Jan Jagnyziak - Komendant Lotniskowej Straży Pożarnej National Airport Forum Courtyard Warsaw Airport Hotel 24 listopada 2010 r. Zapewnienie bezpiecznych warunków ewakuacji pasażerów z obiektów lotniska Jan Jagnyziak - Komendant Lotniskowej Straży Pożarnej

1. PRZEPISY I NORMY 1.1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zmianami). 1.2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7.06.2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. (Dz.U. Nr 109, poz. 719 ). 1.3. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24.07.2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych. (Dz.U., Nr 124, poz. 1030). 1.4. PN-92/N-01256/02. Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja. 1.5. PN-IEC 61024-1. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Zasady ogólne. 1.6. PN-92/N-01256/01. Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa. 1.7. PN-EN 1838:2002. Oświetlenie awaryjne. 1.8. PN-EN 54-1: 1998 Systemy sygnalizacji pożarowej. Wprowadzenie 1.9. PN-EN 60849:2001 Dźwiękowe systemy ostrzegawcze

2. PRZEWIDYWANA GĘSTOŚĆ OBCIĄŻENIA OGNIOWEGO Ze względu na przewidywaną gęstość obciążenia ogniowego wydzielone pożarowo części budynku kwalifikuje się następująco: pomieszczenia techniczne (wentylatornie, rozdzielnie elektryczne, serwerownie itp.) kwalifikuje się jako strefy PM ( produkcyjno-magazynowe) o gęstości obciążenia ogniowego do 1000 MJ/ m2, pomieszczenia magazynowe, w tym sortownie bagażu kwalifikuje się jako strefy PM ( produkcyjno-magazynowe) o gęstości obciążenia ogniowego do 2000 MJ/ m2.

3. KATEGORIA ZAGROŻENIA LUDZI Budynek terminala należy zakwalifikować do kategorii zagrożenia ludzi ZL I. Pomieszczenia biurowe i socjalne kwalifikuje się do kategorii zagrożenia ludzi ZL III. Pomieszczenia, w których mogą przebywać w grupach powyżej 50 osób ludzie nie będący stałymi użytkownikami budynku – kategoria zagrożenia ludzi ZL I. Liczbę osób mogących przebywać jednocześnie na poszczególnych kondygnacjach oblicza się wg obowiązujących wskaźników np.: W hali dla podróżnych, sklepach - 1 osoba/4 m2

4. PODZIAŁ OBIEKTU NA STREFY POŻAROWE Powierzchnia dopuszczalna strefy pożarowej dla budynku terminala ( dla części ogólnodostępnych) przy uwzględnieniu instalacji tryskaczowej i instalacji oddymiania uruchamianej za pomocą systemu wykrywania dymu wynosi 15.000 m2, przy zliczeniu budynku jako wysokiego powierzchnia wynosi 2500 m2. Dla bagażowni przy uwzględnieniu instalacji tryskaczowej i oddymiania powierzchnia ta wynosi 10.000 m2, przy zaliczeniu budynku jako wysokiego – 2500 m2 W odrębne strefy pożarowe wydzielić należy takie pomieszczenia jak rozdzielnie elektryczne, maszynownie wentylacyjne, pompownie tryskaczowe i hydrantowe, stacje trafo, pionowe szachty elektroenergetyczne i inne pomieszczenia techniczne (nie wydziela się pożarowo pomieszczeń technicznej o zbliżonej funkcji, przylegających do siebie) . Do wydzielenia poszczególnych stref pożarowych zastosowano ściany i stropy w klasie odporności ogniowej REI 120 , otwory w oddzieleniach przeciwpożarowych zamknięte drzwiami (bramami) w klasie odporności ogniowej EI 60 lub 2 x EI 30.

5. KLASA ODPORNOŚCI POŻAROWEJ BUDYNKU ORAZ KLASA ODPORNOŚCI OGNIOWEJ Na przykładzie budynku terminala pasażerskiego przewidziano klasę odporności pożarowej B, co narzuca zastosowanie elementów nie rozprzestrzeniających ognia o następujących klasach odporności ogniowej: główne elementy konstrukcyjne - R 120 stropy - REI 60 ściany zewnętrzne - EI 60 (dotyczy pasa międzykondygnacyjnego o wysokości co najmniej 0.8 m.) ściany wewnętrzne - EI 30 (ściany wewnętrzne wydzielające pomieszczenia dla których łącznie określa się długość przejścia ewakuacyjnego – bez wymagań w zakresie odporności ogniowej), konstrukcja nośna dachu - R 30 Przekrycie dachu - RE 30 ( świetliki, naświetla i przeszklenia w dachu o powierzchni do 20% powierzchni dachu – bez wymagań w zakresie klasy odporności ogniowej). Klasa odporności ogniowej biegów i spoczników klatek schodowych – R 60. Klasa odporności ogniowej ścian klatek schodowych – REI 120 i REI 60, Odporność ogniowa elementów klatek schodowych - R 60 gdzie: R = nośność ogniowa (w minutach) E = szczelność ogniowa ( „ ) I = izolacyjność ogniowa ( „ )

6. WARUNKI DLA DRÓG EWAKUACYJNYCH Warunki ewakuacji z budynku uwzględniają ochronę obiektu stałymi urządzeniami gaśniczymi w miejscach uzasadnionych obciążeniem ogniowym i możliwościami technicznymi zainstalowania oraz ochronę dróg ewakuacyjnych urządzeniami oddymiającymi uruchamianymi za pomocą systemu wykrywania dymu, w ten sposób, że: dopuszczalne długości przejścia ewakuacyjnego w obiekcie nie przekraczają 80 m , dopuszczalne długości dojść ewakuacyjnych nie przekraczają przy uwzględnieniu instalacji tryskaczowej i instalacji oddymiania: 20 m dla ZL I, 40 m dla ZL III ( jeden kierunek dojścia) i odpowiednio 80 m i 120 m ( więcej niż jeden kierunek dojścia) minimalne szerokości biegów klatek schodowych wynoszą co najmniej 1.2 m, szerokość spoczników co najmniej 1.5 m. sumaryczna szerokość wyjść, korytarzy, schodów została obliczona na podstawie współczynnika 0.6 m na 100 osób. minimalna szerokość korytarzy wynosi co najmniej 1.4 m ( 1.2 m dla mniej niż 20 osób). drzwi wyjściowe otwierane zgodnie z kierunkiem ewakuacji. Minimalna szerokość drzwi ewakuacyjnych lub skrzydła drzwi ewakuacyjnych 0.9 m, przy czym minimalna szerokość drzwi wyjściowych z klatek schodowych i drzwi wyjściowych na zewnątrz – co najmniej 1,2 m. wszystkie ewakuacyjne klatki schodowe obudowane ścianami w klasie odporności ogniowej REI 120 i oddzielone od korytarzy ewakuacyjnych lub powierzchni poszczególnych kondygnacji drzwiami w klasie odporności ogniowej EI 60. wyjścia z klatek schodowych poprowadzone na zewnątrz lub do innych stref pożarowych korytarzami ewakuacyjnymi obudowanym ścianami i stropami w klasie odporności ogniowej co najmniej REI 60 lub EI 60 i zamknięte drzwiami w klasie odporności ogniowej EI 30. W strategii ewakuacji przyjmuje się przede wszystkim ewakuację poziomą bezpośrednio na zewnątrz lub do sąsiednich stref pożarowych. Ewakuacyjne klatki schodowe w całym obiekcie wyposażone są w nawiew mechaniczny zapewniający nadciśnienie rzędu 50 Pa. Drzwi rozsuwane prowadzące na zewnątrz budynku wyposażono w mechanizm zapewniający ich samoczynne rozsunięcie i pozostanie w pozycji otwartej w przypadku konieczności ewakuacji w przypadku pożaru lub braku zasilania ( otwarcie drzwi wysterowane przez system sygnalizacji pożaru)., Drzwi wejściowe i wyjściowe na klatki schodowe, prowadzące do korytarzy ewakuacyjnych w obiekcie mają być wyposażone w zamki antypanicznych drzwi wyjściowe i pomieszczeń gdzie może być więcej niż 300 osób, a przede wszystkim do drzwi wyjściowych z budynku, mają być wyposażone w urządzenia antypaniczne. Drzwi w strefach w których przebywają pasażerowie blokowane w pozycji zamkniętej przez system kontroli dostępu, w przypadku pożaru powinny być centralnie odblokowywane oraz wyposażone w przyciski ewakuacyjne.

7. System sygnalizacji pożaru (SSP) Podstawowe zadania systemu sygnalizacji pożaru to: Wykrycie pożaru we wczesnym jego stadium, Zaalarmowanie obsługi o zagrożeniach pożarowych, Odpowiednie wysterowanie urządzeń technicznych odpowiedzialnych za ochronę przeciwpożarową budynku, Wysterowanie systemu nagłośnienia alarmowego do automatycznego nadania komunikatów głosowych ostrzegawczych i ewakuacyjnych, Powiadomienie Lotniskowej Straży Pożarnej (LSP). Przyjęto całkowitą ochronę obiektu łącznie z przestrzeniami nad sufitami podwieszonymi i pod podłogami podniesionymi oraz zbiorczymi kanałami wentylacyjnymi.

8. Funkcje sterujące SSP Sterowanie schodów ruchomych (zatrzymanie), Sterowanie dźwiękowego systemu ostrzegawczego Sterowanie wentylacją ogólną i wentylacją pożarową Sterowanie klapami pożarowymi na kanałach wentylacyjnych Sterowanie systemu kontroli dostępu (zdjęcie blokady z drzwi na drogach ewakuacyjnych), Sterowanie bram przeciwpożarowych (zamknięcie) Sterowanie drzwi dymoszczelnych (zamknięcie), Sterowanie drzwi rozsuwanych prowadzących na zewnątrz budynku (otworzenie), Sterowanie windami (sprowadzenie na poziom ewakuacyjny, tj. parter i zablokowanie na tym poziomie z drzwiami w pozycji „otwarte,” uruchomienie pożarowego trybu pracy wind pożarowych), Sterowanie schodów ruchomych (zatrzymanie), Sterowanie systemem obsługi parkingowej (zapalenie czerwonego światła na wjeździe do garażu, podniesienie zapór drogowych).

9. Dźwiękowy system ostrzegawczy (DSO) W obiekcie należy przewidzieć dźwiękowy system ostrzegawczy zgodny z normą PN-EN 60849. Dźwiękowy system ostrzegawczy służy do powiadamiania o zagrożeniu osób przebywających w obiekcie a następnie przeprowadzenia sprawnej akcji ewakuacyjnej. Dźwiękowy system ostrzegawczy stanowi ważny element kompleksowego wyposażenia obiektu w systemy bezpieczeństwa umożliwiające: wydawanie poleceń ewakuowanym w celu ukierunkowania strumienia ewakuacji przez mikrofon strażaka informowanie ewakuowanych o zaistniałym zagrożeniu, ewakuację osób z obiektu. Zapobieganie powstawania ewentualnej paniki wśród ewakuowanych

10. Urządzenia oddymiające W budynku Terminala wykonano następujące systemy usuwania dymu: oddymianie mechaniczne hali przylotów, napowietrzanie przez automatyczne otwarcie drzwi wejściowych, oddymianie mechaniczne hali odlotów, napowietrzanie przez automatyczne otwarcie drzwi wejściowych, oddymianie mechaniczne sali odbioru bagażu, napowietrzanie przez otwarcie drzwi oraz nawiew mechaniczny, nawiew do klatek schodowych ( nadciśnienie) wraz z możliwością ręcznego oddymiania za pomocą klap dymowych ( z wyjątkiem klatki schodowej usytuowanej w wieży, gdzie nie jest możliwe zastosowanie klap dymowych) nawiew do szybów dźwigowych ( nadciśnienie),

11. Oświetlenie awaryjne ewakuacyjne Zanik napięcia w elektroenergetycznej sieci zasilającej może spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, należy wyposażyć w oświetlenie awaryjne ewakuacyjne zasilane co najmniej z dwóch niezależnych źródeł (np. agregat prądotwórczy) samoczynnie się załączających. Awaryjne oświetlenie ewakuacyjne działa przez co najmniej 1 godzinę od zaniku oświetlenia podstawowego.

12. Na drogach ewakuacyjnych zabrania się: składowania materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących ewakuacji lub umieszczanie przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszający ich szerokość albo wysokość poniżej wymaganych wartości określonych w przepisach techniczno-budowlanych; zamykania drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie w przypadku pożaru lub innego zagrożenia powodującego konieczność ewakuacji; blokowania drzwi i bram przeciwpożarowych w sposób uniemożliwiający ich samoczynne zamknięcie w przypadku powstania pożaru; lokalizowania elementów wystroju wnętrz, instalacji i urządzeń w sposób zmniejszający wymiary drogi ewakuacyjnej poniżej wartości wymaganych w przepisach techniczno-budowlanych;

W CZASIE EWAKUACJI NIE WOLNO KORZYSTAĆ U W A G A ! ! ! W CZASIE EWAKUACJI NIE WOLNO KORZYSTAĆ Z WIND !!!

13. Obowiązki zarządzającego budynkiem Jest obowiązek co najmniej raz na 2 lata przeprowadzać praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji z całego obiektu. Właściciel lub zarządca obiektu powiadamia właściwego miejscowo komendanta Państwowej Straży Pożarnej o terminie przeprowadzenia działań, nie później niż na tydzień przed ich przeprowadzeniem. Opracowanie i wdrożenie Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego zawierającej wskazania dotyczące właściwych warunków ewakuacji z budynku i przekazanie do właściwego miejscowo Komendanta PSP.

WNIOSKI Udokumentowanie, że w czasie przebywania ludzi w obiekcie i czasie niezbędnym do ewakuacji ludzi , na wydzielonych drogach ewakuacji nie wystąpią w czasie pożaru przekroczenia tolerowanych parametrów umożliwiających bezpieczną ewakuację. Określenie wszystkich czasów przejścia przez wyjścia i czasów kolejki, ale również wszystkich czasów składowych począwszy od rozpoczęcia pożaru tj. czasów detekcji pożaru, czasów alarmowania i czasów wstępnych – pierwszych realizacji (reakcji i rozpoznania) Dokonanie kontroli w zakresie bezpieczeństwa pożarowego obiektów lotniska ze szczególnym uwzględnieniem warunków ewakuacji przy udziale PSP . Przeprowadzenie praktycznego sprawdzenia organizacji i warunków ewakuacji po powiadomieniu właściwego miejscowo Komendanta PSP.

Dziękuję za uwagę