Ogniwa ochrony bezpieczeństwa ludności Przedmiot: Bezpieczeństwo społeczności lokalnych Wykład nr 4
Typologia zadań z zakresu bezpieczeństwa wewn. Kryterium podmiotowo-funkcjonalne podmioty kierownicze (decyzje, koordynacja, opiniowanie, działania sztabowe); zadania kierownicze podmioty wykonawcze (realizujące zadania gosp., planistyczne, edukacyjne, szkoleniowe, naukowo-badawcze, operacyjne); zadania realizacyjne Kryterium warunków funkcjonowania państwa stan czuwania i doraźnego reagowania sytuacja kryzysowa czas konfliktu zbrojnego czas okupacji
Typologia zadań z zakresu bezpieczeństwa wewnętrznego Kryterium etapu realizacji zadania przygotowawcze zadania zapobiegawcze zadania interwencyjne zadania odtwarzające (rekonstrukcyjne) Kryterium zasięgu przestrzennego zasięg lokalny zasięg regionalny zasięg krajowy zasięg międzynarodowy
Typologia zadań z zakresu bezpieczeństwa wewn Typologia zadań z zakresu bezpieczeństwa wewn. - siatka funkcjonalna ochrony ludności Cel ochrony ludności Ochrona życia i zdrowia; zapewnienie narodowi ciągłości istnienia Cele szczegółowe Pomoc ratownicza, medyczna, woda, żywność, lokum, prąd, gaz, opał, ścieki, transport Funkcje Jakiego typu podmioty będą potrzebne Zadania Co mają zrobić, aby osiągnąć wskazane cele Wykonawca Jednostki służące realizacji wskazanych celów (kto konkretnie)
Wybrane kategorie pojęciowe przyjęte na potrzeby przeprowadzenia STRATEGICZNEGO PRZEGLĄDU BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO
W ramach zintegrowanego bezpieczeństwa narodowego Polski (bezpieczeństwa państwa) można wyróżnić dwa jego konstytucyjne obszary: (1)bezpieczeństwo zewnętrzne i (2)wewnętrzne oraz trzy podstawowe dziedziny: (I) obronność (obrona narodowa, czyli bezpieczeństwo militarne), (II) ochrona (bezpieczeństwo cywilne, niemilitarne) i (III) bezpieczeństwo ekonomiczno-kulturowe (w tym ekonomiczno-kulturowe wsparcie bezpieczeństwa).
Dziedziny bezpieczeństwa narodowego (bezpieczeństwa państwa) – to sfery aktywności państwa na polu bezpieczeństwa wyodrębnione z punktu widzenia realizacji trzech głównych grup zadań bezpieczeństwa, jakimi są obronność (bezpieczeństwo militarne, obrona narodowa), ochrona (bezpieczeństwo cywilne, niemilitarne; ochrona ludności, zasobów, infrastruktury i struktur państwa) oraz bezpieczeństwo ekonomiczno-kulturowe (w tym ekonomiczno-kulturowe wsparcie bezpieczeństwa).
W ramach wcześniej wskazanych dziedzin można wyodrębnić – zgodnie z przyjętą w Polsce strukturą działalności państwowej – sektory bezpieczeństwa narodowego, takie jak: dyplomacja, wojskowość, wywiad i kontrwywiad, bezpieczeństwo publiczne, ratownictwo, bezpieczeństwo społeczne (w tym np. socjalne), bezpieczeństwo gospodarcze (w tym np. energetyczne, finansowe, infrastrukturalne) i bezpieczeństwo kulturowe (dziedzictwo, nauka, edukacja, media itp.).
Z istoty bezpieczeństwa zintegrowanego wynika także występowanie transsektorowych/transdziałowych obszarów bezpieczeństwa, jak: bezpieczeństwo informacyjne (w tym cyberbezpieczeństwo), bezpieczeństwo antyterrorystyczne czy też antykorupcyjne.
DZIAŁANIA STRATEGICZNE PAŃSTWA W DZIEDZINIE BEZPIECZEŃSTWA – działania państwa i jego podstawowych ogniw ukierunkowane na zapewnienie możliwości realizacji interesów narodowych i osiągania celów strategicznych w niebezpiecznym środowisku.
SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO (BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA) – całość sił (podmiotów), środków i zasobów przeznaczonych przez państwo do realizacji zadań w dziedzinie bezpieczeństwa, odpowiednio do tych zadań zorganizowana (w podsystemy i ogniwa), utrzymywana i przygotowywana. Składa się z podsystemu (systemu) kierowania i szeregu podsystemów (systemów) wykonawczych.
SYSTEM (PODSYSTEM) KIEROWANIA BEZPIECZEŃSTWEM NARODOWYM (BEZPIECZEŃSTWEM PAŃSTWA) – część systemu bezpieczeństwa narodowego przeznaczona do kierowania jego funkcjonowaniem, obejmująca organy władzy publicznej i kierowników jednostek organizacyjnych, które wykonują zadania związane z bezpieczeństwem narodowym (w tym organy dowodzenia Sił Zbrojnych RP), wraz z organami doradczymi i aparatem administracyjnym (sztabowym) oraz procedurami funkcjonowania i infrastrukturą (stanowiska i centra kierowania oraz zarządzania, system łączności).
PODSYSTEMY (OGNIWA) WYKONAWCZE SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO (BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA) – siły i środki przewidziane do realizacji ustawowo określonych zadań w dziedzinie bezpieczeństwa pozostające w dyspozycji organów kierowania bezpieczeństwem. Stosownie do głównych dziedzin bezpieczeństwa można je zagregować w trzy podsystemy: (I) podsystem obronności państwa (obrony narodowej, bezpieczeństwa militarnego); (II)podsystem ochrony państwa (ludności, instytucji, zasobów i infrastruktury, czyli podsystem bezpieczeństwa cywilnego, niemilitarnego); (III)podsystem bezpieczeństwa ekonomiczno-kulturowego (w tym ogniwa wsparcia bezpieczeństwa).
SYSTEM (PODSYSTEM) OBRONNOŚCI PAŃSTWA (OBRONY NARODOWEJ) – część systemu bezpieczeństwa narodowego (bezpieczeństwa państwa) przeznaczona do wykorzystywania szans, podejmowania wyzwań, redukowania ryzyk i przeciwdziałania (zapobiegania i przeciwstawiania się) zewnętrznym zagrożeniom o charakterze polityczno-militarnym. Obejmuje ogniwa kierowania oraz ogniwa wykonawcze: militarne i niemilitarne (w tym ochrony i wsparcia).
SYSTEM (PODSYSTEM) OCHRONY PAŃSTWA (LUDNOŚCI, INSTYTUCJI, ZASOBÓW I INFRASTRUKTURY) – część systemu bezpieczeństwa narodowego (bezpieczeństwa państwa) przeznaczona do wykorzystywania szans, podejmowania wyzwań, redukowania ryzyk i przeciwdziałania (zapobiegania i przeciwstawiania się) zewnętrznym i wewnętrznym zagrożeniom cywilnym (o charakterze niemilitarnym). Obejmuje ogniwa kierowania oraz ogniwa wykonawcze: ochronne i wsparcia (w tym militarne i niemilitarne).
SYSTEM (PODSYSTEM) BEZPIECZEŃSTWA EKONOMICZNO-KULTUROWEGO (W TYM – OGNIWA WSPARCIA BEZPIECZEŃSTWA) – część systemu bezpieczeństwa narodowego przeznaczona do wykorzystywania szans, podejmowania wyzwań, redukowania ryzyk i przeciwdziałania (zapobiegania i przeciwstawiania się) zewnętrznym i wewnętrznym zagrożeniom ekonomiczno-kulturowym. Obejmuje ogniwa kierowania oraz ogniwa wykonawcze (w tym ogniwa wsparcia bezpieczeństwa państwa, przeznaczone do społecznego, gospodarczego, kulturowego i innego zasilania jego funkcjonowania).
WYMAGANIA OPERACYJNE WOBEC SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO – potrzeby co do wielkości i jakości (sprawnościowej, organizacyjno-technicznej) potencjału operacyjnego w dziedzinie bezpieczeństwa (zdolności prowadzenia działań w tej dziedzinie) poszczególnych podsystemów i ogniw systemu bezpieczeństwa narodowego, wynikające z zadań przewidywanych w strategii operacyjnej oraz planach operacyjnego funkcjonowania państwa i jego poszczególnych instytucji w sferze bezpieczeństwa.