Wpływ kultury na komunikację w projektach eTwinning Toruń 06.06.2011 Dr. Elżbieta Gajek e.gajek@uw.edu.pl http://www.ils.uw.edu.pl/~egajek

eTwinning W projektach eTwinning uczniowie i nauczyciele rozwijają: sprawności: Językowe – język ojczysty i języki obce Interkulturowe Techniczne umiejętności Współpracy Poszukiwania uniwersalnych wartości postawy Współodpowiedzialności za przyszłość Europy i świata Szacunku dla różnorodności

k codzienne zachowania Czym jest kultura? Produkty materialne przedmioty budowle Ludzie K styl życia k codzienne zachowania emocje Czas przeszłość teraźniejszość Produkty niematerialne muzyka, literatura Idee wartości wiedza wzorce myślenia edukacja przyroda

MODEL GÓRY LODOWEJ Muzyka. Literatura. Sztuki piękne. Tańce ludowe i zabawy. Kuchnia i styl ubierania się. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Przeszłość i koncepcja przyszłości. Ideały wychowania. Rodowody. Status wieku i płci. Wzorce relacji międzyludzkich. Wzorce prowadzenia rozmów. Pojęcie piękna i skromności. Definicja grzechu. Kontrolowanie emocji. Wzorce podejmowania decyzji. Preferowanie konkurencji lub współpracy.

w towarzystwie nauczyciela Kultura w edukacji 1 Stwierdzenie/przypisanie niewiedzy Dzieci myślą, że dorosły wie A jeśli nikt nie wie, to skąd się dowiemy? Skok w kulturę w towarzystwie nauczyciela

Kultura w edukacji 2 O co jemu/jej chodzi? uczniowi, nauczycielowi partnerom w projekcie

Kultura w edukacji 3 Pokazywanie demonstracja Dzieci naśladują, nauczyciele to wykorzystują (jak?) Wiedza deklaratywna (zapamiętaj, że..) Interpretacja i rozumienie (dyskusje, współpraca, negocjacje) Wiedza subiektywna (odróżnij fakt od konwencji) Budowanie wiedzy (porównaj wiedzę własną z wiedzą innych – sprawdź hipotezę, zobiektywizuj wiedzę)

Kompetencja międzykulturowa Świadomość odrębności innych grup Savoir-etre pozbycie się postaw etnocentrycznych Savoir-apprendre umiejętność analizowania nieznanych wcześniej zjawisk kulturowych Savoir realioznawstwo Savoir-faire umiejętność zachowania się

Kompetencja międzykulturowa - nieobecna i niedoceniana w kształceniu Poza eTwinning: niewystarczające przekonanie o znaczeniu tego typu edukacji; rzadka obecność tematyki międzykulturowej w podręcznikach;

Kompetencja międzykulturowa Wiedza o kulturze własnej i rozmówcy Postawy – ciekawość, otwartość, gotowość do powstrzymania się od krytyki innej kultury i bezkrytycznego podejścia do własnej Umiejętność interpretacji, objaśniania przejawów obcej kultury i odnoszenia ich do własnej Umiejętność zdobywania wiedzy o kulturze Krytyczna świadomość kulturowa – ocena wartości i poglądów w kulturze własnej i rodzimej (Byram, 1997) EMOCJE

Wymiary różnic międzykulturowych (Geert Hofstede) Badania kultury Wymiary różnic międzykulturowych (Geert Hofstede) Indywidualizm i kolektywizm (Harry Triandis) Style komunikacji (Edward Hall) Różnice międzykulturowe (Richard Gesteland) Spis literatury w materiałach

Co z tego wynika? Projekt eTwinning jest najlepszym miejscem do refleksji nad rolą kultury oraz do kształcenia kompetencji międzykulturowych w zakresie wiedzy, postaw, sprawności i zachowań. Nawet jeśli kształcenie odbywa się częściowo nieświadomie. Kompetencje międzykulturowe są kształcone w działaniu. Zmiana środka komunikacji nie wpływa znacząco na kulturowe podstawy komunikacji i na zachowania.

Bibliografia – psychologia międzykulturowa Hall, E.T. 1999. Taniec życia. Warszawa: Wyd. Literackie Hall, E.T. 2001. Poza kulturą. Warszawa: PWN Hofstede, G. 2000. Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu. Warszawa: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne Tropenaars, F. Hampden-Turner. 2002. Siedem wymiarów kultur. Znaczenie różnic kulturowych w działalności gospodarczej. Warszawa: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne Gesteland, R. 2000. Różnice kulturowe a zachowania w biznesie. Warszawa: PWN Matsumoto, D. 2007. Psychologia międzykulturowa. Gdańsk: GWP Szopski, M. 2005. Komunikowanie międzykulturowe. Warszawa: WSiP.

Dziękuję za uwagę