„ Samorząd” Szkolenie w ramach projektu „Sieć wsparcia partycypacji kobiet na obszarach wiejskich” Magdalena Sarnecka Bieliny 14-03-2013

Samorząd system służący do reprezentowania interesów grupy mieszkańców i rozwiązywania jej własnych spraw. samorząd obejmuje: - wspólnotę zainteresowanych ludzi, - władze, które ci ludzie wybierają dla rozwiązywania wspólnych spraw, - majątek należący do tej wspólnoty, - urzędy, przedsiębiorstwa i różne instytucje, powoływane przez wspólnotę, - różne narzędzia, w tym instrumenty prawne, służące realizacji wspólnych celów.

Samorząd W Polsce samorząd terytorialny został przywrócony w 1990 roku. Jego odtworzenie było integralnym elementem procesów zmian systemowych, polegających na budowie państwa demokratycznego i obywatelskiego oraz tworzeniu gospodarki rynkowej Istotą samorządu terytorialnego jest powierzenie zarządzania sprawami publicznymi samym zainteresowanym, czyli zrzeszeniu obywateli

Samorząd Podstawowe akty prawne dot. samorządu 1) Konstytucja RP 2 kwietnia 1997 2)Ustawa o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990, (Dz. U. Nr 16, poz. 95) 2) Ustawa o samorządzie powiatowym z dnia 5 czerwca 1998 r. 3) Ustawa o samorządzie wojewódzkim z dnia 5 czerwca 1998 r. 4) Europejska Karta Samorządu Terytorialnego z 15 października 1985 r.

Samorząd terytorialny Zasady samorządu terytorialnego określa Europejska Karta Samorządu Lokalnego, która jest międzynarodową konwencją, ratyfikowaną i podpisaną przez Polskę. Stwierdza ona, że „samorząd terytorialny oznacza prawo i zdolność społeczności lokalnej, w granicach określonych prawem, do kierowania i zarządzania zasadniczą częścią spraw publicznych na ich własną odpowiedzialność i w interesie ich mieszkańców”.

Rodzaje samorządu •Terytorialny – organizacją mieszkańców jakiegoś obszaru mających wspólne interesy i potrzeby. •Nieterytorialny (specjalny) – zaliczamy tutaj m.in. samorządy zawodowe (np. lekarski, adwokacki), gospodarcze (np. izby gospodarcze w Niemczech), religijne (np. żydowska gmina wyznaniowa)

Samorząd samorząd pracowniczy, który służy rozwiązywaniu spraw pracowników danego przedsiębiorstwa, samorząd zawodowy, który służy rozwiązywaniu spraw wyodrębnionych grup zawodowych, np. lekarzy, adwokatów i in. samorząd terytorialny, który służy rozwiązywaniu spraw mieszkańców pewnego terenu.

Samorząd terytorialny ( z ang. self government) Podstawę istnienia samorządu terytorialnego stanowi obowiązujące prawo, które określa także zakres spraw przekazanych samorządom oraz środki, jakimi one mogą się posługiwać. Konstytucja RP bardzo wyraźnie formułuje prawa samorządu. Art. 15 ust. 1 stwierdza: „Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej”. Z kolei art. 16 ust. 2 mówi: „Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność”.

Samorząd terytorialny Samorząd terytorialny jest instytucją publiczną, do której wszyscy członkowie wspólnoty należą obowiązkowo. Decyzje władz samorządowych obowiązują wszystkich mieszkańców. Tym różni się samorząd od dobrowolnych stowarzyszeń. Samorząd stanowi władzę publiczną, której wszyscy muszą się podporządkować. Nikt nie może się „wypisać” z gminy albo powiatu.

Samorząd terytorialny Ci mieszkańcy stanowią zatem pewną wspólnotę. Art. 16 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej stwierdza: „Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału administracyjnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową”. To kluczowe stwierdzenie jest powtórzone w ustawach o samorządzie gminnym, powiatowym i województwa.

Samorządy Samorządy działają w ramach państwa. Państwo jest tą organizacją wszystkich obywateli, która odpowiada za ich bezpieczeństwo – w najszerszym znaczeniu tego słowa oraz za stworzenie możliwości rozwoju. Działalność samorządów dotyczy więc tylko pewnych fragmentów spraw publicznych i musi być podporządkowana ogólnokrajowemu prawu i interesom obywateli państwa jako całości. Dlatego tylko część spraw jest przekazywana samorządom jako zadania własne, za które w pełni ponoszą odpowiedzialność. Natomiast zawsze w gestii administracji rządowej pozostaną te sprawy, które muszą być regulowane w jednakowy sposób na terenie całego kraju w imię równości wszystkich obywateli. W gestii administracji rządowej muszą też pozostać wszystkie instytucje kontrolne odpowiedzialne za przestrzeganie prawa.

Atrybuty samodzielności samorządu - osobowość prawna, - prawo własności i niezależne dysponowanie własnym majątkiem, - prawo uchwalania własnego budżetu i dysponowania swymi środkami finansowymi, a także zaciągania pożyczek, kredytów, emisji obligacji itp. zgodnie z ustawą o finansach publicznych, - własna administracja, - prawo do ustalania sposobu realizacji swych zadań, - prawo do ustalania organizacji urzędu, własnych przedsiębiorstw i innych własnych jednostek.

Samodzielność samorządu Samodzielność samorządu terytorialnego jest gwarantowana przez Konstytucję i inne ustawy. Podlega ochronie sądowej (art. 2 ustawy o samorządzie gminnym, art. 2 ustawy o samorządzie powiatowym i art. 6 ustawy o samorządzie województwa). Samorząd ma prawo zaskarżyć do sądu powszechnego wszelkie działania, które naruszają jego samodzielność.

Zakres zadań samorządu Obecnie zakres zadań, za które odpowiedzialne są lokalne władze, jest bardzo szeroki. To one troszczą się o biednych, opiekę zdrowotną, decydują o tym, gdzie zbudować drogę, jaki rodzaj edukacji zapewnić uczniom, organizują transport zbiorowy, dbają o ochronę środowiska i bezpieczeństwo mieszkańców. Dzisiaj trudno sobie wyobrazić, aby za budowę hali sportowej, wodociągów, utrzymanie parków, gaszenie pożarów odpowiadali wszyscy mieszkańcy gminy, a tym bardziej powiatu czy województwa.

Władze samorządowe Do podejmowania decyzji dotyczących spraw ogółu potrzebne są odpowiednie władze. O ich wyborze decydują mieszkańcy w wyborach samorządowych. Osoby, które zostały wybrane do piastowania funkcji publicznych, przed przystąpieniem do sprawowania swojego mandatu składają ślubowanie, że będą pracować dla dobra i pomyślności swojej gminy oraz będą reprezentować ją i troszczyć się o jej interesy.

Gmina Wspólnota mieszkańców wsi lub miast Gmina wiejska Gmina miejsko-wiejska Gmina miejska

Gmina Dba o zdrowie, bezpieczeństwo, opiekę nad najmłodszymi, kształcenie, gospodarowanie terenem, dbanie o czystość, zaspokajanie potrzeb kulturalnych i sportowych, komunikację, transport publiczny, mieszkańców

Władze gminy RADA GMINY - organ stanowiący prawo, powoływana w drodze wyborów przez ogół mieszkańców, oraz WÓJT - instytucja wykonawcza postanowienia rady, wybierany w wyborach powszechnych przez mieszkańców, jemu podlega urząd gminy i jego pracownicy powołani w celu sprawnego wykonywania uchwał gminy

Powiat; samorząd powiatowy Wspólnota ponadgminna( kilka lub kilkanaście gmin okalających miasto) Świadczy usługi dla osób niepełnosprawnych, rodzin wymagających specjalistycznej pomocy, dla osób bez pracy, dla szkół ponadgimnazjalnych, opiekę medyczną w szpitalach powiatowych. Powiat odpowiada także za ochronę przeciwpowodziową i przeciwpożarową

Województwo Największa wspólnota samorządowa, obejmująca wiele powiatów( ziemskich, grodzkich). Przedstawiciel rządu; wojewoda( reprezentowanie rządu w województwie oraz nadzorowanie, czy samorządy gmin, powiatów i województw działają zgodnie z prawem)

Zadania samorządu wojewódzkiego Usługi o charakterze regionalnym; transport( drogi, koleje, lotniska), specjalistyczna opieka medyczna prowadzona w szpitalach wojewódzkich, prowadzenie dużych instytucji, takich jak filharmonie, teatry, ogrody zoologiczne, biblioteki wojewódzkie. Głównym zadaniem województwa jest dbanie o rozwój regionalny( strategia rozwoju) Raz na 4 lata wybierana władza publiczna( wójt, burmistrz, prezydent, radny; gminy, powiatu, województwa)

Wspólnota Wspólnota lokalna( gmina i powiat) Wspólnota regionalna( województwo) Gminy, powiaty i województwa są niezależne W Polsce mamy 16 województw, 379 powiatów i 2478 gmin

Społeczność lokalna Powody tworzenia się grup zaspokojenie potrzeby przebywania z innymi i przynależności społecznej grupy udzielają swoim członkom wsparcia, ludzie nawzajem sobie pomagają, tworzą kontakty będące źródłem akceptacji, troski, pomocy grupy umożliwiają realizację przedsięwzięć, których jednostka nigdy sama nie byłaby w stanie zrealizować z powodu ich rozmiaru i stopnia komplikacji

Społeczność lokalna Zwartość (spoistość) grupy - to stopień, w jakim członkowie są wzajemnie ze sobą związani i w jakim odczuwają motywację do pozostawania w grupie. Czynniki skłaniające jednostki do pozostania w grupie ■ atrakcyjność innych członków grupy ■ atrakcyjność wykonywanego wspólnie zadania ■ atrakcyjność całej grupy, jej prestiż

Społeczność lokalna Czynniki zwiększające zwartość grupy ■ zmniejszenie grupy ■ zachęcanie do zgodności z celami grupy ■ zwiększanie ilości czasu spędzanego wspólnie ■ podnoszenie prestiżu grupy ■ zachęcanie do współzawodnictwa z innymi grupami ■ przyznawanie nagrody raczej całej grupie niż jej poszczególnym członkom ■ fizycznie odizolowanie grupę

Z kart historii Już w XV wieku we Florencji prowadzono zajęcia z prowadzenia rozmów, przygotowania dokumentów i pisania listów handlowych. E. Goffman; ojciec badań nad autopreezntacją twierdził, że interakcje międzyludzkie w znacznym stopniu opierają się powierzchownych wrażeniach.

Komunikacja Jest procesem organizowania wiadomości w celu stworzenia znaczenia Jest procesem wymiany Składają się na nią znaki i symbole Przebiega w interakcji, wymaga obecności niewielu osób(dwóch), jest relacyjna, przyczynia się do powstania związków międzyludzkich oraz przebiega etapami Celem komunikacji jest zrozumienie i bycie zrozumianym

Komunikacja Typowe błędy mowy: - Niewłaściwa głośność mówienia - Niewłaściwa wysokość głosu (głos zbyt wysoki) - Niedopasowanie rytmiczne – zbyt szybka lub zbyt wolna mowa - Niewyraźne wymawianie wyrazów, gubienie końcówek - Przydech – mówienie głośnym szeptem - Monotonia mówienia - Strachliwy ton głosu - Dodatkowe dźwięki typu „yyyy”, „no nie” - Używanie regionalizmów bądź slangu

Komunikacja Komunikat niewerbalny dostarcza kontekstu do interpretacji komunikatów werbalnych Komunikat o komunikacie; metakomunikat Brak komunikacji to też komunikacja

Narzędzia komunikacji niewerbalnej Oddech; spokojny Głos; nasz głos osłabia niska wilgotność powietrza, krzyk, kaszel, szybkie mówienie, płytki oddech, hałas, przewlekłe choroby górnych dróg oddechowych Mowa: Rytm; zmieniaj tempo mówienia Intonacja; różnicuj wysokość dźwięków Akcent; wybijaj najistotniejsze wyrazy przenoszące informacje A na początku było słowo... Mów pięknie, wolno i płynnie...

Zasady dobrej komunikacji niewerbalnej Utrzymanie kontaktu wzrokowego Strefy twarzy: - Strefa oficjalna – trójkąt pomiędzy oczami a czołem rozmówcy - Strefa społeczna – strefa oczu i nosa - Strefa osobista – obszar poniżej nosa

Zasady dobrej komunikacji niewerbalnej - Prezentacja wewnętrznej strony dłoni - Przybieranie postawy zbliżonej do postawy rozmówcy – zasada skrzywionych zwierciadeł - Dopasowanie się do tempa wypowiedzi, tonu głosu - Odzwierciedlanie ruchu - Zbliżona gestykulacja - Otwarta postawa ciała - Unikanie zbliżania dłoni do twarzy, zakrywania ust - Uścisk dłoni

Dziesięć niewerbalnych aktów komunikacyjnych Gestykulacja Mimika Dotyk i kontakt fizyczny Spojrzenie wzajemne i spoglądanie jednostronne Dystans fizyczny Pozycja ciała Wygląd zewnętrzny, ubiór Dźwięki paralingwistyczne (śmiech, płacz, ziewanie, mruczenie) Jakość wypowiedzi – związana jest z intonacja głosu Elementy środowiska fizycznego – aranżowania miejsca spotkania

Zasady dobrej komunikacji niewerbalnej Dystans czyli prawidłowa odległość między rozmówcami: - Strefa oficjalna – dalej niż na wyciągnięcie ręki - Strefa społeczna – na wyciągnięcie ręki - Strefa osobista – bliżej niż na wyciągnięcie ręki - Strefa intymna – bardzo blisko, brak dystansu

Hierarchia dystansu wg. M. i M. Donaldsonów intymny; 15-45 cm. nieoficjalny( bliski); 30-60 cm. oficjalny( prywatny); 0,75-1,2m. nieoficjalny towarzyski; 1,2-2m. oficjalny towarzyski; 2-3,6m.

Przestrzeń personalna wg Holl’a Strefa intymna( 0-45cm) Strefa osobista- indywidualna( 45-120cm) Strefa społeczna( 120-360cm) Strefa publiczna( 360-600cm)

Bariery komunikacyjne ■ krytykowanie ■ decydowanie ■ ucieczka ■ żądanie ■ porównanie

Bariery komunikacyjne Konsekwencje stosowania barier komunikacyjnych ■ możliwe do rozwiązania problemy pozostają nierozwiązane ■ narasta poczucie niezrozumienia, izolacji ■ stosuje się niejawne metody działania ■ przekonanie, że świat to miejsce niebezpieczne

Przed wystąpieniem zrób konspekt prezentacja multimedialna próba dystans relaks optymizm walka z tremą koncentracja uśmiech życzliwe twarze mówić pięknie i wolno

Pierwsze wrażenie a stres Przyczyny stresu: fantazjowanie na temat widowni, nieprzygotowanie, kłopotliwe pytania Istotny jest krok, to jak pokonujesz przestrzeń Ważne jest Twoje ciało; oddech, wzrok, tiki

Pierwsze wrażenie robisz tylko raz! pierwsze 3 min. wystąpienia:  to co mówimy 7% nasz głos 38% mimika i gesty 55% Najskuteczniejsze strategie pierwszego wrażenia to strategie bazujące na zaufaniu atrakcyjności   Pierwsze wrażenie robisz tylko raz!

Budowanie atmosfery Zapach Muzyka Smak

Ciało...! Stój mocno Czuj się wygodnie w swoim ciele Klatka piersiowa jest Twoim przewodnikiem Ciało pokazuje, co myślisz podczas mówienia Ciało i mowa muszą się ze sobą synchronizować

Patrz, patrz, patrz! Ogarniaj wzrokiem całą przestrzeń słuchaczy; mów do konkretnych osób, mów do ostatniego rzędu Patrz w konkretne punkty i zmieniaj je Patrz, a nie udawaj, że patrzysz

Efektywność komunikatu zależy od Źródła nadawcy komunikatu Treści komunikatu Cech odbiorcy; wiedza, postawy Charyzmy Wiarygodności Odpowiedzi na pytania: Jaką zmianę chcę wywołać u słuchaczy? Co chcę podarować widowni? Jak będę mówił?

Czynniki sprzyjające sukcesowi autoprezentacji kompetencje atrakcyjny wygląd bezinteresowność spójność i konsekwencje zrównoważone zachowanie podobieństwo poglądów życzliwość kultura

Osoby o wysokiej zdolności do kreowania własnego wizerunku charakteryzują się nast. cechami trafnie odczytują sytuacje i dostostowywują się do niej są rozmowne, wyważone są wrażliwe na reakcję innych sprawnie wywiązują się z roli nadawcy i odbiorcy

Jak radzić sobie z nieprzychylnym rozmówcą? Zawsze popieraj Przeciągnij jak najszybciej na swoją stronę Podziękuj za „ ciekawe” spostrzeżenie Powiedz, że chętnie podyskutujesz z nim na przerwie Nie atakuj i nie dyskredytuj, bo to jego broń Nie odpowiadaj w tym samym rytmie, co Twój adwersarz To Ty prowadzisz spotkanie, prezentację itp.. I to Ty decydujesz o jego przebiegu. Nie daj się wybić z obranego kierunku.

Kierowanie „ Kierowanie to działanie zmierzające do spowodowania działania innych ludzi zgodnego z celem tego, kto nimi kieruje Kierowanie jest zatem synonimem pojęcia władza. Kierowanie w zależności od źródeł władzy, może występować jako konsultowanie, przewodzenie, władanie, tresowanie, zarządzanie itp.” E. Masłyk –Musiał

Władza To zdolność wpływania na zachowania innych ludzi (i zarazem opierania się wpływowi innych) TYPY WŁADZY wg J. Frenchai B. Ravena -władza formalna -władza nagradzania -władza wymuszania -władza odniesienia -władza ekspercka

Lider stworzony! Nie ma urodzonych liderów, każdy z nas rodzi się wyposażony w cechy, które mogą pomóc w drodze do przywództwa Przywództwo to połączenie umiejętności i nawyku

Lider- motywacje Ma władzę; najsilniejsza motywacja dla człowieka Duma Bezpieczeństwo i sukces finansowy Uznanie wysiłku; akceptacja innych

Lider; słowa klucze Przewodnik, charyzmatyk, czarodziej, wizjoner,

Przejmij kontrolę Wybór Wartości Wyzwolenie Działanie

5 filarów przywództwa Szybkość Prostota Siła instynktu Pasja Kreowanie własnej marki

Cechy lidera Lojalność Obecność Optymizm Otwarty na nowe znajomości Umiejętność słuchania Głód wiedzy Dba o swoją reputację

Lideruj! Ustal wartości; kodeks etyczny Przestrzegaj tych zasad Miej wizję Inspiruj Bądź rozpoznawalny Pamiętaj; sukces przychodzi przez innych

Wywieranie wpływu Usiądź po prawej stronie praworęcznego rozmówcy Miejsce, w którym siedzisz, decyduje o tym, jak postrzegają Cię inni

5 pułapek przywództwa Mylenie stanowiska z władzą Praktykowanie komunikacji zamiast otwartości Udzielanie odpowiedzi zamiast rad Stawianie popularności przed szacunkiem Bycie widocznym, lecz niedostępnym

Przywództwo Istotą przywództwa jest tworzenie wizji i jej urzeczywistnianie poprzez mobilizację Polega na użyciu wpływu bez sięgania po środki przymusu, jest nieprzymuszonym ukierunkowywaniem i koordynowaniem działań dla osiągnięcia celów Jest zbiorem cech osobowościowych przypisywanych tym, których postrzega się jako stosujących takie oddziaływanie z powodzeniem

Przywództwo Teoria cech- przywódcą trzeba się urodzić Ambicja i energia pragnienie przewodzenia innym i wywierania na nich wpływu Uczciwość i prawość Wiara w siebie Inteligencja Wiedza techniczna w dziedzinie objętej zakresem odpowiedzialności przywódcy Teoria zachowań- przywództwa można się nauczyć Teoria sytuacyjna- przywództwo należy dostosować do danej sytuacji

Cechy charyzmatyka Oddziaływanie emocjonalne Aura Umiejętność wpływania na nastrój Sugestywność Budowanie relacji Zmienność mowy

Charyzma Można ją zdefiniować Każdy ma ją w sobie Stanowi klucz do przywództwa

Ćwiczenia Uwielbiam prasować i prowadzić szybkie samochody Opowiedz coś o sobie; imię Opowiedz, co lubisz robić; typowe dla płci Opowiedz, co lubisz robić; nietypowe dla płci Opowiedz, czego nie lubisz; typowe dla płci Opowiedz, czego nie lubisz; nietypowe dla płci

Kobiety w polityce Odsetek kobiet wśród posłów w Polsce 1989 - 13% 1991 - 10% 1993 - 13% 1997 - 13% 2001 - 20% 2005 - 20% 2007 - 20% 2011 - 24%

Kobiety w polityce Wprowadzenie parytetu na listach wyborczych było głównym postulatem I Kongresu Kobiet. Prace nad ustawą w parlamencie zakończyły się wprowadzeniem kwoty 35% - co oznacza, że na listach osób kandydujących ani kobiety ani mężczyźni nie mogą stanowić mniej niż 35%.

Kobiety na listach; wybory 2011 Ruch Palikota 44 % SLD 44 % PO 42 % PSL 41% PiS 40 %

Wywiady „ja spodziewałam się innego miejsca, ale było to miejsce dosyć dalekie, ale... ale podjęłam tą próbę startu”. „Stowarzyszenie Kobiet Aktywnych, kobiety (…) długo upierały się by przysłużyła mi pierwsza lokata na liście, no ale niestety w tajnym głosowaniu panowie zdecydowali że moje miejsce było dopiero trzecie”. „Wiem, że próbowano o mnie walczyć, żebym była w pierwszej 5, ale też uznano, że i z dalszego miejsca sobie poradzę

Wywiady cd. Posłanka z poprzedniej kadencji, której zaproponowano 14 (!) miejsce na liście wyborczej, następnie zmienione na miejsce 10. Po jej proteście: „Zaproponowano mi 8 miejsce, nie zgodziłam się z tym miejscem również, powiedziałam że miałam dobry wynik poprzednio, byłam na 5tym miejscu i że powinnam mieć 5te miejsce, że to jest miejsce które ja zdobędę”.

Wywiad; znaczenie miejsca na liście „Poparcie partii się wyraża w pewnym sensie miejscem na liście. Partia tak poważnie popiera pierwszego, drugiego, a reszta to dla niej jest… masówka. Ktoś musi zająć te miejsca no i potem się oczywiście ustawia ich pod kątem jakiś tam zasług czy przeszłości, ale też partia nie daje jakiegoś twardego wsparcia, no bo wszyscy są partyjni na tej liście w jakiś sposób”.

Odsetek kobiet kandydujących do sejmików Kobiety 31% Mężczyźni 69 %

Odsetek kobiet startujących w wyborach samorządowych 2010 Kobiety 31 % Mężczyźni 69 % Dla porównania w 2006 r. Kobiety 29 % Mężczyźni 71 %

Odsetek kandydatów na wójtów, burmistrzów, prezydentów Kobiety 14 % Mężczyźni 86 % Dla porównania w 2006 r. Kobiety 12% Mężczyźni 88 %

Kobiety w polityce 9 % rządzących miastami czy gminami w Polsce to kobiety

Dziękuję za uwagę! open12@wp.pl