Wojciech Krok Członek Rady Podatkowej PKPP Lewiatan Ryzyko podatkowe Wojciech Krok Członek Rady Podatkowej PKPP Lewiatan

Ryzyko podatkowe Niepewność co do traktowania danego zdarzenia w punktu widzenia podatków (wysokość i termin zapłaty) Istotny element ryzyka biznesowego Zarządzanie ryzykiem podatkowym – wpływa na efektywność zarządzania przedsiębiorstwem

Główne czynniki wpływające na powstanie ryzyka podatkowego niejasność i zmienność przepisów podatkowych fiskalizm Urzędów Skarbowych, Urzędów Celnych, Urzędów Kontroli Skarbowej brak wiedzy i doświadczenia osób odpowiedzialnych za podatki niespójne działania w ramach danego przedsiębiorstwa brak świadomości istotności podatków w działalności bieżącej

Potencjalne skutki materializacji powstałego ryzyka podatkowego powstanie zaległości podatkowej wraz z odsetkami sankcje karnoskarbowe utrata uprawnień wynikających z przepisów nadwyrężenie reputacji i wizerunku wykluczenie z przetargów obniżenie zdolności kredytowej

Szacowanie, identyfikacja oraz minimalizacja ryzyka podatkowego

Szacowanie ryzyka podatkowego Przy ocenie ryzyka podatkowego należy uwzględnić: konsekwencje finansowe uznania danego stanowiska za nieprawidłowe możliwość obrony stanowiska w drodze sporu przed organem podatkowym oraz sądem administracyjnym możliwość eliminacji lub ograniczenia powstałego ryzyka podatkowego złożoność ryzyka podatkowego wpływa na możliwość skutecznej identyfikacji nieprawidłowości przez organy podatkowe

Identyfikacja ryzyka podatkowego Na skutek: wewnętrznej kontroli co do zasady możliwość podjęcia działań naprawczych pozytywna identyfikacja audytu zewnętrznego kontroli organów podatkowych ryzyko określenia zaległości podatkowej ryzyko powstania odpowiedzialności karnej-skarbowej negatywna identyfikacja

Minimalizacja ryzyka podatkowego Na minimalizację ryzyka podatkowego wpływa: odpowiednie zarządzenia ryzykiem podatkowym w zakresie: czynnika ludzkiego, procedur wewnętrznych, systemów informatycznych, możliwości wynikających z systemu podatkowego możliwie szybka pozytywna identyfikacja ryzyka podatkowego (na skutek kontroli wewnętrznej lub audytu zewnętrznego) podjęcie działań ograniczających oraz minimalizujących ryzyko podatkowe w zakresie konsekwencji karnych skarbowych złożenie czynnego żalu

Zasady, metody i narzędzia zarządzania ryzykiem podatkowym

Elementy zarządzania ryzykiem podatkowym budowanie świadomości ryzyka podatkowego ocena ryzyka podatkowego (audyty wewnętrzne/zewnętrzne) minimalizacja/wyeliminowanie zidentyfikowanego ryzyka bieżąca obserwacja istotnych kwestii podatkowych bieżąca weryfikacja podejmowanych działań z punktu widzenia podatków przygotowanie się do istotnych transakcji i restrukturyzacji od strony podatkowej

Główne obszary zarządzania ryzykiem podatkowym Czynnik ludzki Możliwości wynikające z systemu podatkowego Procedury wewnętrzne Systemy informatyczne

Czynnik ludzki – zarządzanie Dobór odpowiedniej kadry pracowniczej o praktycznej znajomości kwestii podatkowych Precyzyjne określenie zakresu obowiązków Wewnętrzny system kontroli

Możliwości wynikające z systemu podatkowego – zarządzanie Zabezpieczanie pozycji podatkowej poprzez uzyskiwanie indywidualnych interpretacji prawa podatkowego Aktywny udział w kontroli i postępowaniach podatkowych Ocena ryzyka związanego z optymalizacją rozliczeń podatkowych ryzyko ewentualnej kontroli podatkowej

Procedury wewnętrzne – zarządzanie Ściśle określony obieg dokumentów wskazanie terminów na przekazanie dokumentów do kolejnych działów Wskazanie osób odpowiedzialnych za obieg dokumentów na poszczególnych etapach Wskazanie osób nadzorujących procesy w poszczególnych działach Szczegółowo określony sposób komunikacji pomiędzy poszczególnymi działami

Systemy informatyczne – zarządzanie Dokonanie właściwej implementacji systemu informatycznego Okresowe kontrole prawidłowości założeń systemu informatycznego związane ze zmianami prawa podatkowego w szczególności w zakresie stawek podatkowych, zwolnień z podatku czy prawa do odliczenia podatku Wykorzystywanie optymalnych rozwiązań systemów informatycznych

Interpretacje prawa podatkowego oraz odpowiedzialność podatkowa

Moc prawna interpretacji Interpretacje: ogólne Indywidualne Podatnicy oraz organy podatkowe nie są związane interpretacjami podatkowymi istnieje ochrona prawna podatników

Skutki prawne uzyskania interpretacji indywidualnej Zastosowanie się do interpretacji indywidualnej/ogólnej przed jej zmianą lub w przypadku jej nieuwzględnienia przez organy podatkowe: nie powoduje obowiązku zapłaty podatku Zwolnienie obejmuje w przypadku: rocznego rozliczenia podatkowego – okres do końca danego roku kwartalnego rozliczenia podatkowego – okres do końca danego kwartału miesięcznego rozliczenia podatkowego – okres do końca danego miesiąca Interpretacja podatkowa chroni podatnika wyłącznie w zakresie przedstawionego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego

Zasady wydawania interpretacji indywidualnych Int. indywidualne wydawane w imieniu Ministra Finansów przez upoważnionych Dyrektorów Izb Skarbowych Możliwa zmiana interpretacji przez Ministra Finansów z urzędu Termin na wydanie interpretacji indywidualnej – 3 miesiące – istotny dla zachowania terminu moment wydania interpretacji (uchwała całej Izby Finansowej NSA o sygn. II FPS 7/09 ) ryzyko podatkowe w przypadku milczącej interpretacji

Główne planowane zmiany w zakresie interpretacji indywidualnych Upoważnienie Dyrektorów Izb Skarbowych do zmiany interpretacji indywidualnych – celem jest ujednolicenie wydawanych interpretacji indywidualnych Zwiększenie opłat za złożenie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej dla wszystkich podmiotów z 40 zł do 1000 zł (obniżona opłata w wysokości 40 zł dla małych i mikro przedsiębiorców) powodem szerokie wykorzystywanie możliwości wynikających z uzyskania interpretacji indywidualnych w celu dokonywania optymalizacji podatkowych kwestia zgodności z Konstytucją takiego rozwiązania

Odpowiedzialność podatkowa Podatnik odpowiada za zobowiązania całym swoim majątkiem Możliwa odpowiedzialność osób trzecich szczególnie istotna odpowiedzialność subsydiarna z odpowiedzialnością osób prawnych

Odpowiedzialność podatkowa osób prawnych Członków zarządu - za zaległości podatkowe: spółek z o.o., spółek z o.o. w organizacji, spółek akcyjnych, spółek akcyjnych w organizacji – całym majątkiem solidarnie oraz subsydiarnie ze Spółką Członków organów zarządzających innych niż powyżej wskazane osób prawnych – solidarna całym swoim majątkiem Jeżeli nie ma jeszcze ustanowionego zarządu spółki odpowiada jej pełnomocnik albo odpowiadają wspólnicy, jeżeli pełnomocnik nie został powołany – w przypadku spółek z o.o. w organizacji oraz spółek akcyjnych w organizacji Odpowiedzialność dotyczy również byłych członków zarządów, byłych pełnomocników lub byłych wspólników

Odpowiedzialność członków zarządu Zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków Inne zaległości traktowane jak zaległości podatkowe (np. nienależny zwrot nadpłaty podatku) powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu W przypadku członków organów zarządzających innych osób prawnych powyższe zasady stosuje się odpowiednio Specyficzne regulacje przy przejęciu, podziale osoby prawnej, podziale osoby prawnej przez wydzielenie

Wyłączenie odpowiedzialności Możliwość wyłączenia z odpowiedzialności członka zarządu za zaległości osoby prawnej w przypadku: we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło bez jego winy wskazanie mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części W przypadku członków organów zarządzających innych osób prawnych powyższe zasady stosuje się odpowiednio

Ryzyko podatkowe – analiza przypadków

Premie pieniężne a VAT Wypłata nabywcy towarów określonej kwoty pieniężnej związana z realizacją określonego poziomu zakupu usług lub towarów – forma gratyfikacji klienta w celu maksymalizacji sprzedaży Kontrowersje czy premie pieniężne należy traktować na gruncie VAT jako: wynagrodzenie za świadczenie usług rabat zdarzenie nie podlegające VAT

Premie pieniężne – praktyka Organy podatkowe – premie pieniężne stanowią: rabat gdy premię pieniężną można powiązać z konkretną dostawą pomniejsza podstawę opodatkowania faktury korygujące świadczenie usług gdy premii pieniężnej nie można powiązać z żadną konkretną dostawą faktura VAT Orzecznictwo sądowe – premie pieniężne stanowią: w okresie do 2008 r. nie podlegają VAT noty księgowe w okresie po 2008 r. co do zasady nie podlegają VAT (ewentualnie świadczenie usług)

Konsekwencje zakwestionowania przyjętego rozwiązania (1) W przypadku uznania, że premia pieniężna: nie podlega VAT a wcześniej uznano że stanowiła świadczenie usług powstanie nadpłaty podatku u podmiotu otrzymującego premię pieniężną brak prawa do odliczenia u podmiotu wypłacającego premię pieniężną nie podlega VAT a wcześniej uznano ją za rabat brak konsekwencji prawnych rozwiązanie niekorzystne biznesowo stanowi świadczenie usług a wcześniej uznano ją za nie podlegającą VAT opodatkowanie podatkiem VAT obowiązek korekty rozliczeń po obu stronach transakcji

Konsekwencje zakwestionowania przyjętego rozwiązania (2) stanowi świadczenie usług a wcześniej uznano ją za rabat opodatkowanie podatkiem VAT obowiązek korekty rozliczeń po obu stronach transakcji stanowi rabat a wcześniej uznano ją za nie podlegającą VAT obowiązek wystawienia faktury korygującej i korekty rozliczeń po obu stronach transakcji stanowi rabat a wcześniej uznano ją za świadczenie usług powstanie nadpłaty podatku u podmiotu otrzymującego premię pieniężną brak prawa do odliczenia u podmiotu wypłacającego premię pieniężną

Pakiety medyczne – stanowisko organów podatkowych w 1998 r. wartość pakietów medycznych nie stanowi przychodu z tytuły nieodpłatnego świadczenia okres po 1998 r. wartość pakietów medycznych stanowi przychód z tytuły nieodpłatnego świadczenia Stanowisko sądów administracyjnych okres do 24 maja 2010 r. rozbieżność orzecznictwa uchwała NSA w składzie 7 sędziów, o sygn. akt II FPS 1/10 z dnia 24 maja 2010 r.

Pakiety medyczne (2) NSA 5 października 2010 r., sygn. akt II FSK 541/09 ponownie przedstawił składowi 7 sędziów NSA kwestię pakietów medycznych Postanowieniem z 24 stycznia 2011 r., skład 7 sędziów NSA przedstawił zagadnienie prawne dot. pakietów medycznych do rozstrzygnięcia pełnemu składowi Izby Finansowej Nowelizacja? w projekcie drugiej ustawy deregulacyjnej przewidziano: zwolnienie z PIT dla pakietów medycznych abolicję dla podatników jest to projekt opracowany przez Ministerstwo Gospodarki a nie przez Ministerstwo Finansów

Wnioski Rozbieżność interpretacyjne w zakresie premii pieniężnych oraz pakietów medycznych stawiają podatników w różnej sytuacji prawnej: uzyskanie korzystnej pozycji podatkowej wpływa na: konkurencyjność podatników konieczność dostosowywania się do powstających zmian w zakresie wykładni prawa podatkowego Istotna rola indywidualnych interpretacji podatkowych

Dziękuję za uwagę !