Podsumowanie wyjazdu szlakiem Emilii Sczanieckiej Patronki ZS w Pniewach

Wyjazd! 14 października wszystkie klasy pierwsze pniewskiego Zespołu Szkół wyruszyły szlakiem Emilii Sczanieckiej – jego patronki. W planie było odwiedzenie miejsc związanych z życiem Emilii – Brodów, gdzie się urodziła; Pakosławia, gdzie przez wiele lat mieszkała i zmarła; Michorzewa – na tamtejszym cmentarzu została pochowana – oraz Wąsowa, gdzie znajduje się pałac babci Sczanieckiej, u której spędzała wakacje. Mimo zimna udało się nam plan wypełnić i zobaczyć wszystko, a nawet więcej…

Pakosław Na początku szlaku przyjechaliśmy do Pakosławia. Udaliśmy się obejrzeć dom Emilii. Przy przejściu przez wioskę mieliśmy okazję zobaczyć dwa budynki, które sfinansowała Sczaniecka – był to lazaret i ochronka. Przed posiadłością Patronki wysłuchaliśmy referatu przygotowanego przez klasę 1b o życiu i działalności Emilii, a także poznaliśmy legendę o jej duchu wciąż krążącym przy swym domu…

Uważnie słuchaliśmy skróconej biografii Sczanieckiej

Klasa 1a przy zaniedbanym domu Emilii Sczanieckiej

Brody To właśnie w Brodach, w 1804 roku, urodziła się Emilia Sczaniecka – patriotka i społeczniczka. Zwiedziliśmy tu drewniany kościół p.w. św. Andrzeja Apostoła. Brodzka parafia jest uznawana za jedną z najstarszych w Wielkopolsce (początek datuje się na XII w.). O umiejscowieniu parafii decydował gród istniejący przy przeprawie, wśród mokradeł. W nawie bocznej znajduje się krzyż z uśmiechniętym Chrystusem ukrzyżowanym

Brody Niegdyś malowidła pokrywały całe wnętrze kościoła. Teraz widać je przy zacheuszkach – jako bukiety w stylistyce ludowej (zdjęcie po lewej). Na zewnątrz kościoła znajdują się: monument poległych w I wojnie światowej, a także w wojnie 1920; figura pielgrzyma - na pamiątkę szlaków, które kiedyś przechodziły przez Brody – pielgrzymkowego i handlowego; grota z figurą Matki Boskiej Brzemiennej (votum parafian na 900-lecie parafii). We wznoszącej się przy kościele dzwonnicy z 1949 r. znajdują się dwa dzwony – z XVI i XVIII w. Obok wieży rośnie ponad 400-letnia lipa będąca pomnikiem przyrody.

Brody Po zwiedzeniu kościoła udaliśmy się do pałacu, który kiedyś należał do rodziny Sczanieckich, jednak krewny Emilii przegrał go w karty. Pałac ów położony jest w parku krajobrazowym, który rozplanowano na początku XIX w. Pałac został zbudowany ok. 1890 r. dla Paula von Pfluga, rozbudowany ok. 1900 r. przez dodanie okazałej sali balowej. Udało się nam wejść do środka, gdzie ujrzeć mogliśmy rzeźbiony kominek, oraz nietypowy ‘sufit’… (zdjęcie z prawej).

Michorzewo Dojechaliśmy do Michorzewa. Ostatnia moja wola. W chwili gdy to czytać będziecie, już mnie wśród Was nie będzie, ale żegnając Was po raz ostatni, błogosławię wszystkich i do Boga zanoszę modły o Wasze szczęście, oddając Was pod Jego świętą opiekę. Teraz ostatnią prośbę do Was zanoszę: ufam w Wasze przywiązanie, pewną jestem, że wypełnicie ostatnie moje rozporządzenie co do joty, a żadne światowe względy nie będą w stanie odwieść Was od tego świętego obowiązku. Błagam Was o to i zaklinam: nie zmieniajcie w niczym mojego rozporządzenia, zaklinam Was wszystkich pod błogosławieństwem, a w szczególności tego, co teraz list rozpieczętuje: 1. Jeżeli umrę w Pakosławiu, trumnę moją ma zrobić porządkowy taką, jaką robi dla komornic. 2. Ubraną chcę być jak zawsze chodzę. 3. Skoro się przekonacie, że już nie żyję, proszę uwiadomić proboszcza brodzkiego, bo chcę, żeby nabożeństwo odprawiło się w kościele brodzkim - kościół nie ma być ustrojony i żadnej nie ma być mowy, a obiad dla księży w Pakosławiu. 4. Ciało moje ma być przewiezione na bryczce wprost do Michorzewa i pochowane na cmentarzu; miejsce obierze proboszcz miejscowy. Grób proszę zaraz przygotować, skoro umrę, żeby pochowanie ciała zaraz nastąpić mogło, gdy je bez żadnej pompy przywiozą. 5. Śmierć moja nie ma być ogłoszoną w dziennikach. 6. Osoby z rodziny, które nie będą przy mnie w ostatniej chwili, a daleko są zamieszkałe, mają być uwiadomione, że ich proszę, żeby nie zjeżdżały na mój pogrzeb, ale niech w swojej parafii zakupią mszę św. na moją intencją i pomodlą się za moją duszę. 7. Ubodzy, którzy będą na moim pogrzebie, dostaną po marce. 8. Na mój pogrzeb proszę zaprosić księży z Michorzewa i z Lwówka do Bród. [!] Po zapłaceniu wydatków proszę wyznaczyć 900 marek biednej polskiej rodzinie, która wsparcia potrzebuje, a żebrać nie jest w stanie. Marya Sczaniecka wie, o kim myślę. Boże pobłogosław mojej Ojczyźnie i mojej rodzinie. Emilia Sczaniecka Dnia 10 grudnia 1889. Dojechaliśmy do Michorzewa. To tu została pochowana Patronka naszej szkoły. Nad grobem Klaudia odczytała testament Panny Emilii…

Michorzewo Po wysłuchaniu testamentu każda klasa złożyła na grobie Emilii Sczanieckiej wiązanki kwiatów i znicze. Po chwili milczenia-modlitwy powróciliśmy do czekającego na nas autobusu. W perspektywie mieliśmy ostatni już punkt naszego wyjazdu…

Wąsowo W Wąsowie zobaczyliśmy trzy ciekawe budynki. Pierwszy to pałac-zamek zbudowany w latach 1870 - 1872 pierwotnie jako neogotycka willa dla berlińskiego bankiera Richarda Hardta. W zamku mieścił się hotel wraz z restauracją, zimą tego roku spłonął w dużej mierze. Prace remontowe trwają (zdjęcie w prawym górnym rogu) i być może już niedługo pałac powróci do dawnej świetności. Drugim zabytkiem był klasycystyczny pałac z elementami barokowymi wybudowany w latach 1780 – 1786 dla Sylwestra Sczanieckiego (zdjęcie w lewym górnym rogu). W trójkątnym frontonie umieszczono herby Sczanieckich (Ossoria) i Skórzewskich (Ogończyk). W Wąsowie, właśnie w tym pałacu, u swojej babci – Anastazji Sczanieckiej, Emilia przebywała w roku 1820.

Pałac Sczanieckich od przodu Wąsowo Pałac Sczanieckich od przodu Trzecim zabytkiem, które zobaczyliśmy w Wąsowie była kaplica pw. Wniebowstąpienia Pańskiego. Została zbudowana przed 1786 jako klasycystyczna rotunda przez Anastazję Sczaniecką. Kaplica znajduje się na skraju parku, obok pałacu Sczanieckich. Przez dłuższy czas była kaplicą tej rodziny, później Hardtów. Po II wojnie światowej została poświęcona i do czasu wybudowania nowej świątyni pełniła funkcję kościoła parafialnego. Nasza wycieczka dobiegła końca. Wróciliśmy do Liceum i – po złożeniu życzeń i ofiarowaniu kwiatów Nauczycielom – rozeszliśmy się do domów. Wyjazd przybliżył nam znacznie sylwetkę Patronki i pokazał jej patriotyczną postawę. Wiemy, że możemy brać przykład z Panny Emilii.

Emilia Sczaniecka Emilia Sczaniecka pochodziła z jednego z silnych rodów szlacheckich w Wielkopolsce. Urodziła się 20 maja 1804 r. w Brodach. Rodzicami jej byli Łukasz Sczaniecki oraz Weronika z Wyskota - Zakrzewskich, córka rotmistrza wojsk polskich oraz łowczego gnieźnieńskiego. Emilia miała czworo rodzeństwa: dwóch braci Stanisława i Konstantego) oraz dwie siostry (Nimfę i Kordulę). Wczesne dzieciństwo spędziła w spokoju i szczęściu. W 1810 roku zmarł ojciec sześcioletniej wówczas Emilki, 8 lat później umiera jej matka. W 1819 roku Emilia z Kordulą wyjeżdżają kształcić się dalej do Drezna. W 1820 roku, gdy wraca do babci Anastazji, do Wąsowa poznaje Karola Marcinkowskiego i wiąże się uczuciowo z patriotyczną organizacją studentów "Związek Polski". W 1823 r. obejmuje w swe posiadanie Pakosław oraz dwa mniejsze folwarki Michorzewo i Michorzewko (łącznie około 1500 ha). W latach 1830-31 staje na czele Kobiecego Komitetu Pomocy Powstańcom. Ciągle chce być tam, gdzie toczy się walka. Wyjeżdża do Warszawy z fałszywym paszportem. Zaprzyjaźnia się z działającą w Warszawie Klaudyną Potocką i wchodzi w skład Towarzystwa Dobroczynności Patriotycznej Kobiet. Pracuje jako sanitariuszka w szpitalu wojskowym w Ujazdowie, potem niesie pomoc rannym powstańcom w szpitalu wolskim. Wdziała wówczas czarny strój, który odtąd miała nosić całe życie; stąd zwano ją wówczas w Warszawie "Czarną Sukienką". Była założycielką pierwszego w Wielkopolsce Stowarzyszenia Kobiet oraz instytucji Pomocy naukowej dla ubogich dziewcząt w Poznańskiem i Prusach Zachodnich. Działała też podczas powstania styczniowego. W latach 1877 i 1886 powołuje ochronki w Pakosławiu, Michorzewie i Michorzewku.

Emilia Sczaniecka W 1892 r. Emilia Sczaniecka traci możność swobodnego poruszania się. Podkreśla jak ważne jest jawne bądź konspiracyjne nauczanie historii i języka ojczystego. Umiera 11 maja 1896 roku w Pakosławiu. Do końca życia pozostała niezamężna. Pochowano ją na przykościelnym cmentarzu w Michorzewie. Nie dążyła do chwały i zaszczytów. Zdobyła je dzięki ciężkiej pracy samarytańskiej, patriotycznej i organizacyjnej. Jest uosobieniem serdeczności, życzliwości i dobroci. To kobieta pełna cnót i wartości ponadczasowych. Elementy biografii Panny Emilii i pojedyncze jej działania przytoczone w tej prezentacji to niewielki procent, tego co robiła. Patronka naszej szkoły była kobietą aktywną przez całe swe życie, bardzo ceniła sobie patriotyzm, była ogromną patriotką, działaczką społeczną i narodowościową. Mówiła: ‘Nic dla siebie - wszystko dla innych’ oraz ‘Wartość życia człowieka istnieje w tym, co pozostawia on drugiemu po sobie’. Cały czas pamięta się o Emilii Sczanieckiej – dlatego jest ona patronką m.in. wielu placówek oświatowych.

Bibliografia Treści: Zdjęcia: http://maps.google.com http://pl.wikipedia.org http://spmichorzewo.cba.pl http://www.zhpnowytomysl.republika.pl Internet p. Iwona Marciniak Maria Ewa Bryłka

Była to prezentacja klasy 1a LO im. Emilii Sczanieckiej w Pniewach