ZARZĄDZANIE ZINTEGROWANE. Zarządzanie współczesną organizacją w perspektywie holistycznej dr Marian Krupa 2007

AGENDA 1. „Zarządzanie” - w poszukiwaniu definicji 2. Zarządzanie jako proces rozwiązywania problemów decyzyjnych 3. Teoria i praktyka zarządzania – dylematy kształcenia menedżerów? 4. Zarządzanie holistyczne – podsumowanie 5. Idea integracji w SAP R/3 6. Udoskonalenie procesu technologiczno-organizacyjnego firmy ALFA – ćwiczenie 1

„Zarządzanie” – w poszukiwaniu definicji

planowania, organizowania, przewodzenia, kontrolowania „Zarządzanie”– w poszukiwaniu definicji Zarządzanie w ujęciu klasycznym rozumiemy jako proces: planowania, organizowania, przewodzenia, kontrolowania działalności członków organizacji oraz wykorzystania wszystkich jej zasobów dla osiągnięcia ustalonych celów. [J. A.F. Stoner, Ch. Wankel (1996), Kierowanie, s. 23.]

„Zarządzanie”– w poszukiwaniu definicji Bardziej rozbudowane zestawienie głównych funkcji zarządzania proponuje M. Archer Planowanie (Planning) - określenie celów dla firmy/ przedsiębiorstwa Organizowanie (Organizing) - określenie różnych stanowisk, zakres kompetencji i ich odpowiedzialności oraz relacje czy też powiązania pomiędzy nimi Kierowanie (Directing) - wydawanie odpowiednich poleceń, rozkazów Kontrolowanie (Controlling) - sprawdzanie poprzez kontrole budżetów, raportów, wizytacje oraz przegląd sytuacji obejmującej wykonywanie wydawanych poleceń służbowych i osiąganych wytyczonych wcześniej celów Zatrudnianie (Staffing) -rekrutacja i szkolenie personelu

(nauka o sprawnym działaniu) „Zarządzanie”– w poszukiwaniu definicji W prakseologii (nauka o sprawnym działaniu) określamy zarządzanie jako działanie umożliwiające człowiekowi gospodarowanie zgodnie z zasadą efektywności i skuteczności. Zasada racjonalności ekonomicznej!

że istotą zarządzania jest to, że: „Zarządzanie”– w poszukiwaniu definicji M.P. Follet stwierdza, że istotą zarządzania jest to, że: Menedżerowie osiągają cele organizacji powodując wykonanie potrzebnych zadań przez innych, nie zaś drogą wykonania ich przez nich samych [1]. [1] J. A.F. Stoner, Ch. Wankel (1996), op. cit., s. 23.

proces osiągania celów organizacyjnych „Zarządzanie”– w poszukiwaniu definicji W szerszym wymiarze możemy przedstawić zarządzanie jako: proces osiągania celów organizacyjnych z ludźmi, poprzez ludzi i dla ludzi[1]. [1] J. A.F. Stoner, Ch. Wankel (1996), op. cit., s. 23.

„Zarządzanie”– w poszukiwaniu definicji Zarządzanie jest to sztuka wytworzenia towarów i usług z pomocą zasobów ludzkich i materialnych[1]. Henry M. Boettinger: zarządzanie jest sztuką, „porządkowaniem chaosu”. Według niego, malarstwo czy poezja (albo jakakolwiek inna dziedzina sztuki i literatury) wymaga trzech składników: wizji artysty, znajomości rzemiosła, skutecznego komunikowania się. Pod tymi względami zarządzanie jest sztuką, gdyż wymaga tych samych składników[2]. [1] M. Archer (1982), op. cit., s. 450. [2] J. A.F. Stoner, Ch. Wankel (1996), op. cit, s. 39.

„Zarządzanie”– w poszukiwaniu definicji Innym wyznacznikiem istoty zarządzania jest umiejętność tworzenia tzw. wartości dodanej. To co stanowi o istocie pojęcia „zarządzanie biznesem” jest to działalność tworząca wartość dodaną, zysk. Inaczej, różne przejawy ludzkiej działalności w społeczeństwie wytwarzałyby znacznie mniej niż to co uzyskujemy obecnie[1]. [1] J. A.F. Stoner, Ch. Wankel (1996), op. cit, s. 39.

2+2 = 5 ...czy też jako proces umożliwiający tworzenie się „Zarządzanie”– w poszukiwaniu definicji ...czy też jako proces umożliwiający tworzenie się synergii organizacyjnej. 2+2 = 5

oraz: „Zarządzanie”– w poszukiwaniu definicji Panowaniem nad różnorodnością i przekształcaniem potencjalnego konfliktu we współpracę [Koźmiński], Dyrygowanie wielkimi orkiestrami symfonicznymi [Deming], Inspirowaniem i wzbudzaniem zaufania [Waters], zapewnieniem satysfakcji [Levitt], Dostarczeniem jakości [Feigenbaum].

Zarządzanie - wędrówkę przez chaos... [Koźmiński] „Zarządzanie”– w poszukiwaniu definicji Zarządzanie - wędrówkę przez chaos... [Koźmiński] lub procesem porządkowania chaosu... [Kuc]

„Zarządzanie”– w poszukiwaniu definicji Zarządzanie organizacją stanowi proces decyzyjny występujący zawsze w warunkach pewności, ryzyka i niepewności.

2. Zarządzanie jako proces rozwiązywania problemów decyzyjnych

Na pytanie, czym jest zarządzanie padają różne odpowiedzi[1]: „Zarządzanie”– rozwiązywanie problemów Na pytanie, czym jest zarządzanie padają różne odpowiedzi[1]: dla cybernetyka zarządzanie to sterowanie procesami zachodzącymi w organizacji dla socjologa - to przede wszystkim władza nad osobami wewnątrz i na zewnątrz przedsiębiorstwa, urzędu itp. w klasycznej teorii organizacji zarządzanie widziane jest jako zbiór „funkcji kierowniczych”, spośród których najczęściej wymienianymi są: planowanie, organizowanie, koordynacja, motywowanie i kontrola. Jednak na pytanie: co robią zarządzający, wszyscy zgodnie odpowiadają: podejmują decyzje. [1] A, K. Koźmiński, W. Piotrowski, Zarządzanie. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996, s. 88.

Decyzje... „Zarządzanie” – rozwiązywanie problemów W literaturze z zakresu zarządzania role decyzyjne menedżera uważa się za najważniejsze. Występują one przed rolami informowania (komunikowania) i rolami interpersonalnymi. (...) Nowoczesne zarządzanie można więc bez większego uproszczenia rozpatrywać jako jeden ciąg decydowania i tworzenia warunków skutecznej realizacji decyzji[1]. [1] J. Penc, Decyzje w zarządzaniu, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1995, s. 126-127.

„Zarządzanie” – rozwiązywanie problemów Decyzje... Decydowanie jest istotną powinnością każdego kierownika. Często wręcz utożsamia się je z zarządzaniem. Taką opinię wyraził H. Simon, laureat nagrody Nobla za prace o zarządzaniu[1]. [1] Z. Mikołajczyk, K. Zimniewicz,: B. Piasecki (red.), Ekonomika i zarządzanie małą firmą, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Łódź 1998, s. 157.

Decyzje menedżerskie a ryzyko „Zarządzanie” – rozwiązywanie problemów Decyzje menedżerskie a ryzyko   Menedżerowi nigdy nie uda się ustalić wszystkich faktów, które powinien znać. Większość decyzji musi opierać się na wiedzy niepełnej: albo z powodu niedostępności informacji, albo dlatego, że jej zdobycie wymagałoby za dużo czasu i pieniędzy[1]. P. Drucker [1] A. Peszko, A. Gazda, Podstawy zarządzania, WSIiZ, Rzeszów 2000, s. 81.

Proces podejmowania decyzji[1] „Zarządzanie” – rozwiązywanie problemów Proces podejmowania decyzji[1] Rozpoznanie problemu (P), Ustalenie wariantów rozwiązania problemu (wariantów wyboru) (W) oraz rozwiązań alternatywnych (A), Przewidywanie i ocenę ewentualnych wyników każdego z wariantów (O), Wybór ostatecznej decyzji (D), Wydanie decyzji. [1] J. Tragalski: A. Stabryła, J. Trzcieniecki (red.), Organizacja i zarządzanie, PWN, Warszawa 1986, s. 204.

Proces podejmowania decyzji[1] „Zarządzanie” – rozwiązywanie problemów Proces podejmowania decyzji[1] W A D P O [1] J. Tragalski: A. Stabryła, J. Trzcieniecki (red.), Organizacja i zarządzanie, PWN, Warszawa 1986, s. 204.

Proces podejmowania decyzji c.d.[1] „Zarządzanie” – rozwiązywanie problemów Proces podejmowania decyzji c.d.[1] Obserwacja Formalne rozpoznanie Interpretacja-diagnoza Definiowanie Określenie celu(ów) Określenie wariantów Oszacowanie poszczególnych wariantów Wybór wariantu Realizacja Monitorowanie [1] W.T. Bielecki, Informatyzacja zarządzania, PWE, Warszawa 2001, s. 18-19.

Proces podejmowania decyzji[1] „Zarządzanie” – rozwiązywanie problemów Proces podejmowania decyzji[1] Obserwacja – Proces decyzyjny zaczyna się w momencie uświadomienia sobie potrzeb, które trzeba zaspokoić. Może to być wynik intuicji, szczęśliwego zbiegu okoliczności lub żmudnej pracy analitycznej czy badawczej. Formalne rozpoznanie – Sformułowanie zadania lub celu, który ma być osiągnięty. Jest to wynik uświadomienia sobie, że problem nie może być zignorowany. [1] W.T. Bielecki, Informatyzacja zarządzania, PWE, Warszawa 2001, s. 18-19.

Proces podejmowania decyzji[1] „Zarządzanie” – rozwiązywanie problemów Proces podejmowania decyzji[1] 3. Interpretacja-diagnoza – Sformułowanie zadania lub celu, który ma być osiągnięty. Jest to wynik uświadomienia sobie, że problem może być zignorowany. 4. Definiowanie – Na tym etapie następuje wyjaśnienie wszystkich niejasności, określenie ograniczeń i próba formalizacji opisu sytuacji decyzyjnej. [1] M. Bielski, Organizacje. Istota. Struktury. Procesy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1997, s. 253.

Proces podejmowania decyzji[1] „Zarządzanie” – rozwiązywanie problemów Proces podejmowania decyzji[1] 5. Określenie celu(ów) – Ustalenie, co ma zostać osiągnięte w wyniku realizacji decyzji. 6. Określenie wariantów – Rozważenie różnych sposobów podejścia do rozwiązywania sytuacji problemowej. 7. Oszacowanie poszczególnych wariantów – Dokonuje się tego pod kątem stopnia osiągnięcia celu i wynikającej stąd satysfakcji.

Proces podejmowania decyzji[1] „Zarządzanie” – rozwiązywanie problemów Proces podejmowania decyzji[1] 8. Wybór wariantu – Proces oparty na indywidualnym, często subiektywnym wartościowaniu. W przypadku podmiotu decyzyjnego wybór wariantu jest rezultatem dyskusji, negocjacji itp. 9. Realizacja – Etap decydujący o ostatecznym powodzeniu wdrożenia; jego skuteczność zależy przede wszystkim od umiejętności i możliwości decyzyjnych decydenta.

Proces podejmowania decyzji[1] „Zarządzanie” – rozwiązywanie problemów Proces podejmowania decyzji[1] 10. Monitorowanie – Pozwala ocenić trafność podjętych decyzji i ewentualne bieżące ich korygowanie, a w przypadku niedostatecznych wyników – wycofanie się.

Schemat procesu decyzyjnego prowadzącego do aktu zakupu. „Zarządzanie” Schemat procesu decyzyjnego prowadzącego do aktu zakupu. SPP, Rzeszów. Cyt za: M. Sołtysiak, Proces podejmowania decyzji przez konsumenta na przykładzie zakupu samochodu, w: K. Jaremczuk, Człowiek w procesie gospodarowania, Rzeszów 1998, s. 285.

Zarządzanie = procesem podejmowania decyzji „Zarządzanie” – rozwiązywanie problemów Zarządzanie = procesem podejmowania decyzji w warunkach pewności, ryzyka i niepewności w celu realizacji założeń strategicznych przedsiębiorstwa (efektywnie i skutecznie) poprzez funkcje planowania, organizowania, przewodzenia i kontrolowania.

3. Teoria i praktyka zarządzania – dylematy kształcenia menedżerów?

Teoria i praktyka zarządzania Czyż nie jest prawdą, że sto lat nauki w niebiańskim raju nie dorównuje jednemu dniu pracy na ziemskim świecie. mądrość japońska

Teoria jest wtedy, kiedy wiemy wszystko, a nic nie działa; Teoria i praktyka zarządzania Teoria jest wtedy, kiedy wiemy wszystko, a nic nie działa; praktyka jest wtedy, kiedy wszystko działa, a nikt nie wie dlaczego „Mądrość potoczna”

Teoria i praktyka zarządzania Teorie ekonomiczne, których uczyłem, miały być kluczem do rozwiązania wszelkich problemów. Życie jednak wyglądało inaczej. Sala wykładowa wydawał mi się kinem: na ekranie dobro zwycięża, ale kiedy film się kończy, to okazuje się, że w rzeczywistości jest na odwrót. Yunnus

Teoria i praktyka zarządzania Bez względu na to, w jakim stopniu uważają się za pragmatyków, bez względu na to, jak widzą siebie kierownicy tkwiący w rzeczywistości - wszyscy posługują się teoriami. R.A. Webber, 1996, s. 12

W jakim stopniu tzw. teoria wspiera praktykę zarządzania? Teoria i praktyka zarządzania W jakim stopniu tzw. teoria wspiera praktykę zarządzania?

4. Zarządzanie holistyczne - podsumowanie

Model: Zarządzanie zintegrowane i holistyczne

? WARTOŚĆ OTOCZENIE MODEL ZARZĄDZANIA ZINTEGROWANEGO DOSTAWCY Wartość ekonomiczna Wartość autoteliczna Perspektywa systemowa MODEL ZARZĄDZANIA ZINTEGROWANEGO DOSTAWCY AKCJONARIUSZE SPOŁECZNOŚĆ KLIENCI ? URZĘDY PARTNERZY MEDIA PRACOWNICY ORG. CHARYT. ZARZĄD otoczenie społeczno-kulturowe otoczenie techniczne otoczenie konkurencyjne otoczenie ekologiczne OTOCZENIE otoczenie polityczno-prawne otoczenie makroekonomiczne

Zarządzanie holistyczne Integracja i holizm Zarządzanie holistyczne Jakość zarządzania marketingowego, finansami, produkcją, zasobami ludzkimi itd. jest tak naprawdę określona poprzez jakość wzajemnej integracji - zarządzania holistycznego.

5. Idea integracji w SAP R/3

Platforma integracyjna Integracja w SAP R/3 Platforma integracyjna

Platforma integracyjna Integracja w SAP R/3 Platforma integracyjna

przykład: Integracja funkcji logistycznych i finansowych Integracja w SAP R/3 przykład: Integracja funkcji logistycznych i finansowych

Pytania ?

6. Udoskonalenie procesu technologiczno-organizacyjnego firmy ALFA – ćwiczenie 1

Udoskonalenie procesu

Udoskonalenie procesu ZADANIE Przy pomocy wybranej koncepcji zarządzania dokonaj zmian w procesie produkcji firmy „Alfa” 1. Cele zmian organizacyjnych – założenia strategiczne: Uzyskanie najmniejszej wartości kosztów produkcyjnych na wytworzenie 1 szt. danego wyrobu, czyli Kp > min UWAGA: ograniczenie wykonania zadania: - utrzymanie obecnego poziomu zatrudnienia i wyposażenia (uzasadnij ewentualne inwestycje) - poziom zapasów między stanowiskami powinien być zerowy 2. Przedstaw wszystkie możliwe strategie zmian 3. Przedstaw obliczenia nowego procesu pracy 4. Przedstaw graficznie nowy model produkcyjny

Ocena wartości (sprawności) Ocena wartości (sprawności) Podsumowanie Procesy potencjalne Ocena wartości (sprawności) Procesy przyszłe Ocena wartości (sprawności) Procesy obecne

LITERATURA H. Steinmann, G. Schreyögg, Zarządzanie, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1995. L.H. Haber, Management. Zarys zarządzania małą firmą, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1995. A. Peszko, A. Gazda, Podstawy zarządzania, WSIiZ, Rzeszów 2000. A, K. Koźmiński, W. Piotrowski, Zarządzanie. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996. A.K. Koźmiński, K. Obłój, Zarys teorii równowagi organizacyjnej, PWE, Warszawa 1989. J. Penc, Decyzje w zarządzaniu, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1995. A. Stabryła, J. Trzcieniecki (red.), Organizacja i zarządzanie, PWN, Warszawa 1986. M. Bielski, Organizacje. Istota. Struktury. Procesy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1997.