Polskie symbole narodowe

Symbole narodowe Godło Flaga Hymn

Godło Godło państwowe to wizerunek będący symbolem określonego państwa, umieszczany na fladze państwowej, pieczęciach państwowych i monetach.

Godło – legendarny początek Legenda o Lechu, który założył gród w miejscu, gdzie „ na wysokich i wyniosłych drzewach znalazł orle gniazdo ”, do dziś pozostaje tylko legendą i do dzisiaj nie jest wiadome dlaczego godłem państwa polskiego stał się biały orzeł. Historycy Polscy nie są do końca pewni, czy orzeł był znakiem dynastii Piastów. Na pierwszych bitych monetach króla Polski Bolesława Chrobrego widnieje wprawdzie ptak, ale nie da się jednoznacznie ustalić, czy jest to orzeł, czy może paw.

Po raz pierwszy w naszej historii rysunek ptaka pojawił się na denarach Bolesława Chrobrego. z około 1000 roku. Najstarsze przedstawienie orła w postaci zbliżonej do heraldycznej znajduje się na brakteacie Kazimierza Sprawiedliwego (1198-1202).

Orzeł w koronie polskiej po raz pierwszy pojawił się podczas koronacji Przemysława II w 1295 r., kiedy to stał się godłem zjednoczonego Królestwa Polskiego. Orzeł z pieczęci majestatycznej Kazimierza Wielkiego (1336).

Orzeł Władysława Jagiełły (wg wawelskiego grobowca króla). Orzeł w herbie Królestwa Polskiego (1815-1830).

Orzeł ze sztandaru z czasu powstania styczniowego (1863). Orzeł legionowy z okresu I wojny światowej.

Herb Polski 1919-1927. Herb Polski od 1927 roku.

Herb Polski po II wojnie światowej. Herb PRL - wzór z 1955.

Herb Polski ustanowiony przez Rząd na Uchodźctwie w 1956. Herb Polski wg wzoru z 1990 roku.

Flaga Pierwotnie polską barwą narodową był karmazyn uważany za najszlachetniejszy z kolorów. Wykorzystywany był on jako symbol dostojeństwa i bogactwa. Z uwagi na cenę barwnika potrzebnego do uzyskania tego koloru mało kto mógł sobie na niego pozwolić dlatego też był on wykorzystywany jedynie przez najbogatszą szlachtę i dostojników państwowych.

Flaga Polski z kolorem karmazynowym. Aktualna flaga Polski.

Barwy biała i czerwona zostały uznane za narodowe po raz pierwszy 3 maja 1792. Podczas obchodów pierwszej rocznicy uchwalenia Ustawy Rządowej damy wystąpiły wówczas w białych sukniach przepasanych czerwoną wstęgą, a panowie nałożyli na siebie szarfy biało-czerwone. Nawiązano tą manifestacją do heraldyki Królestwa Polskiego – Białego Orła na czerwonej tarczy herbowej.

Po raz pierwszy polskie barwy zostały skodyfikowane uchwałą Sejmu Królestwa Polskiego z 7 lutego 1831. Artykuł 1. Kokardę Narodową stanowić będą kolory herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym. Artykuł 2. Wszyscy Polacy, a mianowicie Wojsko Polskie te kolory nosić mają w miejscu gdzie takowe oznaki dotąd noszonymi były.

Po odzyskaniu niepodległości barwy narodowe uchwalił sejm odrodzonej Polski 1 sierpnia 1919. W ustawie podano: Za barwy Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się kolor biały i czerwony w podłużnych pasach równoległych, z których górny – biały, dolny zaś – czerwony.

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 1997 r. w art Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 1997 r. w art. 28 określiła, że barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony.

Hymn Hymn to uroczysty i podniosły utwór pochwalny, pierwotnie sławiący bóstwo, później także bohaterskie czyny, wielkie idee, otoczone powszechnym szacunkiem wartości i instytucje. Źródłem europejskiej tradycji były antyczne hymny greckie. W średniowieczu rozwinął się hymn kościelny, związany z tradycją i liturgią chrześcijańską. Hymn państwowy to tradycyjna pieśń patriotyczna, będąca symbolem jedności i odrębności narodowej.

Pierwszym polskim hymnem była pieśń „ Gaude Mater Polonia ” ( Raduj się, Matko Polsko), napisana w połowie XIII stulecia przez Wincentego z Kielc ku czci św. Stanisława Szczepanowskiego. Cały hymn liczy 11 zwrotek, w których opowiedziane jest męczeństwo Świętego oraz cuda jakie miały miejsce za jego przyczyną.

Gaude, Mater Polonia Gaude, Mater Polonia, Prole fecunda nobili, Summi Regis magnalia Laude frequenta vigili. Cuius benigna gratia Stanislai Pontificis Passionis insignia Signis fulgent mirificis Tyranni truculentiam Qui dum constanter arguit Martyrii victoriam.

Najstarszą zachowaną pieśnią w języku polskim, która w średniowieczu pełniła rolę hymnu narodowego jest Bogurodzica. Była ona śpiewana w czasie koronacji Jagiełły w 1386, przed bitwą pod Grunwaldem w 1410 i pod Nakłem w 1431, oraz pod Warną w 1444. Dokładny czas jej powstania nie jest znany. Pochodzenie Bogurodzicy stanowi zawiły problem, którym zajmowali się wybitni badacze kultury i języka. Legenda literacka głosi, że jej autorem był św. Wojciech, zamordowany w czasie chrystianizacji Prus. Na ogół jednak językoznawcy na podstawie analizy tekstu ustalają czas powstania na pierwszą połowę XIII wieku.

Bogurodzica Bogurodzica, dziewica, Bogiem sławiena Maryja! Twego syna, Gospodzina, matko zwolena Maryja, Zyszczy nam, spuści nam. Kiryjelejzon. Twego dziela krzciciela, Bożyce, Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze. Słysz modlitwę, jąż nosimy, A dać raczy, jegoż prosimy, A na świecie zbożny pobyt, Po żywocie rajski przebyt. Kiryjelejzon

Kolejną słynną pieśnią był „ Hymn Szkoły Rycerskiej ” Ignacego Krasickiego z XVIII wieku znany także od pierwszych słów jako „ Święta miłości kochanej ojczyzny ”. Pisany po gorzkich doświadczeniach konfederacji barskiej i I rozbioru, wiąże po raz pierwszy "świętą miłość" ojczyzny z ofiarą i cierpieniem.

Hymn do miłości ojczyzny Święta miłości kochanej ojczyzny, Czują cię tylko umysły poczciwe! Dla ciebie zjadle smakują trucizny, Dla ciebie więzy, pęta niezelżywe. Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny, Gnieździsz w umyśle rozkoszy prawdziwe, Byle cię można wspomóc, byle wspierać, Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać.

„Pieśń Legionów Polskich we Włoszech”. Gdy w 1797 roku w Lombardii powstały Legiony Polskie, żołnierze skarżyli się jednak na brak odpowiedniej pieśni bojowej . Tak było do połowy 1797 roku. Wtedy to do głównej kwatery legionowej przybył Józef Wybicki, poeta, publicysta i gorący patriota. Ujrzawszy w odległej włoskiej krainie polskie wojsko, w narodowych mundurach i pod rodzimymi sztandarami, wzruszony napisał „Pieśń Legionów Polskich we Włoszech”. Jako podkład muzyczny zaproponował popularną w Polsce anonimową melodię przypominającą mazurka.

Po raz pierwszy została odśpiewana dla uświetnienia uroczystości pożegnania odchodzących z miasta legionistów. Tekst ogłoszono w Mantui w lutym 1799 r. w gazetce pisanej "Dekada Legionowa". Swoją karierę - od okolicznościowej piosenki żołnierskiej do hymnu narodowego - zawdzięcza Mazurek Dąbrowskiego przede wszystkim zawartej w celnej formule wstępnego dwuwiersza myśli o trwaniu narodu mimo utraty bytu państwowego. Myśl ta stała się fundamentem świadomości narodowej czasu niewoli.

Mazurek Dąbrowskiego współzawodniczył w kilkoma innymi pieśniami pretendującymi do miana hymnu narodowego. Po 1863 z "Boże, coś Polskę" Antoniego Felińskiego z "Rotą" Marii Konopnickiej napisaną w 1908. Muzykę do „Roty” napisał Feliks Nowowiejski w 1910 r. Utwór powstał na wskutek strajku antygermanizacyjnego we Wrześni (1901-1902). Wykonano ją 15.III 1910r, w uroczystość odsłonięcia Pomnika Grunwaldzkiego Krakowie. Przed I wojną światową była hymnem narodowym.

"Boże, coś Polskę" "Boże, coś Polskę" Antoniego Felińskiego, śpiewana bardzo chętnie zwłaszcza w latach 1860-62, a także w okresie stanu wojennego ze zmienionymi słowami „ (...) Ojczyznę wolną racz nam wrócić Panie”

Symbole narodowe - ROTA Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród. Nie damy pogrześć mowy, Polski my naród, polski lud, Królewski szczep piastowy. Nie damy, by nas gnębił wróg. Tak nam dopomóż Bóg! Tak nam dopomóż Bóg! Do krwi ostatniej kropli z żył Bronić będziemy ducha, Aż się rozpadnie w proch i pył Krzyżacka zawierucha. Twierdzą nam będzie każdy próg. Tak nam dopomóż Bóg! Tak nam dopomóż Bóg! Nie będzie Niemiec pluł nam w twarz, Ni dzieci nam germanił, Orężny wstanie hufiec nasz, Duch będzie nam hetmanił. Pójdziem, gdy zabrzmi złoty róg. Tak nam dopomóż Bóg! Tak nam dopomóż Bóg! Autor: Maria Konopnicka

Po odzyskaniu niepodległości odżyła sprawa hymnu państwowego Po odzyskaniu niepodległości odżyła sprawa hymnu państwowego. W 1921 r przy MWRiOP powołano komisję, która odnalazła w Muzeum Wojska Polskiego pozytywkę z czasów Księstwa Warszawskiego, tam zanotowaną melodię Jeszcze Polska uznano za pierwowzór. Po dojściu do władzy w 1926 r. eks-legionistów, uważających się za spadkobierców idei i czynów żołnierzy generała J.H. Dąbrowskiego, "Mazurek Dąbrowskiego" został zatwierdzony jako hymn państwowy 26 lutego 1927. Po II Wojnie Światowej "Mazurek Dąbrowskiego" uznano ponownie, ale już urzędowo jako hymn państwowy w 1948 r. Obowiązujący tekst hymnu i jego zapis nutowy zawiera Ustawa Sejmowa z 31 stycznia 1980 r. Również po odzyskaniu niepodległości w 1989 r. w konstytucji z 1997 r. potwierdzono, że hymnem narodowym Polski jest „Mazurek Dąbrowskiego”.

Tekst według pisowni rękopisu Wybickiego Tekst „Mazurka” ogłoszono po raz pierwszy w Mantui w lutym 1799 r. w gazetce: "Dekada Legionowa". Tekst pierwotny nie doczekał się współcześnie druku; oba autografy - z archiwów Wybickiego i legionowego - zaginęły podczas II Wojny Światowej. Tekst znany z autografu Wybickiego różni się od obecnie przyjętego ("Jeszcze Polska nie zginęła") drobnymi zmianami i dodatkowymi zwrotkami: czwarta - o "Niemcu, Moskalu", i ostatnia, szósta - o "Kościuszce", a także odwrotną kolejnością zwrotek drugiej i trzeciej oraz stylistyczne wygładzenie tekstu Pieśni legionów polskich, które charakteryzuje zastąpienie rymu nie umarła: wydarła i przez nie zginęła: wzięła. Aktualna treść Jeszcze Polska nie zginęła, Kiedy my żyjemy. Co nam obca przemoc wzięła, Szablą odbierzemy. Marsz, marsz Dąbrowski, Z ziemi włoskiej do Polski. Za twoim przewodem Złączym się z narodem. Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę, Będziem Polakami. Dał nam przykład Bonaparte, Jak zwyciężać mamy. Tekst według pisowni rękopisu Wybickiego Jeszcze Polska nie umarła, kiedy my żyjemy. Co nam obca moc wydarła, szablą odbijemy. Marsz, marsz, Dąbrowski do Polski z ziemi włoski za Twoim przewodem złączem się z narodem. Jak Czarnecki do Poznania wracał się przez morze dla ojczyzny ratowania po szwedzkim rozbiorze. Marsz, marsz, Dąbrowski...

Polskie symbole narodowe wyrażają miłość Polaków do ojczyzny i dążenie do jedności narodu. Są znamionami tożsamości, honoru, dumy i godności Polaków. To one zapewniają nam godne miejsce wśród innych narodów i państw.

Dziękuję za uwagę. Magdalena Suprun