Jestem rodzicem dziecka z dysleksją informacje i wskazówki do pracy { M. Bogdanowicz, R. Czabaj: „Jestem rodzicem dziecka z dysleksją”, Gdynia 2006, PTD)
DYSLEKSJA problem znany i nieznany Według badań przeprowadzonych w Polsce w 2006r.wynika, że dysleksja występuje u ok. 15% populacji, z czego lżejsze przypadki stanowią 10%, a poważniejsze ok. 4%. Oznacza to, że w każdej klasie można spotkać średnio troje dzieci z tym problemem. Liczba osób z dysleksją wzrasta ze względu na: zwiększanie się liczby dzieci pochodzących z zagrożonych ciąż i trudnych porodów, brak naturalnych okazji do ćwiczenia funkcji uczestniczących w czytaniu i pisaniu (np. dzieci nie rysują, mniej manipulują, mniej czasu bawią się na podwórku), brak kontaktu z książką, którą wypiera telewizja i komputer
SPECYFICZNE TRUDNOŚCI W CZYTANIU I PISANIU Dysleksja rozwojowa SPECYFICZNE TRUDNOŚCI W CZYTANIU I PISANIU
TRUDNOŚCI W CZYTANIU I PISANIU NIESPECYFICZNE TRUDNOŚCI upośledzenie umysłowe inteligencja niższa niż przeciętna wady zmysłu zaniedbanie środowiska SPECYFICZNE TRUDNOŚCI Dysleksja rozwojowa Dysleksja specyficzne trudności w nauce czytania którym często towarzyszą trudności w pisaniu Dysgrafia trudności w opanowaniu pożądanego poziomu pisma Dysortografia specyficzne trudności z opanowaniem poprawnej pisowni Dyskalkulia specyficzne trudności w uczeniu się matematyki
INTELIGENTNY, A NIE MOŻE NAUCZYĆ SIĘ CZYTAĆ?! PATRZY, A NIE WIDZI?! SŁUCHA, A NIE SŁYSZY?! ZNA ZASADY, A ROBI BŁĘDY ORTOGRAFICZNE?!
Mam papiery na dysleksję. Problem z głowy. OPINIA stwierdzająca dysleksję nie jest ostatnim, ale pierwszym krokiem na drodze do pokonania trudności
Nie należy zwalniać ucznia z obowiązku pracy nad problemem Dzieci z trudnościami w nauce czytania i pisania powinny uczestniczyć w terapii pedagogicznej, której celem jest stymulowanie ogólnego rozwoju ucznia i usprawnianie funkcji: WZROKOWO-PRZESTRZENNYCH SŁUCHOWO-JĘZYKOWYCH MOTORYCZNYCH (sprawności manualnych i ogólnego rozwoju ruchowego) WSPÓŁDZIAŁANIA ZE SOBĄ FUNKCJI (KOORDYNACJA WZROKOWO-RUCHOWA – podczas pisania, WZROKOWO-SŁUCHOWA – podczas czytania)
Nigdy nie jest za późno na pracę nad trudnościami w nauce czytania i pisania Dysleksja to problem całego życia Jedyny sposób na przezwyciężenie trudności to systematyczna praca Przerwanie terapii zaraz po uzyskaniu poprawy prowadzi do szybkiego nawrotu trudności Ważna jest współpraca między rodzicami, nauczycielami i uczniem Konieczne jest codzienne wykonywanie dodatkowych ćwiczeń w domu
PORADNIA I SZKOŁA OCZEKUJĄ OD RODZICÓW: Codziennego kontrolowania wykonywanych przez dziecko zadań domowych i wspomagania go w pracy Ćwiczenia w domu funkcji, które wykazują mniejszą sprawność, w formie zaleconych przez nauczyciela dodatkowych zadań oraz ćwiczenia umiejętności szkolnych (czytania, pisania) Stosowania jednolitych metod postępowania w zakresie wymagań i nagradzania Zapewnienia atmosfery zrozumienia, akceptacji i życzliwości
Co rodzice robić powinni: Zrozumieć problem dziecka (dziecko nie jest leniwe czy niezdolne, ono po prostu potrzebuje właściwie ukierunkowanej pomocy) Poznać jego mocne strony Umacniać w dziecku pozytywne wartości, zainteresowania Zapewnić mu warunki do pracy Wzmacniać pozytywnie, czyli nagradzać pochwałą nawet za drobne sukcesy. Nadzorować systematyczną pracę Analizować trudności Nauczyć stałego korzystania ze słowniczka ortograficznego Czytać wspólnie z dzieckiem Pobudzić u dziecka potrzebę czytania dla przyjemności Ćwiczyć pisanie z pamięci
Czego rodzice robić nie powinni: Nie tłumaczyć trudności dziecka wyłącznie lenistwem Nie porównywać z rówieśnikami czy rodzeństwem Nie liczyć na natychmiastowe efekty Nie krytykować i ośmieszać Nie podważać autorytetu nauczycieli i terapeutów Nie usprawiedliwiać niechęci do wykonywania ćwiczeń Nie odrabiać za dziecko prac domowych Nie poprawiać błędów w pracach pisemnych (dziecko powinno nauczyć się pracować ze słownikiem ortograficznym)
NAJKORZYSTNIEJSZY CZAS NA NAUKĘ 9 –12 dobry czas na naukę wyż intelektualny 13 – 15 spadek formy uczenia się niż intelektualny 15 – 16 czas na odpoczynek 16 – 18 dobry czas na naukę 18 – 21 słaba uwaga i zdolność koncentracji niż intelektualny
Organizacja pracy w domu: Wykonywanie zadań zawsze w tym samym miejscu (biurko) i najlepiej w tym samym czasie Pamięć pracuje sprawniej, gdy dziecko jest zrelaksowane, a zatem ważny jest odpoczynek przed przystąpieniem do ćwiczeń Miejsce do pracy powinno być uprzątnięte, aby nie rozpraszać uwagi Trzeba zadbać o ciszę – wyłączyć telewizor, sprzęt grający, a nawet telefon Mózg wymaga rozgrzewki, czyli ćwiczeń wstępnych. Najlepsze są ćwiczenia w formie zabawy Należy pamiętać, że podczas ćwiczeń nie należy przybierać zbyt wygodnej pozycji, bo to rozleniwia i nie sprzyja aktywności umysłowej Zalecane ćwiczenia kinezjologii edukacyjnej
Ćwiczenia kinezjologii edukacyjnej – ćwiczenia mózgu Ruchy naprzemienne Leniwe ósemki Rysowanie oburącz Alfabetyczne ósemki Ruchy naprzemienne w pozycji leżącej (rowerek) Słoń
Dziecko powinno wiedzieć jak pracować, i mieć świadomość, że jego praca przyniesie efekty Pracuję codziennie systematycznie Pracuje 30 minut dziennie Wypełniam ćwiczenia ołówkiem Zaczynam od ćwiczeń w mówieniu Doprowadzam każde ćwiczenie do końca Jeśli czegoś nie rozumiem, pytam rodziców lub nauczyciela Co najmniej raz w tygodniu proszę nauczyciela lub rodzica o sprawdzenie mojej pracy
Rodzice powinni znać zasady pracy z dzieckiem z dysleksją Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu wymagają pewnych zasad. Rodzic podejmujący się kierowania pracą dziecka powinien mieć ich świadomość, by jego zaangażowanie nie przyniosło skutków odwrotnych do pożądanych.
ĆWICZENIA W CZYTANIU Wybierz interesujący tekst Do ćwiczeń najlepsza jest książka z większym drukiem Sprawdzaj co jakiś czas czy dziecko rozumie czytany tekst ĆWICZENIA W CZYTANIU Dobry humor rodzica i dziecka przyspieszy postęp w czytaniu Czytaj z dzieckiem na zmianę Sam zacznij czytać dziecku Nie ponaglaj dziecka podczas czytania
W młodszych klasach nie stosujemy dyktand, tylko pisanie z pamięci Najlepiej jeśli dziecko zapisuje swoją wypowiedź pisemną w brudnopisie. Po omówieniu z rodzicem przepisuje pracę do zeszytu, a rodzic jeszcze raz sprawdza Zezwalaj na pisanie ołówkiem. Ułatwi to poprawianie błędów Unikaj podkreślania dostrzeżonych błędów. Zaznaczaj ich liczbę na marginesie. W młodszych klasach nie stosujemy dyktand, tylko pisanie z pamięci ĆWICZENIA W PISANIU Poleć dziecku, aby samo znalazło błędy korzystając ze słownika ortograficznego Pomóż dziecku utrwalać zasady pisowni, wyjaśniając wszystkie wątpliwości ortograficzne przy użyciu słowniczka Odszukane błędnie wyrazy dziecko powinno napisać 5-6 razy i użyć je w zdaniach
Pamiętajmy, że czytania można się nauczyć tylko przez codzienne czytanie, a pisania można się nauczyć ćwicząc codziennie pisanie
Najbliższy oddział – Świdnica, Każdy rodzic dziecka z dysleksją może szukać wsparcia w Polskim Towarzystwie Dysleksji Najbliższy oddział – Świdnica, ul. Pułaskiego 19
Dziękuję za uwagę Opracowała: Dorota Czyczerska i Katarzyna Gradowicz