: a\ udostępniają usługi dla jednostek administracji państwowej i samorządowej b\ przechowują informacje o usługach oferowanych przez jednostki administracji rządowej i samorządowej Jednostki mogą komunikować się bezpośrednio, bądź poprzez Wrota Polski. Wrota oferują dostęp do usług wspólnych (np. weryfikacja danych obywatela), z których mogą korzystać jednostki w relacji G2G Klienci administracji Platforma centralna informacyjna – portal, usługowa - MOST Jednostki administracji rządowej i samorządowej

Usługi przed wdrożeniem e-PUAP Model przed wdrożeniem e-PUAP. Chaos informacyjny: obywatel posiada dostęp do wielu portali dotyczących różnych sfer jego życia (w kontekście e-government) brak „jednego punktu kontaktu” dla obywatela wiele podejść do typowych problemów w ramach różnych systemów e-government (uwierzytelnianie, płatności, dostęp do podstawowych danych obywatela itp.) wykonywanie „tej samej pracy” wielokrotnie (niska efektywność kosztowa) JEDNOSTKA ADMINISTRACYJNA A ADMINISTRACYJNA B ADMINISTRACYJNA C ADMINISTRACYJNA D Obywatel / Firma

Usługi po wdrożeniu e-PUAP Obywatel Katalog usług dla obywatela e-PUAP Udostępnienie / przekierowanie usług do e-PUAP Wykorzystanie wspólnych usług, wyszukiwanie oferowanych usług JEDNOSTKA ADMINISTRACYJNA A JEDNOSTKA ADMINISTRACYJNA A JEDNOSTKA ADMINISTRACYJNA A

Role - podstawowa koncepcja organizacyjna W jakiej roli występuje e-PUAP w przypadku każdej z usług? Jakiego rodzaju funkcje i usługi oferują? Role e-PUAP: Katalog (ang. Directory) – e-PUAP zawiera odnośnik do serwisu internetowego obsługującego daną usługę. e-PUAP pełni rolę portalu internetowego(katalog linków, wyszukiwarka). Bramka (ang. Gateway) – e-PUAP zawiera mechanizmy identyfikacji, autentykacji i autoryzacji obywatela (zaufana strona). Po zalogowaniu się do e-PUAP obywatel ma dostęp do usługi (bez konieczności logowania). Obywatel może bezpośrednio w e-PUAP wypełnić formularz związany z usługą, jednak będzie on przetwarzany w stosownym systemie jednostki administracji. Notyfikator (ang. Notifier) – e-PUAP informuje obywatela o zdarzeniach go dotyczących (np. zaległe podatki, przypomnienie o opłatach). Po zalogowaniu się „klient” e-PUAP otrzymuje zagregowaną informację o „zdarzeniach w administracji, które go dotyczą” (w formie osobistego informatora). e-PUAP odbiera informacje o zdarzeniach od zewnętrznychsystemów (np. resortowych). Koordynator (ang. Coordinator) – e-PUAP nie tylko odbiera informacje o zdarzeniach dotyczących usługi, ale także przesyła je do innych systemów. W ten sposób pozwala na koordynację procesów pomiędzy wieloma rozwiązaniami informatycznymi. Ta rola wymaga najbardziej zaawansowanych mechanizmów. r o z w ó j ( r o a d m a p ) Rozwój Wrót: - Rozpoczęcie funkcjonowania jako portal – katalog - Rozwój w kierunku „Notyfikatora” - Wybrane usługi w roli „Koordynatora”

Rola: Katalog jednostka adm. odnośniki Katalog jednostka adm. jednostka adm. Katalog – Wzorzec architektoniczny „katalogu” zakłada agregację danych o odnośnikach, ich aktualizację itp. Architektura może być w całości oparta o mechanizmy portalowe. Wymagany jest standard aktualizacji informacji katalogowych i ewentualnie zawartości. Dopuszczamy kilka poziomów „aktualizacji” – od prostych odnośników wraz z „meta Informacjami”do pobierania opisów za pomocą RSS (zewn.portale umieszczają specyficzne dane dla e-PUAP w formie „czystej informacji”).

Rola: Bramka jednostka adm. usługi jako odnośniki, lub usługi jako web-service Bramka jednostka adm. jednostka adm. wywołanie usługi uwierzytelnienie / autoryzacja Bramka – Wzorzec architektoniczny oparty jest o rozszerzony katalog. W tej roli e-PUAP przejmuje odpowiedzialność za identyfikację i autentykację obywatela. W szczególności obywatel uzyskuje dostęp do usługi po zalogowaniu się w e-PUAP. Dalej obsługę w całości prowadzą zewnętrzne (np. resortowe) serwisy. Możliwe jest wysłanie danych dotyczących usługi bezpośrednio z e-PUAP (jeśli formularz jest dostępny w e-PUAP).

Rola: Notyfikator jednostka adm. zdarzenia Notyfikator jednostka adm. zdarzenia oraz modele komunikacji używane w poprzednio opisanych rolach Wrót Polski Notyfikator – Rozszerzenie modelu bramki. W tym modelu e-PUAP odbiera zdarzenia od systemów administracji państwowej wysyłane w określonym formacie. Dla celów informowania obywatela mogą zdarzenia te agregować, priorytetyzować i obrabiać. e-PUAP staje się odbiornikiem informacji, a nie tylko bramką przekazującą zdarzenia na zewnątrz.

Rola: Koordynator jednostka adm. Notyfikator jednostka adm. jednostka adm. Koordynator dwukierunkowa komunikacja pomiędzy jednostkami administracji z wykorzystaniem e-PUAP jednostka adm. jednostka adm. Koordynator – W przypadku „Notyfikatora” e-PUAP pełnił rolę odbiorcy komunikatów od zewnętrznych systemów. Celem była prezentacja obywatelowi najbardziej istotnych dla niego informacji (dotyczących go osobiście). W przypadku „Koordynatora” wprowadzamy możliwość wysyłania komunikatów do zewnętrznych systemów. e-PUAP staje się brokerem informacyjnym „administracji państwowej”. W żadnym jednak wypadku nie przejmuje funkcjonalności innych systemów (resortowych).

EPUAP - korzyści dla usługobiorców Oszczędność czasu oraz zwiększenie produktywności - większość tradycyjnych form kontaktu przedsiębiorcy lub obywatela z instytucją publiczną wymaga co najmniej wizyty na poczcie. Kontakt kanałem elektronicznym możliwy jest bez wstawania zza biurka, z domu, z biura, przy zastosowaniu technologii mobilnych również np. w czasie podróży. Zaoszczędzony w ten sposób czas może być wykorzystany w sposób przynoszący przedsiębiorstwu więcej korzyści niż np. czas spędzony z dokumentami na poczcie.

EPUAP - korzyści dla usługobiorców Zapewnienie elastyczności dostępu - kanał elektroniczny może być czynny 24 godziny na dobę przez siedem dni w tygodniu, w święta. Podobnie elastyczny jest pod względem miejsca dostępu. Taka elastyczność pozwala na lepsze gospodarowanie czasem przez przedsiębiorców i obywateli. Szczególne znaczenie ma to dla drobnych przedsiębiorców czy też przedstawicieli wolnych zawodów, którzy “w godzinach pracy” mogą poświęcić swój czas swoim klientom, a sprawy urzędowe załatwiać w bardziej dogodnych godzinach. Również pracownicy dzięki temu mogą załatwiać swoje sprawy urzędowe poza godzinami pracy, nie narażając swoich pracodawców na straty związane z nieobecnością w pracy.

EPUAP - korzyści dla usługobiorców Automatyzacja usług publicznych - tradycyjne formy komunikacji z instytucjami publicznymi, bazujące na papierowym obiegu informacji, zwykle nieustrukturyzowanej znaczące utrudnienie w automatyzacji usług publicznych i to zarówno w zakresie ich świadczenia (po stronie instytucji publicznych), jak również korzystania z nich (po stronie usługobiorców, przede wszystkim przedsiębiorstw). Rozpowszechnienie kanałów elektronicznych otwiera drogę do automatyzacji świadczenia wielu usług, skutkującej dalszym oszczędnościom czasu pracy ludzi po obu stronach (usługodawców i usługobiorców).

EPUAP - korzyści dla usługobiorców Wstępna weryfikacja błędów - dotychczasowe doświadczenia pokazują, że kolosalną zaletą kanału elektronicznego jest możliwość wstępnej (następującej jeszcze przed wysłaniem dokumentów) weryfikacji przygotowanych przez usługobiorcę dokumentów. Liczne doświadczenia (w tym np. KSI ZUS) pokazują, że kolosalnie zmniejsza to liczbę błędów (pomyłek) w przekazywanych dokumentach.

EPUAP - korzyści dla usługobiorców Możliwości świadczenia złożonych usług publicznych - platforma ePUAP w sposób ewolucyjny będzie rozszerzała swój katalog usług. Proste usługi publiczne będzie można integrować, i na tej podstawie stworzyć nowe, złożone usługi publiczne. Platformanie przyczyni się do dostarczania jedynie standardowych usług publicznych przeniesionych na platformę elektroniczną, ale także nowych usług, wnoszących pewną wartość dodaną. Przejrzystość usług publicznych - dostęp do usług publicznych w Internecie, w jednym punkcie usprawni łatwość szukania i korzystania z usług oraz umożliwi podmiotom i obywatelom uzyskać lepszy dostęp i udział w procesach administracyjnych i sprawach politycznych.