ASYSTENT OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ wersja dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych

ASYSTENT OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ Multimedialna charakterystyka zawodu Nazwa zawodu: asystent osoby niepełnosprawnej Kod zawodu w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego: 346[02] Kod zawodu w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy: 341201

Syntetyczny opis zawodu i środowiska pracy Czy wiesz, że asystent osoby niepełnosprawnej: 1. Świadczy wszechstronną pomoc osobom niepełnosprawnym i ich rodzinom, współdziała z instytucjami społecznymi w celu stworzenia jak najlepszych warunków rozwoju osób niepełnosprawnych. 3. Diagnozuje warunki życia osoby niepełnosprawnej, dąży do usuwania barier (psychologicznych, społecznych, architektonicznych, komunikacyjnych)‏. 4. Wykonuje czynności usługowe, np. w przypadku konieczności zakupu biletów na przejazd, zakupu leków, opłaceniu rachunków, wykonuje drobne naprawy domowe. 4. Praca ta zawiera także elementy pracy wychowawczej, polegającej na wywieraniu wpływu, motywowaniu, nauczaniu lub przekazywaniu informacji.

Syntetyczny opis zawodu i środowiska pracy 5. Pobudza aktywność osoby niepełnosprawnej i jego rodziny, towarzyszy osobie niepełnosprawnej w pełnieniu ról społecznych i zawodowych. 6. Planuje, kontroluje, ocenia indywidualny program pomocy osobie niepełnosprawnej. 7. Pracuje w pomieszczeniach zamkniętych, w których prowadzona jest rehabilitacja chorego lub na otwartej przestrzeni. 8. Musi utrzymywać częste kontakty z placówkami świadczącymi pomoc osobom niepełnosprawnym. 9. Musi być przygotowany na znaczny wysiłek fizyczny, związany z transportem osoby niepełnosprawnej. 10. Musi utrzymywać dobry kontakt emocjonalny z chorymi.

Praca własna… Po zapoznaniu się z powyższym opisem, z pewnością znalazłeś sformułowania niezrozumiałe dla Ciebie. Podkreśl je, a następnie, korzystając z dostępnych źródeł informacji, postaraj się wyjaśnić te sformułowania. Najlepiej porozmawiaj z osobami zatrudnionymi w zawodzie lub poszukaj samodzielnie informacji w Internecie. Efekty pracy udokumentuj poprzez stworzenie własnej rozszerzonej wersji charakterystyki zawodu. Może to być teczka, do której włożysz wszystkie, Twoim zdaniem ważne, informacje dotyczące zawodu. Uwaga: Podobnie postąp, kiedy zapoznasz się z treścią kolejnych slajdów.

Zadania i umiejętności zawodowe Udzielanie osobie niepełnosprawnej pomocy w odzyskaniu kontroli nad własnym ciałem i stylem życia. Przywracanie osobom niepełnosprawnym wiary w możliwość funkcjonowania w społeczeństwie poprzez odpowiednie motywowanie, aktywizację i wsparcie. Organizowanie czasu wolnego, a więc wszelkich form rozrywki oraz spraw bytowych osobie niepełnosprawnej. Doradzanie w zakresie usług medycznych, rehabilitacyjnych, przekwalifikowania zawodowego, integracji ze środowiskiem. Współtworzenie programu rehabilitacji i prowadzenie rehabilitacji środowiskowej, tj. w środowisku osoby niepełnosprawnej. Sprawowanie czynności opiekuńczych (ogólna dbałość i troska o dobry stan zdrowia i bezpieczeństwo osoby niepełnosprawnej).

Analizowanie dokumentacji osoby niepełnosprawnej i jej środowiska. Dobieranie metody i techniki realizacji planu pomocy i opieki. Opracowywanie harmonogramu prac realizowanych na rzecz osoby niepełnosprawnej z uwzględnieniem rodziny, instytucji społecznych, sponsorów. Rozpoznawanie symptomów zaburzeń psychosomatycznych i dbanie o bezpieczeństwo osoby niepełnosprawnej. Stosowanie przepisów prawa oraz korzystanie z usług instytucji działających na rzecz osób niepełnosprawnych dla poprawienia sytuacji tych osób. Udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia. Uwaga: W podanych treściach mogą pojawiać się nowe niezrozumiałe sformułowania, spróbuj je rozszyfrować, korzystając z pomocy doradcy zawodowego Internetu, literatury.

Podstawowe narzędzia pracy w zawodzie Do pracy w zawodzie asystenta osoby niepełnosprawnej niezbędne są: Nazwa narzędzia Opis nagrania dźwiękowe i filmowe służą do organizacji czasu wolnego materace specjalistyczne służą do rehabilitacji podstawowy sprzęt kuchenny służy do wdrażania do samoobsługi komputer z oprogramowaniem służy do tworzenia dokumentów drukarka służy do wydruku dokumentów

Cechy psychofizyczne Test samooceny Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie asystenta osoby niepełnosprawnej, powinniśmy przede wszystkim wziąć pod uwagę swoje możliwości, cechy osobowości, zainteresowania, uzdolnienia, temperament i predyspozycje fizyczne. Przeczytaj uważnie poniższy test dotyczący wymaganych cech psychofizycznych oraz predyspozycji fizycznych i zdrowotnych, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Uwaga: Nie ma sensu zaznaczać nieprawdy, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie.

Cechy osobowości, predyspozycje fizyczne Lp. Cechy osobowości, predyspozycje fizyczne Tak Nie 1. Czy umiesz się skoncentrować? 1 2. Czy masz podzielną uwagę? 3. Czy jesteś odporny na długotrwały wysiłek? 4. Czy jesteś opiekuńczy? 5. Czy jesteś troskliwy? 6. Czy jesteś bezinteresowny? 7. Czy jesteś zdrowy? 8. Czy jesteś wolny od nałogów? 9. Czy nie masz problemów z wymową? 10. Czy masz dobry słuch? Dodaj wszystkie punkty i w okienku zsumuj swój wynik. Razem punktów:

Klucz odpowiedzi. Jeśli uzyskałeś:   Od 7 do 10 punktów – Twoje odpowiedzi sugerują, że prawdopodobnie jest to zawód, który możesz wziąć pod uwagę w swoich wyborach. Zawsze jednak warto przemyśleć dokładnie decyzję i skonsultować się doradcą zawodowym. Od 4 do 6 punktów – możesz rozważyć ten wybór, ale zastanów się – być może istnieją zawody lepiej dopasowane do Twoich cech osobowości i predyspozycji fizycznych. Ewentualnie zbierz więcej informacji na temat danego zawodu i ponownie je przeanalizuj. Zawsze warto przemyśleć dokładnie decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 0 do 3 punktów – zastanów się, może warto przyjrzeć się dokładniej innym zawodom, bliższym Twoim predyspozycjom. Zachęcamy także do zbierania kolejnych informacji, które ułatwią Ci podjęcie decyzji. Zawsze warto przemyśleć ją dokładnie i skonsultować się doradcą zawodowym.

Przeciwwskazania zdrowotne Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie asystenta osoby niepełnosprawnej, powinniśmy także wziąć pod uwagę przeciwwskazania zdrowotne. Test samooceny Przeczytaj uważnie poniższy wykaz przeciwwskazań zdrowotnych, a następnie oceń siebie pod tym kątem. Wybierz właściwą odpowiedź. Uwaga: Nie ma sensu wybierać nieprawdziwych odpowiedzi, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Uwaga: Zamieszczone treści zawierają dużo sformułowań medycznych, zanim odpowiesz, postaraj się je wyjaśnić.

Przeciwwskazania zdrowotne Lp. Przeciwwskazania zdrowotne Tak Nie 1. Czy masz zawroty głowy? 1 2. Czy masz zaburzenia równowagi? 3. Czy jesteś od czegoś uzależniony? 4. Czy jesteś mało odporny na wysiłek fizyczny? 5. Czy masz wadę wzroku? 6. Czy jesteś nosicielem chorób zakaźnych? 7. Czy masz chroby skóry? 8. Czy masz zaburzenia psychiczne? 9. Czy masz zaburzenia smaku? 10. Czy masz zaburzenia węchu?

Klucz odpowiedzi W przypadku, gdy choć raz, odpowiadając na powyższe pytania, wybrałeś wariant „TAK”, musisz się skontaktować z lekarzem medycyny pracy, który będzie w stanie stwierdzić, czy masz przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania pracy w zawodzie asystenta osoby niepełnosprawnej. Pamiętaj, że istnieje dużo więcej przeciwwskazań do pracy w zawodzie, zatem warto, abyś dokonując wyborów zawodowych, szczegółowo zapoznał się z tymi przeciwwskazaniami. Zawsze możesz też skonsultować się z doradcą zawodowym.

Kształcenie w zawodzie W zawodzie asystenta osoby niepełnosprawnej możesz kształcić się w szkole policealnej dla absolwentów: trzyletniego liceum ogólnokształcącego, trzyletniego liceum profilowanego, czteroletniego technikum, dwuletniego liceum uzupełniającego lub trzyletniego technikum uzupełniającego. Po uzyskaniu dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe można kontunuować naukę w szkołach wyższych na kierunkach: pedagogika, pedagogika specjalna, fizjoterapia, pielęgniarstwo.

Kształcenie w zawodzie Praca własna…   1. Poszukaj w najbliższej okolicy adresów szkół zawodowych, w których możesz podjąć naukę w zawodzie asystenta osoby niepełnosprawnej. Zapisz je, a następnie zapoznaj się z ich ofertą edukacyjną. Możesz to zrobić na kilka sposobów: 1) odnaleźć strony szkół zawodowych w Internecie, 2) przeglądać poradniki, w których zaprezentowano ofertę szkół ponadgimnazjalnych, 3) rozmawiać ze znajomymi pracującymi w zawodzie lub z kolegami uczącymi się w danym zawodzie, i najtrudniejsze – wybrać się do szkoły, by na miejscu zrobić wywiad. Dokumenty potwierdzające Twoją aktywność w poszukiwaniu informacji o zawodzie sukcesywnie wkładaj do teczki.

Rynek pracy Organizacje, stowarzyszenia, fundacje itp. zatrudniają osoby na stanowiska asystentów osób niepełnosprawnych przede wszystkim w ramach projektów współfinansowanych przez UE. Zatrudnienie poza projektami jest na obecnym etapie marginalne. W sferze budżetowej nie występuje z uwagi na brak etatów. Jeżeli już, np. w MOPS, to usługi te zlecane są tzw. podwykonawcom, czyli organizacjom, stowarzyszeniom pozarządowym, a w innych, prywatnych instytucjach jest zależne od posiadanych środków własnych. Ogólnie, możliwości zatrudnienia asystenta ograniczają się do sfery pomocy społecznej, zarówno publicznej, jak i niepublicznej. Są to: ośrodki i domy pomocy społecznej, oddziały PCK, środowiskowe domy samopomocy, świetlice terapeutyczne, fundacje i stowarzyszenia działające na rzecz osób niepełnosprawnych, prywatne praktyki pracy socjalnej, zakłady opiekuńczo-lecznicze, niepubliczne zespoły opieki zdrowotnej, placówki opiekuńczo-wychowawcze (w tym placówki wsparcia dziennego), placówki poradnictwa rodzinnego, szpitale specjalistyczne, jednostki samorządu terytorialnego. Asystenci mogą znaleźć także zatrudnienie w różnych firmach, zatrudniających osoby niepełnosprawne, np. w charakterze tłumaczy migowych. Koszty takiego zatrudnienia są refundowane w całości przez PFRON. Możliwe jest również wykonywanie funkcji asystenta osób niepełnosprawnych w ramach wolontariatu, np. przy Biurach Karier na uczelniach. Istnieje także możliwość wykonywania tego zawodu w ramach działalności własnej.

(ogłoszenie – gazeta, ogłoszenie – Internet) Rynek pracy Praca własna… 1. Czy są problemy ze znalezieniem pracy w zawodzie asystenta osoby niepełnosprawnej? Na to pytanie samodzielnie poszukaj odpowiedzi. W tym celu przeprowadź wywiady z kilkoma osobami, najlepiej z asystentami osoby niepełnosprawnej, pracującymi na własny rachunek lub zatrudnionymi w czyjejś firmie. Jeżeli nie masz takiej możliwości, sięgnij po informacje z gazet (np. po ogłoszenia o pracę) lub z Internetu. Wypełnij poniższą tabelę. Lp. Źródło informacji (ogłoszenie – gazeta, ogłoszenie – Internet) Najważniejsze informacje o zawodzie w skrócie (zadania zawodowe, cechy osobowości, wynagrodzenie) 1 2 3 2. Dodatkowo możesz zapoznać się z opracowaniami statystycznymi zamieszczonymi przez urzędy pracy. Takie zbiorcze opracowanie znajdziesz na portalu Publicznych Służb Zatrudnienia (www.psz.praca.gov.pl, patrz zakładka: „Informacje o rynku pracy”).

Źródła informacji I. Interesujące źródła informacji: Jeżeli chcesz pogłębić wiedzę na temat świata zawodów, możliwości kształcenia, to zachęcamy do przejrzenia informacji zawartych w publikacjach wskazanych w zakładce „Polecane publikacje”. II. Czasopisma specjalistyczne: 1) Magazyn „Integracja”: http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/2151. 2) Internetowy miesięcznik tyflospołeczny: http://www.razem-do-celu.org.pl/node/235. 3) Nowiny Psychologiczne: http://www.psychologia.edu.pl/index.php?dz=strony&op= spis&id=2801.

III. Przy opracowywaniu charakterystyki wykorzystaliśmy poniższe źródła informacji: Doradca 2000 – przewodnik po zawodach. Asystent osoby niepełnosprawnej, https://doradca.praca.gov.pl/d2k5/zawody. Informator o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Asystent osoby niepełnosprawnej, Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie, Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łodzi 2005, http://www.cke-bip.waw.pl/assets/files/infor_ZAW_TECH/Asyst_os_niepelnosp.pdf. Grygiel G., Mielimąka E., Łoś E., Wawroska W.: Modułowy program nauczania. Asystent osoby niepełnosprawnej 346[02], MEN, Warszawa 2006, http://www.koweziu.edu.pl/programy/programy/asystent.osoby.niepelnosprawnej_346%5B02%5D.pdf. Lelińska K., Gruza M., Sołtysińska G. (red.): Zawody szkolnictwa zawodowego. Vademecum informacyjne doradcy zawodowego, MEN, Warszawa 2005, ss. 205-207. Podstawa programowa kształcenia w zawodzie asystenta osoby niepełnosprawnej, MEN, Warszawa, http://www.men.gov.pl/images/stories/zawody/zawody_346_02.pdf. Opis zawodów. Kuratorium Oświaty w Katowicach. Asystent osoby niepełnosprawnej, http://app.kuratorium.katowice.pl. Akty prawne: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia  2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (DZ. U. 2010 Nr 82, poz. 537).  20

Dziękujemy za uwagę i zachęcamy do dalszych poszukiwań informacji na temat interesujących Cię zawodów.