Opracowanie projektu ustawy budżetowej

Kompetencje w zakresie planowania budżetowego – Minister Finansów. Minister Finansów jest redaktorem budżetu.

Fazy planowania budżetowego: opracowanie przez Ministra Finansów założeń projektu budżetu państwa na rok następny i przedstawienie go Radzie Ministrów; organizację prac nad projektem ustawy budżetowej przez Mini­stra Finansów; przygotowanie materiałów do projektu ustawy budżetowej przez dysponentów części budżetowych; przygotowanie projektu ustawy budżetowej wraz z uzasadnie­niem przez Ministra Finansów; przedłożenie projektu ustawy budżetowej przez Ministra Finansów Radzie Ministrów do uchwalenia.

Przedstawienie przez Ministra Finansów założeń projektu budżetu państwa na rok następny. brak w ustawie o finansach publicznych terminu przedłożenia założeń, brak zakresu i charakteru tych założeń oraz roli Rady Ministrów w tej fazie prac budżetowych. W konsekwencji ustaleń w tym zakresie można dokonać jedynie w sposób doktrynalny, biorąc pod uwagę praktykę budżetową. Wynika to stąd, że:

Założenia projektu budżetu. Założenia projektu budżetu obejmują: 1. priorytety ekonomiczne i spo­łeczne, którymi kierowano się ustalając limity wydatków budżetowych, 2. prognozy makroekonomiczne dotyczące produktu krajo­wego brutto, cen, stopy procentowej, kursu walutowego, bilansu płatniczego, zatrudnienia i bezrobocia oraz wynagrodzeń w gospodarce narodowej; 3. przewidywane wielkości dochodów i wydatków budżetowych; 4. wielkość przewidywanego deficytu budżeto­wego oraz sposoby jego pokrycia; 5. zasady ustalania limitów wy­datków dla poszczególnych części budżetu. Z ustawy o finansach publicznych wynika obowiązek przedstawienia łącznie z założeniami projektu budżetu wykazu jednostek sektora rządowego, których plany przychodów i wydatków Minister Finansów zamierza objąć projektem budżetu.

Termin przedłożenia przez Ministra Finansów założeń projektu budżetu. Brak ustawowego terminu. Z uwagi na fakt, że założenia po­przedzają prace nad opracowaniem projektu ustawy budżetowej oraz nad uchwaleniem projektu ustawy budżetowej przez Radę Mi­nistrów i zgłoszenie przez nią tego projektu Sejmowi do dnia 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy, należy przyjąć, że termin przedstawienia założeń musi być odpowiednio wcześniejszy (np. początek drugiego kwartału).

Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad, trybu i terminów opracowania i prezentacji Ministrowi Finansów materiałów niezbędnych dla przygotowania projektu ustawy budżetowej. Rozporządzenie to jest wydawane każdego roku i dotyczy opracowania projektu budżetu państwa na rok następny. Wśród wymaganych materiałów znajdują się m.in. plany rzeczowe zadań realizowanych ze środków budżetowych oraz projekty planów dochodów i wydatków poszczególnych części budżetowych.

Na podstawie wytycznych zawartych w rozporządzeniu Ministra Finansów odbywają się prace budżetowe, które umożliwiają sporządzenie przez Ministra Finansów całościowego projektu ustawy budżetowej. Negocjacje. W stosunku do projektów przedkładanych przez niektórych dysponentów części budżetowych, wskazanych w art. 83 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, Minister Finansów ma obowiązek włączenia ich do projektu ustawy budżetowej w proponowanej przez nich wielkości. Tylko niektóre jednostki mają prawo do samodzielnego projektowania swoich dochodów i wydatków, a Minister Finansów ma obowiązek włączenia ich do projektu ustawy budżetowej. Natomiast Sejm nie musi uchwalać tych wielkości w proponowanych wersjach.

Klasyfikacja budżetowa. Opracowując projekt ustawy budżetowej, dysponenci części budżetowych oraz Minister Finansów są zobowiązani stosować zasady klasyfikacji budżetowej. Budżet państwa składa się z części odpowiadających organom władzy państwowej, kontroli, ochrony prawa, sądów i trybunałów oraz administracji rządowej, przy czym dla poszczególnych działów administracji rządowej oraz dla urzędów nadzorowanych przez Prezesa Rady Ministrów ustala się odpowiednio odrębne części budżetu. W odrębnych częściach budżetu państwa ujmuje się: 1) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego, 2) rezerwę ogólną, 3) rezerwy celowe, 4) obsługę długu Skarbu Państwa, 5) przychody i rozchody związane z finansowaniem deficytu i rozdysponowaniem nadwyżki budżetowej.

Klasyfikacja budżetowa. cd. W uzasadnionych przypadkach w budżecie państwa mogą być tworzone odrębne części dla: 1) państwowych jednostek organizacyjnych nie będących organami władzy lub administracji rządowej, 2) zadań ogólnych, jeżeli wyodrębnienie części jest uzasadnione koniecznością zapewnienia bieżącej kontroli wydatków. Podział klasyfikacji budżetowej na części określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 września 1999 r. w sprawie klasyfikacji części budżetowych oraz określenia ich dysponentów (Dz. U. nr 78, poz. 880). Natomiast pozostałe przedziałki klasyfikacji budżetowej są ustalone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 18 lipca 2000 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów (Dz. U. nr 59, poz. 688).

Rezerwy budżetowe. Rezerwa ogólna. W budżecie państwa tworzy się obligatoryjną rezerwę ogólną, nie wyższą niż 0,2% wydatków budżetu.

Fakultatywne rezerwy celowe na: wydatki, których szczegółowy podział na pozycje klasyfikacji budżetowej nie może być dokonany w okresie opracowywania budżetu, wydatki, których źródłem finansowania są środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, w tym również nie podlegające zwrotowi, gdy inne ustawy tak stanowią.

Rezerwy budżetowe można określić mianem kredytów budżetowych, które różni od pozostałych kredytów budżetowych brak jakiegokolwiek przeznaczenia (rezerwy ogólne) lub konkretnego przeznaczenia (rezerwy celowe).

Treść projektu ustawy budżetowej. Należy przyjąć, że projekt powinien zawierać ustalenia, których wymaga się od ustawy budżetowej (patrz art. 86 ustawy o finansach publicznych).

Uzasadnienie projektu ustawy budżetowej Uzasadnienie projektu ustawy budżetowej. Ustawodawca zobowiązał projektodawcę ustawy budżetowej do załączenia do projektu ustawy budżetowej uzasadnienia o określonym kształcie. W świetle art. 87 ustawy o finansach publicznych do projektu ustawy budżetowej załącza się uzasadnienie zawierające w szczególności:

Główne cele polityki społecznej i gospodarczej,

Założenia makroekonomiczne na rok budżetowy i dwa kolejne lata, dotyczące: kształtowania się produktu krajowego brutto, państwowego długu publicznego oraz długu Skarbu Państwa, poziomu cen towarów i usług konsumpcyjnych, bilansu płatniczego, obrotów bieżących, poziomu zatrudnienia i bezrobocia, dochodów budżetu państwa, deficytu budżetu państwa,

kierunki prywatyzacji majątku Skarbu Państwa,

Przewidywane wykonanie budżetu państwa za rok poprzedzający rok, którego dotyczy projekt ustawy budżetowej,

Omówienie projektowanych: przychodów i rozchodów oraz dochodów i wydatków budżetowych, przychodów i wydatków państwowych funduszy celowych,

Informacje o przewidywanej na koniec roku budżetowego wysokości długu Skarbu Państwa oraz aktywów finansowych Skarbu Państwa, będących jednocześnie długiem innych podmiotów sektora finansów publicznych, wraz z odpowiednimi wartościami odnoszącymi się do kwot zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji.